Hupti ang Timbang nga Panglantaw Labot sa Pag-inom ug Alkoholikong Ilimnon
Hupti ang Timbang nga Panglantaw Labot sa Pag-inom ug Alkoholikong Ilimnon
“Ang bino mabiaybiayon, ang makahubog nga ilimnon sabaan, ug ang matag usa nga mapahisalaag niini dili maalamon.”—PROVERBIO 20:1.
1. Sa unsang paagi ang salmista nagpahayag sa iyang apresasyon alang sa pipila sa maayong mga gasa gikan kang Jehova?
“ANG matag maayong gasa ug matag hingpit nga regalo naggikan sa itaas, kay kini gikan sa Amahan sa langitnong mga kahayag,” misulat ang disipulong si Santiago. (Santiago 1:17) Gitukmod sa pagkamapasalamaton tungod sa daghang maayong mga gasa sa Diyos, ang salmista miawit: “Siya nagapatubo sa lunhawng balili alang sa mga mananap, ug sa mga tanom alang sa tawo, aron magpatungha ug pagkaon gikan sa yuta, ug bino nga makapalipay sa kasingkasing sa may-kamatayong tawo, sa pagpasinaw sa nawong pinaagi sa lana, ug tinapay nga makapalig-on sa kasingkasing sa may-kamatayong tawo.” (Salmo 104:14, 15) Ang bino ug ang ubang alkoholikong mga ilimnon, sama sa mga tanom, tinapay, ug lana, maoy maayong mga tagana gikan sa Diyos. Sa unsang paagi gamiton nato kini?
2. Unsang mga pangutana ang atong hisgotan bahin sa pag-inom ug alkoholikong ilimnon?
2 Ang makalilipayng gasa maayo lamang kon gamiton sa hustong paagi. Pananglitan, ang dugos “maayo,” apan “ang pagkaon ug labihan ka daghang dugos dili maayo.” (Proverbio 24:13; 25:27) Bisan tuod dalawaton ang pag-inom ug “diyutayng bino,” ang pag-abuso sa alkoholikong ilimnon maoy seryosong problema. (1 Timoteo 5:23) “Ang bino mabiaybiayon,” nagpasidaan ang Bibliya, “ang makahubog nga ilimnon sabaan, ug ang matag usa nga mapahisalaag niini dili maalamon.” (Proverbio 20:1) Apan, sa unsang paagi hubiton ang pagkahimong mapahisalaag sa alkoholikong ilimnon? a Unsa ka daghana ang sobra na? Unsa ang timbang nga panglantaw bahin niini?
“Mapahisalaag” sa Alkoholikong Ilimnon—Sa Unsang Paagi?
3, 4. (a) Unsay nagpakita nga ang pag-inom hangtod mahubog gisaway diha sa Bibliya? (b) Unsa ang pipila sa mga timailhan sa pagkahubog?
3 Sa karaang Israel, ang usa ka anak nga ulit ug palahubog nga dili mahinulsolon pagabatoon hangtod mamatay. (Deuteronomio 21:18-21) Gitambagan ni apostol Pablo ang mga Kristohanon: ‘Hunong na sa pagpakig-uban kang bisan kinsa nga gitawag ug igsoon nga usa ka makihilawason o tawong dalo o tigsimbag idolo o tigsultig pasipala o palahubog o mangingilkil, dili gani mokaon uban sa maong tawo.’ Klaro nga ang pag-inom hangtod mahubog gisaway diha sa Kasulatan.—1 Corinto 5:11; 6:9, 10.
4 Naghubit sa mga timailhan sa pagkahubog, ang Bibliya nag-ingon: “Ayaw tan-awa ang bino kon kini magapula, kon kini magapangidlap sulod sa kopa, kon kini magadagayday nga tanglas. Kay sa kataposan kini mamaak ingon sa usa ka halas, ug magabuga ug hilo ingon sa usa ka bitin. Ang imong mga mata makakita ug katingad-ang mga butang, ug ang imong kasingkasing mosulti ug hiwi nga mga butang.” (Proverbio 23:31-33) Ang sobrang pag-inom mopaak samag lala nga bitin, nga makapahinabog sakit, kalibog sa hunahuna, bisan pagkawala sa panimuot. Ang palahubog makakita ug “katingad-ang mga butang” sa pagkaagi nga siya tingali maghanduraw. Tingali dili usab siya magpanuko sa pagsulti sa hiwi nga mga panghunahuna ug mga tinguha nga kasagarang ginapugngan.
