Magpagiya sa Buhing Diyos
Magpagiya sa Buhing Diyos
‘Liso kamo ngadto sa buhing Diyos, nga maoy nagbuhat sa langit ug sa yuta ug sa dagat ug sa tanang butang diha niana.’—BUHAT 14:15.
1, 2. Nganong haom nga ilhon si Jehova ingong “buhing Diyos”?
HUMAN ayoha ni apostol Pablo ug ni Bernabe ang usa ka tawo, gipasaligan ni Pablo ang mga taga-Listra nga nakakita niana: “Kami usab mga tawo nga sama ra kaninyog mga kaluyahon, ug kami nagapahayag sa maayong balita kaninyo, aron kamo moliso gikan niining kawang nga mga butang ngadto sa buhing Diyos, nga maoy nagbuhat sa langit ug sa yuta ug sa dagat ug sa tanang butang diha niana.”—Buhat 14:15.
2 Sa pagkatinuod si Jehova, dili usa ka walay-kinabuhi nga idolo, kondili mao “ang Diyos nga buhi”! (Jeremias 10:10; 1 Tesalonica 1:9, 10) Gawas nga buhi siya, si Jehova mao ang Tuboran sa atong kinabuhi. “Siya naghatag ngadto sa tanang tawo ug kinabuhi ug gininhawa ug tanang butang.” (Buhat 17:25) Gusto niya nga kita magmalipayon sa atong kinabuhi karon ug sa umaabot. Midugang si Pablo nga ang Diyos ‘wala motugot nga dili kapanghimatud-an ang iyang kaugalingon sanglit gibuhat man niya ang maayo, nga naghatag kaninyog ulan gikan sa langit ug mabungahong mga panahon, nga nagbuhong sa inyong mga kasingkasing sa pagkaon ug sa kalipay.’—Buhat 14:17.
3. Nganong makasalig kita sa giya nga gitagana sa Diyos?
3 Ang kaikag sa Diyos sa atong kinabuhi naghatag kanatog rason nga mosalig sa iyang giya. (Salmo 147:8; Mateo 5:45) Ang uban dili tingali mosalig niana kon dunay sugo sa Bibliya nga wala nila masabti o morag mapig-oton ra. Apan, ang pagsalig sa giya ni Jehova napamatud-ang maalamon. Sa pag-ilustrar: Bisan pag ang usa ka Israelinhon wala makasabot sa balaod batok sa paghikap sa patayng lawas, siya makabenepisyo sa pagtuman niana. Una, ang iyang pagkamatinumanon makapasuod kaniya sa buhing Diyos; ikaduha, kini motabang kaniya sa paglikay sa mga sakit.—Levitico 5:2; 11:24.
4, 5. (a) Sa wala pa ang Kristohanong panahon, unsang giya labot sa dugo ang gihatag ni Jehova? (b) Sa unsang paagi kita nahibalo nga ang giya sa Diyos labot sa dugo naglangkit sa mga Kristohanon?
4 Susama kini sa giya sa Diyos labot sa dugo. Giingnan niya si Noe nga ang mga tawo kinahanglang dili mokaon o moinom ug dugo. Dayon diha sa Balaod, gipadayag sa Diyos nga ang gitugotan lamang nga paggamit sa dugo maoy diha sa halaran—alang sa kapasayloan sa sala. Pinaagi sa maong mga sugo, ang Diyos nagpahiluna ug pundasyon alang sa kinalabwang paggamit sa dugo—ang pagluwas sa mga kinabuhi pinaagi sa lukat ni Jesus. (Hebreohanon 9:14) Oo, ang giya sa Diyos nagpakita sa iyang kahingawa alang sa atong kinabuhi ug kaayohan. Naghisgot sa Genesis 9:4, ang ika-19ng siglo nga eskolar sa Bibliya nga si Adam Clarke misulat: “Kining maong sugo [kang Noe] mainampingon gihapong gituman sa mga Kristohanon sa silangan . . . Walay dugo nga gikaon ilalom sa balaod, tungod kay kini nagpunting sa pagtagad ngadto sa dugo nga pagaulaon alang sa sala sa kalibotan; ug ilalom sa Ebanghelyo kini dili gayod kaonon, tungod kay kinahanglan kining isipon kanunay ingong naghawas sa dugo nga giula alang sa pagpahigawas sa mga sala.”
