Ang Kaminyoon Mahimong Molampos sa Kalibotan Karon
Ang Kaminyoon Mahimong Molampos sa Kalibotan Karon
“Isul-ob ninyo ang gugma, kay kini maoy usa ka hingpit nga bugkos sa panaghiusa.”—COLOSAS 3:14.
1, 2. (a) Unsang kamatuoran ang makapadasig maylabot sa Kristohanong kongregasyon? (b) Unsay malamposon nga kaminyoon?
SA DIHANG panid-an nato ang lainlaing membro sa Kristohanong kongregasyon, dili ba makapadasig ang pagkakita ug daghan kaayong magtiayon nga maunongon sa ilang mga kapikas sulod sa 10, 20, 30, ka tuig o kapin pa niana? Sila nagpabiling maunongon sa ilang mga kapikas bisag unsa pay mahitabo.—Genesis 2:24.
2 Ang kadaghanan mouyon nga ang ilang kaminyoon adunay mga suliran usab. Usa ka tigpaniid misulat: “Ang malipayong mga kaminyoon dili kay walay problema. Adunay malipayong mga panahon ug makapaguol nga mga panahon . . . Apan sa usa ka paagi o sa lain . . . kining mga tawhana nagmaunongon sa ilang mga kapikas bisan pa sa [kagubot] sa modernong kinabuhi.” Ang malamposong mga magtiayon nakakat-on sa pagbuntog sa dili-kalikayang mga unos ug mga krisis nga moresulta tungod sa mga kapit-os sa kinabuhi, ilabina kon nagmatuto sila ug mga anak. Nakat-onan sa maong mga magtiayon gikan sa ilang mga kasinatian nga ang tinuod nga gugma “dili gayod mapakyas.”—1 Corinto 13:8.
3. Unsay gipaila sa mga estadistika bahin sa kaminyoon ug diborsiyo, nga motultol sa unsang mga pangutana?
3 Sa kasukwahi, milyonmilyong kaminyoon ang nangabungkag. Usa ka taho nag-ingon: “Katunga sa tanang kaminyoon sa T.B. karon gidahom nga mosangko sa diborsiyo. Ug katunga nianang [maong mga diborsiyo] mahitabo sulod sa unang 7.8 ka tuig sa kaminyoon . . . Sa 75 porsiyento sa mga tawo nga magminyo pag-usab, 60 porsiyento ang magdiborsiyo pag-usab.” Bisan diha sa mga nasod nga diyutay ra ang nagdiborsiyo kanhi, daghan na usab ang nagdiborsiyo. Pananglitan, sa Japan ang gidaghanon sa nagdiborsiyo halos kaduha pil-a sa di pa dugayng katuigan. Unsa ang pipila sa mga kapit-os nga misangko niining maong situwasyon, mga kapit-os nga usahay makita bisan diha sa Kristohanong kongregasyon? Unsay gikinahanglan aron molampos ang kaminyoon bisan pa sa mga paningkamot ni Satanas nga daoton ang maong kahikayan?
Mga Lit-ag nga Angayng Likayan
4. Unsa ang pipila ka mga butang nga makapahuyang sa kaminyoon?
4 Ang Pulong sa Diyos motabang kanato sa pagsabot sa mga butang nga makapahuyang sa kaminyoon. Pananglitan, tagda ang giingon ni apostol Pablo mahitungod sa mga kahimtang nga molungtad niining kataposang mga adlaw: “Sa kataposang mga adlaw moabot ang makuyaw nga mga panahong lisod sagubangon. Kay ang mga tawo unya magmahigugmaon sa ilang kaugalingon, magmahigugmaon sa salapi, mapagawalon, mapahitas-on, mapasipalahon, dili-masinugtanon sa mga ginikanan, dili-mapasalamaton, dili-maunongon, walay kinaiyanhong pagbati, dili-ikasabot, mga tigbutangbutang, walay pagpugong-sa-kaugalingon, mabangis, walay gugma sa pagkamaayo, mga mabudhion, gahig ulo, nangburot sa garbo, mga mahigugmaon sa kalipayan inay nga mga mahigugmaon sa Diyos, nga nagbaton sa dagway sa diyosnong pagkamahinalaron apan nagpanghimakak sa gahom niini; ug magpahilayo ka kanila.”—2 Timoteo 3:1-5.
