Sugilanon sa Kinabuhi

Usa ka Matagbawong Kinabuhi Bisan pa sa mga Kasakitan

SUMALA SA GIASOY NI AUDREY HYDE

Sa paghinumdom sa kapig 63 ka tuig sa bug-os-panahong pag-alagad—59 diha sa tibuok-kalibotang hedkuwarter sa mga Saksi ni Jehova—makaingon ako nga natagamtam nako ang usa ka matagbawong kinabuhi. Tinuod, makapaguol kaayo ang pagtan-aw sa akong unang bana nga nagkaluya ug namatay sa kanser ug sa akong ikaduhang bana nga nag-antos sa makalilisang nga mga epekto sa sakit nga Alzheimer. Apan paasoya ako kaninyo kon sa unsang paagi nagmalipayon gihapon ako bisan pa niini nga mga kasakitan.

NAGDAKO ako sa usa ka umahan duol sa gamayng lungsod sa Haxtun sa kapatagan sa amihanan-sidlakan nga Colorado, duol sa utlanan sa Nebraska. Ako ang ikalima sa unom ka anak ni Orille ug Nina Mock. Si Russell, Wayne, Clara, ug Ardis natawo sulod sa mga tuig sa 1913 ug 1920, ug ako natawo pagkasunod tuig. Si Curtis natawo sa 1925.

Sa 1913, si Mama nahimong usa ka Estudyante sa Bibliya, ingon sa pagtawag kaniadto sa mga Saksi ni Jehova. Sa ngadtongadto, kaming tanan sa pamilya nahimo usab nga mga Saksi.

Usa ka Maayong Kinabuhi sa Kapatagan

Si Papa mahiligon sa bag-ong mga ideya. Kami adunay dekoryenteng suga sa tanan namong mga tinukod sa umahan, usa ka butang nga talagsaon kaayo niadtong mga adlawa. Gitagamtam usab namo ang naandang mga produkto sa umahan—mga itlog gikan sa among mga manok, ug gatas, krema, ug mantekilya gikan sa among mga baka. Mga kabayo ang among gamiton nga igdadaro ug nananom kami ug mga strawberry ug mga patatas, maingon man sa trigo ug mais.

Gihunahuna ni Papa nga kaming mga bata  angayng mokat-on sa pagtrabaho. Bisag wala pa ko nag-eskuyla, ako gibansay na sa pagtrabaho sa uma. Nahinumdom ko nga sa init nga mga adlaw sa ting-init, bunglayon nako ang taas nga mga tudling sa among tanaman. ‘Makaabot kaha ko hangtod sa tumoy?’ naghunahuna ako. Gipaningot ko pag-ayo, ug gipamaak kog mga buyog. Usahay, maluoy ko sa akong kaugalingon tungod kay ang ubang kabataan dili kinahanglang mohimog bug-at nga trabaho sama kanamo. Apan, sa pagkatinuod, sa dihang mahinumdom ko sa akong pagkabata, mapasalamaton ko nga gitudloan mi sa pagtrabaho.

Kaming tanan adunay mga buluhaton. Si Ardis mas batid sa paggatas sa mga baka kay kanako, busa ang akong trabaho mao ang paghinlo sa mga kuwadra sa mga kabayo, nga magpala sa ilang kinalibang. Bisan pa sa among daghang trabaho, maglingawlingaw usab kami ug magdula. Si Ardis ug ako nagdulag softball uban sa usa ka tem sa among dapit. Ako ang tiglabay sa bola, o tigbantay sa ikatulong bes, ug si Ardis ang tigbantay sa unang bes.

Ang masanag nga kalangitan sa kagabhion matahom kaayong tan-awon sa kapatagan. Ang libolibong bituon nagpahinumdom kanako sa atong Maglalalang, si Jehova nga Diyos. Bisag bata pa, mahunahunaan nako ang Salmo 147:4, diin mabasa: “Siya [si Jehova] nagaihap sa gidaghanon sa mga bituon; silang tanan gitawag niya sa ilang ngalan.” Daghang panahon niining masanag nga kagabhion nga ang among iro nga si Judge magbutang sa iyang ulo sa akong sabakan ug ubanan ako. Kanunay akong molingkod sa among balkon inigkahapon ug magdayeg sa lunhawng kaumahan sa trigo samtang gihuypan kini sa hangin, nga samag plata tan-awon kon mahayagan sa adlaw.

