Sentido Komon—Nganong Talagsa na Lang Kaayo?

“UNSA may iyang problema? Wala man tingali siyay buut,” miingon ang usa ka nakakita. Nakapanglingo-lingo kay dili makatuo, ang lain milakaw nga nagyawyaw, “Kon may buut pa siya, dili niya unta kana mabuhat.” Nakadungog ka na ba ug susama niini nga mga komento? Apan, unsa, ang “sentido komon”?

Ang pulong “sentido” gihubit ingong “tukmang pagkahibalo,” “pagsabot,” ug “praktikal nga kaalam o paghukom.” Kini nagpasabot nga ang tawo dunay katakos sa paghukom ug pagdesisyon nga may kabuut. Kon kita dunay sentido komon gamiton gayod nato ang atong katakos sa paghunahuna. Daghan ang mas gusto nga laing tawo ang maghunahuna alang kanila. Ilang tugotan ang media, ang ilang mga higala, o popular nga opinyon nga maoy modesisyon alang kanila.

Ang sentido komon daw talagsa na lang kaayong makita sa kalibotan karon nga tungod niana nakaingon ang usa ka tawong maayong maniid, ‘Talagsa na lang ang may sentido komon.’ Sa unsang paagi makabaton kita ug sentido komon? Unsay mga kaayohan niini?

Sa Unsang Paagi Mabatonan?

Bisan pag nagkinahanglag panahon, pagpalandong ug maayo sa mga butang gikan sa tanang anggulo, ug mapinadayonong pagpaningkamot sa pag-ugmad ug tarong nga kabuut ug maayong panghukom, ang sentido komon mahimo gayod nga mabatonan. Tagda ang tulo ka butang nga makatabang kanato sa pagbaton ug sentido komon.

Tun-i ang Bibliya, ug sunda ang tambag niini. Ang Bibliya, nga gisulat diha sa maayo kaayong pinulongan ug uban ang tin-aw nga pangatarongan, maoy ekselente kaayong tabang sa pagbaton ug kaalam ug tarong nga kabuut. (Efeso 1:8) Pananglitan, si apostol Pablo nagtambag sa mga isigka-Kristohanon: “Bisan unsang butang matuod, bisan unsang butang nga maugdang, bisan unsang butang matarong, bisan unsang butang maputli, bisan unsang butang hiligugmaon, bisan unsang butang dungganon, kon aduna may pagkahamili ug kon aduna may butang nga dalayegon, magpadayon sa pagpalandong niining mga butanga.” (Filipos 4:8) Kon sundon gayod nato kining tambaga, makabaton kitag maayong panghukom ug maayong pamatasan.

Pagkat-on gikan sa mga eksperyensiya sa kinabuhi. Sa pagkakita nga ang sentido komon nalangkit sa eksperyensiya sa kinabuhi, usa ka Swiso nga magbabalak miingon: “Ang sentido komon . . . gilangkoban ug eksperyensiya ug pagpanan-aw-daan sa mahitabo.” Sa pagkatinuod, “si bisan kinsa nga walay kasinatian motuo sa tagsatagsa ka pulong, apan ang usa nga maalamon magapalandong sa iyang mga lakang.” (Proverbio 14:15) Ang sentido komon maugmad pinaagi sa pagpaniid, pagbansay, ug eksperyensiya. Kita makakat-on sa paghimo sa mga butang sa mas maayong paagi sa pagdagan  sa panahon. Apan, ang pagkat-on gikan sa atong mga kasaypanan nagkinahanglag pagkamapaubsanon. Ang mapahitas-on, hambogiro, ug ang gahig-ulo nga tinamdan sa mga tawo niining kataposang mga adlaw dili timaan sa pagkaadunay sentido komon.—2 Timoteo 3:1-5.