5. Nganong ang tawo nga ‘mahigugmaon sa kaugalingon’ magpameligro sa iyang kaminyoon, ug unsay tambag sa Bibliya bahin niini?
5 Kon analisahon nato ang giingon ni Pablo, atong masabtan nga kadaghanan sa mga butang nga iyang gihisgotan mahimong makabungkag sa kaminyoon. Pananglitan, kadtong “mahigugmaon sa ilang kaugalingon” maoy mga tawong hakog ug walay konsiderasyon sa uban. Ang mga bana o mga asawa nga nahigugma lamang sa ilang kaugalingon determinado nga makuha ang gusto nila. Sila dili mapasiboon. Ang mao bang tinamdan makapatungha ug malipayong kaminyoon? Dili gayod. Si apostol Pablo maalamong nagtambag sa mga Kristohanon, lakip na sa mga magtiayon: “[Kamo kinahanglang] dili magabuhat ug bisan unsa tungod sa pagkamatigion o tungod sa pagpaimportante sa kaugalingon, kondili uban sa pagpaubos sa hunahuna nga magaisip nga ang uban labaw kay kaninyo, nga magatan-aw, dili lamang sa personal nga interes sa mga butang labot sa inyong kaugalingon, kondili sa personal nga interes usab sa uban.”—Filipos 2:3, 4.
6. Sa unsang paagi ang gugma sa salapi makapahuyang sa kaminyoon?
6 Ang gugma sa salapi makapabulag sa bana ug asawa. Si Pablo nagpasidaan: “Sila nga determinadong madato mangahulog sa tentasyon ug sa lit-ag ug sa daghang binuang ug makadaot nga mga tinguha, nga nagbanlod sa mga tawo sa kalaglagan ug sa kadaotan. Kay ang gugma sa salapi maoy gamot sa tanang matang sa makadaot nga mga butang, ug tungod sa pagpangab-ot niini nga gugma ang pipila nahisalaag gikan sa pagtuo ug nagtusaktusak sa ilang kaugalingon sa daghang kasakitan.” (1 Timoteo 6:9, 10) Ikasubo, ang pasidaan ni Pablo natinuod diha sa daghang kaminyoon karon. Tungod sa ilang pagpangitag bahandi, daghang magtiayon ang wala na magtagad sa mga panginahanglan sa ilang mga kapikas, lakip na sa pasukaranang panginahanglan alang sa emosyonal nga pagpaluyo ug sa kanunay, mainiton nga pag-ubanay.
7. Sa pipila ka kaso, unsang panggawi ang mitultol sa pagkadili-maunongon sa kaminyoon?
7 Miingon usab si Pablo nga ang uban niining kataposang mga adlaw mahimong “dili-maunongon, walay kinaiyanhong pagbati, dili ikasabot.” Ang panumpa sa kaminyoon maoy seryosong panaad nga angayng mosangko sa permanenteng bugkos, dili sa pagbudhi. (Malaquias 2:14-16) Apan, ang uban nagpakitag romantikong interes sa mga tawo nga dili nila kapikas. Usa ka asawa nga nag-edad ug kapin sa 30 anyos, kansang bana mibiya kaniya, miingon nga bisan sa wala pa siya mobiya, siya pamilyar ra kaayo o mabination ra kaayo sa ubang mga babaye. Wala niya maamgohi nga kana maoy panggawi nga dili angay sa minyong lalaki. Ang asawa nasakitan kaayo sa dihang nakita niya kini nga nagakahitabo ug mataktikanhong nagpasidaan kaniya sa peligrosong dalan nga iyang gisubay. Bisan pa niana, ang iyang bana nakapanapaw. Bisan tuod gihatag na ang malulotong mga pasidaan, ang nakasalang kapikas dili gustong mamati. Nahulog siya sa lit-ag.—Proverbio 6:27-29.
