Mga Pangutana Gikan sa mga Magbabasa
Mga Pangutana Gikan sa mga Magbabasa
Nganong nag-ingon ang 1 Corinto 10:8 nga 23,000 ka Israelinhon ang gipatay sa usa ka adlaw tungod sa pagpakighilawas, samtang ang Numeros 25:9 naghatag sa gidaghanong 24,000?
Dunay daghang rason kon nganong lainlaing mga numero ang gihatag niining duha ka teksto. Ang kinayanohang rason tingali mao nga ang aktuwal nga gidaghanon maoy tali sa 23,000 ug 24,000, busa puwedeng himoong tibuok ang numero paubos o pataas.
Tagda ang laing posibilidad. Si apostol Pablo nagkutlo sa asoy sa mga Israelinhon sa Sitim ingong pasidaang panig-ingnan alang sa mga Kristohanon sa karaang Corinto, usa ka siyudad nga gibantog tungod sa mahilayong pagkinabuhi sa mga tawo didto. Siya misulat: “Ni makighilawas kita, ingon sa pipila kanila nga nakighilawas, aron lamang mangapukan, kawhaag-tulo ka libo kanila sa usa ka adlaw.” Nagtumong niadtong gipatay ni Jehova tungod sa ilang pagpakighilawas, ang numero nga gihatag ni Pablo maoy 23,000.—1 Corinto 10:8.
Apan, ang Numeros kapitulo 25 nag-ingon nga “ang Israel nakiglambigit sa Baal sa Peor; ug ang kasuko ni Jehova misilaob batok sa Israel.” Dayon, gisugo ni Jehova si Moises sa pagpatay sa “tanang pangulo sa katawhan.” Si Moises, sa baylo, nagsugo sa mga hukom sa paghimo sa maong sugo. Sa kataposan, sa dihang abtik nga milihok si Pinehas sa pagpatay sa Israelinhon nga nagdalag babayeng Midianhon diha sa kampo, “ang hampak mihunong.” Ang asoy gitapos niining mga pulonga: “Kadtong nangamatay gumikan sa hampak mikabat ug kawhaag-upat ka libo.”—Numeros 25:1-9.
Ang gidaghanon nga gihatag diha sa Numeros dayag nga naglakip sa mga “pangulo sa katawhan” nga gipatay sa mga hukom ug kadtong direktang gipatay ni Jehova. Tingali dihay usa ka libong pangulo nga namatay sa mga kamot sa mga hukom, mao nga mikabat kini sa gidaghanong 24,000. Nakighilawas man sila, nakigbahin sa mga kasadyaan, o mikonsentir niadtong mibuhat niini, kining maong mga pangulo, o mga dakodako, sad-an tungod sa ‘pagpakiglambigit sa Baal sa Peor.’
Bahin sa pulong nga “nakiglambigit,” ang usa ka reperensiya sa Bibliya nagpatin-aw nga kini mahimong magkahulogan sa “pagtapot sa usa ka tawo ngadto sa laing tawo.” Ang mga Israelinhon maoy katawhan nga nagpahinungod kang Jehova, apan sa dihang sila “nakiglambigit sa Baal sa Peor,” ilang giputol ang ilang napahinungod nga relasyon sa Diyos. Mga 700 ka tuig sa ulahi, pinaagi sa manalagnang si Oseas, giingnan ni Jehova ang mga Israelinhon: “Nangadto sila kang Baal sa Peor, ug ilang gipahinungod ang ilang kaugalingon sa makauulaw nga butang, ug sila nahimong dulumtanan sama sa butang nga ilang gihigugma.” (Oseas 9:10) Ang tanang nakiglambigit kang Baal takos sa pagdawat ug bug-at nga paghukom sa Diyos. Busa, gipahinumdoman ni Moises ang mga anak sa Israel: “Ang inyong mga mata mao ang nakakita sa gibuhat ni Jehova batok sa Baal sa Peor, nga ang tanang tawo nga misunod sa Baal sa Peor mao ang gilaglag ni Jehova nga inyong Diyos gikan sa inyong taliwala.”—Deuteronomio 4:3.