Maayong Panig-ingnan ni Mama

Si Mama maunongon kaayo nga asawa. Si Papa mao gayod ang ulo sa panimalay, ug gimatuto kami ni Mama sa pagtahod kang Papa. Sa 1939 nahimo usab siya nga Saksi ni Jehova. Nahibalo mi nga pinangga mi ni Papa bisan tuod daghan siyag gihatag nga trabaho kanamo ug wala kami patuyangi sa gusto. Sa tingtugnaw, kanunay mi niyang pasakyon sa ginuyod-sa-kabayo nga kangga. Nalingaw kaayo mi sa nagpangidlap nga niyebe!

Apan si Mama mao ang nagmatuto kanamo sa paghigugma sa Diyos ug sa pagtahod sa Bibliya. Nakat-onan namo nga ang ngalan sa Diyos maoy Jehova ug nga siya ang Tuboran sa kinabuhi. (Salmo 36:9; 83:18) Nasabtan usab namo nga gihatagan niya kitag mga lagda, dili aron hikawan kita sa kalipay, kondili aron makabaton kita ug kaayohan. (Isaias 48:17) Kanunayng gipasiugda ni Mama kanamo nga kami adunay linaing buluhaton nga pagabuhaton. Nakat-onan namo nga giingnan ni Jesus ang iyang mga sumusunod: “Kining maayong balita sa gingharian igawali sa tibuok gipuy-ang yuta ingon nga pagpamatuod ngadto sa tanang kanasoran; ug unya moabot ang kataposan.”—Mateo 24:14.

 Niadtong bata pa ako, pangitaon nako si Mama kon wala siya sa balay inigpauli nako gikan sa tunghaan. Kas-a, sa dihang nag-edad ako ug unom o pito, nakaplagan ko siya didto sa kamalig. Dayon mibundak ang kusog kaayo nga ulan. Didto kami sa butanganag dagami, ug misukna ako kaniya kon magpadangat ba ang Diyos ug laing Lunop. Gipasaligan niya ako nga nagsaad ang Diyos nga dili na niya laglagon pag-usab ang yuta pinaagig lunop. Nahinumdom usab ako sa daghang higayon nga magtago kami sa lawak ilalom sa yuta tungod kay komon kaayo ang mga urakan didto.

Bisan sa wala pa ko matawo, si Mama nakig-ambit na sa buluhatong pagsangyaw. Usa ka grupo sa mga igsoon ang magtigom sa among balay, nga ang tanan may paglaom sa pagpuyo uban ni Kristo sa langit. Bisag nalisdan si Mama sa pagpamalaybalay, ang iyang gugma sa Diyos nakatabang kaniya sa pagbuntog sa iyang kahadlok. Siya matinumanon hangtod sa iyang kamatayon, sa Nobyembre 24, 1969, sa dihang siya nag-edad ug 84. “Ma, moadto ka na sa langit, ug makauban nimo didto ang imong mga kaila,” ako siyang gihunghongan. Nalipay gayod ako nga nakauban nako si Mama sa adlaw nga siya namatay ug nakapadayag kaniya sa akong pagsalig sa maong paglaom! Siya hinay nga miingon, “Maayo kaayo ka kanako.”

Misugod Kami sa Pagsangyaw

Sa 1939, si Russell nahimong payunir, nga maoy pagtawag sa bug-os-panahong mga tig-ebanghelyo sa mga Saksi ni Jehova. Nagpayunir siya sa Oklahoma ug Nebraska hangtod sa 1944 sa dihang siya gitawag sa pag-alagad sa tibuok kalibotang hedkuwarter sa mga Saksi ni Jehova (gitawag ug Bethel), sa Brooklyn, New York. Nagsugod ako sa pagpayunir sa Septiyembre 20, 1941, ug nag-alagad sa lainlaing mga dapit sa Colorado, Kansas, ug Nebraska. Malipayon kadto nga mga tuig sa pagpayunir dili lang tungod kay nakatabang ako sa uban sa pagkat-on bahin kang Jehova kondili tungod usab kay nakakat-on ako sa pagsalig kaniya.

