Pagpakaylap sa Buluhatong Pagsangyaw sa Dapit Diin ang Unang Kristiyanidad Milambo Kanhi

ANG Italya, nga morag-botas ug porma nga luna sa yuta nga moabot ngadto sa Dagat Mediteranyo, maoy usa ka dapit diin ang relihiyoso ug kultural nga mga hitabo nakaimpluwensiya sa kasaysayan sa kalibotan. Kini gihugopan sa milyonmilyong turista nga nadani sa katahom sa nagkadaiyang dagway sa yuta, iladong mga buhat sa arte, ug sa lamiang mga pagkaon niini. Kini usab maoy usa ka nasod diin ang edukasyon labot sa Bibliya nagmalamboon.

Ang tinuod nga Kristiyanidad lagmit unang nakaabot sa Roma—ang kaulohan sa gahom sa kalibotan niadto—sa dihang ang mga Hudiyo ug ang mga kinabig nga nahimong mga Kristohanon sa Pentekostes 33 K.P. namauli gikan sa Jerusalem. Sa mga 59 K.P., si apostol Pablo miduaw sa Italya sa unang higayon. Sa baybayon sa Puteoli iyang ‘nakaplagan ang mga igsoon’ sa pagtuo.—Buhat 2:5-11; 28:11-16.

Sumala sa gitagna ni Jesus ug sa mga apostoles, sa wala pa matapos ang unang siglo K.P., ang grupo sa mga apostata anam-anam nga mibulag sa matuod nga Kristiyanidad. Apan, una pa ang kataposan niining daotang sistema sa mga butang, ang tinuod nga mga tinun-an ni Jesus nagapanguna sa pagsangyaw sa maayong balita sa tibuok kalibotan—lakip na sa Italya.—Mateo 13:36-43; Buhat 20:29, 30; 2 Tesalonica 2:3-8; 2 Pedro 2:1-3.

Usa ka Makapahigawad nga Pagsugod

Sa 1891, si Charles Taze Russell, kinsa maoy nanguna sa tibuok-kalibotang buluhaton sa pagsangyaw sa mga Estudyante sa Bibliya (ingon sa pag-ila kaniadto sa mga Saksi ni Jehova), miduaw sa pipila ka siyudad sa Italya sa unang higayon. Giangkon niya nga ang resulta sa iyang ministeryo didto makapahigawad gayod: “Wala kamiy nakita nga makapadasig kanamo sa paglaom nga dunay bisan unsang alanihon sa Italya.” Sa tingpamulak sa 1910, si Brader Russell mibalik sa Italya ug mihatag ug usa ka diskurso sa Bibliya diha sa usa ka gimnasyum sa kinapusoran sa Roma. Unsay resulta? “Sa katibuk-an,” siya mitaho, “ang maong tigom makapahigawad kaayo.”

Gani, sulod sa unang pipila ka dekada hinay kaayo ang pag-uswag sa pagsangyaw sa maayong balita sa Italya, sa bahin tungod kay ang mga Saksi ni Jehova gilutos sa Pasistang pagmando. Niadtong panahona, aduna lamay 150 ka Saksi ni Jehova sa maong nasod, nga ang kadaghanan nakakat-on sa mga kamatuoran sa Bibliya gikan sa ilang mga paryente o mga higala nga nagpuyo sa laing nasod.

Talagsaong Kauswagan

Pagkahuman sa Gubat sa Kalibotan II, ubay-ubayng mga misyonaryo ang gipadala sa Italya. Apan sumala sa gipadayag sa mga sulat nga makita diha sa tipiganan sa mga dokumento sa Estado, ang dagkog-katungdanan nga mga tawo sa herarkiya sa Batikano naghangyo sa gobyerno sa pagpapahawa sa mga misyonaryo. Gawas sa pipila ka eksepsiyon, ang mga misyonaryo gipugos sa pagbiya sa nasod.

