Imo Bang Gitandi ang Imong Kaugalingon sa Uban?

KINSA kanato ang wala makahibalag ug tawo nga mas maayog hitsura, morag mas popular, mas daling makasabot sa mga butang, o mas dagkog mga grado sa eskuylahan kay kanato? Tingali ang uban adunay mas maayong panglawas o mas makapatagbawng trabaho, mas malamposon, o morag mas daghag higala. Tingali sila mas daghag kabtangan, mas daghag kuwarta, dunay bag-ong awto, o morag mas malipayon. Sa paghisgot nianang mga butanga, ato bang gitandi ang atong kaugalingon sa uban? Dili ba kalikayan ang pagtanditandi? Nganong buot man kining likayan sa usa ka Kristohanon? Ug sa unsang paagi kita mobatig katagbawan bisag dili itandi ang atong kaugalingon sa uban?

Kon Ngano ug Kon Kanus-a Nato Lagmit Itandi ang Atong Kaugalingon

Ang usa ka ideya kon nganong itandi sa mga tawo ang ilang kaugalingon sa uban mao nga kini makatabang kanila sa paghupot o pagpauswag sa ilang pagtamod sa kaugalingon. Kasagarang matagbaw na ang mga tawo sa pagkakita nga sila nagmalamposon usab sama sa ilang mga katalirongan. Ang laing ideya mao nga ang pagtanditandi maoy mga paningkamot nga mamenosan ang pagbatig kawalay-kasegurohan sa kaugalingon, masabtan kon unsay takos natong mabuhat ug kon unsay atong mga limitasyon. Atong obserbahan kon unsay nalampos sa uban. Kon sila sama kanato sa daghang bahin ug nakakab-ot sa pipila ka tumong, mobati tingali kita nga atong makab-ot ang susamang mga tumong.

Ang pagtanditandi subsob nga himoon tali sa mga tawo nga adunay kasamahan sa usag usa—parehog sekso, edad, ug parehog kahimtang diha sa katilingban ug nakaila sa usag usa. Lagmit nga dili nato itandi ang atong kaugalingon sa uban kon atong nahibaloan nga dako kaayo ang kalainan tali kanato ug kanila. Sa laing pagkasulti, lagmit dili itandi sa ordinaryong dalagita ang iyang kaugalingon ngadto sa usa ka sikat nga modelo kondili sa iya rang mga eskolmet, ug ang maong modelo lagmit dili gayod magtandi sa iyang kaugalingon sa maong dalagita.

Sa unsa diayng mga bahina nga kita mohimog mga pagtanditandi? Ang bisan unsang kabtangan o hiyas nga giisip nga bililhon sa komunidad—pananglitan, ang kinaadman, katahom, bahandi, mga sinina—mahimong basehanan sa pagtandi. Apan, kita makiling sa pagtanditandi sa mga butang nga atong gikaikagan. Pananglitan, dili tingali nato kasinahan ang gidaghanon sa koleksiyon sa selyo sa usa sa atong mga kaila gawas kon interesado gayod kita sa pagpangolekta ug mga selyo.

 Ang pagtanditandi mopatunghag nagkalainlaing mga reaksiyon, gikan sa pagkakontento ngadto sa depresyon, gikan sa pagdayeg ug tinguha nga mosundog ngadto sa pagkadili-mahimutang o pagkamakiawayon. Makadaot ang pipila sa maong mga emosyon, ug kini wala mahiuyon sa Kristohanong mga hiyas.

Maindigong mga Pagtanditandi

Daghan niadtong naningkamot nga “modaog” sa mga pagtanditandi ang nagpasundayag ug maindigong espiritu. Gusto nilang mohawod sa uban, ug dili sila matagbaw hangtod bation nila nga sila ang hawod. Dili makapahimuot nga makig-uban sa maong mga tawo. Ang pagpakighigala kanila dili tawhay ug ang mga relasyon dili relaks. Dili lang kay dili mapainubsanon kanang mga tawhana kondili kasagaran mapakyas sila sa pagpadapat sa tambag sa Bibliya bahin sa paghigugma sa ilang isigkatawo, tungod kay ang ilang tinamdan dali rang makapukaw diha sa uban ug pagbati sa pagkaubos ug kaulawan.—Mateo 18:1-5; Juan 13:34, 35.

