Kanunayng Husto ang Ginabuhat ni Jehova

“Si Jehova matarong sa tanan niyang mga paagi.”—SALMO 145:17.

1. Unsay imong reaksiyon kon adunay tawo nga nakahimog sayop nga pangagpas bahin kanimo, ug unsang leksiyon ang atong makat-onan gikan sa maong kasinatian?

 DUNA bay tawo nga nakahimog sayop nga pangagpas bahin kanimo, tingali nagduda sa imong gibuhat o sa imong mga motibo, bisag wala siya mahibalo sa tanang impormasyon? Kon mao, lagmit nga nasakitan ka—ug masabtan ang imong gibati. Dunay hinungdanong leksiyon nga atong makat-onan niini: Maayo nga dili mohukom dayon kon wala nato mahibaloi ang tanang impormasyon.

2, 3. Unsay reaksiyon sa uban ngadto sa mga asoy sa Bibliya nga walay igong mga detalye aron matubag ang tanang pangutana, apan unsay gisulti kanato sa Bibliya bahin kang Jehova?

² Kinahanglang hinumdoman nato kining maong leksiyon kon mohimo kitag mga pangagpas bahin kang Jehova nga Diyos. Ngano man? Tungod kay adunay pipila ka asoy sa Bibliya nga sa sinugdan morag makapalibog. Kining maong mga asoy—tingali bahin sa gibuhat sa pipila ka magsisimba sa Diyos o sa kanhing mga paghukom sa Diyos—wala tingaliy igong mga detalye aron matubag ang tanan natong mga pangutana. Ikasubo, ang uban nagsaway sa maong mga asoy, nagduhaduha pa gani kon ang Diyos matarong ug matul-id ba. Bisan pa niana, giingnan kita sa Bibliya nga “si Jehova matarong sa tanan niyang mga paagi.” (Salmo 145:17) Ang iyang Pulong nagpasalig usab kanato nga siya ‘dili mobuhat ug pagkadaotan.’ (Job 34:12; Salmo 37:28) Nan, handurawa kon unsa kahay iyang gibati sa dihang ang uban mihimog sayop nga mga pangagpas bahin kaniya!

³ Hisgotan nato ang lima ka katarongan kon nganong angay natong isipon nga husto ang mga paghukom ni Jehova. Unya, nga maghunahuna sa maong mga katarongan, atong susihon ang duha ka asoy sa Bibliya nga lisod tingaling sabton sa pipila ka tawo.

Nganong Angay Natong Isipon nga Husto ang mga Paghukom ni Jehova?

4. Nganong magmakasaranganon kita sa dihang magkonsiderar sa gibuhat sa Diyos? Iilustrar.

⁴ Una, tungod kay si Jehova nahibalo sa tanang impormasyon nga nalangkit ug kita wala, kita angayng magmakasaranganon sa dihang magkonsiderar sa gibuhat sa Diyos. Sa pag-ilustrar: Handurawa nga ang usa ka maghuhukom nga adunay maayong rekord sa paghimog dili-mapihigong mga desisyon nagpahayag ug sentensiya diha sa usa ka kaso sa korte. Unsay imong hunahuna bahin sa usa ka tawo nga bisag wala mahibalo sa tanang impormasyon o wala makasabot sa bug-os sa mga balaod nga nalangkit misaway sa desisyon sa maghuhukom? Kabuangan alang sa usa ka tawo nga mosaway sa usa ka butang bisag wala mahibalo sa bug-os bahin niana. (Proverbio 18:13) Dako gayong kabuangan kon ang yanong mga tawo mosaway sa “Maghuhukom sa tibuok yuta”!—Genesis 18:25.

5. Unsay dili nato angayng kalimtan sa dihang kita magbasa ug mga asoy sa Bibliya bahin sa mga pagpakanaog sa Diyos ug mga paghukom batok sa pipila ka tawo?