8. Unsang panggawi ang mahimong mosangko sa panapaw?
8 Klaro gayod ang pasidaan sa Bibliya batok sa panapaw! “Siya nga nagapanapaw sa usa ka babaye maoy usa kansang kasingkasing nakulangan; siya nga nagabuhat niini nagalaglag sa iyang kaugalingong kalag.” (Proverbio 6:32) Kasagaran, ang panapaw dili mahitabo dihadiha. Ingon sa gipunting sa magsusulat sa Bibliya nga si Santiago, ang sala sama sa panapaw kasagarang mahitabo human lamang magsigeg hunahuna ang nakasala bahin sa pagpanapaw. (Santiago 1:14, 15) Ang nakasala nga kapikas inanay nga mahimong dili maunongon sa kapikas nga iyang gipanumpaan nga unongan sa tibuok kinabuhi. Si Jesus miingon: “Nadungog ninyo nga kini giingon, ‘Dili ka manapaw.’ Apan ako magaingon kaninyo nga ang matag usa nga magpadayon sa pagtan-aw sa usa ka babaye aron sa pagbaton ug kaibog kaniya nakapanapaw na uban kaniya diha sa iyang kasingkasing.”—Mateo 5:27, 28.
9. Unsang maalamong tambag ang makita diha sa Proverbio 5:18-20?
9 Busa, ang maalamon ug maunongon nga dalan mao kanang gidasig diha sa basahon sa Proverbio: “Himoang mapanalanginan ang imong tinubdan sa tubig, ug pagmaya uban sa asawa sa imong pagkabatan-on, usa ka hiligugmaon nga bayeng osa ug usa ka makabibihag nga kanding sa bukid. Tugoting ang iyang mga dughan magtagbaw kanimo sa kalipay sa tanang panahon. Sa iyang gugma maanaa ka unta kanunay sa hilabihang kalipay. Busa nganong ikaw, anak ko, magkalipay man sa hilabihan uban sa usa ka estranyong babaye o mogakos sa sabakan sa usa ka langyaw nga babaye?”—Proverbio 5:18-20.
Ayaw Pagdalidali ug Minyo
10. Nganong maalamon ang paggahin ug panahon sa pagsinati sa umaabot nga kapikas?
10 Ang mga problema sa kaminyoon mahimong motungha kon ang magtiayon naahat pagminyo. Tingali sila bata pa kaayo ug kulang sa kasinatian. O tingali wala sila maggahin ug panahon sa pagsinati sa usag usa—sa ilang mga gusto ug mga dili gusto, sa ilang mga tumong sa kinabuhi, ug sa kagikan sa ilang pamilya. Maalamon nga magmapailobon, nga mogahin ug panahon sa pagsinati sa umaabot nga kapikas. Hunahunaa si Jacob nga anak ni Isaac. Kinahanglang motrabaho siya alang sa iyang umaabot nga ugangang lalaki sulod sa pito ka tuig una pa siya tugoti nga minyoan si Raquel. Andam siyang mobuhat niana tungod kay ang iyang pagbati gipasukad sa tinuod nga gugma, dili lamang sa kaibog.—Genesis 29:20-30.
11. (a) Unsay gihiusa sa kaminyoon? (b) Nganong ang maalamong paggamit sa mga pulong hinungdanon sa kaminyoon?
