Ang Pulong ni Jehova Buhi

Mga Haylayt Gikan sa Basahon sa Ikaduhang Hari

ANG basahon sa Bibliya sa Ikaduhang Hari maoy sumpay sa kasaysayan nga narekord sa basahon sa Unang Hari. Kini nag-asoy sa kasaysayan sa 29 ka hari—12 gikan sa amihanang gingharian sa Israel ug 17 gikan sa habagatang gingharian sa Juda. Ang Ikaduhang Hari nagsaysay usab sa mga kalihokan sa mga manalagnang si Elias, Eliseo, ug Isaias. Bisan tuod wala mahan-ay sumala sa pagkasunodsunod sa mga panghitabo, ang rekord naglakip sa mga panghitabo panahon sa pagkalaglag sa Samaria ug Jerusalem. Tanantanan, ang Ikaduhang Hari nagkobre sa yugto nga 340 ka tuig—gikan sa 920 W.K.P. ngadto sa 580 W.K.P. sa dihang natapos ni manalagnang Jeremias ang pagsulat niining basahona.

Sa unsang paagi mapuslanon kanato ang Ikaduhang Hari? Unsay gitudlo niini kanato bahin kang Jehova ug sa iyang pagpakiglabot sa mga tawo? Unsang mga leksiyon ang atong makat-onan gikan sa mga kalihokan sa mga hari, mga manalagna, ug uban pa nga gihisgotan sa basahon? Tan-awon nato kon unsay atong makat-onan gikan sa Ikaduhang Hari.

SI ELISEO MIPULI KANG ELIAS

(2 Hari 1:1–8:29)

Si Haring Ahazias nahulog diha sa iyang balay ug nasakit. Siya giingnan ni manalagnang Elias nga siya mamatay. Si Ahazias namatay, ug ang iyang igsoon nga si Jehoram ang mipuli paghari. Sa kasamtangan, si Jehosapat naghari sa Juda. Si Elias gidala sa usa ka alimpulos, ug ang iyang katabang nga si Eliseo mipuli kaniya ingong manalagna. Sa misunod nga mga 60 ka tuig nga pagministeryo niya, si Eliseo naghimog daghang milagro.—Tan-awa ang kahon nga “Mga Milagro ni Eliseo.”

Sa dihang usa ka Moabihanon nga hari mialsa batok sa Israel, si Jehoram, Jehosapat, ug ang hari sa Edom misulong sa pagpakiggubat kaniya. Sila nagmadaogon tungod sa pagkamatinumanon ni Jehosapat. Sa ulahi, ang hari sa Sirya nagplano ug kalit nga pag-atake batok sa Israel. Apan, nasanta ni Eliseo ang maong plano. Ang Siryanhong hari nasuko ug nagpadalag “mga kabayo ug mga karo nga iggugubat ug usa ka dakong panon sa kasundalohan” aron sa pagdakop kang Eliseo. (2 Hari 6:14) Si Eliseo naghimog duha ka milagro ug malinawong nagpalakaw sa mga Siryanhon. Human sa pipila ka panahon, gipalikosan ni Haring Ben-hadad sa Sirya ang Samaria. Misangpot kadto sa grabeng kagutom, apan gitagna ni Eliseo nga ang kagutom matapos ra.

Sa ulahi, si Eliseo miadto sa Damasco. Si Haring Ben-hadad, kinsa masakiton niadtong tungora, nagpadala kang Hazael aron magpakisayod kon maulian ba siya sa iyang sakit. Gitagna ni Eliseo nga ang hari mamatay ug si Hazael ang momando puli kaniya. Pagkasunod adlaw, gipatay ni Hazael ang hari pinaagig pagtabon sa iyang nawong ug basa nga kobrekama ug siya misugod sa paghari. (2 Hari 8:15) Sa Juda, ang anak ni Jehosapat nga si Jehoram nahimong hari, ug ang iyang anak nga si Ahazias mipuli kaniya.—Tan-awa ang kahon nga “Mga Hari sa Juda ug sa Israel.”