⁵ Ang ikaduhang katarongan kon nganong isipon nga husto ang mga paghukom sa Diyos mao nga, dili sama sa mga tawo, ang Diyos makabasa sa mga kasingkasing. (1 Samuel 16:7) Ang iyang Pulong nag-ingon: “Ako, si Jehova, nagasusi sa kasingkasing, nagausisa sa mga rinyon, sa paghatag sa matag usa sumala sa iyang mga dalan, sumala sa bunga sa iyang mga pakiglabot.” (Jeremias 17:10) Busa, sa dihang magbasa kita ug mga asoy sa Bibliya bahin sa mga paghukom sa Diyos sa pipila ka indibiduwal, dili nato kalimtan nga tungod kay siya makakita sa tanang butang, iyang gikonsiderar ang natagong mga hunahuna, motibo, ug mga tuyo nga wala hisgoti diha sa iyang Pulong.—1 Cronicas 28:9.

6, 7. (a) Sa unsang paagi gipasundayag ni Jehova nga siya maunongon sa iyang matul-id ug matarong nga mga sukdanan bisan pag naglangkit kana ug dakong pagsakripisyo sa iyang bahin? (b) Unsay angay natong hinumdoman kon duna kitay mabasa diha sa Bibliya nga magpaduhaduha kanato kon kaha ang Diyos milihok ba sa matul-id o husto nga paagi?

 ⁶ Matikdi ang ikatulong katarongan kon nganong isipon nga husto ang mga paghukom ni Jehova: Siya maunongon sa iyang matarong nga mga sukdanan bisan pag naglangkit kana ug dakong pagsakripisyo sa iyang bahin. Tagda ang usa ka pananglitan. Sa paghatag sa iyang Anak ingong lukat aron sa pagpahigawas sa masinugtanong katawhan gikan sa sala ug kamatayon, gituman ni Jehova ang iyang matul-id ug matarong nga mga sukdanan. (Roma 5:18, 19) Bisan pa niana, ang pagkakita sa iyang hinigugmang Anak nga nag-antos ug namatay sa estaka sa pagsakit nagpahinabo gayod ug hilabihang kasakit kang Jehova. Unsay makat-onan nato niini bahin sa Diyos? Mahitungod “sa lukat nga gibayad ni Kristo Jesus,” ang Bibliya nag-ingon: ‘Kini maoy aron ipasundayag ang kaugalingong pagkamatarong sa Diyos.’ (Roma 3:24-26) Ang laing hubad sa Roma 3:25 nag-ingon: “Kini nagpakita nga ang Diyos kanunayng mobuhat kon unsay husto ug makiangayon.” (New Century Version) Oo, ang gidak-on sa pagsakripisyo ni Jehova aron ikatagana ang lukat nagpakita nga taas kaayo ang iyang pagtamod sa “kon unsay husto ug makiangayon.”

⁷ Nan, kon aduna kitay mabasa diha sa Bibliya nga magpaduhaduha kanato kon ang Diyos milihok ba sa matul-id o hustong paagi, angay natong hinumdoman kini: Tungod sa iyang pagkamaunongon sa iyang mga sukdanan sa pagkamatarong ug hustisya, gipaagom ni Jehova ang iyang Anak sa masakit nga kamatayon. Iya bang lapason kanang maong mga sukdanan maylabot sa ubang mga butang? Ang tinuod mao, si Jehova dili gayod molapas sa iyang matarong ug matul-id nga mga sukdanan. Busa kita adunay daghang katarongan nga makombinsir nga siya kanunayng mobuhat kon unsay husto ug makiangayon.—Job 37:23.

8. Nganong dili makataronganon nga ang mga tawo maghunahuna nga sa usa ka paagi wala mabatoni ni Jehova ang hustisya ug pagkamatarong?

⁸ Tagda ang ikaupat nga katarongan kon nganong isipon nato nga husto ang mga paghukom ni Jehova: Gihimo ni Jehova ang tawo sa Iyang dagway. (Genesis 1:27) Busa ang mga tawo gihatagan ug mga hiyas nga sama nianang iya sa Diyos, lakip na ang pagbati sa hustisya ug pagkamatarong. Dili makataronganon kon ang atong pagbati sa hustisya ug pagkamatarong magpahunahuna kanato nga sa usa ka paagi wala mabatoni ni Jehova kanang mga hiyasa. Kon maglibog kita bahin sa usa ka asoy sa Bibliya, kinahanglang hinumdoman nato nga tungod sa atong napanunod nga sala, dili usab hingpit ang atong pagbati kon unsay matul-id ug husto. Si Jehova nga Diyos, kang kansang dagway kita gihimo, maoy hingpit sa hustisya ug pagkamatarong. (Deuteronomio 32:4) Dili makataronganon bisan ang paghunahuna nga ang mga tawo mahimong mas matul-id ug matarong kay sa Diyos!—Roma 3:4, 5; 9:14.