Sa dihang misugod si Russell sa pagpayunir, si Wayne nagtungha pa sa kolehiyo sa sidlakang bahin sa Tinipong Bansa human nanarbaho sa makadiyot. Sa ulahi, siya gidapit sa Bethel. Dugaydugay siyang nag-alagad sa Kingdom Farm, duol sa Ithaca, New York. Didto gitanom ang mga pagkaon alang sa pipila ka trabahante sa umahan maingon man sa kawani nga mga 200 ka trabahante sa Brooklyn Bethel. Gigamit ni Wayne ang iyang mga abilidad ug kahanas alang sa pag-alagad kang Jehova hangtod sa iyang kamatayon sa 1988.

Ang akong igsoong babaye nga si Ardis naminyo kang James Kern, ug sila adunay lima ka anak. Siya namatay sa 1997. Ang usa pa nako ka igsoong babaye, si Clara, nagpabiling matinumanon kang Jehova hangtod karon, ug moduaw gihapon ako kaniya sa iyang balay sa Colorado inig bakasyon nako. Ang among kinamanghorang igsoong lalaki, si Curtis, miabot sa Brooklyn Bethel sa tungatunga sa katuigang 1940. Tigdrayb siya ug trak paingon sa Brooklyn gikan sa Kingdom Farm nga may dalang lainlaing mga suplay ug mga produkto sa uma. Wala gayod siya maminyo, ug siya namatay sa 1971.

Akong Tinguha—Pag-alagad sa Bethel

Ang akong mga magulang nga lalaki atua na sa Bethel, ug mao usay akong tinguha nga moalagad didto. Nakaseguro ko nga ang ilang maayong panig-ingnan maoy hinungdan nga natawag ako. Ang pagkadungog kang Mama nga maghisgot bahin sa kasaysayan sa organisasyon sa Diyos ug  ang pagkakita nako mismo sa katumanan sa mga tagna sa Bibliya maylabot sa kataposang mga adlaw nagpukaw sa akong tinguha sa pag-alagad sa Bethel. Misaad ako kang Jehova diha sa pag-ampo nga kon tugotan niya ako sa pag-alagad sa Bethel, dili gayod ako mopahawa gawas lang kon aduna akoy Kristohanong mga obligasyon nga angayng atimanon.

Miabot ako sa Bethel sa Hunyo 20, 1945, ug naasayn ako ingong tighinlo. Kinahanglan kong hinloan ang 13 ka lawak, ug hapnigon ang 26 ka higdaanan matag adlaw, gawas pa sa mga pasilyo, hagdanan, ug mga bentana nga pagahinloan. Hago ang trabaho. Matag adlaw samtang nagtrabaho, kanunay nakong ingnon ang akong kaugalingon, ‘Tinuod, gikapoy ka, apan ania ka sa Bethel, ang balay sa Diyos!’

Sa bag-o pa ako sa Bethel, aduna akoy makauulaw kaayo nga kasinatian. Sanglit nagdako man sa banika, wala akoy kalibotan nga ang dumbwaiter usa diay ka gamayng elebetor nga tigdalag mga suplay gikan sa usa ka andana ngadto sa lain. Buweno, usa ka adlaw niana adunay mitawag sa telepono nga nag-ingon, “Pakanaoga, palihog, ang dumbwaiter.” Ang nanawag mibutang dayon sa telepono, busa wala ko masayod kon unsay buhaton. Unya nahinumdom ko nga usa ka igsoong lalaki nga nagpuyo diha sa maong andana nga apil sa akong asaynment sa paghinlo maoy usa ka waiter. Busa gituktok nako ang iyang pultahan ug giingnan siya, “Buot nilang mokanaog ka sa kosina.”

Naminyo Kang Nathan Knorr

Sukad sa katuigang 1920, ang mga Bethelite nga gustong maminyo gihangyo sa pagbiya sa Bethel ug sa pag-alagad sa intereses sa Gingharian sa laing dapit. Apan sayo sa katuigang 1950, ang pipila ka paris nga nag-alagad na sa Bethel sa dugayng panahon gitugotan sa pagminyo ug sa pagpabilin sa Bethel. Busa sa dihang nagpakitag interes kanako si Nathan H. Knorr, nga maoy nanguna sa tibuok kalibotang buluhaton sa Gingharian sa maong panahon, akong gihunahuna, ‘Ah, aniay usa nga magpabilin gayod sa Bethel!’