Bisan pa sa maong mga babag, ang mga panon sa katawhan sa Italya misugod sa pagganayan ngadto sa “bukid” sa pagsimba ni Jehova. (Isaias 2:2-4) Talagsaon ang pag-uswag sa mga Saksi. Sa 2004 dunay kinatas-ang ihap nga 233,527 ka magmamantala sa maayong balita, 1 sa matag 248 ka molupyo, ug 433,242 ang mitambong sa  Memoryal sa kamatayon ni Kristo. Dunay 3,049 ka kongregasyon sa mga Saksi ni Jehova nga nagtigom diha sa komportableng mga Kingdom Hall.

Pagsangyaw Ginamit ang Daghang Pinulongan

Sa di pa dugayng mga panahon, ang pipila ka hut-ong sa populasyon nakasinati ug dakong pag-uswag. Daghang lalin gikan sa Aprika, Asia, ug Sidlakang Uropa ang nangabot sa Italya aron mangitag trabaho o aron moarang-arang ang ilang kahimtang sa kinabuhi o, sa pipila ka kahimtang, aron makaikyas sa makapasubong mga situwasyon. Sa unsang paagi matabangan sa espirituwal kining milyonmilyong katawhan?

Daghang Saksi sa Italya ang midawat sa hagit sa pagkat-on ug lisod nga mga pinulongan, sama sa Albanian, Amharic, Arabe, Bengali, Ininsek, Punjabi, Sinhala, ug Tagalog. Sugod sa 2001, gipahigayon ang mga kurso sa pinulongan aron matudloan ang maong mga Saksi kon unsaon pagsangyaw diha sa langyawng mga pinulongan. Sulod sa miaging tulo ka tuig, 3,711 ka Saksi ang mitambong sa 79 ka kurso nga gipahigayon diha sa 17 ka lainlaing pinulongan. Tungod niini naporma ug napalig-on ang 146 ka kongregasyon ug ang 274 ka grupo diha sa 25 ka lainlaing pinulongan. Sa ingon, daghang sinserong mga tawo ang nakadungog sa maayong balita ug nagsugod sa pagtuon sa Bibliya. Kasagaran, talagsaon kaayo ang mga resulta.

Usa sa mga Saksi ni Jehova ang naghisgot bahin sa Bibliya ngadto kang George, usa ka Malayalam-ug-sinultihan nga lalaki nga taga-India. Bisan pa sa dagkong mga suliran labot sa trabaho, malipayong gidawat ni George ang pagtuon sa Bibliya. Pipila ka adlaw sa ulahi, ang higala ni George nga si Gil, usa ka lalaki nga Punjabi-ug-sinultihan nga taga-India, miadto sa Kingdom Hall, ug usa ka pagtuon sa Bibliya ang nasugdan uban kaniya. Gipailaila ni Gil si David, usa ka Telugu-ug-sinultihan nga taga-India, ngadto sa mga Saksi. Sa wala madugay si David nagtuon sa Bibliya. Duha ka lain pang mga taga-India, si Sonny ug Shubash, ang nagpuyo didto ra gihapon sa balay nga gipuy-an ni David. Silang duha miduyog sa pagtuon sa Bibliya.

Pipila ka semana sa ulahi, ang mga Saksi nakadawat ug tawag sa telepono gikan kang Dalip, usa ka Marathi-ug-sinultihan nga lalaki. Siya miingon: “Higala ko ni George. Puwede ba ko ninyong tudloan sa Bibliya?” Dayon miabot si Sumit, usa ka Tamil-ug-sinultihan nga lalaki. Sa kataposan, laing higala ni George ang mitawag sa telepono, nga mihangyog usa ka pagtuon sa Bibliya. Dayon si George nagdalag lain pang batan-ong lalaki, si Max, ngadto sa Kingdom Hall. Siya usab mihangyo nga magtuon. Sa pagkakaron, unom ka pagtuon sa Bibliya ang gidumala, ug gihimo ang mga kahikayan alang sa laing upat pa ka tawo. Ang maong pagtuon gipahigayon sa Iningles, apan gigamit usab ang mga publikasyon nga Hindi, Malayalam, Marathi, Punjabi, Tamil, Telugu, ug Urdu.

