“Kamo Gipalit na sa Usa ka Bili”
“Kamo Gipalit na sa Usa ka Bili”
“Kamo gipalit na sa usa ka bili. Himayaa gayod ninyo ang Diyos.”—1 CORINTO 6:20.
1, 2. (a) Sumala sa Moisesnong Balaod, sa unsang paagi pagatrataron ang Israelinhong mga ulipon? (b) Unsay kapilian sa ulipon nga nahigugma sa iyang agalon?
“ANG pagkaulipon kaylap nga gidawat sa kadaghanang tawo sa karaang kalibotan,” nag-ingon ang Holman Illustrated Bible Dictionary. Kini midugang: “Ang ekonomiya sa Ehipto, Gresya, ug Roma nagdepende sa trabaho sa mga ulipon. Sa unang Kristohanong siglo, usa sa tulo ka tawo sa Italya ug usa sa lima ka tawo sa laing mga nasod maoy ulipon.”
2 Bisan tuod ang pagpangulipon naglungtad usab sa karaang Israel, ang Moisesnong Balaod nagseguro nga ang Hebreohanong mga ulipon mapanalipdan. Pananglitan, sumala sa Balaod ang usa ka Israelinhon makaalagad ingong ulipon sulod lamang sa unom ka tuig. Sa ikapitong tuig, siya “mogawas ingong usa nga gipagawas nga walay bayranan.” Apan ang mga lagda mahitungod sa pagtratar sa mga ulipon makiangayon ug mabination kaayo nga ang Balaod ni Moises naghimo sa mosunod nga kinahanglanon: “Kon ang ulipon mangusog sa pag-ingon, ‘Gihigugma ko gayod ang akong agalon, ang akong asawa ug ang akong mga anak; dili ko buot nga mogawas ingong usa nga pinagawas,’ nan ang iyang agalon magdala kaniya haduol sa matuod nga Diyos ug magdala kaniya ngadto sa pultahan o sa poste sa pultahan; ug ang iyang agalon magatusok sa iyang dalunggan pinaagi sa hilihod, ug siya mahimong iyang ulipon hangtod sa panahong walay tino.”—Exodo 21:2-6; Levitico 25:42, 43; Deuteronomio 15:12-18.
3. (a) Unsang matanga sa pagkaulipon ang gidawat sa unang-siglo nga mga Kristohanon? (b) Unsay nagpalihok kanato sa pag-alagad sa Diyos?
3 Ang kahikayan sa boluntaryong pag-alagad naghatag ug pasiunang talan-awon sa matang sa pagkaulipon nga niana nailalom ang matuod nga mga Kristohanon. Pananglitan, ang mga magsusulat sa Bibliya nga sila si Pablo, Santiago, Pedro, ug Judas nagpaila sa ilang kaugalingon ingong mga ulipon sa Diyos ug ni Kristo. (Tito 1:1; Santiago 1:1; 2 Pedro 1:1; Judas 1) Gipahinumdoman ni Pablo ang mga Kristohanon sa Tesalonica nga sila ‘miliso ngadto sa Diyos gikan sa ilang mga idolo aron magpaulipon sa buhi ug matuod nga Diyos.’ (1 Tesalonica 1:9) Unsay nagtukmod niadtong maong mga Kristohanon sa pagpaulipon nga kinabubut-on sa Diyos? Sa pagkatinuod, unsa ang nagpalihok sa Israelinhong ulipon sa pagsalikway sa iyang personal nga kagawasan? Dili ba ang gugma alang sa iyang agalon? Ang Kristohanong pagkaulipon gipasukad sa gugma alang sa Diyos. Sa dihang atong masinati ug mahigugma ang matuod ug buhi nga Diyos, kita mapalihok sa pag-alagad kaniya “sa bug-os [natong] kasingkasing ug sa bug-os [natong] kalag.” (Deuteronomio 10:12, 13) Apan, unsay nalangkit sa pagkahimong mga ulipon sa Diyos ug ni Kristo? Sa unsang paagi kini nag-apektar sa atong adlaw-adlaw nga kinabuhi?
