Kaayohan sa Pagpangagpas ug Espirituwal nga mga Prinsipyo

“Ang mahigugmaon lamang sa salapi dili matagbaw sa salapi, ni sa kinitaan si bisan kinsa nga mahigugmaon sa bahandi.”—Ecclesiastes 5:10.

ANG sobrang pagtrabaho makapahigwaos, ug ang kahigwaos makapatunghag mga problema sa panglawas, nga usahay mosangpot sa kamatayon. Sa daghang nasod, ang mga pamilya nabungkag tungod sa diborsiyo. Kasagaran, ang sobrang kabalaka bahin sa materyal nga mga butang mao gayod ang nakaingon sa maong mga kaalaotan. Inay malipay sa iyang nabatonan, ang usa ka tawo nga puliki kaayo sa pag-angkon ug mga kabtangan gustong makabaton ug dugang pa, bisag makadaot kini kaniya. Ang usa ka libro nga naghatag ug praktikal nga tambag nag-ingon: “Ang pagpaningkamot nga dili maiwit sa mga silingan maoy gikalingawan pag-ayo sa nasod, bisan pag ang maong silingan lunod-patay sa trabaho ug nameligrong atakehon sa kasingkasing bisag bata pa.”

Ang pagpangita ug dugang pang salapi posible nga mahimong dili na makapatagbaw, nga maghikaw sa usa ka tawo sa bisan unsang kalipay nga iya untang matagamtam. Ang atong tawhanong mga kahuyangan niining bahina subsob nga gipahimuslan sa usa ka gamhanang puwersa—ang panganunsiyo! Ang mga programa sa telebisyon daghan kaayog panganunsiyo nga nag-awhag kanimo sa pagpalit ug mga butang nga lagmit wala nimo kinahanglana ug tingali dili nimo maarangan. Kining tanan motultol ngadto sa dakong kadaot.

 Ang dili mapugngan nga pagpatuyang sa kaugalingon lagmit adunay dili daling mamatikdan apan makadaot nga epekto kanato, sa pisikal o sa moral. Pananglitan, ang maalamon nga si Haring Solomon nag-ingon: “Ang kalmado nga kasingkasing mao ang kinabuhi sa unod.” (Proverbio 14:30) Sa kasukwahi, ang sobrang kahago, kabalaka, ug ang mga pagpit-os sa pagtigom ug materyal nga bahandi makadaot sa atong panglawas ug makawala sa atong kalipay. Maapektohan usab ang mga relasyon sa dihang ang materyal nga mga tumong mao nay modominar sa atong kinabuhi. Ug sa dihang ang pamilya sa usa ka tawo ug ang pagpakiglabot sa katilingban mag-anam ka daot, ang katibuk-ang kalidad sa iyang kinabuhi madaot usab.

Ang Pagkalabaw sa Espirituwal nga mga Prinsipyo

“Hunong na sa pagpaumol sumala niining sistemaha sa mga butang,” nag-awhag si apostol Pablo kasiglohan kanhi. (Roma 12:2) Ang kalibotan nahigugma niadtong mopahiuyon sa mga prinsipyo niini. (Juan 15:19) Danihon sa kalibotan ang imong mga igbalati sa panan-aw, paghikap, pagtilaw, pagpanimaho, ug pandungog—aron sagopon nimo ang materyalistikong paagi sa pagkinabuhi. Ang gipasiugda mao “ang tinguha sa mga mata” aron ikaw ug ang uban mangagpas sa materyal nga bentaha.—1 Juan 2:15-17.

Apan dunay mga prinsipyo nga mas labaw pa kay sa salapi, pagkainila, ug materyal nga bahandi. Kasiglohan kanhi, napanag-iya ni Haring Solomon ang tanan nga ikatanyag sa kalibotan sa materyal nga paagi. Nagtukod siyag mga balay ug aduna siyay mga tanaman, prutasan, ulipon, kahayopan, mag-aawit nga mga lalaki ug babaye, gawas pa sa daghang bulawan ug plata. Mas daghan ang mga kabtangan ni Solomon kay sa tanan nga nag-una kaniya. Siya dato gayod kaayo. Halos nabatonan ni Solomon ang tanan niyang gitinguha. Bisan pa niana, sa dihang gitan-aw niya ang iyang mga kalamposan, siya miingon: “Ang tanan kakawangan ug usa ka paggukod sa hangin.”—Ecclesiastes 2:1-11.