5 Kining maong eskolar lagmit nagtumong sa pasukaranang ebanghelyo, o maayong balita, nga nasentro kang Jesus. Naglakip kana sa pagpadala sa Diyos sa iyang Anak aron mamatay alang kanato, ibubo ang iyang dugo aron kita makabaton ug kinabuhing walay kataposan. (Mateo 20:28; Juan 3:16; Roma 5:8, 9) Ang komento naglakip usab sa naulahing sugo nga ang mga sumusunod ni Kristo mag-ayad sa dugo.
6. Unsang sugo labot sa dugo ang gihatag ngadto sa mga Kristohanon, ug ngano?
6 Nahibalo ka nga ang Diyos naghatag sa mga Israelinhon ug gatosan ka lagda. Sa pagkamatay ni Jesus, ang iyang mga tinun-an dili na obligado nga motuman nianang tanang balaod. (Roma 7:4, 6; Colosas 2:13, 14, 17; Hebreohanon 8:6, 13) Apan, sa ngadtongadto usa ka isyu ang mitungha bahin sa usa ka hinungdanong obligasyon—ang pagtuli sa mga lalaki. Kinahanglan bang tulion ang mga dili-Hudiyo nga gustong makabenepisyo gikan sa dugo ni Kristo, nga nagpakita nga sila nailalom gihapon sa Balaod? Sa 49 K.P., ang Kristohanong nagamandong lawas naghisgot sa maong isyu. (Buhat, kapitulo 15) Inabagan sa espiritu sa Diyos, ang mga apostoles ug ang mga tigulang nakahinapos nga ang giobligar nga pagpatuli natapos na uban sa Balaod. Bisan pa niana, ang pipila ka kinahanglanon sa Diyos gipatuman gihapon alang sa mga Kristohanon. Sa usa ka sulat ngadto sa mga kongregasyon, ang nagamandong lawas misulat: “Ang balaang espiritu ug kami nagkauyon nga dili magsangon ug dugang pang palas-anon kaninyo, gawas niining kinahanglanong mga butang, nga padayong magaayad sa mga butang nga gihalad ngadto sa mga idolo ug gikan sa dugo ug gikan sa mga butang nga naluok ug gikan sa pakighilawas. Kon kamo magpahilayo gayod niining mga butanga, mabulahan kamo.”—Buhat 15:28, 29.
7. Unsa ka hinungdanon alang sa mga Kristohanon ang ‘pag-ayad sa dugo’?
7 Klaro nga ang nagamandong lawas nag-isip sa ‘pag-ayad sa dugo’ nga sama ka hinungdanon sa paglikay sa seksuwal nga imoralidad o pagsimba sa mga idolo. Nagpamatuod kini nga ang pagdili labot sa dugo maoy seryoso. Ang mga Kristohanon nga dili-mahinulsolong naghimog idolatriya o seksuwal nga imoralidad dili “makapanunod sa gingharian sa Diyos”; “ang ilang bahin mao unya . . . ang ikaduhang kamatayon.” (1 Corinto 6:9, 10; Pinadayag 21:8; 22:15) Matikdi ang kalainan: Ang pagsalikway sa giya sa Diyos bahin sa pagkasagrado sa dugo mahimong moresulta sa walay-kataposang kamatayon. Ang pagpakitag pagtahod sa halad ni Jesus mahimong motultol sa walay-kataposang kinabuhi.