“Himoa ang Tanang Butang Alang sa Kahimayaan sa Diyos”
4. Sa unsang paagi kita mahimong mga ulipon sa Diyos ug ni Kristo?
4 Ang ulipon gihubit ingong “usa ka tawo nga legal nga propiedad sa laing tawo o mga tawo ug obligadong mosugot sa bug-os sa iyang agalon.” Kita nahimong legal nga propiedad ni Jehova sa dihang atong gipahinungod ang atong kinabuhi kaniya ug nagpabawtismo. “Kamo dili na inyo sa inyong kaugalingon, kay kamo gipalit na sa usa ka bili,” miingon si apostol Pablo. (1 Corinto 6:19, 20) Siyempre, ang maong bili mao ang halad lukat ni Kristo, tungod kay pinasukad niana dawaton kita sa Diyos ingong iyang mga alagad, kita man sakop sa dinihogang mga Kristohanon o ilang mga kauban nga adunay yutan-ong paglaom. (Efeso 1:7; 2:13; Pinadayag 5:9) Busa, sukad sa pagbawtismo kanato, “kita iya ni Jehova.” (Roma 14:8) Tungod kay kita gipalit sa bililhong dugo ni Jesu-Kristo, kita usab mahimong iyang mga ulipon ug obligado nga motuman sa iyang mga sugo.—1 Pedro 1:18, 19.
5. Ingong mga ulipon ni Jehova, unsay atong pangunang obligasyon, ug sa unsang paagi matuman nato kini?
5 Ang mga ulipon kinahanglang motuman sa ilang agalon. Ang atong pag-alagad boluntaryo ug gipalihok sa atong gugma alang sa Agalon. “Kini ang kahulogan sa paghigugma sa Diyos,” nag-ingon ang 1 Juan 5:3, “nga atong bantayan ang iyang mga sugo; ug bisan pa ang iyang mga sugo dili mabug-at.” Nan alang kanato, ang atong pagkamasinugtanon maoy pamatuod sa atong gugma ug sa atong pagkamapinasakopon. Kini dayag sa tanan nga atong ginabuhat. “Kon kamo magakaon o magainom o magabuhat sa bisan unsa,” miingon si Pablo, “himoa ang tanang butang alang sa kahimayaan sa Diyos.” (1 Corinto 10:31) Sa adlaw-adlaw nga kinabuhi, bisan sa ginagmayng mga paagi, buot natong ipakita nga kita ‘nagpaulipon kang Jehova.’—Roma 12:11.
6. Sa unsang paagi ang pagkahimong mga ulipon sa Diyos makaapektar sa mga desisyon nga atong himoon? Iilustrar kini pinaagig pananglitan.
6 Pananglitan, sa dihang maghimog mga desisyon, ato gayong konsiderahon ang kabubut-on sa atong langitnong Agalon, si Jehova. (Malaquias 1:6) Ang malisod nga mga desisyon mahimong magsulay sa atong pagkamasinugtanon sa Diyos. Nan patalinghogan ba nato ang iyang tambag inay sundon ang mga kiling sa atong “malimbongon” ug “desperado” nga kasingkasing? (Jeremias 17:9) Si Melisa, usa ka Kristohanong dalaga, bag-o pang nabawtismohan sa dihang gipangulitawhan siya sa usa ka batan-ong lalaki. Morag desente man ang lalaki, ug nagtuon na siya sa Bibliya uban sa mga Saksi ni Jehova. Bisan pa niana, usa ka ansiyano ang nakigsulti kang Melisa bahin sa pagkamaalamon sa pagsunod sa sugo ni Jehova nga magminyo “lamang diha sa Ginoo.” (1 Corinto 7:39; 2 Corinto 6:14) “Nalisdan ko sa pagsunod sa iyang tambag,” miangkon si Melisa. “Apan nakahukom ko nga sanglit nakapahinungod na ako sa Diyos nga motuman sa iyang kabubut-on, akong sugton ang iyang klarong mga instruksiyon.” Nahinumdom sa nahitabo, siya miingon: “Nalipay kaayo ko nga akong gisunod ang tambag. Sa wala madugay ang maong lalaki mihunong sa pagtuon. Kon gipadayon pa nako ang maong relasyon, naminyo na unta ko karon sa dili magtutuo.”
7, 8. (a) Nganong dili kita sobrang mabalaka labot sa pagpahimuot sa mga tawo? (b) Iilustrar kon sa unsang paagi mabuntog ang pagkahadlok sa tawo.