Ang mga Bungol “Nakadungog” sa Maayong Balita

Dunay kapin sa 90,000 ka tawong bungol sa Italya. Sa tungatungang bahin sa katuigan sa 1970, ang mga Saksi misugod sa paghatag ug pagtagad sa pagtudlo sa kamatuoran sa Bibliya ngadto kanila. Sa sinugdan, ang pipila ka bungol nga mga Saksi nagtudlo ug Italian Sign Language (ISL) sa ilang mga isigkaministro nga andam sa pagtabang nianang natara. Dayon nagkadaghan ang mga bungol nga nagpakitag interes sa Bibliya. Karon, kapin sa 1,400 nga naggamit ug ISL ang nagatambong sa Kristohanong mga tigom. Napulog-lima ka kongregasyon ug 52 ka grupo ang naghimog mga tigom diha sa ISL.

Sa sinugdan, ang pagsangyaw ngadto sa mga bungol nagdepende ug dako sa inisyatibo sa tagsatagsa ka Saksi. Apan sa 1978, ang sangang buhatan sa mga Saksi ni Jehova sa Italya nagsugod sa pag-organisar ug mga kombensiyon alang sa mga bungol. Sa Mayo nianang tuiga, gipahibalo nga sa umaabot nga internasyonal nga kombensiyon  sa Milan, dunay himoong mga sesyon para sa mga bungol. Ang unang sirkitong asembliya para sa mga bungol gipahigayon sa Assembly Hall sa Milan niadtong Pebrero 1979.

Sukad niadto, ang sangang buhatan nagtagad pag-ayo sa espirituwal nga pagpakaon sa mga bungol pinaagi sa pagdasig sa nagkadaghang mga ebanghelisador sa pagpauswag sa ilang katakos niining pinulongana. Sukad sa 1995, ang mga espesyal payunir (bug-os-panahong mga ebanghelisador) gipadala ngadto sa pipila ka grupo aron sa pagbansay sa bungol nga mga Saksi diha sa ministeryo ug sa pag-organisar ug Kristohanong mga tigom. Tulo ka Assembly Hall ang nasangkapan ug modernong mga sistema sa video aron klaro ang pagtan-aw sa programa. Ug mabatonan ang mga videocassette sa Kristohanong mga publikasyon aron ikatagana ang espirituwal nga pagkaon ngadto sa mga bungol.

Namatikdan sa mga tigpaniid nga giatiman pag-ayo sa mga Saksi ang espirituwal nga mga panginahanglan sa mga bungol. Ang P@role & Segni, usa ka magasin nga gipatik sa Italian Deaf Society, nagkutlo sa sulat nga gikan sa usa ka Katolikong monsenyor: “Lisod nga mahimong bungol sa pagkaagi nga ang mga bungol nanginahanglan ug makanunayong pagtagad. Pananglitan, moabot siya sa simbahan nga siya rang usa nga wala gayod malisdi, apan nagkinahanglan siyag tigsenyas aron masundan ang tanang ginabasa, gipahibalo, o giawit panahon sa mga misa.” Ang magasin dugang miingon nga ang monsenyor “miangkon nga ikasubo, ang simbahan dili pa andam sa pagdumala sa maong suliran, ug iyang gipunting nga daghang bungol ang naatiman pag-ayo diha sa mga Kingdom Hall sa mga Saksi ni Jehova kay sa simbahan.”

