Mga Haylayt Gikan sa Basahon sa Exodo
Ang Pulong ni Jehova Buhi
Mga Haylayt Gikan sa Basahon sa Exodo
KINI maoy usa ka tinuod nga sugilanon sa pagpahigawas niadtong ‘naulipon ubos sa malupigong pagmando.’ (Exodo 1:13) Kini maoy usa usab ka makapaukyab nga asoy bahin sa pagkahimugso sa usa ka nasod. Ang kahibulongang mga milagro, maayo kaayong pamalaod, ug ang pagtukod sa tabernakulo nalakip sa makaiikag nga mga bahin niini. Sa diwa, mao kini ang kaundan sa basahon sa Exodo sa Bibliya.
Sinulat sa Hebreohanong manalagna nga si Moises, ang Exodo nag-asoy sa mga kasinatian sa mga Israelinhon sulod sa 145 ka tuig—gikan sa kamatayon ni Jose sa 1657 W.K.P. hangtod natapos ang tabernakulo sa 1512 W.K.P. Bisan pa niana, ang maong asoy dili lamang usa ka kasaysayan. Kini maoy bahin sa pulong, o mensahe sa Diyos, ngadto sa katawhan. Tungod niana, kini maoy “buhi ug gamhanan.” (Hebreohanon 4:12) Busa, ang Exodo aduna gayoy tinuod nga kahulogan alang kanato.
“GIDUNGOG SA DIYOS ANG ILANG PAG-AGULO”
Ang mga kaliwat ni Jacob nga nagpuyo sa Ehipto kusog kaayong midaghan nga pinaagi sa mando sa hari sila gipaantos ingong mga ulipon. Gipapatay pa gani ni Paraon ang tanang Israelinhon nga mga masusong lalaki. Nakaikyas sa maong katalagman mao ang tulo-ka-bulang batang lalaki nga si Moises, kinsa gisagop sa anak nga babaye ni Paraon. Bisan tuod siya gipadako diha sa harianong panimalay, sa panuigong 40, si Moises midapig sa kaugalingon niyang katawhan ug mipatay sa usa ka Ehiptohanon. (Buhat 7:23, 24) Kay napugos sa pagkalagiw, siya mipaingon sa Midian. Didto siya naminyo ug nagkinabuhi ingong magbalantay sa karnero. Diha sa usa ka milagrosong nagdilaab nga kupongkupong, gisugo ni Jehova si Moises sa pagbalik sa Ehipto aron mangulo sa mga Israelinhon sa paggawas gikan sa pagkaulipon. Ang iyang igsoon nga si Aaron maoy gitudlo nga iyang tigpamaba.
Tubag sa mga Pangutana sa Kasulatan:
3:1—Unsang matanga sa saserdote si Jetro? Sa panahon sa mga patriarka, ang ulo sa pamilya mao ang nagsilbing saserdote alang sa iyang pamilya. Dayag nga si Jetro maoy usa ka patriarkang pangulo sa usa ka tribo sa mga Midianhon. Sanglit ang mga Midianhon maoy mga kaliwat ni Abraham pinaagi kang Ketura, sila lagmit adunay nahibaloan bahin sa pagsimba kang Jehova.—Genesis 25:1, 2.
4:11—Sa unsang diwa si Jehova maoy ‘naghimo sa amang, bungol, ug buta’? Bisan tuod usahay gipahinabo ni Jehova ang pagkabuta ug pagkaamang, siya dili mao ang nakaingon sa tanang kaso sa maong mga depekto sa lawas. (Genesis 19:11; Lucas 1:20-22, 62-64) Kini maoy resulta sa napanunod nga sala. (Job 14:4; Roma 5:12) Apan tungod kay gitugotan man sa Diyos nga maglungtad ang maong kahimtang, siya makaingon sa iyang kaugalingon nga maoy “naghimo” sa amang, bungol, ug buta.
4:16—Sa unsang paagi si Moises “magsilbi ingon nga Diyos” ngadto kang Aaron? Si Moises maoy usa ka hawas sa Diyos. Busa, si Moises nahimong ‘samag Diyos’ ngadto kang Aaron, kinsa nagsilbing tigpamaba ni Moses.
Mga Leksiyon Alang Kanato:
1:7, 14. Gipaluyohan ni Jehova ang iyang katawhan sa dihang gidaogdaog sila didto sa Ehipto. Sa samang paagi, iyang gipaluyohan ang modernong-adlaw nga mga Saksi, bisag nag-atubang ug grabeng paglutos.
1:17-21. Si Jehova mahinumdom kanato “alang sa kaayohan.”—Nehemias 13:31.
3:7-10. Si Jehova daling mosanong sa pagtuaw sa iyang katawhan.