8. Unsay nagpaila nga gisunod sa unang mga Kristohanon ang giya sa Diyos labot sa dugo?
8 Sa unsang paagi gisabot ug gipadapat sa unang mga Kristohanon ang giya sa Diyos labot sa dugo? Hinumdomi ang komento ni Clarke: “Ilalom sa Ebanghelyo kini dili gayod kaonon, tungod kay kinahanglan kining isipon kanunay ingong naghawas sa dugo nga giula alang sa pagpahigawas sa mga sala.” Ang kasaysayan nagpamatuod nga giisip sa unang mga Kristohanon nga seryoso ang maong butang. Si Tertullian misulat: “Palandonga kadtong kinsa uban sa hinangol nga kauhaw, diha sa pasundayag sa dulaanan, mosalod sa lab-as nga dugo sa daotang mga kriminal . . . ug kuhaon kini aron itambal sa ilang patol.” Dili sama sa mga pagano nga mokaon ug moinom ug dugo, si Tertullian miingon nga ang mga Kristohanon “wala ganiy dugo sa mga mananap diha sa [ilang] mga pagkaon . . . Sa mga husay sa mga Kristohanon kamo nagdalit kanila ug mga soriso nga gisudlag dugo. Siyempre, kamo kombinsido nga [kini] supak sa balaod alang kanila.” Oo, bisan pag hulgaon nga patyon, ang mga Kristohanon dili mokaon o moinom ug dugo. Hinungdanon kaayo kanila ang giya sa Diyos.
9. Ang paglikay sa dugo naglakip sa unsa gawas sa dili pagkaon mismo ug dugo?
9 Ang uban maghunahuna tingali nga ang gipasabot lamang sa nagamandong lawas mao nga ang mga Kristohanon dili mokaon o moinom sa dugo mismo ug dili mokaon ug karne nga wala paagasi sa dugo o mga pagkaon nga gisagolag dugo. Tinuod, mao kana ang unang kahulogan sa sugo sa Diyos kang Noe. Ug ang mga apostoles nagsugo sa mga Kristohanon sa ‘paglikay sa naluok,’ karne nga wala paagasi sa dugo. (Genesis 9:3, 4; Buhat 21:25) Apan, ang unang mga Kristohanon nahibalo nga labaw pa niana ang nalangkit. Usahay ang dugo gigamit ingong tambal. Si Tertullian miingon nga sa paningkamot nga maayo ang patol, ang ubang mga pagano moinom ug lab-as nga dugo. Ug tingali aduna pay laing mga gamit sa dugo sa pagtambal sa sakit o sa pagpaarang-arang kono sa panglawas. Busa, alang sa mga Kristohanon, ang paglikay sa dugo naglakip sa dili pag-inom niana ingong “tambal.” Hugot nilang gibarogan kana bisan pag nameligro ang ilang kinabuhi.
Dugo Ingong Tambal
10. Unsa ang pipila ka paagi diin ang dugo gigamit sa pagtambal, nga mopatungha sa unsang pangutana?
10 Ang paggamit sa dugo ingong tambal komon kaayo karon. Ang unang mga pag-abono naggamit ug kompletong dugo—nga gikuha gikan sa nagdonar, gipondo, ug giabono sa usa ka pasyente, tingali sa usa ka tawo nga nasamdan sa panggubatan. Sa ulahi, nakat-onan sa mga tigpanukiduki ang pagbahinbahin sa dugo ngadto sa pangunang mga sangkap niini. Pinaagi sa pag-abono ug usa ka sangkap sa dugo, ang mga doktor makaapod-apod sa gidonar nga dugo ngadto sa mas daghang pasyente, tingali ang plasma ngadto sa usa ka tawo nga samdan ug ang pulang mga selula ngadto sa lain. Ang padayong pagpanukiduki nagpakita nga ang usa ka sangkap, sama sa plasma sa dugo, mahimong prosesohon aron makuha ang daghang tipik, nga ikahatag sa mas daghan pang mga pasyente. Ang mga lakang nga gihimo sa pagkuha ug dugang pang mga tipik sa dugo nagpadayon, ug ang bag-ong mga gamit sa mga tipik sa dugo ginataho. Unsay angayng reaksiyon sa usa ka Kristohanon? Siya determinado nga dili gayod magpaabono ug dugo, apan ang iyang doktor nag-awhag kaniya sa pagdawat sa usa ka pangunang sangkap, tingali lunlon nga pulang mga selula. O ang pagtambal mao tingali ang paggamit ug usa ka gamayng tipik nga gikuha gikan sa usa ka sangkap sa dugo. Sa unsang paagi modesisyon ang usa ka alagad sa Diyos maylabot nianang mga isyuha, nga maghunahuna nga ang dugo sagrado ug ang dugo ni Kristo makaluwas ug kinabuhi sa kinadak-ang diwa?