Tungod sa pagkalabaw sa kaalam nga iyang nabatonan, nahibalo si Solomon nga ang mas dakong katagbawan naggikan sa pagpangagpas sa espirituwal nga mga prinsipyo. Siya misulat: “Kini ang kataposan sa butang, ang tanan nadungog na: Kahadloki ang matuod nga Diyos ug tumana ang iyang mga sugo. Kay kini mao ang tibuok nga obligasyon sa tawo.”—Ecclesiastes 12:13.

Ang bahandi nga makita diha sa mga panid sa Pulong sa Diyos, ang Bibliya, mas bililhon pa kay sa bulawan o plata. (Proverbio 16:16) Sama sa mga mutya, makaplagan nimo dinha ang laglom nga mga kamatuoran. Gusto ba nimong pangitaon kini? (Proverbio 2:1-6) Ang atong Maglalalang, ang Tuboran sa matuod nga mga prinsipyo, nag-awhag kanimo sa paghimo niana, ug siya motabang kanimo. Sa unsang paagi?

Si Jehova nagtagana ug bililhong mga kamatuoran pinaagi sa iyang Pulong, iyang espiritu, ug sa iyang organisasyon. (Salmo 1:1-3; Isaias 48:17, 18; Mateo 24:45-47; 1 Corinto 2:10) Ang pagsusi niining talagsaong mga mutya nga bililhon kaayo maghatag kanimog kahigayonan sa pagpili nga maalamon sa labing maayo ug sa labing magantihon  nga paagi sa pagkinabuhi. Ug dili kana lisod tungod kay si Jehova, ang atong Maglalalang, nahibalo kon unsay atong gikinahanglan aron magmalipayon gayod.

Ang Bibliya Nagpasiugda sa Kinalabwang mga Prinsipyo

Ang maayong tambag nga mabatonan diha sa Bibliya maoy praktikal ug walay katumbas. Ang moral nga mga sukdanan nga gipasiugda niini dili malabwan. Ang tambag niini kanunayng mapuslanon. Kini napamatud-ang kasaligan ug praktikal sulod sa dugay nang panahon. Ang mga pananglitan sa maayong tambag sa Bibliya mao ang pagkugi, pagkamaminatud-on, paggamit sa salapi sa maalamong paagi, ug dili pagtinapolan.—Proverbio 6:6-8; 20:23; 31:16.

Nahiuyon niana, si Jesus nag-ingon: “Hunong na kamo sa pagtigom ug mga bahandi alang kaninyo dinhi sa yuta, diin ang tangkob ug taya magakutkot, ug diin ang mga kawatan magalungkab ug magapangawat. Hinunoa, pagtigom kamo ug mga bahandi alang kaninyo sa langit, diin walay tangkob ni taya nga magakutkot, ug diin walay mga kawatan nga magalungkab ug magapangawat.”—Mateo 6:19, 20.

Kanang tukma-sa-panahong tambag mapadapat gihapon karon maingon nga mapadapat kini 2,000 ka tuig kanhi. Imbes magmapuliki sa pagpangitag materyal nga bahandi, kita makabenepisyo karon pinaagi sa pagsubay sa mas maayong paagi sa pagkinabuhi. Ang yawi mao ang pagtigom ug espirituwal nga mga bahandi, nga motultol ngadto sa tinuod nga kalipay ug katagbawan. Sa unsang paagi mahimo nato kana? Pinaagi sa pagbasa sa Pulong sa Diyos, ang Bibliya, ug pinaagi sa pagpadapat sa gitudlo niini.