5. Sa unsang paagi ang pagpatuyang sa alkoholikong ilimnon makadaot?
5 Apan komosta kon ang usa moinom ug alkoholikong ilimnon apan mag-amping nga dili makaabot sa punto nga maklarong nahubog na siya? Ang ubang mga tawo dili kaayo mamatikdan nga nahubog bisan pag daghan na ug nainom. Apan, ang paghunahuna nga ang maong panggawi dili makadaot sa pagkatinuod maoy paglimbong sa kaugalingon. (Jeremias 17:9) Sa inanay, ang usa anam-anam nga magsalig sa alkoholikong ilimnon ug ‘maulipon sa daghang bino.’ (Tito 2:3) Mahitungod sa proseso sa pagkahimong alkoholiko, ang awtor nga si Caroline Knapp miingon: “Kini maoy hinay, inanay, tago, dili daling mailhan nga proseso.” Pagkamalipoton nga bitik ang pagpatuyang sa alkoholikong ilimnon!
6. Nganong ang usa angayng maglikay sa pagpatuyang sa alkoholikong ilimnon ug sa pagkaon?
6 Tagda usab ang pasidaan ni Jesus: “Bantayi ang inyong kaugalingon nga ang inyong mga kasingkasing dili mabug-atan sa pagpalabig kaon ug sa pagpalabig inom ug sa mga kabalaka sa kinabuhi, ug sa kalit kanang adlawa dihadiha modangat kaninyo ingon nga usa ka lit-ag. Kay moabot kini sa tanang nagapuyo ibabaw sa tibuok nawong sa yuta.” (Lucas 21:34, 35) Bisan pag ang pag-inom wala pa makaabot sa punto nga nahubog ang usa kini makahimo na sa usa ka tawo nga magduka ug tapolan—sa pisikal ug espirituwal. Komosta kon ang adlaw ni Jehova moabot ug anaa siya sa maong kahimtang?
Kon sa Unsa Mosangpot ang Pag-abuso sa Alkoholikong Ilimnon
7. Nganong ang pag-abuso sa alkoholikong ilimnon wala mahiuyon sa sugo nga giingon diha sa 2 Corinto 7:1?
7 Ang dili-makasaranganong pag-inom ug alkoholikong ilimnon magladlad sa usa sa daghang kapeligrohan—sa pisikal ug espirituwal. Lakip sa mga sakit nga gipahinabo sa pag-abuso sa alkoholikong ilimnon mao ang cirrhosis sa atay, alcoholic hepatitis, ug mga abnormalidad sa sistema sa nerbiyos sama sa delirium tremens. Ang dugayng pag-abuso sa alkoholikong ilimnon mahimong mosangpot usab sa kanser, diabetes, ug ubang mga sakit sa kasingkasing ug sa estomago. Ang pag-abuso sa alkoholikong ilimnon dayag nga wala mahiuyon sa sugo sa Kasulatan: “Hinloan nato ang atong kaugalingon sa tanang kahugawan sa unod ug espiritu, nga magahingpit sa pagkabalaan diha sa kahadlok sa Diyos.”—2 Corinto 7:1.
8. Sumala sa Proverbio 23:20, 21, unsay mahimong moresulta sa pag-abuso sa alkoholikong ilimnon?
8 Ang pag-abuso sa alkoholikong ilimnon mahimong mosangpot usab sa nausik nga kinitaan, pagkawala pa gani sa trabaho. Si Haring Solomon sa karaang Israel nagpasidaan: “Ayaw pagpakig-uban sa mga labihan ka hinginom ug bino, taliwala sa mga ulitan nga tigkaon ug unod.” Ngano man? Siya nagpatin-aw: “Kay ang palahubog ug ang ulitan modangat sa kakabos, ug ang pagkahingatulog magapasapot sa usa ka tawo sa mga nuog lamang.”—Proverbio 23:20, 21.