3:14. Si Jehova magatuman gayod sa iyang mga katuyoan. Busa, kita makasalig nga iyang ipahinabo ang atong pinasukad-sa-Bibliya nga mga paglaom.
4:10, 13. Gipasundayag ni Moises ang tumang kakulang ug pagsalig sa iyang katakos sa pagsulti nga bisag gipasaligan na siya nga paluyohan sa Diyos, siya mihangyo sa Diyos sa pagpadalag laing tawo nga maoy mosulti kang Paraon. Bisan pa niana, gigamit gihapon ni Jehova si Moises ug gihatagan siyag kaalam ug kusog nga iyang gikinahanglan aron sa pagtuman sa iyang asaynment. Inay isentro ang atong pagtagad nganha sa atong mga kahuyangan, hinaot mosalig kita kang Jehova ug matinumanong mohimo sa gisugo kanato nga magwali ug manudlo.—Mateo 24:14; 28:19, 20.
KAHIBULONGANG MGA MILAGRO NAGHATAG UG KAGAWASAN
Si Moises ug Aaron miatubang kang Paraon, nga naghangyo nga tugotan ang mga Israelinhon sa pagsaulog sa usa ka pista alang kang Jehova didto sa kamingawan. Hugot nga midumili ang Ehiptohanong magmamando. Gigamit ni Jehova si Moises sa pagpahinabog sunodsunod nga bug-at nga mga hampak. Human lamang sa ikanapulong hampak nga gitugotan ni Paraon ang mga Israelinhon sa pagpahawa. Apan, sa wala madugay, siya ug ang iyang militaryong kasundalohan migukod. Apan gibuksan ni Jehova ang usa ka lutsanan latas sa Pulang Dagat ug giluwas ang iyang katawhan. Ang migukod nga mga Ehiptohanon nangalumos samtang gitabonan sila sa dagat.
Tubag sa mga Pangutana sa Kasulatan:
6:3—Sa unsang paagi ang ngalan sa Diyos wala pa mailhi ni Abraham, Isaac, ug Jacob? Kining maong mga patriarka naggamit sa ngalan sa Diyos ug gisaaran ni Jehova. Bisan pa niana, sila wala mahibalo o makasinati kang Jehova ingong usa nga nagpahinabo nga matuman ang maong mga saad.—Genesis 12:1, 2; 15:7, 13-16; 26:24; 28:10-15.
7:1—Sa unsang paagi si Moises nahimong “Diyos ngadto kang Paraon”? Si Moises gihatagag gahom ug awtoridad sa Diyos nga labaw kang Paraon. Busa, dili kinahanglang mahadlok sa maong hari.
7:22—Diin man magkuhag tubig nga wala pa mahimong dugo ang Ehiptohanong mga saserdote? Malagmit gigamit nila ang ubang tubig nga nakuha gikan sa Suba sa Nilo sa wala pa kini hampaka. Ang mainom nga tubig dayag nga makuha usab pinaagig pagkalot ug mga atabay diha sa umog nga yuta diha sa duol sa Suba sa Nilo.—Exodo 7:24.
8:26, 27—Nganong miingon man ni Moises nga ang mga halad sa Israel maoy “dulumtanan sa mga Ehiptohanon”? Daghang nagkalainlaing mga mananap ang gisimba sa Ehipto. Busa ang paghisgot ug mga halad nakadugang ug puwersa ug katarongan sa pagsigeg hangyo ni Moises nga tugotan ang Israel sa paglakaw aron sa paghalad kang Jehova.
12:29—Kinsa ang giisip nga panganay? Ang panganay naglakip sa mga lalaki lamang. (Numeros 3:40-51) Si Paraon, nga maoy usa ka panganay mismo, wala patya. Siya dunay kaugalingong panimalay. Dili ang ulo sa pamilya kondili ang panganay nga anak nga lalaki ang namatay ingong resulta sa ikanapulong hampak.
12:40—Unsa ka dugay nagpuyo ang mga Israelinhon didto sa yuta sa Ehipto? Ang 430 ka tuig nga gihisgotan dinhi naglakip sa panahon nga gigugol sa mga anak sa Israel “sa yuta sa Ehipto ug sa yuta sa Canaan.” (New World Translation of the Holy Scriptures—With References, potnot) Ang setentay-singko anyos nga si Abraham mitabok sa Suba sa Euprates sa 1943 W.K.P. sa iyang pagpaingon sa Canaan. (Genesis 12:4) Sukad niadto hangtod sa panahon nga ang 130-anyos nga si Jacob misulod sa Ehipto maoy 215 ka tuig. (Genesis 21:5; 25:26; 47:9) Kini nagkahulogan nga ang mga Israelinhon human niadto migugol ug katumbas nga yugto nga 215 ka tuig didto sa Ehipto.