Tubag sa mga Pangutana Bahin sa Kasulatan:

2:9—Nganong nangayo man si Eliseo ug ‘duha ka bahin sa espiritu ni Elias’? Sa pagtuman sa  iyang responsabilidad ingong manalagna sa Israel, gikinahanglan ni Eliseo ang samang espiritu nga gipakita ni Elias, nga mao ang kaisog ug kawalay-kahadlok. Kay nakaamgo niini, si Eliseo nangayog duha ka bahin sa espiritu ni Elias. Si Eliseo maoy gitudlo ni Elias nga manununod niya ug maoy iyang tig-alagad sulod na sa unom ka tuig, busa gilantaw ni Eliseo si Elias ingong iyang espirituwal nga amahan; si Eliseo nahisamag espirituwal nga panganay nga anak ni Elias. (1 Hari 19:19-21; 2 Hari 2:12) Busa, sama nga ang literal nga panganay makadawat ug duha ka bahin sa panulondon sa iyang amahan, si Eliseo nangayo ug nakadawat ug duha ka bahin sa espirituwal nga panulondon gikan kang Elias.

2:11—Unsa ang “kalangitan” diin “si Elias mikayab diha sa alimpulos”? Dili kini ang halayong mga dapit sa pisikal nga uniberso ni ang espirituwal nga dapit nga gipuy-an sa Diyos ug sa iyang manulondang mga anak. (Deuteronomio 4:19; Salmo 11:4; Mateo 6:9; 18:10) Ang “kalangitan” diin mikayab si Elias mao ang kapanganoran. (Salmo 78:26; Mateo 6:26) Ang nagkalayong karo nga kusog nga milupad diha sa kapanganoran lagmit nga nagdala kang Elias sa laing dapit sa yuta, diin siya nagpadayon sa pagkinabuhi sa pipila ka panahon. Sa pagkatinuod, mga pipila ka tuig sa ulahi, si Elias nagpadalag sulat kang Jehoram, ang hari sa Juda.—2 Cronicas 21:1, 12-15.

5:15, 16—Nganong wala man dawata ni Eliseo ang gasa ni Naaman? Si Eliseo midumili sa pagdawat sa gasa tungod kay giila niya nga dili siya ang nagpahinabo sa milagro sa pagkaayo ni Naaman kondili kadto maoy tungod sa gahom ni Jehova. Dili gayod siya makaako nga pahimuslan ang iyang hinatag-Diyos nga katungdanan. Ang matuod nga mga magsisimba karon dili usab mangitag personal nga benepisyo gikan sa ilang pag-alagad kang Jehova. Angay nilang hinumdoman ang pahimangno ni Jesus: “Nadawat ninyo nga walay bayad, ihatag nga walay bayad.”—Mateo 10:8.

5:18, 19—Si Naaman ba nangayog pasaylo tungod sa iyang pagpakig-ambit sa usa ka relihiyosong buhat? Ang hari sa Sirya lagmit nga tigulang ug luya na ug kinahanglang mokupot kang Naaman aron dili matumba. Sa dihang ang hari miyukbo sa pagsimba kang Rimon, si Naaman miyukbo usab. Apan, si Naaman miyukbo lang aron kuptan ang hari ug dili aron sa pagsimba. Si Naaman nangayog pasaylo kang Jehova tungod sa paghimo niya sa maong katungdanan isip lungsoranon. Kay mituo kang Naaman, si Eliseo miingon kaniya: “Lakaw nga malinawon.”

Mga Leksiyon Alang Kanato:

1:13, 14. Ang pagkat-on gikan sa mga butang nga atong maobserbahan ug ang paglihok nga mapaubsanon makaluwas ug mga kinabuhi.

2:2, 4, 6. Bisan tuod si Eliseo nakaalagad na kang Elias sulod sa mga unom ka tuig, siya miinsistir sa pagpabilin uban kaniya. Pagkamaayong panig-ingnan sa pagkamaunongon ug panaghigalaay!—Proverbio 18:24.

2:23, 24. Lagmit nga ang pangunang hinungdan nga giyagayagaan si Eliseo maoy tungod kay kining upaw nga tawo nagsul-ob sa opisyal nga besti ni Elias. Nailhan sa mga bata si Eliseo ingong hawas ni Jehova ug dili nila gusto nga atua siya didto sa ilang dapit. Giingnan nila siya sa ‘pagtungas,’ sa ato pa, pagtungas ngadto sa Bethel o pagkayab sama ni Elias. Ang mga bata dayag nga nagpakitag rebelyosong tinamdan sama sa ilang mga ginikanan. Hinungdanon gayod nga tudloan sa mga ginikanan ang ilang mga anak sa pagtahod sa mga hawas sa Diyos!