7 Ingong mga ulipon sa Diyos, kinahanglang dili kita magpaulipon sa mga tawo. (1 Corinto 7:23) Tinuod, walay usa kanato ang gustong mahimong dili-popular, apan kinahanglang hinumdoman nato nga ang mga Kristohanon adunay mga sukdanan nga lahi nianang iya sa kalibotan. Si Pablo nangutana: “Nagtinguha ba ako sa pagpahimuot sa mga tawo?” Ang iyang konklusyon mao: “Kon ako nagpahimuot pa gihapon sa mga tawo, dili unta ako mahimong ulipon ni Kristo.” (Galacia 1:10) Dili gayod mahimong magpadala kita sa pagpit-os sa katalirongan ug magpahimuot sa mga tawo. Nan, unsay atong mahimo sa dihang pit-oson nga mopahiuyon?
8 Tagda ang panig-ingnan ni Elena, usa ka batan-ong Kristohanon sa Espanya. Ubay-ubay ang iyang mga klasmet nga nagdonar ug dugo. Sila nahibalo nga si Elena, nga usa sa mga Saksi ni Jehova, dili modonar ug dugo o magpaabono ug dugo. Sa dihang mitungha ang kahigayonan nga ipatin-aw ang iyang baroganan ngadto sa tibuok klase, miboluntaryo si Elena sa paghatag ug presentasyon. “Sa tinuoray lang, gikulbaan ko sa paghimo niini,” miingon si Elena. “Pero nangandam ko pag-ayo, ug makapatingala ang mga resulta. Naangkon nako ang pagtahod sa kadaghanan sa akong mga isigkaestudyante, ug giingnan ko sa magtutudlo nga nakadayeg siya sa akong buluhaton. Labaw sa tanan, gibati nako ang katagbawan nga akong nadepensahan ang ngalan ni Jehova ug nakapatin-aw pag-ayo sa mga katarongan sa akong Kasulatanhong baroganan.” (Genesis 9:3, 4; Buhat 15:28, 29) Oo, ingong mga ulipon sa Diyos ug ni Kristo, kita lahi. Apan, maangkon nato ang pagtahod sa mga tawo kon kita andam nga modepensa sa atong mga pagtuo sa matinahorong paagi.—1 Pedro 3:15.
9. Unsay atong makat-onan gikan sa manulonda nga nagpakita kang apostol Juan?
9 Ang paghinumdom nga kita mga ulipon sa Diyos makatabang usab sa atong pagpabiling mapainubsanon. Sa usa ka higayon, nahingangha pag-ayo si apostol Juan sa talagsaong panan-awon labot sa langitnong Jerusalem nga siya mihapa sa pagsimba diha sa tiilan sa manulonda nga nagsilbing tigpamaba sa Diyos. “Pagbantay!” giingnan siya sa manulonda. “Ayaw kanag buhata! Ako usa lamang ka isigkaulipon nimo ug sa imong mga igsoon nga mga manalagna ug niadtong nanagtuman sa mga pulong niining linukot nga basahon. Maoy simbaha ang Diyos.” (Pinadayag 22:8, 9) Usa gayod ka maayong panig-ingnan ang gihatag sa manulonda alang sa tanang ulipon sa Diyos! Ang pipila ka Kristohanon aduna tingaliy linaing responsibilidad diha sa kongregasyon. Bisan pa niana, si Jesus miingon: “Si bisan kinsa nga buot mahimong dako sa inyong taliwala kinahanglang mahimong inyong alagad, ug si bisan kinsa nga buot mahimong una sa inyong taliwala kinahanglang mahimong inyong ulipon.” (Mateo 20:26, 27) Ingong mga sumusunod ni Jesus, kitang tanan mga ulipon.
“Ang Among Nabuhat Mao ang Angay Namong Pagabuhaton”
10. Paghatag ug Kasulatanhong mga pananglitan sa pagpakita nga dili kanunayng sayon alang sa matinumanong mga alagad sa Diyos ang pagtuman sa iyang kabubut-on.