9, 10. Nganong si Jehova dili obligado nga isaysay o pakamatarongon ang iyang gibuhat ngadto sa mga tawo?

⁹ Ang ikalimang katarongan kon nganong isipon nga husto ang mga paghukom ni Jehova mao nga siya “ang Labing Hataas ibabaw sa tibuok nga yuta.” (Salmo 83:18) Tungod niana, dili siya obligado nga isaysay o pakamatarongon ang iyang gibuhat ngadto sa mga tawo. Siya mao ang Dakong Magkukulon, ug kita samag yutang kulonon nga giumol aron mahimong mga sudlanan, nga magamit niya sumala sa iyang gusto. (Roma 9:19-21) Kinsa man kita—ang kulon nga anaa sa iyang kamot—nga mokuwestiyon sa iyang mga desisyon o sa iyang gibuhat? Sa dihang ang patriarka nga si Job wala makasabot sa mga pakiglabot sa Diyos sa tawo, siya gitul-id ni Jehova, nga gipangutana: “Sa pagkatinuod, imo bang kawangon ang akong hustisya? Ipahayag mo ba ako nga daotan aron nga ikaw ang husto?” Kay nakaamgo nga siya nagsulti nga walay salabotan, sa ulahi si Job naghinulsol. (Job 40:8; 42:6) Hinaot nga dili gayod nato himoon ang kasaypanan nga mangitag sayop sa Diyos!

¹⁰ Klaro nga kita adunay maayong mga katarongan nga motuo nga si Jehova kanunayng mobuhat kon unsay husto. Uban niining maong pundasyon sa pagsabot sa mga dalan ni Jehova, susihon nato ang duha ka asoy sa Bibliya nga makalilibog sa pipila. Ang una naglangkit sa gibuhat sa usa sa mga magsisimba sa Diyos, ug ang lain mao ang pagpakanaog sa Diyos ug paghukom.

 Nganong Gitanyag man ni Lot ang Iyang mga Anak nga Babaye Ngadto sa Masuk-anong Panon?

11, 12. (a) Iasoy kon unsay nahitabo sa dihang gipadala sa Diyos ang duha ka nagmateryalisar nga mga manulonda ngadto sa Sodoma. (b) Kining maong asoy nagpatungha ug unsang mga pangutana diha sa hunahuna sa pipila ka tawo?

¹¹ Sa Genesis kapitulo 19, atong makita ang asoy kon unsay nahitabo sa dihang gipadala sa Diyos ang duha ka nagmateryalisar nga mga manulonda ngadto sa Sodoma. Miinsistir si Lot nga ang mga bisita moestar sa iyang balay. Apan, nianang gabhiona gilibotan ang iyang balay sa panon sa mga lalaki gikan sa maong siyudad ug giingnan siya nga pagulaon ngadto kanila ang mga bisita aron sila makigsekso kanila. Misulay si Lot sa pagpangatarongan uban sa panon, apan wala sila mamati. Kay gustong panalipdan ang iyang mga bisita, si Lot miingon: “Palihog, akong mga igsoon, ayaw kamo pagbuhat ug daotan. Palihog, ania, ako may duha ka anak nga babaye nga wala pa gayod makigdulog uban sa lalaki. Palihog, tugoting dad-on ko sila sa gawas nganha kaninyo. Unya buhata kanila kon unsay maayo sa inyong mga mata. Ayaw lamang unsaa kining mga lalaki, tungod kay mao kana nga sila mianhi ilalom sa landong sa akong bubong.” Ang panon wala mamati ug halos gub-on na nila ang pultahan. Sa kataposan, gibutaan sa mga manulonda kadtong nabuang nga panon.—Genesis 19:1-11.