Pagpilig maayong kauban. Ang atong mga kauban makatabang o kaha makababag usab sa paggamit sa kaalam ug sentido komon. Ang Proverbio 13:20 nag-ingon: “Siya nga nagalakaw uban sa mga tawong maalamon mahimong maalamon, apan siya nga may pakiglabot sa mga hungog mahisugamak sa kadaot.” Dili kinahanglang dawaton nato ang kaisipan o ideya niadtong mosupak sa Diyos ug mosalikway sa iyang Pulong. Gipadayag sa Proverbio 17:12 kining butanga niining paagiha: “Ipatagbo sa usa ka tawo ang usa ka oso nga namatyan sa iyang mga anak inay ang usa ka hungog diha sa iyang kabuangan.”

Unsa ang mga Kaayohan sa Pagbaton ug Sentido Komon?

Ang pag-ugmad ug sentido komon makahatag ug kaayohan. Kini maghimo sa kinabuhi nga mas makaiikag ug makatabang kanato sa pagdaginot ug panahon. Ang sentido komon makamenos pa gani sa kahigawad nga kasagarang mosangpot sa pagbuhat ug mga butang nga wala palandonga pag-ayo. Kadtong walay maayong panghukom naghatag lamang ug kalisod sa ilang kaugalingon. “Ang kahago sa mga hungog nagapaluya kanila, tungod kay walay nakahibalo kon unsaon pag-adto sa siyudad,” nag-ingon ang Bibliya. (Ecclesiastes 10:15) Ang ingon niining matanga sa mga tawo tingali nangamas taman sa ginhawa ug naghago pag-ayo sa ilang kaugalingon; bisan pa niana, sila walay nahimo nga tinuod nga makahatag ug kaayohan.

Ang Bibliya nagtaganag daghan kaayong praktikal nga tambag bahin sa kahinlo, komunikasyon, kakugi, pagsagubang sa kakabos, ug daghang ubang mga bahin sa kinabuhi. Minilyon ang makapamatuod nga ang kalamposan o kapakyasan sa ilang kinabuhi nagdepende sa sukod sa ilang pagpadapat sa mga prinsipyo sa Bibliya, nga nagtabang kanila sa pagpakitag kaalam.

Ang sentido komon magpaarang kanato sa paghimo ug mas labaw pa kay sa pagsunod lamang ug detalyadong mga instruksiyon o mga lagda. Kini makatabang kanato sa pagtuman sa atong mga responsibilidad. Apan, ang sentido komon dili kapuli sa pagkuhag tukmang kahibalo. “Ang maalamong tawo magpatalinghog ug magadawat ug dugang nga pagtudlo,” nag-ingon ang Proverbio 1:5. Kinahanglang makakat-on usab kita sa pagtimbangtimbang sa impormasyon nga atong mahipos, nga magkuhag hustong konklusyon gikan niana. Kini makatabang kanato sa ‘paglakaw diha sa kaalam.’—Proverbio 28:26.

Ang pagkamakasaranganon nalambigit sa sentido komon. Bisan pag gusto natong atimanon ang daghang responsibilidad, kinahanglang gamiton nato ang maayong panghukom ug magpabilin kutob sa limitasyon sa atong kusog. Sa pagkatinuod, gisultihan kita ni apostol Pablo nga ‘magmapuliki diha sa buluhaton sa Ginoo.’ (1 Corinto 15:58) Bisan pa niana, kining tambaga kinahanglang nahiuyon sa prinsipyo nga narekord sa Ecclesiastes 9:4: “Ang buhing iro mas maayo pa kay sa patay nga leyon.” Mahimong motaas ang atong kinabuhi ug padayon kita nga mahimong aktibo kon atong atimanon ug maayo ang atong panglawas samtang nag-alagad kita kang Jehova. Ang sentido komon makatabang kanato nga magmatimbang aron mahimo nato ang hinungdanong mga butang nga malipayon. Oo, ang sentido komon makahatag ug daghang kaayohan.

[Hulagway sa panid 14]

Daghan kaayog maayong tambag ang makita diha sa Bibliya

[Hulagway sa panid 15]

Ang sentido komon mabatonan pinaagi sa pagpaniid, pagbansay, ug eksperyensiya