10 Ang pagtuman sa kabubut-on sa Diyos dili kanunayng sayon para sa dili-hingpit nga mga tawo. Ang manalagnang si Moises nagpanuko sa pagsugot sa dihang gisugo siya ni Jehova sa pag-adto sa Ehipto ug pagpagawas sa mga anak sa Israel gikan sa pagkaulipon. (Exodo 3:10, 11; 4:1, 10) Sa pagkadawat ug asaynment nga ipahayag ang mensahe sa paghukom ngadto sa mga tawo sa Nineve, si Jonas “mitindog ug mikalagiw ngadto sa Tarsis gikan sa atubangan ni Jehova.” (Jonas 1:2, 3) Si Baruk, nga sekretaryo ni manalagnang Jeremias, nagreklamo nga gikapoy na siya. (Jeremias 45:2, 3) Sa unsang paagi kita mosanong sa dihang ang atong personal nga tinguha o gusto kasukwahi sa pagtuman sa kabubut-on sa Diyos? Ang usa ka ilustrasyon nga gihatag ni Jesus maoy motubag niana.
11, 12. (a) Sa mubo, iasoy ang ilustrasyon ni Jesus nga nasulat diha sa Lucas 17:7-10. (b) Unsang leksiyon ang atong makuha gikan sa ilustrasyon ni Jesus?
11 Si Jesus naghisgot bahin sa usa ka ulipon nga nag-atiman sa panon sa kahayopan sa iyang agalon sa tibuok adlaw diha sa uma. Pagpauli sa ulipon, nga gikapoy tungod sa mga 12 ka oras nga hagong trabaho, ang iyang agalon wala mangagda kaniya sa paglingkod ug pagkaon sa lamiang panihapon. Hinunoa, ang agalon miingon: “Pag-andam ug akong ipanihapon, ug pagsul-ob ug ipron ug alagari ako hangtod makahuman ako sa pagkaon ug pag-inom, ug human niana makakaon ka na ug makainom.” Ang ulipon makaatiman sa iyang mga panginahanglan human lamang siya makasilbi sa iyang agalon. Gitapos ni Jesus ang ilustrasyon pinaagi sa pag-ingon: “Busa kamo, usab, sa dihang mabuhat na ninyo ang tanang butang nga gipabuhat kaninyo, isulti ninyo, ‘Kami maoy walay-silbi nga mga ulipon. Ang among nabuhat mao ang angay namong pagabuhaton.’”—Lucas 17:7-10.
12 Wala ihatag ni Jesus kining ilustrasyona aron ipakita nga dili pabilhan ni Jehova ang atong gihimo sa pag-alagad kaniya. Ang Bibliya klarong nag-ingon: “Ang Diyos dili kay dili-matarong nga kalimtan ang inyong buhat ug ang gugma nga inyong gipakita alang sa iyang ngalan.” (Hebreohanon 6:10) Hinunoa, ang punto sa sambingay ni Jesus mao nga ang usa ka ulipon dili makapahimuot sa iyang kaugalingon o maghunahuna lamang sa iyang kaharuhay. Sa dihang atong gipahinungod ang atong kaugalingon sa Diyos ug gipili nga mahimong iyang mga ulipon, kita miuyon nga unahon ang iyang kabubut-on inay ang atoa. Kinahanglang ipasakop nato ang atong kabubut-on sa kabubut-on sa Diyos.
13, 14. (a) Sa unsang mga sirkumstansiya nga kinahanglang pugngan nato ang atong gusto? (b) Nganong angay natong ipatigbabaw ang kabubut-on sa Diyos?
13 Ang regular nga pagtuon sa Pulong sa Diyos ug sa mga publikasyon sa “matinumanon ug maalamong ulipon” magkinahanglan tingalig dakong paningkamot sa atong bahin. (Mateo 24:45) Ingon tingali niini ang kahimtang ilabina kon dili kita himasa o kaha ang publikasyon naghisgot sa “lawom nga mga butang sa Diyos.” (1 Corinto 2:10) Apan, dili ba kita angayng mogahin ug panahon para sa personal nga pagtuon? Kinahanglan tingali natong disiplinahon ang atong kaugalingon aron molingkod ug mogugol ug panahon sa pagtuon sa tun-anan. Apan, kon dili kana buhaton, unsaon nato pag-ugmad ug pangandoy alang sa “gahing pagkaon [nga] alang sa mga tawong hamtong”?—Hebreohanon 5:14.
