Sugilanon sa Kinabuhi

Usa ka Edukasyon nga Nagpadayon sa Tibuok Kinabuhi

SUMALA SA GIASOY NI HAROLD GLUYAS

Kining maong panumdoman sa bata pa ako nagpabilin gihapon kapin na sa 70 ka tuig. Naglingkod ako sa kosina ni Mama, nga nagtan-aw sa mga pulong “Ceylon Tea.” Kini dunay hulagway usab sa pipila ka babaye nga nangutlog mga dahon sa labong nga kaumahan sa Ceylon (Sri Lanka na karon). Kining maong talan-awon, nga layo kaayo gikan sa among mala nga yuta sa Habagatang Australia, nakapukaw sa akong imahinasyon. Pagkaanindot ug pagkamakalingaw seguro ang Ceylon! Wala gayod ako magdahom nga makagugol ako ug 45 ka tuig sa akong kinabuhi ingong misyonaryo nianang matahom nga isla.

SA Abril 1922, natawo ako sa usa ka kalibotan nga lahi kaayo niining kalibotana karon. Ang akong pamilya nagtrabaho sa mingaw nga kaumahan sa lugas duol sa hilit nga lungsod sa Kimba, nga nahimutang sa tungatunga sa lapad nga kontinente sa Australia ug sa habagatang kadaplinan sa dakong desyerto. Lisod kaayo ang kinabuhi kaniadto, nga kanunay lang makaeksperyensiya ug hulaw, hampak sa mga insekto, ug naglagiting nga kainit. Ang akong inahan kugi nga nag-atiman kang Papa ug sa unom ka anak diha sa payag nga sin ug bungbong nga anaa sa kamingawan.

Apan, para nako, ang kamingawan maoy usa ka dapit sa kagawasan ug kaukyab. Mahinumdom ako nga sa bata pa nahibulong akong nagtan-aw sa mga pundok sa kusgang mga torong baka nga nanghawan sa sagbot sa kabagnotan o sa naghadyong nga hangin nga nagpaalintabo sa balas. Busa ang akong edukasyon sa kinabuhi dugay  nang nagsugod una pa ako nag-eskuyla sa gamay, usa ray magtutudlo nga tunghaan nga baktason ug singko kilometros gikan sa among balay.

Relihiyoso ang akong mga ginikanan, bisan tuod ug dili gayod sila mosimba—tungod lagi kay layo ang among uma gikan sa lungsod. Bisan pa niana, sa unang bahin sa mga tuig sa 1930, si Mama nagsugod sa pagpamati sa mga pakigpulong sa Bibliya nga gihatag ni Judge Rutherford, nga gisibya matag semana sa estasyon sa radyo sa Adelaide. Abi nako ug usa ka magwawali si Judge Rutherford sa Adelaide, ug ako wala kaayoy interes. Apan matag semana si Mama maikagon kaayong nagpaabot sa sibya ni Rutherford ug mamati pag-ayo sa mapalong-palong niya nga tingog diha sa among karaan na kaayong radyo nga debaterya.

Usa ka init, abogon nga hapon niana, usa ka daang trak mihunong atubangan sa among balay, ug duha ka maayog-pamesti nga lalaki migula. Sila maoy mga Saksi ni Jehova. Si Mama namati sa ilang mensahe ug miamot alang sa ubay-ubayng mga libro, nga iya dayong gisugdan pagbasa. Naikag kaayo siya niining libroha nga wala magdugay iyang gihangyo si Papa sa paghatod kaniya sa mga silingan aron mapaambit niya ang iyang nakat-onan.