9. Nganong maalamon nga ang usa ka tawo dili moinom ug alkoholikong mga ilimnon kon magdrayb siya?
9 Nagpunting sa lain pang kapeligrohan, ang The Encyclopedia of Alcoholism nag-ingon: “Ang mga pagtuon nagpakita nga ang alkoholikong ilimnon makaapektar sa kahanas sa pagdrayb, lakip na sa gidugayon sa pagsanong, koordinasyon, atensiyon, panan-aw ug maayong panghukom.” Ang mga sangpotanan sa pagdrayb nga nakainom peligroso. Sa Tinipong Bansa lamang, tinagpulo ka libo ang mangamatay ug gatosan ka libo ang mangaangol kada tuig diha sa mga aksidente sa trapiko nga nalangkit sa alkoholikong ilimnon. Ilabinang nameligro ang mga batan-on, kinsa dili kaayo eksperyensiyado sa pagdrayb maingon man sa pag-inom. Si bisan kinsa ba makadrayb human makainom ug ubay-ubayng alkoholikong ilimnon ug sa samang higayon moangkon nga nagtahod sa kinabuhi ingong gasa gikan kang Jehova nga Diyos? (Salmo 36:9) Tungod sa pagkabalaan sa kinabuhi, labing maayo nga ang usa ka tawo dili gayod moinom ug alkoholikong ilimnon sa dihang kinahanglan siyang magdrayb.
10. Sa unsang paagi ang alkoholikong ilimnon makaapektar sa atong hunahuna, ug nganong peligroso kana?
10 Ang dili-makasaranganong pag-inom makadaot sa mga tawo dili lamang sa pisikal kondili sa espirituwal usab. “Ang bino ug ang tam-is nga bino mao ang magakuha sa maayong motibo,” nag-ingon ang Bibliya. (Oseas 4:11) Ang alkoholikong ilimnon mag-apektar sa hunahuna. “Sa dihang ang usa makainom,” nag-ingon ang publikasyon sa National Institute on Drug Abuse sa T.B., “ang alkohol masuhop ngadto sa sapasapa sa dugo pinaagi sa sistema sa paghilis ug makaabot dayon sa utok. Kini mopahinay sa mga parte sa utok nga nagkontrolar sa panghunahuna ug emosyon. Ang maong tawo menos na ug pagpugong-sa-kaugalingon.” Sa maong kahimtang, lagmit kitang “mapahisalaag,” sa paggawi nga dili angay, ug maladlad sa daghang tentasyon.—Proverbio 20:1.
11, 12. Unsang espirituwal nga kadaot ang moresulta gumikan sa dili-makasaranganong pag-inom ug alkoholikong ilimnon?
11 Dugang pa, ang Bibliya nagsugo: “Kon kamo magakaon o magainom o magabuhat sa bisan unsa, himoa ang tanang butang alang sa kahimayaan sa Diyos.” (1 Corinto 10:31) Ang pag-inom ba ug daghan kaayong alkoholikong ilimnon magahimaya sa Diyos? Ang usa ka Kristohanon maglikay gayod nga mailado ingong palainom. Ang maong reputasyon magpakaulaw, dili maghimaya, sa ngalan ni Jehova.
12 Komosta kon ang dili-makasaranganon nga pag-inom sa usa ka Kristohanon makapandol sa usa ka isigkamagtutuo, tingali sa usa ka bag-ong tinun-an? (Roma 14:21) “Si bisan kinsa nga magapandol sa usa niining mga gagmay nga nagbutang ug pagtuo kanako,” nagpasidaan si Jesus, “mas maayo pa alang kaniya kon ang iyang liog higtan ug galingan nga bato sama nianang ginabiyo sa asno ug igaunlod siya sa halapad, haluag nga dagat.” (Mateo 18:6) Ang sobrang pag-inom mahimong moresulta usab sa pagkawala sa mga pribilehiyo diha sa kongregasyon. (1 Timoteo 3:1-3, 8) Dili usab angayng kalimtan ang panagbangi nga ipahinabo sa pag-abuso sa alkoholikong ilimnon sulod sa pamilya.
Likayi ang mga Kapeligrohan—Sa Unsang Paagi?