11. Unsang baroganan labot sa dugo nga tukma sa medikal nga paagi ang dugay nang gisunod sa mga Saksi?
11 Daghang katuigan sa miagi giklaro sa mga Saksi ni Jehova ang ilang baroganan. Pananglitan, ilang gisulat ang usa ka artikulo nga gipatik diha sa The Journal of the American Medical Association (Nobyembre 27, 1981; gipatik pag-usab diha sa brosyur nga Sa Unsang Paagi ang Dugo Makaluwas sa Imong Kinabuhi? mga panid 27-9). * Ang maong artikulo nagkutlo sa Genesis, Levitico, ug Mga Buhat. Kini nag-ingon: ‘Bisan pag kining mga bersikuloha wala ipahayag sa medikal nga mga termino, ang mga Saksi nag-isip niini ingong pagdili sa pag-abono sa kompletong dugo, lunlon nga mga RBC [pulang mga selula sa dugo], ug plasma, maingon man sa WBC [puting mga selula sa dugo] ug mga platelet.’ Ang 2001 nga teksbok nga Emergency Care, ilalom sa ulohang “Mga Sangkap sa Dugo,” nag-ingon: “Ang dugo adunay ubay-ubayng mga sangkap: plasma, pula ug puti nga mga selula sa dugo, ug mga platelet.” Busa, nahiuyon sa medikal nga impormasyon, ang mga Saksi dili magpaabono ug kompletong dugo o sa bisan hain sa upat ka pangunang mga sangkap niini.
12. (a) Unsang baroganan ang gipresentar bahin sa mga tipik nga gikuha gikan sa pangunang mga sangkap sa dugo? (b) Asa makaplagi ang dugang impormasyon bahin niini?
12 Ang artikulo bahin sa medisina nagpadayon: “Ang relihiyosong pagsabot sa mga Saksi wala magdili sa bug-os sa paggamit ug [mga tipik] sama sa albumin, immune globulins, ug nianang idapat sa adunay hemophilia; ang matag Saksi kinahanglang modesisyon kon madawat ba niya kini.” Sukad sa 1981, daghang tipik (mas gamayng mga bahin nga gikuha gikan sa usa sa upat ka pangunang mga sangkap) ang gilain aron idapat. Busa, Ang Bantayanang Torre sa Hunyo 15, 2000, nagtagana ug mapuslanong impormasyon bahin sa maong ulohan diha sa artikulong “Mga Pangutana Gikan sa mga Magbabasa.” Alang sa kaayohan sa milyonmilyong magbabasa karon, ang tubag gipatik pag-usab sa mga panid 29-31 niining magasina. Kini naghatag ug mga detalye ug katarongan, apan imong makita nga ang giingon niini nahiuyon sa sukaranang mga ideya nga gipresentar sa 1981.
Ang Papel sa Imong Tanlag
13, 14. (a) Unsa ang tanlag, ug sa unsang paagi kini nalangkit sa mga butang maylabot sa dugo? (b) Unsang giya bahin sa pagkaon ug karne ang gihatag sa Diyos ngadto sa Israel, apan unsang mga pangutana ang mahimong motungha?
13 Kinahanglang gamiton ang tanlag sa dihang mohimog desisyon labot sa maong impormasyon. Ngano man? Ang mga Kristohanon mouyon nga kinahanglang mosunod sa giya sa Diyos, apan sa pipila ka situwasyon ang personal nga desisyon kinahanglang himoon, ug malangkit ang tanlag. Ang tanlag mao ang kinaiyanhong katakos sa pagtimbangtimbang ug paghimog desisyon, kasagaran bahin sa mga butang nga adunay kalabotan sa moral nga mga isyu. (Roma 2:14, 15) Apan, nahibalo ka nga lainlain ang mga tanlag. * Ang Bibliya naghisgot nga ang ubang ‘tanlag maluya,’ nga nagpasabot nga ang ubang mga tanlag lig-on. (1 Corinto 8:12) Ang mga Kristohanon dili managsamag sukod sa pag-uswag sa kahibalo bahin sa giingon sa Diyos, sa pagkasensitibo sa iyang panghunahuna, ug sa pagpadapat niana sa ilang paghimog mga desisyon. Ikailustrar nato kini sa mga Hudiyo ug sa pagkaon ug karne.