Si Nathan daghag responsibilidad nga atimanon sa pagdumala sa tibuok kalibotang kalihokan sa mga Saksi ni Jehova. Busa prangka kaayo siya kanako, nga naghatag kanakog daghang katarongan kon nganong angayng maghunahuna ako pag-ayo una nako dawaton ang iyang tanyag nga makigminyo. Niadtong mga adlawa, kanunay siyang nagabiyahe aron duawon ang mga sangang buhatan sa mga Saksi ni Jehova sa tibuok kalibotan ug kanunay siyang anaa sa layo sulod sa daghang semana. Busa iyang gipatin-aw nga magkabulag kami sulod sa taas nga mga yugto sa panahon.

Sa dihang bata pa ako, nangandoy ako nga maminyo sa panahon sa tingpamulak ug maghanimon sa mga isla sa Pasipiko sa Hawaii. Buweno, kami naminyo sa tingtugnaw, sa Enero 31, 1953, ug naghanimon kami sa maong Sabado sa hapon ug Dominggo sa New Jersey. Pagka-Lunes, nagtrabaho na kami. Apan, usa ka semana sa ulahi, naghanimon ra kami sulod sa usa ka semana.

 Usa ka Kugihan nga Kauban

Si Nathan nag-edad ug 18 anyos sa dihang miabot siya sa Bethel sa 1923. Nakabaton siyag bililhong pagbansay gikan sa eksperyensiyadong mga igsoon sama ni Joseph F. Rutherford, nga maoy nanguna sa buluhaton sa mga Saksi, ug sa tigdumala sa imprentahan nga si Robert J. Martin. Sa pagkamatay ni Brader Martin sa Septiyembre 1932, si Nathan ang gihimong tigdumala sa imprentahan. Pagkasunod tuig, giuban ni Brader Rutherford si Nathan sa dihang miduaw siya sa mga sangang buhatan sa mga Saksi ni Jehova sa Uropa. Sa Enero 1942, sa pagkamatay ni Brader Rutherford, si Nathan ang gihatagan sa responsabilidad sa pagdumala sa buluhaton sa mga Saksi ni Jehova sa tibuok kalibotan.

Si Nathan kanunayng nagalantaw sa unahan, nga kanunayng nagaplano daan alang sa umaabot nga pag-uswag. Gihunahuna kini sa uban nga dili haom, sanglit ang kataposan niining sistema sa mga butang giisip nga haduol na kaayo. Sa pagkatinuod, usa ka brader nga nakakita sa gieskedyul ni Nathan nga mga buluhaton sa pag-imprenta ang misukna kaniya: “Unsa god ni, Brader Knorr? Wala ka ba motuo nga hapit na ang kataposan?” Siya mitubag: “Oo, nagtuo ako niana, apan kon ang kataposan dili pa moabot nga ingon ka sayo sa atong gidahom, kita andam unya niana.”

Usa ka butang nga gituohan pag-ayo ni Nathan mao ang pagtukod ug usa ka tunghaan alang sa mga misyonaryo. Busa, sa Pebrero 1, 1943, gisugdan ang usa ka tunghaan sa misyonaryo didto sa usa ka dakong umahan diin nag-alagad ang akong igsoon nga si Wayne. Bisan tuod ang tunghaan adunay matukion kaayo nga programa sa pagtuon sa Bibliya sulod sa mga lima ka bulan, gitino ni Nathan nga ang mga estudyante maglingawlingaw panagsa. Niadtong bag-o pang nagsugod ang tunghaan, moapil siya sa pagdula ug softball, apan sa ulahi wala na siya modula kay nabalaka nga basin masamdan siya ug dili na hinuon makatambong sa distritong mga kombensiyon sa ting-init. Gipalabi hinuon niya nga mahimong reperi. Ang mga estudyante nahimuot sa dihang tuison niya pag-ayo ang mga lagda dapig sa langyawng mga estudyante nga nagdula.

Mga Panaw Uban ni Nathan

Sa kadugayan, misugod ako sa pag-uban kang Nathan sa laing nasod. Nalingaw ako sa pagpakig-ambit ug mga kasinatian uban sa mga igsoon nga nagtrabaho sa Bethel ug sa mga misyonaryo. Personal nakong nakita ang ilang gugma ug kasibot, ug nahibal-an nako ang ilang mga rutina ug ang kahimtang sa kinabuhi sa mga nasod diin sila giasayn. Sulod sa mga katuigan, padayon akong nakadawat ug mga sulat nga nagpahayag ug pasalamat sa maong mga pagduaw.