11 Ang kaminyoon dili kay usa lamang ka romantikong relasyon. Ang kaminyoon nagyugo sa duha ka tawo nga lainlaig kagikan ug adunay lainlaing mga kinaiya, emosyonal nga kahulmahan, ug kasagaran dili parehog nakab-ot nga edukasyon. Usahay kini maoy paghiusa sa duha ka kultura, sa duha pa gani ka pinulongan. Labing menos, kini nagtapo sa duha ka hunahuna, nga adunay katakos sa pagpahayag ug lainlaing mga opinyon bahin sa tanang butang. Kanang duha ka hunahuna maoy tinuod nga bahin sa kaminyoon. Kini tingali hinawayon ug reklamador, o kini makapadasig kaayo ug makapalig-on. Oo, pinaagi sa atong mga pulong kita makapasakit o makahupay sa atong kapikas. Ang walay-kontrol nga sinultihan makapit-os gayod sa kaminyoon.—Proverbio 12:18; 15:1, 2; 16:24; 21:9; 31:26.
12, 13. Unsang realistikanhong panglantaw bahin sa kaminyoon ang gidasig?
12 Busa, maalamon nga mogahin ug panahon sa pagsinati sa umaabot nga kapikas. Usa ka eksperyensiyado nga Kristohanong sister miingon kanhi: “Kon lantawon nimo ang usa ka umaabot nga kapikas sa kaminyoon, paghunahuna ug mga napulo ka kinahanglanon nga gusto nimong makita sa maong tawo. Kon pito lang ang imong makita, suknaa ang imong kaugalingon, ‘Andam ba ako nga palabyon ang tulo ka kinahanglanon nga wala diha? Maantos ko ba ang maong mga kahuyangan adlaw-adlaw?’ Kon nagduhaduha ka, hunong ug pamalandong pag-usab.” Siyempre, kinahanglang magmarealistiko ka. Kon gusto kang magminyo, hibaloi nga dili ka gayod makakita ug hingpit nga kapikas. Apan, sa samang higayon, ikaw dili usab hingpit nga kapikas para sa imong minyoan!—Lucas 6:41.
13 Ang kaminyoon naglangkit ug mga sakripisyo. Gipasiugda kini ni Pablo sa dihang miingon siya: “Buot ko nga mahigawas kamo sa kabalaka. Ang lalaking dili-minyo mabalak-on sa mga butang sa Ginoo, kon sa unsang paagi mabatonan niya ang pag-uyon sa Ginoo. Apan ang lalaking minyo mabalak-on sa mga butang sa kalibotan, kon sa unsang paagi mabatonan niya ang pag-uyon sa iyang asawa, ug siya nabahin. Dugang pa, ang babayeng dili-minyo, ug ang ulay, mabalak-on sa mga butang sa Ginoo, aron siya mabalaan diha sa iyang lawas ug sa iyang espiritu. Hinunoa, ang babayeng minyo mabalak-on sa mga butang sa kalibotan, kon sa unsang paagi mabatonan niya ang pag-uyon sa iyang bana.”—1 Corinto 7:32-34.
Kon Nganong Napakyas ang Pipila ka Kaminyoon
14, 15. Unsay makapahuyang sa bugkos sa kaminyoon?
14 Usa ka Kristohanong babaye di pa dugayng nakasinati sa kaguol sa pagdiborsiyo sa dihang ang iyang bana mibiya kaniya human sa 12 ka tuig nga kaminyoon ug nakigrelasyon sa laing babaye. May namatikdan ba siyang mga timailhan sa wala pa sila magbulag? Miingon ang sister: “Miabot siya sa punto diin dili na siya mag-ampo. Diha siyay ginagmayng mga pasumangil aron dili makatambong sa Kristohanong mga tigom ug dili makasangyaw. Gipatuo ko niya nga siya puliki kaayo o gikapoy kaayo mao nga dili siya makagugol ug panahon uban nako. Dili siya makigsulti nako. Dili na siya maghisgot ug espirituwal nga mga butang. Nausab na gyod siya. Dili na siya ang lalaki nga akong gipakaslan.”