¹² Masabot nga kining maong asoy nagpatunghag mga pangutana diha sa mga hunahuna sa pipila ka tawo. Sila naghunahuna: ‘Ngano man nga gipaningkamotan ni Lot sa pagpanalipod ang iyang mga bisita pinaagi sa pagtanyag sa iyang mga anak nga babaye ngadto sa maulagon nga panon? Dili ba sayop ang iyang gihimo, tinalawan pa gani?’ Maylabot niining maong asoy, nganong giinspirar man sa Diyos si Pedro sa pagtawag kang Lot nga “matarong nga tawo”? Giuyonan ba diay sa Diyos ang gibuhat ni Lot? (2 Pedro 2:7, 8) Mangatarongan kita niining butanga aron dili kita makahimog sayop nga pangagpas.

13, 14. (a) Unsay angayng matikdan bahin sa asoy sa Bibliya maylabot sa gibuhat ni Lot? (b) Unsay nagpakita nga si Lot wala magtinalawan?

¹³ Una, angayng maamgohan nga inay kay konsentihon o sawayon ang gibuhat ni Lot, ang Bibliya yanong nagtaho kon unsay nahitabo. Ang Bibliya wala usab magtug-an kanato kon unsay gihunahuna ni Lot o kon unsay nagtukmod kaniya sa pagbuhat niana. Sa dihang mabuhi unya siya sa “pagkabanhaw sa mga matarong,” tingali ipadayag niya ang mga detalye.—Buhat 24:15.

¹⁴ Si Lot dili talawan. Anaa siya sa malisod nga situwasyon. Pinaagi sa pag-ingon nga ang mga bisita “mianhi ilalom sa landong” sa iyang bubong, gipaila ni Lot nga gibati niya nga iyang obligasyon ang pagpanalipod ug paghatag kanilag dangpanan. Apan dili kini sayon. Ang Hudiyong historyano nga si Josephus nagtaho nga ang mga taga-Sodoma “mapihigon sa mga lalaki, ug dili matinahoron sa Diyos . . . Ilang gidumtan  ang mga langyaw, ug giabusohan ang ilang kaugalingon pinaagig Sodomiya.” Bisan pa niana, si Lot wala mouk-ok sa kahadlok gikan sa madumtanong panon. Sa kasukwahi, siya migula ug nangatarongan uban niadtong masuk-anong mga lalaki. Iya pa ganing “gisirhan ang pultahan sa iyang luyo.”—Genesis 19:6.

15. Nganong ikaingon nga si Lot basin milihok tungod sa pagtuo?

¹⁵ ‘Bisan pa niana,’ mangutana tingali ang uban, ‘nganong gitanyag man ni Lot ang iyang mga anak nga babaye ngadto sa panon?’ Inay maghunahuna nga daotan ang iyang mga motibo, nganong dili konsiderahon ang pipila ka posibilidad? Una sa tanan, si Lot basin milihok tungod sa pagtuo. Sa unsang paagi? Sa walay duhaduha si Lot nahibalo kon sa unsang paagi gipanalipdan ni Jehova si Sara, ang asawa ni Abraham, nga uyoan ni Lot. Hinumdomi nga tungod kay si Sara matahom kaayo, gihangyo siya ni Abraham nga ipaila siya ingong iyang igsoon, kay basin patyon siya sa uban ug kuhaon si Sara. a Human niana, si Sara gidala ngadto sa panimalay ni Paraon. Apan, nangilabot si Jehova, nga gipugngan si Paraon sa pag-among-among kang Sara. (Genesis 12:11-20) Posible nga nagtuo si Lot nga ang iyang mga anak nga babaye panalipdan usab. Makahuloganon nga si Jehova pinaagi sa iyang mga manulonda nangilabot gayod, ug ang mga batan-ong babaye wala maunsa.

16, 17. (a) Sa unsang paagi si Lot misulay tingali sa pagpakurat o paglibog sa mga lalaki sa Sodoma? (b) Bisan unsa pay katarongan ni Lot, sa unsa kita makaseguro?