Ang pagpabati sa mga tawo nga sila “napildi” makadaot kanila sa usa ka diwa. Sumala pa sa usa ka magsusulat, “ang atong mga kapakyasan mas masakit sa dihang ang ubang mga tawo nga susama natog kahimtang morag nakaangkon sa mga kabtangan nga gusto nato.” Busa, ang maindigong espiritu makapukaw ug kasina, kasuko, ug kayugot ngadto sa usa tungod sa iyang mga kabtangan, kauswagan, posisyon, reputasyon, mga pribilehiyo, ug uban pa. Kini motultol ngadto sa dugang pang pag-indigay—sunodsunod nga mga pag-indigay. Gisaway sa Bibliya ang ‘pag-aghat ug pag-indigay.’—Galacia 5:26.

Ang mga masinahon mosulay sa pagluwas sa nadaot nilang pagtamod sa kaugalingon pinaagi sa pagpakamenos sa mga kalamposan sa mga kaindig. Ang maong mga reaksiyon dili tingali kaayo seryoso, apan kon kini dili mamatikdan ug dili mapugngan, kini motultol ngadto sa makadaot nga binuhatan. Tagda ang duha ka asoy sa Bibliya diin ang kasina maoy hinungdan.

Sa iyang pagpuyo taliwala sa mga Filistehanon, si Isaac gipanalanginan ug “mga panon sa karnero ug mga panon sa baka ug usa ka dakong hugpong sa mga sulugoon, mao nga nasina ang mga Filistehanon kaniya.” Ingong reaksiyon, ilang gitambakan ang mga atabay nga gikalot sa amahan ni Isaac nga si Abraham, ug gibaoran sa ilang hari si Isaac sa pagbiya sa maong dapit. (Genesis 26:1-3, 12-16) Ang ilang kasina madinaoton ug malaglagon. Dili na sila makadawat nga si Isaac magtagamtam ug kauswagan sa ilang taliwala.

Daghang siglo sa ulahi, si David nahimong inila sa natad sa panggubatan. Ang iyang kadaogan gipasidunggan sa kababayen-an sa Israel, kinsa miawit: “Si Saul nakapatay sa iyang linibo, ug si David sa iyang tinagpulo ka libo.” Bisan tuod nakadawat siyag usa ka sukod sa pagdayeg, giisip ni Saul ang maong pagtandi nga pagpakaulaw, ug nasina siya. Sukad niadto, naghambin siyag kayugot kang David. Sa wala madugay gihimo niya ang una sa ubay-ubayng mga pagsulay sa pagpatay kang David. Daotan gayod ang motungha gikan sa kasina!—1 Samuel 18:6-11.

Busa kon ang pagtandi nato sa atong kaugalingon sa uban—sa ilang mga kalamposan o mga pribilehiyo—magpukaw ug mga pagbati nga susama sa kasina o pagkamaindigon, pagbantay! Kini maoy negatibong mga pagbati, nga wala mahiuyon sa panghunahuna sa Diyos. Apan sa dili pa nato susihon kon sa unsang paagi masuklan ang maong mga tinamdan, ato unang hisgotan ang laing butang nga mopahinabog pagtanditandi.

Pagsusi sa Kaugalingon ug Pagkakontento

‘Ako ba makinaadmanon, madanihon, may-katakos, himsog, may-awtoridad, hiligugmaon? Ug sa unsang sukod?’ Talagsa ra kitang motindog atubangan sa salamin nga suknaon ang atong kaugalingon niining mga butanga. Bisan pa niana, sumala sa usa ka magsusulat, “dayag nga ang maong mga pangutana subsob nga mosantop sa atong hunahuna ug makapatungha ug hilom, medyo makapatagbaw nga mga tubag.” Ang usa ka tawo nga dili segurado kon unsay iyang makab-ot hayan mamalandong niining mga butanga nga walay tinguha nga makig-indig o bisan unsang pagbati sa kasina. Iya lamang gitimbangtimbang ang iyang kaugalingon. Wala may sayop niana. Apan, ang pagtandi sa atong kaugalingon ngadto sa  uban dili mao ang hustong paagi sa paghimo niana.