15 Ang uban nagtaho nga nakamatikod sila ug susamang mga timailhan, lakip na sa pagpabaya sa personal nga pagtuon sa Bibliya, pag-ampo, o pagtambong sa Kristohanong mga tigom. Sa ato pa, daghang indibiduwal nga sa ngadtongadto mibiya sa ilang mga kapikas ang mitugot nga ang ilang relasyon kang Jehova mohuyang. Tungod niini, wala na masentro ang ilang pagtagad sa espirituwal nga mga butang. Si Jehova dili na buhi nga Diyos alang kanila. Ang gisaad nga bag-ong kalibotan sa pagkamatarong dili na tinuod. Sa pipila ka kahimtang, kining pagkahuyang sa espirituwal nahitabo bisan sa wala pa makigrelasyon ang dili-maunongong kapikas sa lain.—Hebreohanon 10:38, 39; 11:6; 2 Pedro 3:13, 14.
16. Unsay makapalig-on sa kaminyoon?
16 Sa kasukwahi, usa ka malipayon kaayong magtiayon miingon nga ang kalamposan sa ilang kaminyoon maoy tungod sa ilang lig-on nga espirituwal nga mga bugkos. Sila mag-ampo nga magkauban ug magtuon nga magkauban. Ang bana miingon: “Magbasa kami sa Bibliya nga magkauban. Mosangyaw kami nga magkauban. Malipay kami sa pagbuhat sa mga butang nga magkauban.” Tataw ang leksiyon: Ang paghupot ug maayong relasyon kang Jehova makatabang ug dako sa kalig-on sa kaminyoon.
Magmarealistikanhon ug Makigsulti
17. (a) Unsang duha ka butang ang makatabang sa pagpalampos sa kaminyoon? (b) Sa unsang paagi gihubit ni Pablo ang Kristohanong gugma?
17 Duha pa ka butang ang makatabang sa pagpalampos sa kaminyoon: Kristohanong gugma ug komunikasyon. Sa dihang ang duha ka tawo nahigugma sa usag usa, kasagarang dili nila panumbalingon ang mga kasaypanan sa usag usa. Ang magtiayon mahimong mosulod sa kaminyoon nga sobra kaayo ug mga panahom, tingali pinasukad sa ilang nabasa diha sa mga nobela bahin sa paghigugmaay o sa ilang nakita sa sine. Apan, sa ngadtongadto kinahanglang atubangon sa magtiayon ang tinuod nga kahimtang. Unya, ang ginagmayng mga kasaypanan o dili-tantong makapapikal nga mga batasan mahimo na tingaling dagkong mga problema. Kon mahitabo kana, ang mga Kristohanon kinahanglang magpasundayag sa bunga sa espiritu, nga ang usa ka bahin niana mao ang gugma. (Galacia 5:22, 23) Sa pagkatinuod, ang gugma gamhanan kaayo—dili ang romantikong gugma kondili ang Kristohanong gugma. Gihubit ni Pablo ang Kristohanong gugma, nga nag-ingon: “Ang gugma hataas-ug-pailob ug maluloton. . . . [Kini] dili mangita sa kaugalingong kaayohan niini, dili mapasuko. Kini dili maghupot ug talaan sa kadaot. . . . Kini moantos sa tanang butang, motuo sa tanang butang, molaom sa tanang butang, molahutay sa tanang butang.” (1 Corinto 13:4-7) Klaro nga ang tinuod nga gugma magkonsiderar sa mga kahuyangan sa tawo. Sa realistikong paagi, kini dili magdahom ug kahingpitan.—Proverbio 10:12.
18. Sa unsang paagi ang komunikasyon makapalig-on sa relasyon?
18 Hinungdanon usab ang komunikasyon. Bisan pag daghang tuig na ang nanglabay, ang mga magtiayon angayng mag-estoryahanay ug mamati gayod sa usag usa. Miingon ang usa ka bana: “Madayganon kami sa among gibati apan sa mahigalaon nga paagi.” Tungod sa kasinatian, ang usa ka bana o asawa makakat-on sa pagpamati dili lamang sa gisulti kondili usab sa wala isulti. Sa ato pa, sa pagpanglabay sa katuigan, ang malipayong magtiayon makakat-on sa pagsabot sa wala isulti nga mga hunahuna o wala ipadayag nga mga pagbati. Ang ubang mga asawa miingon nga ang ilang mga bana wala gayod mamati kanila. Ang ubang mga bana nagreklamo nga ang ilang mga asawa morag gustong makigsulti sa dili gayod kombenyenteng mga panahon. Ang komunikasyon naglangkit ug pagkamabination ug pagsabot. Ang epektibong komunikasyon makahatag ug kaayohan sa bana ug asawa.—Santiago 1:19.
