Kinsa “ang Matuod nga Diyos ug ang Kinabuhing Walay Kataposan”?

SI Jehova, ang Amahan sa atong Ginoong Jesu-Kristo, mao ang matuod nga Diyos. Siya ang Maglalalang, ang usa nga nagahatag ug kinabuhing walay kataposan niadtong nahigugma kaniya. Mao kanay isulti sa daghang tawo nga nagabasa ug nagatuo sa Bibliya bahin sa pangutana nga gisukna sa ulohan sa ibabaw. Sa pagkatinuod, si Jesus mismo miingon: “Kini nagkahulogan ug kinabuhing walay kataposan, ang ilang pagkuha ug kahibalo bahin kanimo, ang bugtong matuod nga Diyos, ug sa usa nga imong gipadala, si Jesu-Kristo.”—Juan 17:3.

Apan, lahi ang pagsabot sa daghang maninimba maylabot nianang mga pulonga. Ang ulohan sa ibabaw gipasukad sa 1 Juan 5:20, nga mabasa, sa bahin: “Kita nahiusa sa usa nga matuod, pinaagi sa iyang Anak nga si Jesu-Kristo. Kini ang matuod nga Diyos ug ang kinabuhing walay kataposan.”

Ang mga tawong nagtuo sa doktrina sa Trinidad miingon nga ang demonstratibong pronombre nga “kini” (houʹtos) nagtumong kang Jesu-Kristo, sanglit siya ang kinaulahiang persona nga gihisgotan ayha ang maong pronombre. Sila moinsistir nga si Jesus mao “ang matuod nga Diyos ug ang kinabuhing walay kataposan.” Apan, ang maong pagsabot kasumpaki sa ubang mga teksto sa Kasulatan. Ug daghang tinahod nga mga eskolar ang wala modawat nianang Trinitaryanhong panglantaw. Ang eskolar sa Cambridge University nga si B. F. Westcott misulat: “[Ang pronombre nga houʹtos] makataronganong nagtumong, dili sa kinaulahiang persona nga gihisgotan, kondili ngadto sa usa nga mao gayoy anaa sa hunahuna sa apostol.” Busa, ang gitumong ni apostol Juan mao ang Amahan ni Jesus. Ang Aleman nga teologo nga si Erich Haupt misulat: “Angayng tinoon kon ang [houʹtos] nga gigamit sa sunod nga pahayag nagtumong sa kinaulahiang persona nga gihisgotan . . . o sa persona nga mas unang gihisgotan, ang Diyos. . . . Ang pagsabot niini ingong usa ka pamatuod sa bugtong matuod nga Diyos inay kay ingong pamatuod nga si Kristo mao ang Diyos daw mas kaharmonya sa pahimangno nga gihatag sa ulahi batok sa pagsimbag mga diyosdiyos.”

Bisan ang A Grammatical Analysis of the Greek New Testament, nga gipatik sa Pontifical Biblical Institute sa Roma, nagpahayag: “[Houʹtos]: ingong pangataposang teksto sa [mga bersikulo] 18-20, kini nagtumong gayod sa matuod nga Diyos, nga gipalahi sa paganismo (b. 21).”

Ang houʹtos, nga subsob hubaron nga “kini” o “kini siya,” kasagarang wala magtumong sa kinaulahiang persona nga gihisgotan ayha ang maong pronombre. Ang ubang mga teksto nagpatin-aw niining puntoha. Ang apostol ug magsusulat sa Unang Juan misulat diha sa 2 Juan 7: “Daghang maglilimbong ang nagapanungha sa kalibotan, mga tawo nga wala magpahayag nga si Jesu-Kristo mianhi sa unod. Kini [houʹtosʹ] mao ang maglilimbong ug ang antikristo.” Dinhi, ang pronombre dili mahimong magtumong sa kinaulahiang persona nga gihisgotan—si Jesus. Dayag nga ang “kini” nagtumong sa mga tawo nga wala moila kang Jesus. Sa linangkob, sila ang “maglilimbong ug ang antikristo.”

Diha sa iyang Ebanghelyo, si apostol Juan misulat: “Si Andres nga igsoon ni Simon Pedro usa sa duha nga nakadungog sa giingon ni Juan ug misunod kang Jesus. Una, kini siya [houʹtos] nakakaplag sa iyang igsoon, si Simon.” (Juan 1:40, 41) Dayag nga ang “kini siya” nagtumong, dili sa kinaulahiang persona nga gihisgotan, kondili kang Andres. Sa 1 John 2:22, gigamit sa apostol ang maong pronombre sa samang paagi.