14 Gitin-aw sa Bibliya nga ang usa ka tawo nga matinumanon sa Diyos dili mokaon ug karne nga wala paagasi sa dugo. Hinungdanon kaayo kana nga bisan panahon sa emerhensiya kon ang Israelinhong mga sundalo mokaon ug karne nga wala paagasi sa dugo, sila nakahimog grabeng sala. (Deuteronomio 12:15, 16; 1 Samuel 14:31-35) Bisan pa niana, mahimong motungha ang mga pangutana. Kon ang usa ka Israelinhon mag-ihaw ug karnero, kinahanglan ba niyang paagason dayon ang dugo niini? Kinahanglan ba niyang gulgolon ang liog sa karnero aron moagas ang dugo? Kinahanglan bang ibitay ang karnero pinaagi sa pangulahiang mga tiil niini? Unsa ka dugay? Unsaon niya pagpaagas ang dugo sa usa ka dakong baka? Bisan human sa pag-agas sa dugo, mahimong duna pay mahibilin diha sa karne. Mahimo ba niyang kaonon ang maong karne? Kinsay modesisyon?
15. Unsay reaksiyon sa pipila ka mga Hudiyo bahin sa pagkaon ug karne, apan unsay gisugo sa Diyos?
15 Ibutang ta nga ang usa ka masibotong Hudiyo nag-atubang sa maong mga isyu. Tingali maghunahuna siya nga labing maayo nga dili na lang mopalit ug karne nga gibaligya diha sa merkado, sama ra nga ang laing Hudiyo dili mokaon ug karne kon kini posibleng gihalad ngadto sa usa ka idolo. Ang ubang mga Hudiyo mokaon lamang tingali ug karne human masunod ang mga rituwal sa pagpaagas sa dugo. * (Mateo 23:23, 24) Unsay imong hunahuna bahin nianang lainlaing mga reaksiyon? Dugang pa, tungod kay wala ibaod sa Diyos ang maong mga reaksiyon, haom ba nga ang mga Hudiyo magpadala ug daghan kaayong pangutana ngadto sa usa ka konseho sa mga rabbi aron madesisyonan ang matag pangutana? Bisan tuod ang maong kostumbre naugmad diha sa Judaismo, malipay kita nga si Jehova wala magsugo sa matuod nga mga magsisimba sa paghimog mga desisyon labot sa dugo nianang paagiha. Ang Diyos naghatag ug sukaranang giya labot sa pag-ihaw ug hinlong mga mananap ug sa pagpaagas sa dugo niini, apan wala na niya kana dugangi ug uban pang mga detalye.—Juan 8:32.
16. Nganong ang mga Kristohanon lainlain ug mga panglantaw bahin sa pagpaineksiyon ug usa ka gamayng tipik gikan sa usa ka sangkap sa dugo?
16 Sumala sa gihisgotan sa mga parapo 11 ug 12, ang mga Saksi ni Jehova dili magpaabono ug kompletong dugo o sa upat ka pangunang mga sangkap niini—plasma, pulang mga selula, puting mga selula, ug mga platelet. Komosta ang gagmayng mga tipik nga gikuha gikan sa usa ka pangunang sangkap, sama sa mga serum nga adunay mga antibody nga mosumpo sa sakit o mokontra sa lala sa bitin? (Tan-awa ang panid 30, parapo 4.) Ang uban nanghinapos nga ang maong gagmayng mga tipik, sa pagkatinuod, dili na dugo ug busa wala malakip sa sugo nga ‘mag-ayad sa dugo.’ (Buhat 15:29; 21:25 panid 31, parapo 1) Ila kanang tulubagon. Ang tanlag sa uban magpalihok kanila sa pagsalikway sa bisan unsa nga gikuha gikan sa dugo (sa mananap o sa tawo), bisag gamay nga tipik sa usa lamang ka pangunang sangkap. * Ang uban mouyon nga magpaineksiyon ug plasma protein aron sa pagsumpo sa sakit o sa pagkontra sa lala sa bitin, apan dili tingali sila modawat sa ubang gagmay nga mga tipik. Dugang pa, ang ubang mga produkto nga gikuha gikan sa usa sa upat ka pangunang mga sangkap mahimong moobra nga susama gayod sa kompletong sangkap ug adunay dakong bahin sa pagpatunhay sa kinabuhi nga dili kini madawat sa daghang Kristohanon.