19. (a) Nganong lisod ang pagpangayog pasaylo? (b) Unsay magtukmod kanato sa pagpangayog pasaylo?
19 Ang komunikasyon maglakip usahay ug pagpangayog pasaylo. Dili gayod kana sayon. Nagkinahanglan ug pagkamapaubsanon ang pagdawat sa mga kasaypanan sa usa. Bisan pa niana, makapalig-on gayod kana sa kaminyoon! Ang sinserong pagpangayog pasaylo makawagtang sa usa ka situwasyon nga mahimong lalisan sa umaabot ug magbukas sa dalan alang sa tinuod nga kapasayloan ug solusyon sa problema. Si Pablo miingon: “Magpadayon sa pag-antos sa usag usa ug kinabubut-on nga magpasaylo sa usag usa kon ang usa adunay reklamo batok sa lain. Ingon nga si Jehova kinabubut-on nga nagpasaylo kaninyo, buhata usab ninyo ang ingon. Apan, gawas pa niining tanang butanga, isul-ob ninyo ang gugma, kay kini maoy usa ka hingpit nga bugkos sa panaghiusa.”—Colosas 3:13, 14.
20. Sa unsang paagi angayng trataron sa usa ka Kristohanon ang iyang kapikas sa kaminyoon sa pribado ug atubangan sa ubang mga tawo?
20 Hinungdanon usab sa kaminyoon ang pagpaluyo sa usag usa. Ang Kristohanong bana ug asawa angayng mosalig sa usag usa, magdepende sa usag usa. Dili angayng daoton sa usa ang lain o sa ubang mga paagi pahuyangon ang iyang pagsalig sa kaugalingon. Mahigugmaon natong dayegon ang atong mga kapikas sa kaminyoon; dili nato sila sawayon sa bangis nga paagi. (Proverbio 31:28b) Siyempre, dili nato sila pakaulawan pinaagi sa pagsultig binuang ug dili-mahunahunaon nga mga komedya bahin kanila. (Colosas 4:6) Ang maong pagpaluyo sa usag usa gipalig-on sa regular nga mga pahayag sa pagmahal. Ang paghikap o ang hinay nga mabinationg pulong mahimong moingon: “Nahigugma gihapon ko nimo. Nalipay ko nga kauban ti ka.” Mao kiniy pipila ka mga butang nga makaimpluwensiya sa usa ka relasyon ug makatabang sa pagpalampos sa kaminyoon sa kalibotan karon. Aduna pay lain, ug ang sunod nga artikulo maghatag ug dugang Kasulatanhong mga lagda kon sa unsang paagi magmalamposon ang kaminyoon. a
[Footnote]
a Alang sa mas detalyadong impormasyon, tan-awa ang publikasyong Ang Sekreto sa Kalipay sa Pamilya, nga gipatik sa mga Saksi ni Jehova.
Makapatin-aw Ka Ba?
• Unsa ang pipila ka butang nga makapahuyang sa kaminyoon?
• Nganong dili maalamon nga magdalidali ug minyo?
• Sa unsang paagi ang espirituwalidad makaapektar sa kaminyoon?
• Unsang mga butanga ang makapalig-on sa kaminyoon?
[Mga Pangutana sa Pagtuon]
[Hulagway sa panid 12]
Ang kaminyoon dili lamang usa ka romantikong relasyon
[Mga hulagway sa panid 14]
Ang lig-ong relasyon kang Jehova motabang sa magtiayon nga magmalamposon sa kaminyoon