Ang Espirituwal nga mga Prinsipyo Magdalag mga Ganti

Kon mapadapat sa hustong paagi, ang espirituwal nga mga prinsipyo makabenepisyo kanato sa pisikal, emosyonal, ug sa espirituwal. Maingon nga ang ozone layer sa ibabaw sa yuta nanalipod kanato sa makadaot nga mga silaw sa adlaw, ang maayong moral nga mga prinsipyo makatabang sa pagpanalipod kanato pinaagi sa pagyagyag sa makadaot nga mga epekto sa materyalismo. Ang Kristohanon nga si apostol Pablo nagsulat: “Sila nga determinadong madato mangahulog sa tentasyon ug sa lit-ag ug sa daghang binuang ug makadaot nga mga tinguha, nga nagbanlod sa mga tawo sa kalaglagan ug sa kadaotan. Kay ang gugma sa salapi maoy gamot sa tanang matang sa makadaot nga mga butang, ug tungod sa pagpangab-ot niini nga gugma ang pipila nahisalaag gikan sa pagtuo ug nagtusaktusak sa ilang kaugalingon sa daghang kasakitan.”—1 Timoteo 6:9, 10.

Ang gugma sa bahandi naghaylo sa mga tawo sa pagpangagpas ug dugang bahandi, katungdanan, ug gahom. Subsob kaayo, ang malinglahon ug dili-matinud-anon nga pamaagi mao ang gigamit aron makab-ot kining mga tumonga. Mausik ang atong panahon, kusog, ug mga katakos kon pangagpason nato ang materyal nga mga butang. Dili pa gani kita makatulog ug maayo inigkagabii. (Ecclesiastes 5:12) Ang pagpangita ug dugang pang materyal makapugong gayod sa espirituwal nga pag-uswag. Ang labing bantogang tawo nga nabuhi sukad, si Jesu-Kristo, tin-awng nagpakita sa mas maayong paagi: “Malipayon kadtong mahunahunaon sa ilang espirituwal nga panginahanglan.” (Mateo 5:3) Siya nahibalo nga ang espirituwal nga bahandi motultol ngadto sa permanenteng mga ganti ug mas hinungdanon pa gayod kay sa lumalabayng materyal nga ganansiya.—Lucas 12:13-31.

Mapuslanon ba Gayod Kini?

“Ang akong mga ginikanan naningkamot pag-ayo sa pagkombinsir kanako nga ang espirituwal  nga mga prinsipyo dili mapuslanon,” nahinumdom si Greg. “Bisan pa niana, naangkon nako ang dakong kalinaw sa hunahuna pinaagi sa pagpangagpas sa espirituwal nga mga tumong tungod kay wala ako mobatig kahigwaos gumikan sa pagpanglimbasog nga makabaton ug bahandi.”

Ang espirituwal nga mga prinsipyo makapalambo usab ug mas maayong personal nga mga relasyon. Ang tinuod nga mga higala madani kanimo tungod sa imong pagkatawo, dili tungod sa kon unsay imong nabatonan. Ang Bibliya nag-awhag: “Pakig-uban kanunay sa mga tawong maalamon ug ikaw mahimong maalamon.” (Proverbio 13:20, Today’s English Version) Gawas pa, ang malamposong pamilya mapalig-on pinaagi sa kaalam ug gugma, dili sa materyal nga mga kabtangan.—Efeso 5:22–6:4.

Wala kita matawo nga duna nay mga prinsipyo. Kinahanglan natong makat-onan kana gikan sa atong mga kauban o gikan sa mas taas nga tinubdan. Mao kanay hinungdan kon nganong ang edukasyon nga gipasukad sa Bibliya makapausab sa atong bug-os nga panglantaw sa materyal nga mga butang. “Natabangan ako sa paghunahuna pag-usab sa akong mga prinsipyo, ug nakakat-on ako sa pagkakontento sa kon unsay mga kinahanglanon,” matod pa ni Don, usa ka magbabangko kanhi.