13. Unsay hinungdanon sa paglikay sa pag-abuso sa alkoholikong ilimnon?
13 Ang usa ka yawi sa paglikay sa mga kapeligrohan sa pag-abuso sa alkoholikong ilimnon mao ang pagkahibalo kon unsaon pag-ila ang kalainan, dili tali sa pagpatuyang ug sa pagkahubog, kondili tali sa pagkamakasaranganon ug sa pagpatuyang. Kinsay makatino kon unsay makasaranganon ug pagpatuyang alang kanimo? Tungod kay daghang butang ang nalangkit, walay estriktong lagda kon unsa ka daghan ang daghan ra kaayo. Ang matag usa kinahanglang personal nga nasayod sa iyang limitasyon ug dili molapas niana. Unsay makatabang kanimo sa paghukom kon unsa ka daghana ang daghan ra kaayo alang kanimo? Aduna bay prinsipyo nga magsilbing giya?
14. Unsang nagagiya nga prinsipyo ang motabang kanimo sa pag-ila sa kalainan tali sa pagkamakasaranganon ug sa pagpatuyang?
14 Ang Bibliya nag-ingon: “Ampingi ang praktikal nga kaalam ug ang katakos sa panghunahuna, ug sila mahimong kinabuhi alang sa imong kalag ug katahom sa imong liog.” (Proverbio 3:21, 22) Nan, ang nagagiyang prinsipyo nga sundon mao kini: Ang bisan unsang gidaghanon sa alkoholikong ilimnon nga makadaot pag-ayo sa imong panghukom ug makapahabol sa imong katakos sa panghunahuna sobra ra para kanimo. Apan kinahanglang magmatinud-anon ka sa imong kaugalingon sa pag-ila kon unsay imong personal nga limitasyon!
15. Kanus-a nga maalamon ang dili pag-inom bisag diyutay lang?
15 Sa pipila ka situwasyon, bisan ang diyutayng ilimnon mahimong sobra na. Tungod sa kapeligrohan niini ngadto sa gisabak, ang usa ka mabdos nga babaye makahukom tingali nga dili gayod moinom. Ug dili ba maluloton ang paglikay sa pag-inom atubangan sa usa ka tawo nga may problema kaniadto sa alkoholismo o kansang tanlag dili mouyon sa pag-inom? Si Jehova nagsugo niadtong naghimo sa katungdanan sa mga saserdote diha sa tabernakulo: “Ayaw pag-inom ug bino o makahubog nga ilimnon . . . sa dihang mosulod kamo sa tolda nga tagboanan, aron dili kamo mamatay.” (Levitico 10:8, 9) Busa, likayi ang pag-inom ug alkoholikong mga ilimnon sa dili pa motambong sa Kristohanong mga tigom, sa dihang nakigbahin sa ministeryo, ug sa dihang nag-atiman sa ubang espirituwal nga mga responsibilidad. Dugang pa, diha sa mga nasod diin ang pag-inom ug alkoholikong ilimnon gidili o gitugot lamang niadtong lapas na sa usa ka gitakdang edad, angayng sundon ang mga balaod sa nasod.—Roma 13:1.
16. Sa unsang paagi mohukom ka kon unsay buhaton sa dihang gidalitan ka ug alkoholikong ilimnon?
16 Sa dihang ang usa ka alkoholikong ilimnon gitanyag o gidalit kanimo, ang unang pangutana mao: ‘Kinahanglan ba akong moinom?’ Kon makahukom ka sa pag-inom, hupting tin-aw diha sa imong hunahuna ang imong personal nga limitasyon, ug ayaw paglapas niana. Ayaw tugoti ang maabiabihong tagbalay nga mag-impluwensiya kanimo. Ug pagbantay sa libre o walay tihiktihik nga mga ilimnon panahon sa mga parti sama sa mga salosalo sa kasal. Diha sa daghang dapit, ang mga bata gitugotan sa balaod nga moinom ug alkoholikong ilimnon. Responsibilidad sa mga ginikanan ang pagtudlo sa ilang mga anak mahitungod sa pag-inom ug alkoholikong ilimnon ug sa pagbantay sa ilang mga lihok niining bahina.—Proverbio 22:6.