Ang Benepisyo sa Maayong Impluwensiya

Tungod niining malisod nga kahimtang sa kamingawan, kami napugos sa pagbalhin ngadto sa siyudad sa Adelaide, nga 500 kilometros ang gilay-on. Ang among pamilya nagsugod sa pagpakig-uban sa Kongregasyon sa mga Saksi ni Jehova sa Adelaide ug miuswag sa espirituwal. Tungod sa among pagbalhin, ang akong pormal nga edukasyon nahunong. Nakatapos ako sa pagtungha sa 13 anyos pa lang ang akong edad, nga nakahuman ug septimo grado. Dili ako seryoso nga pagkatawo, nga mahimong mapasagdan nako ang espirituwal nga mga tumong kon dili pa sa tabang sa daghang buotang mga igsoon—mga payunir, o bug-os-panahong mga ministro—kinsa nagpakita ug personal nga interes kanako.

Pagdagan sa panahon, ang impluwensiya niining dasig nga mga igsoon nakapukaw sa akong natulog nga espirituwalidad. Malipay ako nga makig-uban kanila ug nakadayeg sa ilang makugihong espiritu. Busa, sa dihang gidasig sa usa ka pahibalo ang pagsulod sa bug-os-panahong pag-alagad diha sa kombensiyon nga gihimo sa Adelaide sa 1940, wala damha nga nagpatala ako. Dili pa gani ako bawtismado niadtong tungora ug wala pa kaayoy eksperyensiya sa pagsangyaw. Bisan pa niana, paglabay sa pipila ka adlaw, gidapit ako sa pag-uban sa gamayng grupo sa mga payunir sa Warrnambool, usa ka lungsod nga layo kaayo gikan sa Adelaide, sa kanait nga estado sa Victoria.

Bisan pa niining walay klaro nga pagsugod, sa ngadtongadto naugmad nako ang gugma sa pag-alagad sa kanataran, usa ka gugma nga malipay akong moingon nga wala gayod mapalong sa pagdagan sa katuigan. Dako kaayo kana nga kausaban sa akong kinabuhi, ug ako nagsugod sa pag-uswag sa espirituwal. Akong nakat-onan nga maayo gayod nga makigsuod sa mga tawo nga mahigugmaon sa espirituwal nga mga butang. Akong nakita nga ang ilang maayong  impluwensiya makahimo kanatong ipasundayag ang atong labing maayong kinaiya bisag unsa pay edukasyon nga atong nakab-ot ug kon sa unsang paagi ang leksiyon nga nakat-onan makabenepisyo kanato sa tibuok kinabuhi.

Napalig-on sa mga Pagsulay

Di pa dugay ako nga nagpayunir sa dihang gidili ang buluhaton sa mga Saksi ni Jehova sa Australia. Kay naglibog kon unsay himoon, nangayo ako ug tambag sa mga igsoon, kinsa miingon nga wala idili ang pagpakigsulti sa mga tawo bahin sa Bibliya. Busa, kauban sa ubang mga payunir, nagsugod ako sa pagsangyaw sa balay ug balay nga nagdala ug simpleng mensahe gikan sa Bibliya. Kini nakapalig-on kanako alang sa mga pagsulay sa umaabot.

Paglabay sa upat ka bulan nag-18 na ako ug gipatawag aron sa pag-alagad sa militar. Kini nakahatag kanako ug higayon sa pagdepensa sa akong pagtuo atubangan sa daghang opisyal sa militar ug sa usa ka mahistrado. Niadtong tungora, mga 20 ka igsoon sa Adelaide ang gipriso tungod sa ilang neyutral nga baroganan, ug ako napriso usab uban nila. Gihatagan kami ug bug-at nga trabaho, pagtiltil sa bato ug pag-ayo sa mga karsada. Kini nakatabang kanako sa pag-ugmad sa mga hiyas sama sa pagkamalahutayon ug pagkaporsigido. Tungod sa among maayong pamatasan ug sa pagbarog nga malig-on, ang mga guwardiya sa ulahi matinahoron na kanamo.