14 Komosta ang mga panahon sa dihang mopauli kita sa balay nga gikapoy human sa tibuok adlaw nga trabaho? Kinahanglan tingaling pugson nato ang atong kaugalingon aron makatambong sa Kristohanong mga tigom. O dili tingali kita ganahang mosangyaw sa mga estranyo. Giila mismo ni Pablo nga may mga panahon nga atong imantala ang maayong balita nga ‘supak sa atong kabubut-on.’ (1 Corinto 9:17) Apan, gibuhat nato kining mga butanga tungod kay si Jehova—ang atong langitnong Agalon, nga atong gihigugma—nagsugo kanato nga mosangyaw. Ug dili ba kita matagbaw ug mapalagsik human kita naningkamot sa pagtuon, pagtambong sa mga tigom, ug pagsangyaw?—Salmo 1:1, 2; 122:1; 145:10-13.
Ayaw Paglingi sa “mga Butang nga Anaa sa Luyo”
15. Sa unsang paagi si Jesus nagpakitag panig-ingnan sa pagpasakop ngadto sa Diyos?
15 Gipasundayag ni Jesu-Kristo ang iyang pagkamapinasakopon sa iyang langitnong Amahan sa kinalabwang paagi. “Ako nanaog gikan sa langit aron buhaton, dili ang akong kabubut-on, kondili ang kabubut-on niya nga nagpadala kanako,” giingnan ni Jesus ang iyang mga tinun-an. (Juan 6:38) Sa dihang gibatig tumang kaguol didto sa tanaman sa Getsemane, siya miampo: “Amahan ko, kon posible, isaylo kining kopa gikan kanako. Apan, dili sumala sa akong pagbuot, kondili sumala sa imong pagbuot.”—Mateo 26:39.
16, 17. (a) Sa unsang paagi isipon nato ang mga butang nga atong gitalikdan? (b) Ipakita kon sa unsang paagi si Pablo realistikanhon sa pag-isip sa iyang kalibotanong mga kalaoman ingong “mga basura.”
16 Buot ni Jesu-Kristo nga kita magmatinumanon sa atong desisyon nga mahimong mga ulipon sa Diyos. Siya miingon: “Walay tawo nga nakabutang na sa iyang kamot sa daro ug molingi sa mga butang nga anaa sa luyo ang angayan sa gingharian sa Diyos.” (Lucas 9:62) Dili gayod husto ang pagsigeg hunahuna sa atong gitalikdan sa dihang nagpaulipon sa Diyos. Hinunoa, angay natong pabilhan ang atong naangkon tungod sa pagpili nga mahimong mga ulipon sa Diyos. Ngadto sa mga taga-Filipos, si Pablo misulat: “Sa pagkatinuod giisip ko usab ang tanang butang nga kapildihan tungod sa pagkalabaw ug bili sa kahibalo ni Kristo Jesus nga akong Ginoo. Tungod kaniya nadawat ko ang kapildihan sa tanang butang ug giisip kini nga mga basura, aron akong maangkon si Kristo.”—Filipos 3:8.
17 Hunahunaa ang tanang butang nga giisip ni Pablo nga mga basura ug gitalikdan niya aron pilion ang espirituwal nga mga ganti ingong ulipon sa Diyos. Iyang gitalikdan dili lamang ang mga kaharuhay sa kalibotan kondili usab ang posibilidad nga mahimong umaabot nga lider sa Judaismo. Kon nagpadayon pa si Pablo sa pagtuman sa Judaismo, tingali gituboy na siya sa posisyon nga susama nianang kang Simeon, ang anak sa magtutudlo ni Pablo nga si Gamaliel. (Buhat 22:3; Galacia 1:14) Si Simeon nahimong lider sa mga Pariseo ug dihay prominenteng papel—bisan pag nagduhaduha siya—sa pagrebelde sa mga Hudiyo batok sa Roma sa 66-70 K.P. Namatay siya sa maong panagbangi, sa mga kamot sa Hudiyong mga rebelde o kaha sa mga kamot sa Romanong kasundalohan.
18. Paghatag ug panig-ingnan sa pagpakita kon sa unsang paagi ang espirituwal nga mga kalamposan makahatag ug dagkong mga ganti.