17. (a) Sa unsang paagi ang atong tanlag makatabang sa dihang kita nagasulbad sa mga isyu bahin sa mga tipik sa dugo? (b) Nganong ang pagdesisyon labot niini seryoso kaayo?
17 Ang giingon sa Bibliya bahin sa tanlag mapuslanon sa dihang mohimo kita sa maong mga desisyon. Ang unang lakang mao ang pagkahibalo kon unsay giingon sa Pulong sa Diyos ug pagpaningkamot nga maumol ang imong tanlag niana. Kana motabang kanimo sa pagdesisyon sumala sa giya sa Diyos inay kay mohangyo sa lain nga modesisyon para kanimo. (Salmo 25:4, 5) Bahin sa pagdawat ug mga tipik sa dugo, ang uban naghunahuna, ‘Kini desisyonan sumala sa tanlag, busa dili kini hinungdanon.’ Sayop kana nga pangatarongan. Ang kamatuoran nga ang usa ka butang desisyonan sumala sa tanlag wala magpasabot nga kini dili hinungdanon. Ang atong desisyon mahimong adunay seryosong mga sangpotanan. Ang usa ka hinungdan mao nga kini makaapektar sa mga tawo kansang tanlag lahi sa atoa. Atong masabtan kini gikan sa tambag ni Pablo bahin sa karne nga posibleng gihalad ngadto sa usa ka idolo ug sa ulahi gibaligya sa merkado. Ang usa ka Kristohanon kinahanglang maghunahuna nga dili ‘makasamad sa tanlag nga maluya.’ Kon makapandol siya sa uban, ‘madaot niya ang iyang igsoon kang kinsa si Kristo namatay’ ug makasala siya batok kang Kristo. Busa, bisan tuod ang mga isyu bahin sa gagmayng mga tipik sa dugo personal nga desisyonan, ang maong mga desisyon kinahanglang hatagan ug seryoso kaayong pagtagad.—1 Corinto 8:8, 11-13; 10:25-31.
18. Sa unsang paagi ang usa ka Kristohanon makalikay nga makubalan ang iyang tanlag sa dihang maghimog mga desisyon labot sa dugo?
18 Ang laing butang nga tagdon nagpasiugda sa pagkaseryoso sa mga desisyon labot sa dugo. Kini mao ang epekto sa maong mga desisyon nganha kanimo. Kon ang imong pagdawat ug gamayng tipik sa dugo makahasol sa imong binansay-sa-Bibliya nga tanlag, angay nimong tagdon kini. Kinahanglan usab nimong tagdon ang gidiktar sa imong tanlag bisan pag dunay moingon kanimo, “Okey lang nga dawaton nimo kini; daghan na ang midawat niini.” Hinumdomi, milyonmilyong tawo karon ang wala magtagad sa ilang tanlag, ug kana nakubalan na, nga nagtugot kanila sa pagpamakak o paghimo sa ubang daotang mga butang nga wala mahasol. Ang mga Kristohanon maglikay gayod sa maong dalan.—2 Samuel 24:10; 1 Timoteo 4:1, 2.