Maayong Balita Gisangyaw Ngadto sa mga Binilanggo

Mahimo bang gawasnon ang usa ka tawo bisag anaa pa siya sa bilanggoan? Oo, tungod kay ang Pulong sa Diyos adunay gahom sa ‘pagpagawas’ niadtong modawat ug mopadapat niana sa ilang kinabuhi. Ang mensahe nga gipahayag ni Jesus “ngadto sa mga binihag” maoy kagawasan gikan sa sala ug bakak nga relihiyon. (Juan 8:32; Lucas 4:16-19) Sa Italya adunay ekselenteng mga  resulta nga nabatonan pinaagi sa pagsangyaw diha sa mga bilanggoan. Duolan sa 400 ka ministrong mga Saksi ni Jehova ang giawtorisahan sa Estado sa pagduaw sa mga binilanggo aron sa paghatag ug espirituwal nga tabang. Ang mga Saksi ni Jehova mao ang unang dili-Katoliko nga organisasyon nga nangayo ug nakakuha sa maong permiso.

Ang mensahe sa Bibliya mahimong ipakaylap sa dili-matag-ang mga paagi. Hisgotan sa mga binilanggo ngadto sa ilang mga isigkabinilanggo ang edukasyonal nga buluhaton sa mga Saksi ni Jehova bahin sa Bibliya. Tungod niana, ang pipila sa maong mga binilanggo mohangyo nga duawon sa usa ka ministrong Saksi. O ang mga membro sa pamilya nga nagsugod sa pagtuon sa Bibliya nagdasig sa mga binilanggo sa paghangyo nga magpaduaw sa mga Saksi. Ang pipila ka binilanggo nga nagsilbi ug tibuok-kinabuhing mga sentensiya tungod sa pagpatay o uban pang grabeng mga krimen naghinulsol ug naghimog dagkong mga kausaban sa ilang kinabuhi. Tungod niini sila andam nang magpahinungod kang Jehova nga Diyos ug magpabawtismo.

Diha sa ubay-ubayng mga bilanggoan, adunay gihimong mga kahikayan sa paghatag ug mga pakigpulong publiko bahin sa mga ulohan sa Bibliya, paghandom sa Memoryal sa kamatayon ni Jesus, ug pagpasalida ug mga video bahin sa mga programa sa Bibliya nga gihimo sa mga Saksi ni Jehova. Kasagaran, daghang binilanggo ang motambong niining mga tigoma.

Aron matabangan ang mga binilanggo sa praktikal nga mga paagi, ang mga Saksi kaylap nga nag-apod-apod ug mga magasin nga naghisgot ug mga ulohan nga mapuslanon para sa mga binilanggo. Ang usa sa maong mga magasin mao ang Mayo 8, 2001, nga Pagmata!, nga naghisgot sa ulohang “Posible ba Gayod nga ang mga Binilanggo Mareporma?” Ang Abril 8, 2003, nga gula adunay ulohan nga “Pag-abuso sa Droga Diha sa Pamilya—Unsay Imong Mahimo?” Linibo ka kopya ang napahimutang ngadto sa mga binilanggo. Tungod niana, ginatos ka pagtuon sa Bibliya ang ginadumala. Ang ubang mga guwardiya sa bilanggoan nagpakita usab ug interes sa mensahe sa Bibliya.

Human makakuhag linaing permiso gikan sa mga awtoridad, ang usa ka binilanggo nga ginganlag Costantino nabawtismohan diha sa Kingdom Hall sa San Remo, nga gitambongan ug 138 ka mga Saksi nianang dapita. “Gibati nako nga gipakitaan gayod ako ug pagmahal,” miingon si Costantino nga dayag nga natandog sa maong okasyon. Ang usa ka mantalaan sa maong dapit nagtaho bahin sa gisulti sa guwardiya sa bilanggoan: “Gihatag namo kining permisoha . . . uban ang dakong kalipay. Ang bisan unsa nga makapalambo sa katilingbanon, personal, ug espirituwal nga kapasig-ulian sa usa ka binilanggo angayng pabilhan.” Nakadayeg pag-ayo ang asawa ug anak nga babaye ni Costantino sa epekto sa tukmang kahibalo sa Bibliya nganha sa kinabuhi ni Costantino: “Mapasigarbohon kami kaniya tungod sa mga kausaban nga iyang nahimo. Siya nahimong makigdaiton, ug padayong nagauswag ang iyang kahingawa alang kanamo. Nahibalik pag-usab ang among pagsalig ug pagtahod kaniya.” Sila usab misugod sa pagtuon sa Bibliya ug pagtambong sa Kristohanong mga tigom.