18 Daghang Saksi ni Jehova ang misunod sa panig-ingnan ni Pablo. “Sulod sa pipila ka tuig human sa akong pagtungha, nakatrabaho ko ingong ehekutibong sekretarya sa usa ka prominenteng abogado sa London,” miingon si Jean. “Ganahan ko sa akong trabaho ug dako ang akong kita, apan sa akong kasingkasing ako nahibalo nga duna pa akoy mahimo sa pag-alagad kang Jehova. Sa kataposan, miluwat ko sa maong trabaho ug nagpayunir. Mapasalamaton kaayo ko nga ako kadtong gihimo duolan sa 20 ka tuig kanhi! Ang akong bug-os-panahong pag-alagad nakapatugob sa akong kinabuhi nga labaw pa kay sa bisan unsang sekretaryal nga trabaho. Walay makahatag ug mas labawng katagbawan kay sa pagkakita kon sa unsang paagi ang Pulong ni Jehova makausab sa kinabuhi sa usa ka tawo. Nindot kaayo nga mahimong bahin sa maong kausaban. Ang atong ihatag kang Jehova wala ra sa kumingking kon itandi sa atong madawat.”
19. Kinahanglang determinado kitang mobuhat sa unsa, ug ngano?
19 Ang atong mga sirkumstansiya mag-usab-usab tingali. Apan, ang atong pagpahinungod sa Diyos magpabilin gihapon. Kita mga ulipon gihapon ni Jehova, ug gitugotan niya kita nga mohukom kon sa unsang paagi gamiton nato ang atong panahon, kusog, mga katakos, ug uban pang mga hiyas sa labing maayong paagi. Busa, ang mga desisyon nga atong himoon niining bahina mahimong magbanaag sa atong gugma alang sa Diyos. Magpakita usab kini sa gilapdon nga kita andam nga mohimog personal nga mga sakripisyo. (Mateo 6:33) Bisan unsa pay atong mga kahimtang, dili ba angay kitang magmadeterminado nga ihatag kang Jehova ang atong kinamaayohan? Si Pablo misulat: “Kon ang pagkaandam anaa nang daan, kini ilabinang dalawaton sumala sa nabatonan sa usa, dili sumala sa wala kaniya.”—2 Corinto 8:12.
“Kamo Nakabaton sa Inyong Bunga”
20, 21. (a) Unsang bunga ang ipatungha sa mga ulipon sa Diyos? (b) Sa unsang paagi gantihan ni Jehova kadtong naghatag kaniya sa ilang kinamaayohan?
20 Ang pagkahimong mga ulipon sa Diyos dili mabug-at. Sa kaatbang, kini magpahigawas kanato gikan sa makadaot nga matang sa pagkaulipon nga makawala sa atong kalipay. “Tungod kay kamo gipagawas na gikan sa sala apan nahimong mga ulipon sa Diyos,” misulat si Pablo, “kamo nakabaton sa inyong bunga pinaagi sa pagkabalaan, ug ang sangpotanan maoy kinabuhing walay kataposan.” (Roma 6:22) Ang atong pagpaulipon sa Diyos magpatunghag bunga nga mao ang pagkabalaan tungod kay atong madawat ang mga benepisyo sa balaan, o hinlo sa moral, nga panggawi. Dugang pa, kini motultol sa walay-kataposang kinabuhi sa umaabot.
21 Si Jehova manggihatagon sa iyang mga ulipon. Sa dihang buhaton nato ang atong kinamaayohan sa pag-alagad kaniya, iyang buksan kanato “ang mga ganghaan sa tubig sa kalangitan” ug magabubo kanato “sa panalangin hangtod nga wala nay panginahanglan.” (Malaquias 3:10) Makapalipay gayod ang pagpadayon sa pag-alagad ingong mga ulipon ni Jehova hangtod sa hangtod!
Nahinumdom Ka Ba?
• Nganong kita nahimong mga ulipon sa Diyos?
• Sa unsang paagi ipasundayag nato ang atong pagpasakop sa kabubut-on sa Diyos?
• Nganong magmaandam kita sa pag-una sa kabubut-on ni Jehova inay ang atoa?
• Nganong dili kita ‘molingi sa mga butang nga anaa sa luyo’?
[Mga Pangutana sa Pagtuon]
[Hulagway sa panid 16, 17]
Ang kinahanglanon labot sa boluntaryong pagpaulipon sa Israel maoy pasiunang talan-awon sa Kristohanong pag-alagad
[Hulagway sa panid 17]
Kita nahimong mga ulipon sa Diyos sa dihang kita nagpabawtismo
[Mga hulagway sa panid 17]
Unahon sa mga Kristohanon ang kabubut-on sa Diyos
[Hulagway sa panid 18]
Si Moises nagpanuko sa pagdawat sa gisugo kaniya