¹⁶ Tagda ang laing posibilidad. Basin gisulayan lang ni Lot sa pagpakurat o paglibog ang mga lalaki. Tingali nagtuo siya nga ang iyang mga anak nga babaye dili magustoan sa panon sa mga lalaki tungod sa homoseksuwal nga kaulag sa mga taga-Sodoma. (Judas 7) Gawas pa, ang batan-ong mga babaye kaslonon sa mga lalaki sa maong siyudad, busa ang mga paryente, higala, o mga kasosyo sa negosyo sa iyang umaabot nga mga umagad nga lalaki basin kauban sa maong panon. (Genesis 19:14) Naglaom tingali si Lot nga tungod sa maong mga relasyon, ang ubang mga lalaki diha sa panon mosulti agig pagdepensa sa iyang mga anak nga babaye. Ang panon nga nagkabahin dili kaayo peligroso. b

¹⁷ Bisan unsa pay pangatarongan ug mga motibo ni Lot, makaseguro kita niini: Tungod kay si Jehova kanunayng mobuhat kon unsay husto, lagmit aduna siyay maayong rason nga isipon si Lot ingong “matarong nga tawo.” Ug kon atong tagdon ang gibuhat sa nabuang nga panon sa mga taga-Sodoma, kaduhaduhaan ba nga makataronganon gayod ang pagpakanaog ni Jehova ug paghukom batok sa mga molupyo nianang daotang siyudad?—Genesis 19:23-25.

Nganong Gipatay man ni Jehova si Uzah?

18. (a) Unsay nahitabo sa dihang gisulayan ni David pagdala ang Arka ngadto sa Jerusalem? (b) Unsang pangutana ang gipatungha niining maong asoy?

¹⁸ Ang laing asoy nga morag makapalibog sa pipila ka tawo maoy bahin sa pagsulay ni David nga dad-on ang arka sa pakigsaad ngadto sa Jerusalem. Ang Arka gikarga sa usa ka karomata, nga ang nag-abay niana mao si Uzah ug ang iyang igsoong lalaki. Ang Bibliya nag-ingon: “Sa kataposan sila nakaabot hangtod sa giokanan ni Nacon, ug karon si Uzah mikab-ot sa iyang kamot sa arka sa matuod nga Diyos ug gikuptan kini, kay hapit kining malintuwad sa mga baka. Niana ang kasuko ni Jehova misilaob batok kang Uzah ug ang matuod nga Diyos nagpatay kaniya didto tungod sa dili-matinahorong buhat, mao nga siya namatay didto duol sa arka sa matuod nga Diyos.” Pipila ka bulan sa ulahi, ang ikaduhang pagsulay sa pagbalhin sa Arka milampos sa dihang gidala kana sa paagi nga gisugo sa Diyos, gipas-an sa Kohatnong mga Levihanon. (2 Samuel 6:6, 7; Numeros 4:15; 7:9; 1 Cronicas 15:1-14) Ang uban mangutana tingali: ‘Nganong nasuko man si Jehova? Gipanalipdan lang gani ni Uzah ang Arka.’ Aron dili kita makahimog sayop nga pangagpas, maayong tagdon nato ang pipila ka makatabang nga mga detalye.

19. Nganong imposible nga si Jehova molihok nga dili makataronganon?

¹⁹ Kinahanglang hinumdoman nato nga imposible nga si Jehova molihok nga dili makataronganon. (Job 34:10) Ang pagbuhat niya niana magpakita ug pagkadili-mahigugmaon, ug  kita nahibalo gikan sa atong bug-os nga pagtuon sa Bibliya nga “ang Diyos gugma.” (1 Juan 4:8) Gawas pa, ang Kasulatan nagtug-an kanato nga ‘ang pagkamatarong ug ang paghukom mao ang pihong dapit sa trono sa Diyos.’ (Salmo 89:14) Nan, nganong molihok man si Jehova nga dili makataronganon? Kon buhaton niya kana, iyang daoton ang pundasyon sa iyang pagkasoberano.

20. Unsay mga katarongan nga si Uzah nahibalo gayod unta sa mga lagda mahitungod sa Arka?

²⁰ Hinumdomi nga si Uzah nasayod gayod unta sa balaod. Ang Arka naghawas sa presensiya ni Jehova. Ang Balaod nag-ingon nga ang Arka dili hikapon sa wala-awtorisahi nga mga tawo, nga klarong nagpasidaan nga ang molapas niana silotan ug kamatayon. (Numeros 4:18-20; 7:89) Busa, ang pagbalhin nianang balaang kaban maoy buluhaton nga dili angayng pakamenoson. Dayag nga si Uzah usa ka Levihanon (apan dili saserdote), busa nahibalo gayod unta siya sa Balaod. Gawas pa, daghang tuig una pa niana ang Arka gibalhin ngadto sa balay sa iyang amahan aron bantayan kana. (1 Samuel 6:20–7:1) Nagpabilin kini didto sulod sa mga 70 ka tuig, hangtod nga nakahukom si David nga ibalhin kana. Busa sukad pa sa pagkabata, lagmit nahibalo na si Uzah sa mga balaod bahin sa Arka.