Sa dihang gibuhian ako paglabay sa pipila ka bulan, natagbaw ako sa lamiang pagkaon ug nagpayunir na usab. Apan, lisod ang pagpangitag ikauban nga payunir, busa gihangyo ako kon mosugot ba ako sa pag-alagad sa usa ka halayong kaumahan sa Habagatang Australia nga mag-inusara. Misugot ako ug misakay ug barko paingon sa Yorke Peninsula, nga nagdala lamang ug mga gamit sa pagsangyaw ug bisikleta. Sa pag-abot nako, gipaadto ako sa usa ka interesadong pamilya ngadto sa gamayng abtanan diin gitratar ako sa buotan nga babaye nga samag iyang anak. Maadlaw, bisikletahon nako ang abogong mga dalan, nga nagsangyaw sa gagmayng kalungsoran nga nakatag sa tibuok peninsula. Aron makasangyaw sa lagyong mga lugar, matulog usahay ako sa gagmayng mga hotel o mga abtanan. Niining paagiha nga gibisikleta nako ang gatosang kilometros ug nakabaton ug daghang maayong mga kasinatian. Wala kaayo ako mabalaka sa pagsangyaw nga mag-inusara, ug kay natagamtam nako ang pag-atiman ni Jehova, mas nasuod pa ako kaniya.

Pagsagubang sa mga Pagbati nga Dili Kuwalipikado

Sa 1946, nakadawat ako ug sulat nga nagdapit kanako sa pagdawat sa nagapanawng buluhaton ingong alagad sa kaigsoonan (karon gitawag ug magtatan-aw sa sirkito). Kining maong buluhaton naglangkit sa pagduaw sa mga kongregasyon sa usa ka sirkito. Admitihon ko nga ang mga responsibilidad niining maong asaynment lisod gayod. Usa ka adlaw niana, nadunggan nako ang usa ka igsoon nga miingon, “Dili kaayo maayong mopakigpulong si Harold, apan epektibo siya sa kanataran.” Nadasig kaayo ako niining komentoha. Nahibalo ako nga dili kaayo ako maayo nga mopakigpulong ug mopalakaw sa mga kahikayan sa organisasyon, apan nagtuo ako nga ang buluhatong pagsangyaw mao ang pangunang kalihokan sa mga Kristohanon.

Sa 1947 daghan kaayo ang naghinamhinam sa pagduaw nila ni Brader Nathan Knorr ug Milton Henschel nga gikan sa hedkuwarter sa mga Saksi ni Jehova sa Brooklyn. Kini ang una sa ingon niini nga pagduaw sukad nga miabot si Brader Rutherford sa 1938. Usa ka dakong kombensiyon ang gihimo didto sa Sydney duyog niini nga pagduaw. Sama sa daghang batan-ong mga payunir, ako interesado sa pagbansay sa mga misyonaryo  nga gitanyag sa dili pa dugayng gibuksan nga Watchtower Bible School of Gilead sa South Lansing, New York, T.B.A. Ubay-ubay kanamo nga nanambong nangutana kon ang tunghaan nagkinahanglan bag taas nga edukasyon aron makuwalipikar sa pagtungha. Apan, si Brader Knorr miingon nga kon kami makabasa ug artikulo sa magasing Bantayanang Torre ug makahinumdom sa pangunang mga punto niana, lagmit molampos kami sa pagtungha sa Gilead.

Abi nakog dili ako makatungha tungod kay kulang ako ug edukasyon. Sa akong kakurat, paglabay sa pipila ka bulan ako gidapit sa pag-aplay alang sa pagbansay sa Gilead. Dayon, nadawat ako ingong estudyante, ug mitambong sa ika-16 nga klase, nga gihimo sa 1950. Tagsaon kaayo kini nga kasinatian para nako tungod kay natabangan ako niini sa pagbaton ug kompiyansa sa kaugalingon. Nagpakita kini kanako nga ang nakab-ot nga edukasyon dili mao ang pangunang butang aron molampos. Hinunoa, ang pagkamakugihon ug pagkamasinugtanon mao ang pangunang mga kinahanglanon. Ang among mga instruktor nagdasig kanamo sa paghimo sa among labing maayo. Sa dihang akong gisunod ang ilang tambag, ako anam-anam nga miuswag ug nakatapos ako pagtungha.