Sa pagpalandong sa among mga panaw kaniadto, daghan akong mahinumdoman nga mga kasinatian. Pananglitan, sa dihang miduaw kami sa Polandia, duha ka igsoong babaye ang naghunghongay sa akong atubangan. Ako silang gisukna, “Nganong naghunghongay man mo?” Nangayo silag pasaylo, nga nagpatin-aw nga naanad sila sa paghunghong sa dihang ang buluhaton sa mga Saksi ni Jehova gidili sa Polandia ug ang kapolisan magtaod ug natagong mga mikropono diha sa balay sa mga Saksi aron sekretong makapaminaw sa ilang mga estorya.

Si sister Adach maoy usa sa daghan nga nag-alagad sa Polandia ilalom sa pagdili. Siya kulot ug buhok ug may mga buhok nga nagtabon sa iyang agtang. Usa ka adlaw niana iyang gipakita kanako ang iyang agtang ug may usa ka lalom nga ulat didto, nga resulta sa pagdapat kaniya sa usa ka maglulutos. Nakurat ako sa pagkakita mismo sa mga resulta sa mabangis nga pagtratar nga kinahanglang antoson sa atong mga igsoong lalaki ug babaye.

Sunod sa Bethel, ang Hawaii mao ang akong paborito nga dapit. Nahinumdom ako sa kombensiyon didto sa siyudad sa Hilo sa 1957. Halandomon kadto nga okasyon, ug ang tumatambong mas daghan pa kay sa katibuk-ang gidaghanon sa mga Saksi sa maong dapit. Ang mayor masambingayon pa ganing naghatag kang Nathan ug yawi sa siyudad ingong pag-abiabi. Daghan ang mitimbaya kanamo, nga nagsab-it ug mga girnalda kanamo.

 Ang lain pang makaiikag nga kombensiyon maoy didto sa Nuremberg, Alemanya, sa 1955, nga gipahigayon sa dapit diin iparada kanhi ni Hitler ang iyang kasundalohan. Nabaniog pag-ayo ang panaad ni Hitler sa pagpuo sa katawhan ni Jehova sa Alemanya, apan karon kining maong estadyum napuno sa mga Saksi ni Jehova! Wala nako mapugngi ang akong mga luha. Ang plataporma dako kaayo ug adunay makapahinganghang talan-awon sa luyo nga 144 ka dagkong mga haligi. Anaa ako sa entablado ug makita nako ang daghan kaayong nanambong nga 107,000. Layo kaayo ang distansiya paingon sa luyo nga halos dili na nako makita ang kataposang lumbay.

Nakita namo ang integridad sa mga igsoong Aleman ug ang kalig-on nga ilang nadawat gikan kang Jehova panahon sa ilang paglutos ubos sa pagmandong Nazi. Gipalig-on niini ang among determinasyon nga magmaunongon ug maghupot sa among integridad kang Jehova. Gihatag ni Nathan ang kataposang pakigpulong, ug pagkahuman niana, iyang giwarawara ang iyang kamot sa pagpanamilit sa mga igsoon. Misanong dayon sila pinaagi sa pagwarawara sa ilang mga panyo agig panamilit. Nahisama kadtog usa ka maanindot nga tanaman sa mga bulak.

Dili usab nako malimtan ang among pagduaw sa Portugal sa Disyembre 1974. Nakatambong kami sa unang tigom nga gihimo sa mga Saksi sa Lisbon human nga nahimong legal ang atong buluhatong pagsangyaw didto. Gidili kini sulod sa 50 ka tuig! Bisan tuod 14,000 lang ang magmamantala sa Gingharian sa maong nasod niadtong panahona, kapin sa 46,000 ang mitambong sa duha ka tigom nga gihimo. Nakahilak ko sa dihang ang mga igsoon miingon: “Dili na kita kinahanglang magtago. May kagawasan na kita.”