Masagubang Nimo ang Problema
17. Unsay makatabang kanimo sa pag-ila kon ikaw adunay problema sa pag-abuso sa alkoholikong ilimnon?
17 Problema ba nimo ang pag-abuso sa bino ug sa makahubog nga ilimnon? Makaseguro ka nga kon ang pag-abuso sa alkoholikong ilimnon nahimo nang usa ka tinago nga sala, sa madugay o sa madali kini makaapektar kanimo. Busa, himoa ang dugay ug matinud-anong pagsusi sa imong kaugalingon. Suknaa ang imong kaugalingon niining mga pangutanaha: ‘Ako ba mas subsob nga moinom kay sa akong naandan? Ang ako bang mga ilimnon nag-anam ka isog? Moinom ba ako ug alkoholikong ilimnon aron makalimot sa mga kabalaka, kapit-os, o mga problema? Ang usa ba ka membro sa pamilya o usa ka higala nagpahayag ug kabalaka bahin sa akong pag-inom? Ang ako bang pag-inom nagpahinabog mga problema sulod sa akong pamilya? Nalisdan ba ako sa paglikay sa alkoholikong ilimnon sulod sa usa ka semana, usa ka bulan, o ubay-ubayng mga bulan? Ako bang gitago sa uban ang gidaghanon sa bino o ilimnon nga akong nainom?’ Komosta kon ang tubag sa pipila niining mga pangutanaha maoy oo? Ayaw pagpanig-ingon sa usa ka tawo nga ‘motan-aw sa iyang kinaiyanhong nawong diha sa salamin ug dihadiha makalimot kon unsang matanga siya nga tawo.’ (Santiago 1:22-24) Himoa ang mga lakang sa pagtul-id sa problema. Unsay imong mahimo?
18, 19. Sa unsang paagi makahunong ka sa dili-makasaranganong pag-inom ug alkoholikong ilimnon?
18 Gitambagan ni apostol Pablo ang mga Kristohanon: “Ayaw kamo pagkahubog sa bino, nga niini adunay unodnong pagpatuyang, kondili magmapuno sa espiritu.” (Efeso 5:18) Tinoa kon unsa ang sobra na nga alkoholikong ilimnon alang kanimo, ug pagtakda ug nahiangayng mga limitasyon. Magmadeterminado nga dili molapas niana; magpugong sa kaugalingon. (Galacia 5:22, 23) Aduna ka bay mga kauban nga mopugos nimo sa pagpatuyang? Magbantay. “Siya nga nagalakaw uban sa mga tawong maalamon mahimong maalamon,” nag-ingon ang Bibliya, “apan siya nga may pakiglabot sa mga hungog mahisugamak sa kadaot.”—Proverbio 13:20.
19 Kon ikaw moinom ug alkoholikong ilimnon aron makalimot sa usa ka problema, atubanga ang problema. Ang mga problema mahimong atubangon pinaagi sa pagpadapat sa tambag gikan sa Pulong sa Diyos. (Salmo 119:105) Ayaw pagpanuko sa pagpangayog tabang gikan sa usa ka kasaligang Kristohanon nga ansiyano. Pahimusli ang mga tagana ni Jehova sa pagpalig-on sa imong espirituwalidad. Palig-ona ang imong relasyon uban sa Diyos. Regular nga mag-ampo kaniya—ilabina bahin sa imong mga kahuyangan. Hangyoa ang Diyos nga ‘dalisayon ang imong mga rinyon ug ang imong kasingkasing.’ (Salmo 26:2) Ingon sa gihisgotan sa nag-unang artikulo, himoa ang imong maarangan nga maglakaw diha sa dalan sa integridad.