Gikan sa Mala nga Kontinente Paingon sa Mutya nga Isla

Pagkahuman sa graduwasyon, duha pa ka igsoon nga taga-Australia ug ako giasayn ngadto sa Ceylon (Sri Lanka na karon). Miabot kami sa kaulohan sa siyudad, sa Colombo, sa Septiyembre 1951. Init ug alangaang ang panahon niadtong tungora, ug gisugat kami sa nagkalidadis nga bag-ong mga talan-awon, tingog, ug baho. Sa dihang mikawas kami sa barko, usa sa mga misyonaryo nga nag-alagad na sa nasod mitunol kanako ug handbill nga nag-anunsiyo sa pakigpulong publiko nga ipahayag sa sunod Dominggo nga himoon diha sa plasa sa siyudad. Sa akong kakurat, ang akong ngalan anaa sa handbill—ingong mamumulong! Hunahunaa lang ang akong kakulba. Apan ang akong dugayng tuig nga pagpayunir sa Australia nakatudlo kanako sa pagdawat sa bisan unsang asaynment nga ihatag kanako. Busa, sa tabang ni Jehova, nahimo ra nako ang pakigpulong publiko. Duyog sa upat ka ulitawo nga unang miabot sa balay sa misyonaryo sa Colombo niadtong tungora, kaming tulo nagsugod sa pagtuon sa lisod nga pinulongang Sinhala ug sa pagpakigbahin sa pag-alagad sa kanataran. Kami mag-inusara nga mosangyaw sa halos tanang panahon, ug kami nalipay nga ang mga tawo nga nagpuyo didto matinahoron ug maabiabihon. Wala magdugay, anam-anam nga midaghan ang tumatambong sa mga tigom.

Sa midagan ang panahon, seryoso nakong gipamalandong ang maanyag nga payunir nga sister, si Sybil, nga akong nakaila sa barko sa nagpaingon ako sa pagtambong sa Gilead School. Siya motambong sa internasyonal nga kombensiyon sa New York. Sa ulahi, siya mitungha sa ika-21 nga klase sa Gilead ug giasayn sa Hong Kong sa 1953. Nakahunahuna ako sa pagsulat kaniya, ug nagsinulatay kami hangtod sa 1955 sa dihang miduyog kanako si Sybil sa Ceylon, diin kami nagpakasal.

Ang among unang asaynment ingong magtiayon nga misyonaryo maoy sa Jaffna, usa ka siyudad sa halayong amihanan sa Sri Lanka. Sa tungatunga sa mga tuig sa 1950, nagsugod ang kagubot sa politika diha sa mga komunidad sa Sinhala ug Tamil, nga maoy nakapaulbo sa panag-away paglabay sa mga katuigan. Pagkamakapadasig ang pagtan-aw sa mga Saksi nga Sinhala ug Tamil nga nagpanalipod sa usag usa sulod sa daghang bulan niadtong malisod nga mga panahon! Ang maong mga pagsulay nakapalunsay ug nakapalig-on sa pagtuo sa mga igsoon.

 Pagsangyaw ug Pagpanudlo Didto sa Sri Lanka

Ang pagpaangay sa mga komunidad nga Hindu ug Muslim nagkinahanglan ug pasensiya ug pagkamainantoson. Bisan pa niana, nasabtan ra namo sa ulahi kining maong mga kultura ug ang ilang maayong mga hiyas. Kay talagsa ra man nga makakita ug mga langyaw nga mosakay ug lokal nga mga bus, daghan ang motan-aw namo nga may kahibulong. Si Sybil nakahunahuna nga iyang baslan sila ug dakong pahiyom. Makapalipay gayod nga makita ang mga dagway nga nahibulong nga mobalos usab ug pahiyom!