Gigamit usab ni Lucas ang maong pronombre sa samang paagi, ingon sa mabasa sa Buhat 4:10, 11: “Sa ngalan ni Jesu-Kristo nga Nasaretnon, nga inyong gilansang apan kinsa gibangon sa Diyos gikan sa mga patay, pinaagi kaniya kining tawhana nagatindog dinhi nga maayo na sa inyong atubangan.  Kini [houʹtosʹ] mao ‘ang bato nga giisip ninyo nga mga magtutukod ingong walay hinungdan nga nahimong ulohan sa pamag-ang.’” Ang pronombre nga “kini” wala magtumong sa tawo nga giayo, bisan tuod siya ang gihisgotan ayha ang pronombre nga houʹtos. Tino nga ang “kini” sa bersikulo 11 nagtumong kang Jesu-Kristo nga Nasaretnon, nga mao ang “bato nga pamag-ang” nga maoy magtutukod sa Kristohanong kongregasyon.—Efeso 2:20; 1 Pedro 2:4-8.

Ang Buhat 7:18, 19 nagpatin-aw usab sa maong punto: “Didtoy mitindog nga laing hari sa Ehipto, nga wala makaila kang Jose. Kini siya [houʹtos] migamit ug panglimbong batok sa atong rasa.” “Kini siya” nga nagdaogdaog sa mga Hudiyo dili mao si Jose kondili si Paraon, ang hari sa Ehipto.

Ang maong mga teksto nagpalig-on sa obserbasyon sa Gregong eskolar nga si Daniel Wallace, kinsa miingon nga sa dihang gamiton ang Grego nga demonstratibong mga pronombre, “ang kinaulahiang persona nga gihisgotan ayha ang maong pronombre basin dili mao ang persona nga buot ipasabot sa magsusulat.”

Ang “Usa nga Matuod”

Ingon sa gisulat ni apostol Juan, si Jehova, ang Amahan ni Jesu-Kristo, mao ang “Usa nga matuod.” Siya mao ang bugtong matuod nga Diyos, ang Maglalalang. Si apostol Pablo miuyon: “Alang kanato sa pagkatinuod adunay usa lamang ka Diyos nga Amahan, nga gikan kaniya ang tanang butang.” (1 Corinto 8:6; Isaias 42:8) Ang laing katarongan kon nganong si Jehova mao ang “usa nga matuod” nga gitumong sa 1 Juan 5:20 maoy tungod kay siya ang Tinubdan sa kamatuoran. Ang salmista nagtawag kang Jehova ingong ang “Diyos sa kamatuoran” tungod kay Siya matinud-anon sa tanan Niyang mga buhat ug dili makabakak. (Salmo 31:5; Exodo 34:6; Tito 1:2) Naghisgot bahin sa iyang langitnong Amahan, ang Anak miingon: “Ang imong pulong maoy kamatuoran.” Ug maylabot sa iyang ginatudlo, si Jesus miingon: “Ang gitudlo ko dili akoa, kondili iya sa nagpadala kanako.”—Juan 7:16; 17:17.

Si Jehova usab mao ang “kinabuhing walay kataposan.” Siya ang Tinubdan sa kinabuhi, ang Usa nga nagahatag niana ingong dili-takos nga gasa pinaagi ni Kristo. (Salmo 36:9; Roma 6:23) Makaiikag, si apostol Pablo miingon nga ang Diyos “maoy tigganti sa mga matinuorong nagapangita kaniya.” (Hebreohanon 11:6) Gigantihan sa Diyos ang iyang Anak pinaagi sa pagbanhaw kaniya gikan sa mga patay, ug ang Amahan mohatag ug ganti nga kinabuhing walay kataposan niadtong moalagad Kaniya sa bug-os nilang kasingkasing.—Buhat 26:23; 2 Corinto 1:9.

Busa, unsay angay natong makab-ot nga konklusyon? Nga si Jehova, ug wala nay lain, “ang matuod nga Diyos ug ang kinabuhing walay kataposan.” Siya lamang ang takos modawat sa eksklusibong debosyon sa iyang mga gilalang.—Pinadayag 4:11.