20. Unsang lakang ang mahimong himoon nimo aron mabuntog ang nagpadayong problema sa pagpatuyang?
20 Komosta kon ang problema sa pagpatuyang magpadayon bisan pa sa imong mga paningkamot? Nan, kinahanglang sundon nimo ang tambag ni Jesus: “Kon ugaling ang imong kamot makapapandol kanimo, putla kini; mas maayo pa alang kanimo nga mosulod ngadto sa kinabuhi nga pungkol kay sa may duha ka kamot nga mahiadto sa Gehenna.” (Marcos 9:43) Ang tubag mao: Ayaw gayod pag-inom. Mao kanay desisyon sa usa ka babaye nga atong tawgon ug Irene. “Human sa duolan sa duha ka tuig ug tunga nga paglikay sa alkoholikong ilimnon,” siya miingon, “ako nagsugod sa paghunahuna nga ang diyutayng ilimnon dili makadaot, aron lang masuta kon unsay akong reaksiyon niini. Apan sa dihang mobati akog ingon niana, moampo dayon ako kang Jehova. Determinado ako nga dili na moinom ug alkoholikong ilimnon hangtod sa bag-ong sistema—tingali bisan didto dili na.” Kon buot hunahunaon ang bug-os nga paglikay dili kaayo dakong sakripisyo kapuli sa kinabuhi didto sa matarong nga bag-ong kalibotan sa Diyos.—2 Pedro 3:13.
“Dagan sa Paagi nga Inyong Makab-ot Kini”
21, 22. Unsang babag ang makapugong kanato sa pag-abot sa dag-anan diha sa lumba sa kinabuhi, ug sa unsang paagi malikayan nato kana?
21 Nagtandi sa dalan sa kinabuhi sa usa ka Kristohanon ngadto sa lumba, o bangga, si apostol Pablo miingon: “Wala ba kamo mahibalo nga ang tanang magdadagan sa usa ka lumba modagan, apan usa lamang ang makadawat sa ganti? Dagan sa paagi nga inyong makab-ot kini. Dugang pa, ang matag tawo nga nagaapil sa usa ka sangka nagapugong sa kaugalingon sa tanang butang. Karon sila, tataw, nagabuhat niini aron sila makabaton sa purongpurong nga madunot, apan kita sa purongpurong nga dili-madunot. Busa, ang akong pagdagan dili kay walay-katinoan; ang akong pagpanuntok dili ingon sa pagsuntok sa hangin; hinunoa ako nagmakmak sa akong lawas ug naghimo niini nga samag ulipon, aron, human ako makawali sa uban, ako dili sa unsa mang paagi mahimong dili-inuyonan.”—1 Corinto 9:24-27.
22 Ang ganti ihatag lamang niadtong malamposong makatapos sa lumba. Sa lumba sa kinabuhi, ang pag-abuso sa alkoholikong ilimnon makapugong kanato sa pag-abot sa dag-anan. Kinahanglang magpasundayag kita ug pagpugong-sa-kaugalingon. Ang pagdagan nga may katinoan nagkinahanglan nga kita dili ‘magpatuyang sa bino.’ (1 Pedro 4:3) Sa kaatbang, kita kinahanglang magpasundayag ug pagpugong-sa-kaugalingon sa tanang butang. Kon bahin sa pag-inom ug alkoholikong mga ilimnon, maalamon nga atong ‘isalikway ang pagkadili-diyosnon ug ang kalibotanong mga tinguha ug magkinabuhi uban ang maayong panghunahuna ug pagkamatarong ug diyosnong pagkamahinalaron.’—Tito 2:12.
[Footnote]
a Sumala sa pagkagamit niining artikuloha, ang “alkoholikong ilimnon” mapadapat sa serbesa, bino, ug ubang alkoholikong ilimnon.
Nahinumdom Ka Ba?
• Unsay pag-abuso sa alkoholikong ilimnon?
• Unsang kadaot ang moresulta gumikan sa pag-abuso sa alkoholikong ilimnon?
• Sa unsang paagi malikayan nimo ang mga kapeligrohan sa pag-abuso sa alkoholikong ilimnon?
• Sa unsang paagi mabuntog sa usa ang problema sa pag-abuso sa alkoholikong ilimnon?
[Mga Pangutana sa Pagtuon]
[Hulagway sa panid 19]
Ang bino “makapalipay sa kasingkasing sa may-kamatayong tawo”
[Hulagway sa panid 20]
Kinahanglang mahibalo kita sa atong personal nga limitasyon ug dili molapas niana
[Hulagway sa panid 21]
Tinoang daan ang imong limitasyon
[Hulagway sa panid 22]
Regular nga mag-ampo kang Jehova bahin sa imong mga kahuyangan
[Hulagway sa panid 23]
Ang mga ginikanan adunay responsibilidad sa pagpahimangno sa ilang mga anak mahitungod sa pag-inom ug alkoholikong ilimnon