19. Sa paghimog desisyon labot sa medikal nga mga isyu nga naglangkit sa dugo, unsay una natong hinumdoman?
19 Sa hinapos nga bahin niini, ang gipatik pag-usab nga tubag diha sa mga panid 29-31 nag-ingon: “Tungod kay nagkalainlain ang mga opinyon ug matanlagong mga desisyon nagpasabot ba nga ang isyu dili hinungdanon? Wala. Seryoso kini.” Seryoso kaayo kini tungod kay nalangkit ang imong relasyon uban sa “buhing Diyos.” Ang maong relasyon mao lamang ang makatultol kanimo ngadto sa kinabuhing walay kataposan, pinasukad sa nagaluwas nga gahom sa giula nga dugo ni Jesus. Ugmara ang halalom nga pagtahod alang sa dugo tungod sa gibuhat sa Diyos pinaagi niana—pagluwas ug mga kinabuhi. Haom ang gisulat ni Pablo: “Kamo walay paglaom ug mga walay Diyos dinhi sa kalibotan. Apan karon nga nahiusa kang Kristo Jesus kamong kanhi nahilayo nahiduol na pinaagi sa dugo ni Kristo.”—Efeso 2:12, 13.
[Mga footnote]
^ par. 11 Gipatik sa mga Saksi ni Jehova.
^ par. 13 Sa usa ka yugto, si Pablo ug ang upat pa ka Kristohanon miadto sa templo aron maghinlo sa ilang kaugalingon sa seremonyal nga paagi. Ang Balaod dili na balido, apan si Pablo milihok sumala sa tambag sa mga tigulang sa Jerusalem. (Buhat 21:23-25) Bisan pa niana, ang ubang mga Kristohanon mibati tingali nga dili sila moadto sa templo o mohimo sa maong paghinlo. Nianang panahona lainlain ang mga tanlag, ug mao man usab karon.
^ par. 15 Gipakita sa Encyclopaedia Judaica ang “komplikado ug detalyado” nga mga lagda bahin sa karne nga angayng kaonon. Naghisgot kini kon pila ka minutos ihumol sa tubig ang karne, unsaon pagpaagas ang dugo niini diha sa tadtaran, unsay grano sa asin nga ibagnos niini, ug kon kapila kini hugasi ug bugnawng tubig.
^ par. 16 Kasagaran, ang panguna o aktibong sangkap sa ubang mga ineksiyon maoy artipisyal nga produkto nga dili gikan sa dugo. Apan sa pipila ka kaso ang gamayng tipik sa dugo, sama sa albumin, mahimong iapil.—Tan-awa ang “Mga Pangutana Gikan sa mga Magbabasa sa Ang Bantayanang Torre sa Oktubre 1, 1994.
Makahinumdom Ka Ba?
• Unsang giya ang gitagana sa Diyos labot sa dugo ngadto kang Noe, sa mga Israelinhon, ug sa mga Kristohanon?
• Mahitungod sa dugo, unsay bug-os nga dumilian sa mga Saksi ni Jehova?
• Sa unsang diwa nga ang pagdawat ug gamayng mga tipik gikan sa usa ka pangunang sangkap sa dugo pagadesisyonan sumala sa gidiktar sa tanlag sa usa, apan unsay wala ipasabot niana?
• Sa paghimog mga desisyon, nganong maoy una natong hinumdoman ang atong relasyon sa Diyos?
[Mga Pangutana sa Pagtuon]
[Chart sa panid 22]
(Alang sa aktuwal nga pagkahan-ay, tan-awa ang publikasyon)
PASUKARANANG BAROGANAN LABOT SA DUGO
KOMPLETONG DUGO
▾ ▾ ▾ ▾
DILI DALAWATON Pulang mga selula Puting mga selula Mga platelet Plasma
DESISYONAN SA USA ▾ ▾ ▾ ▾
KA KRISTOHANON Mga tipik Mga tipik Mga tipik Mga tipik
gikan sa pulang gikan sa puting gikan sa gikan sa
mga selula mga selula mga platelet plasma
[Hulagway sa panid 20]
Ang nagamandong lawas nakahinapos nga ang mga Kristohanon kinahanglang ‘mag-ayad sa dugo’
[Hulagway sa panid 23]
Tagda ang imong tanlag kon ikaw kinahanglang modesisyon labot sa usa ka tipik sa dugo