Si Sergio, kinsa gihukmang sad-an sa pagpangawat, armadong pagpanulis, pagpayuhot ug droga, ug pagbuno, gisentensiyahang mabilanggo hangtod sa 2024. Human masusi ang Kasulatan sulod sa tulo ka tuig ug makahimog dakong kausaban sa iyang kinabuhi, si Sergio nakahukom sa pagpabawtismo. Siya ang ika-15 nga binilanggo sa prisohan sa Porto Azzurro, sa isla sa Elba, nga nabawtismohan ingong usa sa mga Saksi ni Jehova. Uban  sa ubay-ubayng isigkabinilanggo nga nanambong, ang iyang bawtismo gihimo diha sa mabalhinbalhin nga bawtismohanan nga gipahiluna diha sa dulaanan sa bilanggoan.

Si Leonardo, kinsa nagsilbi ug 20-ka-tuig nga sentensiya, nakadawat ug espesyal nga permiso nga mabawtismohan didto sa Kingdom Hall sa Parma. Sa dihang giinterbiyo siya sa lokal nga mantalaan, si Leonardo miingon nga gusto niyang “klarohon nga siya nakahukom nga mahimong usa sa mga Saksi ni Jehova, dili aron makakitag paagi nga makagawas sa mangiob nga bilanggoan, kondili aron tagbawon ang hinungdanong espirituwal nga panginahanglan.” Si Leonardo miingon: “Ang akong kinabuhi kanhi tugob sa kasaypanan, apan ako na kanang gibiyaan. Nausab na ako, apan dili dihadiha. Kinahanglang magpadayon ako sa pagtinarong.”

Si Salvatore, kinsa nahukmang sad-an sa pagbuno, gibalhog sa guwardiyado-kaayo nga bilanggoan sa Spoleto. Ang iyang bawtismo, nga gipahigayon sa sulod sa bilanggoan, nakapahingangha sa daghan. Ang guwardiya sa bilanggoan miingon: “Ang kahinungdanon ngadto sa katilingban sa usa ka pagpili nga motultol sa pagpakitag mas maayong panggawi ngadto sa tanan kinahanglang idasig, alang sa kaayohan sa mga binilanggo ug sa tibuok katilingban.” Tungod sa mga kausaban nga nahimo ni Salvatore, ang iyang asawa ug anak nga babaye tigtambongan na karon sa mga tigom sa mga Saksi ni Jehova. Ang usa ka binilanggo nga gisangyawan ni Salvatore nabawtismohan ingong dedikadong alagad ni Jehova.

Ang pipila ka pagkaylap ug pag-uswag sa unang Kristiyanidad nahitabo sa Italya. (Buhat 2:10; Roma 1:7) Niining panahon sa pagpangani, ang espirituwal nga pag-uswag ug pagkaylap nagpadayon diha sa mao ra gihapong mga dapit diin si Pablo ug ang iyang mga isigka-Kristohanon naghago sa pagsangyaw sa maayong balita.—Buhat 23:11; 28:14-16.

[Mapa sa panid 13]

(Alang sa aktuwal nga pagkahan-ay, tan-awa ang publikasyon)

ITALYA

Roma

[Mga hulagway sa panid 15]

Ang Assembly Hall sa Bitonto ug ang Italian Sign Language nga kongregasyon sa Roma

[Mga hulagway sa panid 17]

Ang espirituwal nga pag-uswag nagpadayon diha sa dapit diin ang unang Kristiyanidad milambo kanhi