3:14, 18, 24. Ang pulong ni Jehova matuman gayod.

 3:22. Sa dihang ang tubig nadan-agan sa kahayag sa sayong kabuntagon, ang tubig nahisamag dugo tan-awon, lagmit tungod kay ang yuta sa bag-ong gikalot nga mga kanal adunay pulahon nga lapok. Mahimong gamiton ni Jehova ang natural nga mga panghitabo sa pagtuman sa iyang mga katuyoan.

4:8-11. Sanglit nailhan sa usa ka babaye sa Sunem si Eliseo ingong “usa ka balaang tawo sa Diyos,” siya miabiabi kaniya. Dili ba mao usab kanay angay natong buhaton sa matinumanong mga magsisimba ni Jehova?

5:3. Ang Israelinhong batang babaye adunay pagtuo sa katakos sa Diyos sa paghimog mga milagro. Siya aduna usay kaisog sa pagsulti bahin sa iyang pagtuo. Kamo bang mga kabataan naningkamot sa pagpalig-on sa inyong pagtuo sa mga saad sa Diyos ug sa pagbaton ug kaisog sa pagpaambit sa kamatuoran ngadto sa inyong mga magtutudlo ug isigkaestudyante?

5:9-19. Gipakita sa panig-ingnan ni Naaman nga ang usa ka mapahitas-ong tawo makakat-on ra sa pagpaubos.—1 Pedro 5:5.

5:20-27. Pagkadakong bugti sa paglihok nga malimbongon! Ang pagpalandong sa kasakit ug kadaot nga moresulta sa dobleng paagi sa pagkinabuhi makatabang kanato sa paglikay niana.

 ANG ISRAEL UG JUDA GIDESTIYERO

(2 Hari 9:1–25:30)

Si Jehu gidihogan ingong hari sa Israel. Iya dayong gisugdan ang kampanya sa paglaglag sa panimalay ni Ahab. Si Jehu migamit ug taktika sa ‘pagwagtang sa pagsimba kang Baal gikan sa Israel.’ (2 Hari 10:28) Sa dihang nasayran niya nga gipatay ni Jehu ang iyang anak, ang inahan ni Ahazias, si Atalia, “mitindog ug milaglag sa tanang kaliwat sa gingharian.” (2 Hari 11:1) Ang masuso nga anak ni Ahazias, si Jehoas, mao lang ang naluwas ug human sa unom ka tuig nga pagtagotago, siya gitudlo nga hari ibabaw sa Juda. Sanglit natudloan sa saserdote nga si Jehoiada, si Jehoas padayong nagbuhat kon unsay matarong sa mga mata ni Jehova.

Ang tanang hari nga nagmando sa Israel human ni Jehu naghimo kon unsay daotan sa mga mata ni Jehova. Si Eliseo namatay tungod sa katigulangon sa panahon sa apo ni Jehu. Ang ikaupat nga hari sa Juda human ni Jehoas mao si Ahaz, ug siya “wala magbuhat kon unsay matarong sa mga mata ni Jehova.” (2 Hari 16:1, 2) Apan, ang iyang anak nga si Ezequias maoy usa ka hari nga “nagpadayon sa pag-unong kang Jehova.” (2 Hari 17:20; 18:6) Sa 740 W.K.P., sa dihang si Ezequias maoy hari sa Juda ug si Oseas nagmando sa Israel, si Haring Salmaneser sa Asirya ‘nagbihag sa Samaria ug gidestiyero ang Israel ngadto sa Asirya.’ (2 Hari 17:6) Human niana, ang mga langyaw gidala ngadto sa teritoryo sa Israel, ug namugna ang relihiyong Samarianhon.

Sa pito ka hari nga nagmando sa Juda human ni Ezequias, si Josias lang ang mihimog aksiyon aron wagtangon ang bakak nga pagsimba gikan sa nasod. Sa kataposan, sa 607 W.K.P., gibihag sa mga Babilonyanhon ang Jerusalem ug ‘ang Juda gidestiyero gikan sa yuta niini.’—2 Hari 25:21.

Tubag sa mga Pangutana Bahin sa Kasulatan:

13:20, 21—Gisuportahan ba niining maong milagro ang pagsimbag relihiyosong mga relikyas? Wala. Ang Bibliya wala magpaila nga ang mga bukog ni Eliseo gisimba. Ang gahom sa Diyos maoy nagpahinabo niini nga milagro, sama nga mao usab kiniy nagpahinabo sa tanang ubang milagro nga gihimo ni Eliseo sa dihang siya buhi pa.