Pangagpasa ang Dumalayong Espirituwal nga mga Bahandi

Ang espirituwal nga mga prinsipyo nagpasiugda sa malungtarong mga ganti, dili sa lumalabayng katagbawan. Si Pablo nagsulat: “Ang mga butang nga makita [materyal] lumalabay lamang, apan ang mga butang nga dili-makita [espirituwal] walay kataposan.” (2 Corinto 4:18) Tinuod nga ang materyal nga mga pangagpas makatagbaw sa umalagi lang nga mga tinguha, apan ang kahakog dili gayod makahatag ug permanenteng kaayohan. Ang espirituwal nga mga prinsipyo mapuslanon sa walay kataposan.—Proverbio 11:4; 1 Corinto 6:9, 10.

Ang Bibliya nagsaway sa materyalistikanhong mga tumong nga kaylap karong panahona. Kini nagtudlo kanato kon unsaon pagpukgo sa mahakogong  tinguha pinaagi sa paghupot ug yanong mga mata, nga nagsentro sa mas hinungdanong mga butang, sa espirituwal nga mga bahandi. (Filipos 1:10) Giyagyag niini kon unsa gayod ang kahakog—pag-idolo sa kaugalingon. Samtang atong ipadapat ang atong nakat-onan gikan sa Pulong sa Diyos, atong matagamtam ang mas dakong kalipay. Ang atong mga hunahuna makiling sa paghatag inay kay sa pagdawat. Kini usa gayod ka gamhanang panukmod nga pulihan ug espirituwal nga mga prinsipyo ang pagpatuyang sa kaugalingon!

Tinuod nga ang salapi makapanalipod tingali sa usa ka sukod. (Ecclesiastes 7:12) Apan ang Bibliya realistikanhong nag-ingon: “Ang imong salapi kalit lang mahanaw, nga morag aduna kiniy mga pako ug molupad palayo sama sa agila.” (Proverbio 23:5, TEV) Gisakripisyo sa mga tawo ang ilang panglawas, pamilya, bisan ang hinlong tanlag aron lang makabaton ug daghang bahandi, apan kini may malaglagong mga resulta. Sa laing bahin, ang pagbaton ug espirituwalidad makatagbaw sa atong labing hinungdanong mga panginahanglan—ang panginahanglan sa gugma, katuyoan, ug sa pagsimba sa atong mahigugmaong Diyos, si Jehova. Gitudlo usab niini ang dalan paingon sa hingpit nga kinabuhing walay kataposan diha sa usa ka paraisong yuta—ang paglaom nga gitanyag sa Diyos kanato.

Sa dili madugay ang gitinguha sa mga tawo nga kauswagan bug-os nang matuman didto sa bag-ong kalibotan sa Diyos. (Salmo 145:16) Nianang panahona ang tibuok yuta “mapuno sa kahibalo kang Jehova.” (Isaias 11:9) Molambo ang espirituwal nga mga prinsipyo. Ang materyalismo ug ang makadaot nga epekto niini bug-os nga pagahanawon. (2 Pedro 3:13) Unya ang mga butang nga makapahimo sa atong kinabuhi nga mas makapatagbaw—hingpit nga panglawas, makapatagbaw nga buluhaton, makapahimuot nga kalingawan, mainitong relasyon sa pamilya, ug malungtarong panaghigalaay uban Diyos—makahatag sa mga tawo ug tinuod nga kalipay hangtod sa kahangtoran.

[Kahon/Hulagway sa panid 6]

Gamita ang Imong Salapi sa Maalamong Paagi!

Ilha ang imong mga panginahanglan. Si Jesus nagtudlo kanato sa pag-ampo: “Hatagi kami sa among tinapay alang niining adlawa sumala sa gikinahanglan niining adlawa.” (Lucas 11:3) Ayawg isipa ang mga butang nga imong nagustohan ingong imong mga kinahanglanon. Hinumdomi nga ang imong kinabuhi wala magagikan sa mga butang nga imong nabatonan.—Lucas 12:16-21.