Kita adunay lainlaing mga katakos, depende sa nagkadaiyang mga butang. Aduna gayoy mga tawo nga morag mas maayo kay kanato. Busa, imbes obserbahan sila nga may kasina, angay natong itandi ang atong binuhatan ngadto sa matarong nga mga sukdanan sa Diyos, nga maoy seguradong giya kon unsay husto ug maayo. Si Jehova interesado sa kon unsa kita ingong indibiduwal. Dili kinahanglang itandi niya kita sa uban. Si apostol Pablo nagtambag kanato: “Pasulaya ang matag usa sa iyang kaugalingong binuhatan, ug niana siya may hinungdan sa pagsadya labot sa iyang kaugalingon lamang, ug dili sa pagtandi sa laing tawo.”—Galacia 6:4.

Pagbuntog sa Kasina

Tungod kay ang tanang tawo dili hingpit, gikinahanglan tingali ang kusganon ug mapinadayonon nga paningkamot aron mabuntog ang kasina. Dali rang mahibaloan ang giingon sa Kasulatan kanato: “Manguna sa pagpakitag pasidungog sa usag usa,” apan malisod ang pagbuhat niana. Giila ni Pablo nga siya mismo nakiling sa pagpakasala. Aron mabuntog kana, kinahanglan niyang ‘makmakon ang iyang lawas ug himoon kining ulipon.’ (Roma 12:10; 1 Corinto 9:27) Alang kanato, kana mahimong magpasabot nga suklan ang maindigong mga hunahuna, ug pulihan kana sa makapalig-ong mga hunahuna. Kinahanglan kitang moampo, nga hangyoon si Jehova nga tabangan kita nga “dili maghunahuna ug labaw bahin sa [atong] kaugalingon kay sa angay nga hunahunaon.”—Roma 12:3.

Makatabang usab ang pagtuon ug pagpamalandong sa Bibliya. Pananglitan, hunahunaa ang umaabot nga Paraiso nga gisaad sa Diyos. Nianang panahona ang tanan adunay pakigdait, maayong panglawas, dagayang pagkaon, hamugaway nga mga balay, ug makapatagbaw nga trabaho. (Salmo 46:8, 9; 72:7, 8, 16; Isaias 65:21-23) Makiling pa ba si bisan kinsa sa pagpakig-indig? Dili gayod. Wala nay katarongan nga makig-indig pa. Tinuod, wala ihatag ni Jehova ang tanang detalye kon sama sa unsa unya ang kinabuhi nianang panahona, apan makataronganon natong hunahunaon nga ang tanan makaarang sa pagpangagpas sa mga interes ug mga kahanas nga ilang gikaikagan. Ang usa mahimong magtuon bahin sa astronomiya, ang uban magdisenyo ug maanindot nga mga panapton. Nganong kasinahan man sa usa ang laing tawo? Ang mga kalihokan sa atong mga isigkatawo makapasibot hinuon kanato nga kab-oton ang dugang kalamposan, dili usa ka hinungdan sa kayugot. Ang maong mga pagbati mawala na.

Kon mao kana ang kinabuhi nga gusto nato, dili ba kita angayng maningkamot sa pag-ugmad sa samang tinamdan karon? Gitagamtam na nato ang espirituwal nga paraiso, nga luwas gikan sa daghang suliran nga iya sa kalibotan sa atong palibot. Sanglit wala nay maindigong espiritu sa bag-ong kalibotan sa Diyos, makataronganon gayod nga likayan kana karon.

Nan, sayop ba kon itandi nato ang atong kaugalingon ngadto sa uban? O duna bay mga panahon diin nahiangay kana?

Nahiangayng mga Pagtanditandi

Daghang pagtanditandi ang misangpot sa mapait o makapaguol nga mga reaksiyon, apan dili kinahanglang maingon kana niana. Maylabot niini, matikdi ang tambag ni apostol Pablo: “Mahimong mga tigsundog kanila nga pinaagi sa pagtuo ug pailob nagapanunod sa mga saad.” (Hebreohanon 6:12) Ang pagpaningkamot nga maugmad ang mga hiyas nga sama nianang iya sa matinumanong mga alagad ni Jehova sa karaang mga panahon mahimong mabungahon. Tinuod, nalangkit niana ang pipila ka pagtanditandi. Bisan pa niana, kini makatabang kanato sa pagkakita sa  mga panig-ingnan nga atong masundog ug sa mga bahin nga kinahanglan natong pauswagon.