21. Sa kahimtang ni Uzah, nganong hinungdanon nga hinumdoman nga makita ni Jehova ang mga motibo sa kasingkasing?

²¹ Sa nahisgotan ganina, mabasa ni Jehova ang mga kasingkasing. Tungod kay ang iyang Pulong nagtawag sa buhat ni Uzah ingong “dili-matinahorong buhat,” lagmit nakita ni Jehova ang hinakog nga motibo nga dili espesipikong gibutyag diha sa maong asoy. Si Uzah kaha usa ka mapangahason nga tawo, nga dali rang molapas sa mga gidili? (Proverbio 11:2) Ang pag-abay ba sa Arka nga pribadong gibantayan sa iyang pamilya naghimo kaniyang mapahitas-on atubangan sa mga tawo? (Proverbio 8:13) Wala ba gayoy pagtuo si Uzah nga maghunahuna siya nga mubo ra ang kamot ni Jehova aron sanggaon ang balaang kaban nga nagsimbolo sa Iyang presensiya? Bisan unsa pay kahimtang, makaseguro kita nga husto ang gibuhat ni Jehova. Lagmit duna siyay nakita diha sa kasingkasing ni Uzah nga nagtukmod Kaniya sa pagpakanaog ug dihadihang paghukom.—Proverbio 21:2.

Usa ka Lig-ong Pasikaranan nga Mosalig

22. Sa unsang paagi nakita ang kaalam ni Jehova sa mga kahimtang diin ang iyang Pulong usahay dili maghisgot sa pipila ka detalye?

²² Ang walay-ikatandi nga kaalam ni Jehova makita sa pagkaagi nga ang iyang Pulong usahay dili maghisgot sa pipila ka detalye. Busa gihatagan kita ni Jehova ug kahigayonan sa pagpakita nga kita nagsalig kaniya. Sa ato nang nakonsiderar, dili ba klaro kaayo nga kita adunay maayong mga katarongan nga isipong husto ang mga paghukom ni Jehova? Oo, sa dihang magtuon kita sa Pulong sa Diyos uban ang sinserong kasingkasing ug bukas nga hunahuna, daghan kitag mahibaloan bahin kang Jehova ug makombinsir kita nga siya kanunayng mobuhat kon unsay matul-id ug husto. Busa, kon ang pipila ka asoy sa Bibliya mopatunghag mga pangutana nga dili dayon nato makaplagan ang klarong mga tubag, hinaot nga bug-os kitang mosalig nga husto ang gibuhat ni Jehova.

23. Unsang pagsalig ang atong mabatonan mahitungod sa mga buhatonon pa ni Jehova?

²³ Mabatonan nato ang susamang pagsalig mahitungod sa mga buhatonon pa ni Jehova. Busa, makasalig kita nga sa dihang siya moabot aron sa pagpakanaog ug paghukom sa nagsingabot nga dakong kasakitan, dili niya ‘paphaon ang matarong uban sa mga daotan.’ (Genesis 18:23) Ang iyang gugma sa pagkamatarong ug hustisya dili gayod motugot kaniya sa pagbuhat niana. Makasalig usab kita sa bug-os nga sa umaabot nga bag-ong kalibotan, iyang pagatagbawon ang tanan natong panginahanglan sa labing maayong paagi nga posible.—Salmo 145:16.

[Mga footnote]

Nahinumdom Ka Ba?

• Tungod sa unsang mga katarongan nga angay natong isipon nga husto ang mga paghukom ni Jehova?

• Unsay makatabang kanato sa paglikay nga makahimog sayop nga pangagpas bahin sa pagtanyag ni Lot sa iyang mga anak nga babaye ngadto sa masuk-anong panon?

• Unsay makatabang kanato sa pagsabot kon nganong gipatay ni Jehova si Uzah?

• Unsang pagsalig ang atong mabatonan mahitungod sa mga buhatonon pa ni Jehova?

[Mga Pangutana sa Pagtuon]