Paghimog usa ka badyet. Ayaw pagpadala sa wala-planohang pagpamalit. Ang Bibliya nag-ingon: “Ang mga plano sa kugihan mosangpot gayod sa kaayohan, apan ang matag usa nga madalidalion mosangko lamang sa kawalad-on.” (Proverbio 21:5) Gitambagan ni Jesus ang iyang mga mamiminaw sa pagkuwenta sa gasto sa dili pa mohimog usa ka proyekto.—Lucas 14:28-30.

Likayi ang wala-kinahanglanang utang. Kon mahimo, pagtigom aron makapalit imbes mangutang. Ang proverbio nag-ingon mahitungod niini: “Ang manghuhulam maoy sulugoon sa tawo nga nagapahulam.” (Proverbio 22:7) Pinaagi sa pagpugong sa kaugalingon ug pagkinabuhi sumala sa imong kinitaan, makaplano ka pa gani sa pagpamalit ug dagkong mga butang.

Pagdaginot. Paningkamoti nga molungtad ug dugay ang imong nabatonan pinaagi sa pag-atiman pag-ayo niini, sa ingon makadaginot ka. Si Jesus nagpakitag hustong tinamdan sa pagdaginot maylabot sa mga butang nga iyang gigamit.—Juan 6:10-13.

Unaha ang angayng unahon. Ang usa ka maalamong tawo ‘magapalit sa panahon’ sa pagpangagpas sa mas hinungdanong mga tumong.—Efeso 5:15, 16.

[Kahon/Hulagway sa panid 7]

Adunay Mas Maayong Paagi sa Pagkat-on kay sa Pagkat-on Gikan sa Kasinatian

Ang personal nga kasinatian—maayo man ug masakit—makatudlo kanato ug hinungdanong mga leksiyon. Apan tinuod ba nga ang kasinatian mao ang labing maayong magtutudlo, sumala pa sa panultihon? Dili, adunay mas labing maayong tuboran sa giya. Gipaila kana sa salmista sa dihang siya miingon diha sa pag-ampo: “Ang imong pulong maoy lampara sa akong tiil, ug kahayag sa akong alagianan.”—Salmo 119:105.

Nganong ang pagkat-on gikan sa pagtudlo sa Diyos mas maayo kay sa pagkat-on gikan sa personal nga kasinatian? Una sa tanan, ang pagkat-on gikan lamang sa kasinatian—pag-eksperimento—mahimong masakit ug mohatag ug dakong kapildihan. Kini dili usab kinahanglang maeksperyensiyahan pa. “Oh kon ikaw mamati lamang unta gayod sa akong mga sugo!” nag-ingon ang Diyos ngadto sa karaang mga Israelinhon. “Niana ang imong kalinaw mahimong sama gayod sa usa ka suba, ug ang imong pagkamatarong sama sa mga balod sa dagat.”—Isaias 48:18.

Ang usa ka katarongan kon nganong labaw gayod ang Pulong sa Diyos ingong tuboran sa instruksiyon mao nga nasudlan kini sa labing karaan ug labing tukma nga asoy sa tawhanong kasinatian. Tingali nakaamgo ka nga ang pagkat-on gikan sa kalamposan ug kapakyasan sa uban mas maayo kay sa makahimo ka ug samang kasaypanan nga ilang nahimo. (1 Corinto 10:6-11) Labawng hinungdanon, diha sa Bibliya, ang Diyos naghatag kanato ug maayo kaayong mga balaod ug mga prinsipyo nga mogiya nga kasaligan gayod. “Ang balaod ni Jehova hingpit . . . Ang pahinumdom ni Jehova kasaligan, nga nagahimo nga maalamon sa walay kasinatian.” (Salmo 19:7) Sa pagkamatuod, ang pagkat-on gikan sa kaalam sa atong mahigugmaong Maglalalang mao ang labing maayong paagi.

[Mga hulagway sa panid 4]

Gusto sa kalibotan nga sagopon nimo ang materyalistikanhong paagi sa pagkinabuhi niini

[Hulagway sa panid 5]

Ang bahandi nga atong makita diha sa Bibliya mas bililhon pa kay sa bulawan o plata