15:1-6—Nganong gihampak man ni Jehova si Azarias (Uzzias, 15:6, potnot sa New World Translation—With References) ug sanla? “Sa diha gayod nga nagmakusganon na [si Uzzias], ang iyang kasingkasing nagmapahitas-on . . . , sa ingon siya milihok nga dili-matinumanon batok kang Jehova nga iyang Diyos ug misulod sa templo ni Jehova aron sa pagsunog ug insenso diha sa halaran sa insenso.” Sa dihang ang mga saserdote “mitindog batok kang Uzzias” ug giingnan siya sa ‘paggula gikan sa sangtuwaryo,’ napungot siya sa mga saserdote ug siya gihampak ug sanla.—2 Cronicas 26:16-20.

18:19-21, 25—Si Ezequias ba nakig-alyansa sa Ehipto? Wala. Bakak ang akusasyon ni Rabsake, maingon man ang iyang pangangkon nga nabatonan niya ang “pagtugot ni Jehova.” Ang matinumanong Haring Ezequias misalig kang Jehova lamang.

Mga Leksiyon Alang Kanato:

9:7, 26. Ang bug-at nga hukom batok sa panimalay ni Ahab nagpakita nga ang bakak nga pagsimba ug ang pag-ula ug inosenteng dugo dulumtanan kang Jehova.

9:20. Ang reputasyon ni Jehu ingong kusog mopadagan ug karo nagpaila sa iyang kasibot sa pagtuman sa iyang buluhaton. Ikaw ba nailhan ingong masibotong magwawali sa Gingharian?—2 Timoteo 4:2.

9:36, 37; 10:17; 13:18, 19, 25; 14:25; 19:20, 32-36; 20:16, 17; 24:13. Makasalig kita nga ‘ang pulong nga mogula gikan sa baba ni Jehova tinong magmalamposon.’—Isaias 55:10, 11.

10:15. Sama nga si Jehonadab kinasingkasing nga midawat sa pagdapit ni Jehu sa pagsakay sa karo uban kaniya, ang “dakong panon” kinabubut-ong nagsuportar kang Jesu-Kristo, ang modernong-adlaw nga Jehu, ug sa iyang dinihogang mga sumusunod.—Pinadayag 7:9.

10:30, 31. Bisan tuod ang rekord ni Jehu dili kay walay-ikasaway, gipabilhan ni Jehova ang tanan nga iyang nahimo. Sa pagkatinuod, ‘ang Diyos dili kay dili-matarong nga kalimtan ang atong nabuhat.’—Hebreohanon 6:10.

13:14-19. Sanglit si Jehoas nga apo ni Jehu wala kaayo manglimbasog kondili nagbunal sa mga pana diha sa yuta sa tulo lang ka beses, limitado lang ang iyang kalamposan sa pagpildi sa mga Siryanhon. Gidahom ni Jehova nga kita kinasingkasing ug masiboton nga mobuhat sa iyang tinudlong buluhaton.

 20:2-6. Si Jehova mao ang “Tigpatalinghog sa pag-ampo.”—Salmo 65:2.

24:3, 4. Sanglit si Manases sad-an sa dugo, si Jehova “wala motugot sa paghatag ug kapasayloan” sa Juda. Si Jehova may pagtamod sa dugo sa mga inosente. Makasalig kita nga panimaslan ni Jehova ang dugo sa mga inosente pinaagi sa paglaglag niadtong responsable sa pag-ula niana.—Salmo 37:9-11; 145:20.

Mapuslanon Kanato

Ang basahon sa Ikaduhang Hari naghubit kang Jehova ingong ang Tigtuman sa mga saad. Ang pagkadestiyero sa mga pumoluyo sa duha ka gingharian, una sa Israel ug dayon sa Juda, klarong nagpakita kon sa unsang paagi natuman ang matagnaong paghukom nga narekord sa Deuteronomio 28:15–29:28. Gihubit sa Ikaduhang Hari si Eliseo ingong usa ka manalagna nga may dakong kasibot alang sa ngalan ni Jehova ug sa matuod nga pagsimba. Si Ezequias ug Josias gilarawan ingong mapainubsanong mga hari nga nagtahod sa Balaod sa Diyos.