15:8—Ang “mitibuok” ba nga mga tubig sa Pulang Dagat sa pagkatinuod maoy nayelo nga mga tubig? Ang Hebreohanong berbo nga gihubad “mitibuok” nagkahulogan nga molapot o moespeso. Sa Job 10:10, ang maong termino gigamit maylabot sa pagbagtok sa gatas. Busa, ang mitibuok nga mga tubig wala gayod magsugyot sa nabagtok nga mga tubig, yelo. Kon ang “makusog nga hangin nga timog” nga gihisgotan diha sa Exodo 14:21 may igong kabugnaw nga makapabagtok sa mga tubig, walay duhaduha nga duna untay mga reperensiya nga maghisgot sa hilabihang katugnaw. Sanglit walay makitang nagpugong sa mga tubig, kini dunay dagway nga mitibuok, milapot, o miespeso.
Mga Leksiyon Alang Kanato:
7:14–12:30. Ang Napulo ka Hampak dili mga sulagma lamang. Gitagna kini ug nahitabo gayod sumala sa gipaila. Ang pagpahinabo sa Napulo ka Hampak tin-aw gayod nga nagpasundayag sa gahom sa Maglalalang sa pagkontrolar sa tubig, kahayag sa adlaw, mga insekto, mananap, ug mga tawo! Gipasundayag usab sa maong mga hampak nga ang Diyos mahimong makapahinabog katalagman nganha lamang sa iyang mga kaaway samtang nanalipod sa iyang mga magsisimba.
11:2; 12:36. Si Jehova nagpanalangin sa iyang katawhan. Dayag nga gipaneguro niya nga ang mga Israelinhon mahatagag balos sa ilang kahago didto sa Ehipto. Sila misulod sa maong yuta ingong gawasnong mga tawo, dili mga bihag sa gubat aron himoong ulipon.
14:30. Kita makaseguro nga luwason ni Jehova ang iyang mga magsisimba sa taliabot nga “dakong kasakitan.”—Mateo 24:20-22; Pinadayag 7:9, 14.
SI JEHOVA NAG-ORGANISAR UG USA KA TEOKRATIKANHONG NASOD
Sa ikatulong bulan human sa ilang paggawas sa Ehipto, ang mga Israelinhon nagkampo diha sa tiilan sa Bukid Sinai. Didto sila nakadawat sa Napulo ka Sugo ug sa uban pang mga balaod, misulod sa usa ka pakigsaad uban kang Jehova, ug nahimong usa ka teokratikanhong nasod. Si Moises migugol ug 40 ka adlaw didto sa maong bukid, nga nagdawat ug mga instruksiyon maylabot sa matuod nga pagsimba ug sa pagtukod sa tabernakulo ni Jehova, usa ka mabalhinbalhin nga templo. Kasamtangan, ang mga Israelinhon naghimo ug nagsimba ug bulawang nating baka. Paglugsong niya gikan sa bukid, nakita kini ni Moises ug nasuko siya pag-ayo nga iyang gipusdak ang duha ka papang bato nga gihatag sa Diyos kaniya. Human mapahamtang ang nahiangay nga silot sa mga malinapason, siya misaka pag-usab sa bukid ug nakadawat ug laing paris sa mga papang bato. Sa pagbalik ni Moises, gisugdan ang pagtukod sa tabernakulo. Sa kataposan sa unang tuig sa kagawasan sa Israel, kining talagsaong tolda ug ang tanang kasangkapan niini nahuman ug gipahiluna. Dayon gipuno ni Jehova ang tolda sa iyang himaya.
Tubag sa mga Pangutana sa Kasulatan:
20:5—Sa unsang paagi si Jehova nagapahamtang ug ‘silot sa kasaypanan sa mga amahan’ ngadto sa umaabot nga mga kaliwatan? Sa dihang mohamtong na, ang matag indibiduwal pagahukman pinasukad sa iyang kaugalingong panggawi ug tinamdan. Apan sa dihang ang nasod sa Israel miliso ngadto sa idolatriya, giantos niini ang mga sangpotanan sulod sa mga kaliwatan human niana. Bisan ang matinumanong mga Israelinhon mibati sa mga epekto niini sa pagkaagi nga ang relihiyosong kahiwian sa nasod nakapalisod kanila sa pagpabilin diha sa dalan sa integridad.