Sukad sa mga panahon nga nagbiyahe ako uban ni Nathan hangtod karon, gusto ko nga mohimog di-pormal nga pagsangyaw—diha sa mga ayroplano, sa mga kan-anan—ug pagsangyaw diha sa kadalanan. Magdala ko kanunay ug literatura aron andam ko nga mosangyaw. Usa ka higayon niana samtang naghulat kami sa among ayroplano nga nalangan pag-abot, usa ka babaye ang misukna kanako kon diin ako nagtrabaho. Mitultol kadto sa panaghisgot uban kaniya ug niadtong duol kanamo nga naminaw. Ang pag-alagad sa Bethel ug ang akong buluhatong pagsangyaw naghimo kanako nga okupado ug malipayon kaayo.

Sakit ug Panamilit nga Pagdasig

Sa 1976, si Nathan nasakit ug kanser, ug ako, maingon man ang ubang membro sa Bethel, mitabang aron masagubang niya kana. Bisan pa sa iyang nagkaluyang panglawas, dapiton namo sa among lawak ang lainlaing membro sa mga sangang buhatan gikan sa tibuok kalibotan nga atua sa Brooklyn alang sa pagbansay. Nahinumdom ako sa pagduaw nila ni Don ug Earlene Steele, Lloyd ug Melba Barry, Douglas ug Mary Guest, Martin ug Gertrud Poetzinger, Pryce Hughes, ug daghan pang uban. Kanunay silang magpaambit kanamo ug mga kasinatian gikan sa ilang nasod. Ako ilabinang nahingangha sa mga kasinatian bahin sa kalig-on sa atong mga igsoon ubos sa pagdili.

Sa dihang naamgohan ni Nathan nga himalatyon na siya, gihatagan niya ako ug pipila ka maayong tambag aron masagubang nako ang pagkabalo. Siya miingon: “Malipayon ang atong kaminyoon. Daghang tawo ang wala makasinati niana.” Usa ka butang nga naghimo sa among kaminyoon nga malipayon mao ang pagkamahunahunaon ni Nathan. Pananglitan, sa dihang mahibalag namo ang lainlaing igsoon sa among mga pagbiyahe, siya moingon kanako: “Audrey, kon may mga higayon nga dili ko ikaw ikapailaila kanila, kana tungod kay nalimot ko sa ilang ngalan.” Nalipay kaayo ako nga giingnan ko niya daan.

Si Nathan nagpahinumdom kanako: “Kon kita mamatay, segurado ang atong paglaom, ug dili na gayod kita mag-antos pa ug kasakitan.” Dayon gidasig niya ako: “Lantaw sa unahan, kay atua didto ang imong ganti. Ayaw paghunahuna kanunay sa nangagi—bisan tuod dili nimo malimtan kana. Sa ngadtongadto maulian ka ra. Ayawg kayugot ug mobatig kaluoy sa kaugalingon. Magmatagbaw nga natagamtam nimo kini nga mga kalipay ug mga panalangin. Sa dili madugay, malipay ka ra sa pagsud-ong sa nangagi. Ang atong mga panumdoman maoy gasa sa Diyos kanato.” Siya midugang: “Magmapuliki—paningkamoti ang pagbuhat ug maayo sa uban. Motabang kini kanimo nga magmalipayon.” Wala madugay, sa Hunyo 8, 1977, si Nathan namatay.

 Kaminyoon Ngadto Kang Glenn Hyde

Giingnan ako ni Nathan nga mahimo akong magkinabuhi sa nangagi uban sa akong mga panumdoman o magtukod ug usa ka bag-ong kinabuhi. Busa sa 1978, human ako mibalhin sa Watchtower Farms sa Wallkill, New York, naminyo ako kang Glenn Hyde, usa ka ambongan kaayo, hilomon, ug malumo nga tawo. Sa wala pa siya nahimong Saksi, nag-alagad siya sa Navy sa dihang ang Tinipong Bansa nakiggubat sa Japan.

Si Glenn nagtrabaho sa usa ka PT (patrol torpedo) nga sakayan ug naasayn sa lawak sa makina. Tungod sa kabanha sa makina, siya medyo nabungol. Human sa gubat, siya nahimong bombero. Sulod sa daghang tuig, siya adunay ngil-ad nga mga damgo gumikan sa iyang mga kasinatian sa gubat. Nakat-onan niya ang kamatuoran sa Bibliya gikan sa iyang sekretarya, nga nagsangyaw kaniya sa di-pormal nga paagi.