Tagda si Jonatan. Ang usa makaingon nga siya may katarongang masina. Ingong kinamagulangang anak nga lalaki ni Haring Saul sa Israel, may higayon tingaling gidahom ni Jonatan nga siya mahimong hari, apan gipili ni Jehova ang usa ka lalaki nga manghod niyag mga 30 ka tuig, ang batan-ong si David. Imbes maghambin ug kayugot, si Jonatan talagsaon tungod kay gipakita niya ang dili-mahakogong pagpakighigala ug pagpaluyo kang David ingong hari nga gitudlo ni Jehova. Si Jonatan maoy usa gayod ka espirituwal nga tawo. (1 Samuel 19:1-4) Dili sama sa iyang amahan, kinsa nag-isip kang David ingong karibal, nasabtan ni Jonatan nga si Jehova maoy nagmaniobra sa mga butang ug nagpasakop siya sa Iyang kabubut-on; wala niya itandi ang iyang kaugalingon kang David, nga misukna, “Nganong si David may gipili ug dili ako?”

Taliwala sa mga isigka-Kristohanon, dili gayod kita angayng mobating nameligro, nga morag ang uban gustong molupig kanato o mopuli sa atong lugar. Dili angay ang pagpakig-indig. Ang hamtong nga mga Kristohanon nailhan pinaagi sa ilang kooperasyon, panaghiusa, ug gugma, dili sa pag-indigay. “Ang gugma maoy higpit nga kaaway sa kasina,” matod pa sa sosyologo nga si Francesco Alberoni. “Kon gihigugma nato ang usa ka tawo, gusto nato kon unsay makaayo kaniya, ug kita malipayon sa dihang siya malamposon ug malipayon.” Busa kon ang laing tawo diha sa Kristohanong kongregasyon napili para sa usa ka pribilehiyo, ang mahigugmaong butang mao ang pagkahimong kontento niana. Ingon gayod niana si Jonatan. Sama kaniya, panalanginan kita kon atong paluyohan kadtong matinumanong nag-alagad sa bug-at nga mga katungdanan diha sa organisasyon ni Jehova.

Ang ekselenteng panig-ingnan sa mga isigka-Kristohanon angayng dayegon. Ang timbang nga pagtandi sa atong kaugalingon kanila makapasibot kanato sa pagsundog sa ilang pagtuo. (Hebreohanon 13:7) Apan kon kita dili magbantay, ang pagsundog mahimo unyang pakig-indig. Kon mobati kitang nalupigan sa usa ka tawo nga atong gidayeg ug mosulay sa pagpakamenos o pagsaway kaniya, ang pagsundog nahimo nang kasina.

Walay dili-hingpit nga tawo nga mahimong hingpit nga panig-ingnan. Busa, ang Kasulatan nag-ingon: “Mahimong mga tigsundog sa Diyos, ingon nga hinigugmang mga anak.” Lain pa, “si Kristo nag-antos alang kaninyo, nga nagbilin kaninyog sulondan aron karon kamo managsunod pag-ayo sa iyang mga tunob.” (Efeso 5:1, 2; 1 Pedro 2:21) Ang mga hiyas ni Jehova ug ni Jesus—ang ilang gugma, kamainiton, empatiya, ug pagkamapaubsanon—mao gayoy angay natong sundogon. Angay natong gahinag panahon ang pagtandi sa atong kaugalingon ngadto sa ilang mga hiyas, katuyoan, ug mga paagi sa pagbuhat sa mga butang. Ang maong pagtandi makapatugob sa atong mga kinabuhi, nga magtaganag seguradong direksiyon, kalig-on ug seguridad, ug makatabang kanato nga mahimong hamtong nga Kristohanong mga lalaki ug babaye. (Efeso 4:13) Kon atong isentro ang atong pagtagad sa pagbuhat sa atong labing maarangan sa pagsundog sa ilang hingpit nga panig-ingnan, kita segurado gayong dili makiling sa pagtandi sa atong kaugalingon ngadto sa atong mga isigkatawo.

[Hulagway sa panid 28, 29]

Si Haring Saul nasina kang David

[Hulagway sa panid 31]

Wala gayod isipa ni Jonatan nga karibal ang mas batan-on nga si David