23:19; 34:26—Unsay kahulogan sa sugo nga dili lat-an ang nating kanding sa gatas sa inahan niini? Ang paglata ug usa ka nati (nating kanding o laing mananap) ginamit ang gatas sa inahan niini gikataho nga maoy usa ka paganong rituwal nga gituohang makapatunghag ulan. Gawas pa, tungod kay ang gatas sa inahan maoy alang sa pagpahimsog sa nati niini, ang paglata sa nati niini diha niana maoy mabangis nga buhat. Kining balaora nakatabang sa pagpakita sa katawhan sa Diyos nga sila kinahanglang magmabination.
23:20-23—Kinsa ang manulonda nga gihisgotan dinhi, ug sa unsang paagi ang ngalan ni Jehova “anaa kaniya”? Lagmit, kining maong manulonda mao si Jesus diha sa iyang una-tawhanong dagway. Gigamit siya sa paggiya sa mga Israelinhon sa ilang pagpaingon sa Yutang Saad. (1 Corinto 10:1-4) Ang ngalan ni Jehova “anaa kaniya” sa pagkaagi nga si Jesus mao ang pangunang nagbayaw ug nagbalaan sa ngalan sa iyang Amahan.
32:1-8, 25-35—Nganong wala man siloti si Aaron tungod sa pagbuhat sa bulawang nating baka? Si Aaron wala gayod mouyon sa idolatriya. Sa ulahi, siya dayag nga miduyog sa isigka-Levihanon nga mibarog dapig sa Diyos ug mibatok niadtong misukol kang Moises. Human mapatay ang mga sad-an, gipahinumdoman ni Moises ang katawhan nga sila nakahimog dakong sala, nga nagpaila nga ang uban gawas pa kang Aaron nakadawat usab sa kaluoy sa Diyos.
33:11, 20—Sa unsang paagi ang Diyos nakigsulti kang Moises nga “nawong sa nawong”? Kining maong panultihon nagpasabot sa suod nga panagkabildohay. Si Moises nakigsulti sa hawas sa Diyos ug binabang nakadawat sa instruksiyon gikan kang Jehova pinaagi kaniya. Apan si Moises wala makakita kang Jehova, tungod kay ‘walay tawo nga makakita sa Diyos ug mabuhi pa.’ Sa pagkatinuod, si Jehova wala makigsulti kang Moises sa personal. Ang Balaod “gipadangat pinaagi sa mga manulonda pinaagi sa kamot sa usa ka tigpataliwala,” nag-ingon ang Galacia 3:19.
Mga Leksiyon Alang Kanato:
15:25; 16:12. Si Jehova nag-atiman sa iyang katawhan.
18:21. Ang mga lalaki nga gipili alang sa responsableng mga posisyon diha sa Kristohanong kongregasyon kinahanglan usab nga mahimong takos, mahinadlokon-sa-Diyos, kasaligan, ug mahinatagon.
20:1–23:33. Si Jehova mao ang supremong Maghahatag-Balaod. Sa dihang gituman, ang iyang mga balaod nakapaarang sa mga Israelinhon sa pagsimba kaniya diha sa hapsay ug malipayon nga paagi. Si Jehova adunay teokratikanhong organisasyon karon. Ang pagkooperar niini motultol ngadto sa atong kalipay ug kasegurohan.
Tinuod nga Kahulogan Alang Kanato
Unsay gibutyag sa basahon sa Exodo bahin kang Jehova? Kini nagpresentar kaniya ingon nga mahigugmaong Tigtagana, walay-ikatandi nga Manluluwas, ug ang Tigtuman sa iyang mga katuyoan. Siya mao ang Diyos sa teokratikanhong organisasyon.
Samtang himoon mo ang senemanang pagbasa sa Bibliya agig pagpangandam alang sa Teokratikanhong Tunghaan sa Ministeryo, walay duhaduha nga matandog ka gayod sa imong makat-onan sa Exodo. Sa dihang imong tagdon ang giingon diha sa seksiyon nga “Tubag sa mga Pangutana sa Kasulatan,” makabaton kag dugang kasayoran bahin sa pipila ka teksto sa Kasulatan. Ang mga komento ubos sa “Mga Leksiyon Alang Kanato” magpakita kanimo kon sa unsang paagi ikaw makabenepisyo gikan sa pagbasa sa Bibliya alang sa semana.
[Hulagway sa panid 24, 25]
Gisugo ni Jehova ang maaghop nga si Moises nga mangulo sa mga Israelinhon sa paggawas gikan sa pagkaulipon
[Hulagway sa panid 25]
Ang Napulo ka Hampak nagpasundayag sa gahom sa Maglalalang sa pagkontrolar sa tubig, kahayag sa adlaw, mga insekto, mananap, ug mga tawo
[Hulagway sa panid 26, 27]
Pinaagi kang Moises, giorganisar ni Jehova ang mga Israelinhon nga mahimong usa ka teokratikanhong nasod