Sa ulahi, sa 1968, si Glenn gitawag sa Bethel aron moalagad ingong bombero sa Brooklyn. Dayon, sa dihang ang Watchtower Farms aduna nay ilang trak sa bombero, gibalhin siya didto sa 1975. Paglabay sa panahon, siya natakboyag sakit nga Alzheimer. Human kami naminyo ug napulo ka tuig, si Glenn namatay.

Unsaon nako pagsagubang? Ang kaalam nga gihatag ni Nathan kanako sa dihang nasayran niya nga himalatyon na siya nakapahupay pag-usab kanako. Kanunay kong gibasa ang iyang mga sulat kanako bahin sa pagsagubang sa pagkabalo. Gipakig-ambit ko gihapon kining maong mga tambag ngadto sa uban nga nawad-ag kapikas, ug sila usab nahupayan sa tambag ni Nathan. Oo, makatabang ang paglantaw sa unahan ingon sa gidasig niya kanako nga himoon.

Usa ka Bililhong Panag-igsoonay

Ang nakaamot gayod sa akong kalipay ug katagbawan mao ang akong mahal nga mga higala sa pamilyang Bethel. Usa niini si Esther Lopez, nga migraduwar sa 1944 gikan sa ikatulong klase sa Watchtower Bible School of Gilead. Siya mibalik sa Brooklyn sa Pebrero 1950 aron sa pag-alagad ingong tighubad sa atong literatura sa Bibliya ngadto sa Kinatsila. Daghang higayon nga si Esther maoy akong suod nga kauban sa dihang si Nathan nagbiyahe. Siya anaa usab sa Watchtower Farms. Nag-edad na karon ug mga 95, luya na siyag panglawas ug ginaatiman dinhi sa among infirmary.

Sa akong pamilya, si Russell ug Clara na lang ang buhi pa. Si Russell kapin nag 90 ug nag-alagad nga matinumanon sa Brooklyn Bethel. Siya apil niadtong unang gitugtan sa pagpabilin sa Bethel human maminyo. Sa 1952, naminyo siya sa kaubang Bethelite nga si Jean Larson. Ang igsoon ni Jean nga si Max miabot sa Bethel sa 1939 ug mipuli kang Nathan ingong magtatan-aw sa imprentahan sa 1942. Si Max aduna gihapoy daghang responsabilidad sa Bethel, lakip na ang pagtabang sa pag-atiman sa iyang mahal nga asawa, si Helen, kinsa nag-antos sa sakit nga multiple sclerosis.

Sa paghinumdom sa kapig 63 ka tuig sa bug-os-panahong pag-alagad kang Jehova, makaingon ako nga natagamtam nako ang usa ka matagbawon gayod nga kinabuhi. Ang Bethel nahimong akong puloy-anan, ug nag-alagad gihapon ako dinhi nga malipayon. Kining tanan maoy tungod kay gisilsil sa akong mga ginikanan diha kanamo ang kahinungdanon sa pagtrabaho ug ang tinguha sa pag-alagad kang Jehova. Apan ang makahatag gayod ug katagbawan sa kinabuhi mao ang atong kahibulongang panag-igsoonay ug ang paglaom nga mabuhi uban sa atong mga igsoong lalaki ug babaye diha sa usa ka yutang paraiso, nga mag-alagad sa atong Dakong Maglalalang, ang bugtong matuod nga Diyos, si Jehova, sa walay kataposan.

[Hulagway sa panid 24]

Akong mga ginikanan sa adlaw sa ilang kasal sa Hunyo 1912

[Hulagway sa panid 24]

Wala ngadto sa tuo: Si Russell, Wayne, Clara, Ardis, ako, ug si Curtis sa 1927

[Hulagway sa panid 25]

Nagbarog taliwala ni Frances ug Barbara McNaught, samtang nagpayunir sa 1944

[Hulagway sa panid 25]

Sa Bethel sa 1951. Gikan sa wala ngadto sa tuo: Ako, si Esther Lopez, ug akong bayaw nga babaye, si Jean

[Hulagway sa panid 26]

Uban ni Nathan ug iyang mga ginikanan

[Hulagway sa panid 26]

Uban ni Nathan sa 1955

[Hulagway sa panid 27]

Uban ni Nathan sa Hawaii

[Hulagway sa panid 29]

Uban sa akong ikaduhang bana, si Glenn