Sa usa ka okasyon, gipahunong kami diha sa usa ka dalan. Human nga nangutana kanamo ang guwardiya kon diin kami gikan ug asa kami paingon, ang iyang mga pangutana nahimong personal kaayo.

“Kinsa man kining babayhana?”

“Ako siyang asawa,” mitubag ako.

“Pila ka tuig na kamong minyo?”

“Walo na ka tuig.”

“Duna ba moy mga anak?”

“Wala.”

“Pastilan! Nagpakonsulta na ba kamo sa doktor?”

Sa primero nakuratan kami niining ilang kinaiya nga ukit-ukitan, apan sa ulahi among nasabtan nga kini maoy ekspresyon sa tinuod nga personal nga interes sa lokal nga mga tawo sa uban. Gani, usa kini sa ilang maayong mga hiyas. Bisag magtindog ka lang sa usa ka publikong dapit sa pipila ka minutos, duolon ka na ug tawo nga malulotong mangutana kon siya ba may ikatabang.

Mga Kausaban ug mga Panumdoman

Sulod sa daghang tuig, nalipay kami nga nakadawat ug nagkalainlaing mga asaynment dugang pa sa among misyonaryong buluhaton sa Sri Lanka. Ako natudlo sa pag-alagad sa sirkito ug distritong buluhaton ug nahimong membro sa Komite sa Sanga. Pagka-1996, mga 75 na ang akong edad. Malipay ako sa paghinumdom sa kapin sa 45 ka tuig sa misyonaryo nga pag-alagad sa Sri Lanka. Diha sa unang miting nga akong natambongan sa Colombo, diha lamay mga 20 ka tawo ang mitambong. Kanang gidaghanona karon misaka ug kapin sa 3,500! Gilantaw namo ni Sybil ang daghan niining mga minahal ingong among espirituwal nga mga anak ug mga apo. Bisan pa niana, daghan pa kaayo ang buluhaton sa tibuok nasod—buluhaton nga nagkinahanglan ug kusog ug katakos niadtong mas bata pa kaayo kay kanamo. Tungod niini, among gidawat ang imbitasyon gikan sa Nagamandong Lawas sa pagpauli sa Australia. Ang kuwalipikadong mga batan-ong magtiayon makahimo na sa pagsulod sa Sri Lanka ingong mga misyonaryo sa pagpuli kanamo.

Nag-edad na ako karon ug 83, ug kami ni Sybil nalipay nga kami may igo gihapong kahimsog nga makapadayon sa among pag-alagad ingong espesyal payunir sa akong kanhi nga pinuy-anan sa Adelaide. Ang among pag-alagad nakatabang kanamo sa pagbaton ug abtik nga panghunahuna ug magmapailin-ilinon. Kini nakatabang usab kanamo sa pagpasibo sa lahi kaayo nga paagi sa pagkinabuhi niining nasora.

Padayong gitagan-an ni Jehova ang among tanang materyal nga mga panginahanglan, ug gipakitaan kami ug dakong gugma ug pagpaluyo sa mga igsoon sa among lokal nga kongregasyon. Di pa dugay nakadawat ako ug bag-ong asaynment. Ako ang gihimong sekretaryo sa among kongregasyon. Busa, akong nakita nga samtang naningkamot ako sa pag-alagad kang Jehova nga matinumanon, ang akong pagbansay nagpadayon. Sa dihang magdumdom sa nanglabayng mga katuigan, dili gayod ako makatuo nga ang ordinaryo, dili seryoso nga bayong sa kamingawan makadawat ug maayo kaayong edukasyon—edukasyon nga nakahatag kanako ug kaayohan sa tibuok kinabuhi.

[Hulagway sa panid 26]

Sa adlaw sa among kasal, sa 1955

[Hulagway sa panid 27]

Nagsangyaw uban kang Rajan Kadirgamar, usa ka lokal nga brader, sa 1957

[Hulagway sa panid 28]

Uban kang Sybil karon