Sa dihang kita mamalandong sa tinamdan ug kalihokan sa mga hari, mga manalagna, ug uban pa nga gihisgotan sa Ikaduhang Hari, dili ba kita makakat-on ug hinungdanong mga leksiyon kon unsay angay natong paningkamotang buhaton ug kon unsay angay natong likayan? (Roma 15:4; 1 Corinto 10:11) Oo, “ang pulong sa Diyos buhi ug gamhanan.”—Hebreohanon 4:12.

[Kahon/Hulagway sa panid 10]

MGA MILAGRO NI ELISEO

1. Gitunga ang katubigan sa Jordan.—2 Hari 2:14

2. Ang dili-maayong tubig sa Jerico gihimong makapahimsog.—2 Hari 2:19-22

3. Ang delingkuwenteng mga kabataan giatake sa mga oso.—2 Hari 2:23, 24

4. Ang mga sundalo gitagan-an ug tubig.—2 Hari 3:16-26

5. Usa ka balong babaye nakadawat ug lana.—2 Hari 4:1-7

6. Usa ka apuli nga Sunaminhon nga babaye nagsamkon.—2 Hari 4:8-17

7. Usa ka bata gibanhaw.—2 Hari 4:18-37

8. Nahimo nang luwas kan-on ang usa ka makahilo nga sinabaw.—2 Hari 4:38-41

9. Usa ka gatos ka tawo ang gipakaon ug 20 ka tinapay.—2 Hari 4:42-44

10. Si Naaman naayo sa iyang sanla.—2 Hari 5:1-14

11. Mibalhin kang Gehazi ang sanla ni Naaman.—2 Hari 5:24-27

12. Gipalutaw ang ulo sa atsa.—2 Hari 6:5-7

13. Usa ka alagad nakakitag mga manulonda nga nagsakay sa mga karo.—2 Hari 6:15-17

14. Ang Siryanhong kasundalohan gibutaan.—2 Hari 6:18

15. Naulian ang pagkabuta sa Siryanhong kasundalohan.—2 Hari 6:19-23

16. Nabanhaw ang usa ka lalaki.—2 Hari 13:20, 21

[Chart/Mga hulagway sa panid 12]

MGA HARI SA JUDA UG SA ISRAEL

Saul/David/Solomon: 1117/1077/1037 W.K.P. a

GINGHARIAN SA JUDA PETSA (W.K.P.) GINGHARIAN SA ISRAEL

Rehoboam ․․․․․․ 997 ․․․․․․ Jeroboam

Abias/Asa ․․․․ 980/978 ․․․․

․․ 976/975/952 ․․ Nadab/Baasa/Elah

․․ 951/951/951 ․․ Zimri/Omri/Tibni

․․․․․․ 940 ․․․․․․ Ahab

Jehosapat ․․․․․․ 937 ․․․․․․

․․․․ 920/917 ․․․․ Ahazias/Jehoram

Jehoram ․․․․․․ 913 ․․․․․․

Ahazias ․․․․․․ 906 ․․․․․․

(Atalia) ․․․․․․ 905 ․․․․․․ Jehu

Jehoas ․․․․․․ 898 ․․․․․․

․․․․ 876/859 ․․․․ Jehoahaz/Jehoas

Amazias ․․․․․․ 858 ․․․․․․

․․․․․․ 844 ․․․․․․ Jeroboam II

Azarias (Uzzias) ․․․․․․ 829 ․․․․․․

․․ 803/791/791 ․․ Zecarias/Salum/Menahem

․․․․ 780/778 ․․․․ Pekahias/Peka

Jotam/Ahaz ․․․․ 777/762 ․․․․

․․․․․․ 758 ․․․․․․ Oseas

Ezequias ․․․․․․ 746 ․․․․․․

․․․․․․ 740 ․․․․․․ Samaria gibihag

Manases/Amon/Josias ․․ 716/661/659 ․․

Jehoahaz/Jehoiakim ․․․․ 628/628 ․․․․

Jehoiakin/Zedekias ․․․․ 618/617 ․․․․

Jerusalem gilaglag ․․․․․․ 607 ․․․․․․

[Footnote]

[Hulagway sa panid 8, 9]

Si Naaman nagmapainubsanon ug busa naayo pinaagi sa gahom ni Jehova

[Hulagway sa panid 8, 9]

Unsay nahitabo kang Elias samtang siya “mikayab diha sa alimpulos”?