Mga Ginikanan—Unsang Kaugmaon ang Gusto Ninyo Para sa Inyong mga Anak?

“Kamong mga batan-ong lalaki ug kamong mga ulay usab . . . Padayega sila sa ngalan ni Jehova.”—SALMO 148:12, 13.

1. Unsay mga kabalaka sa mga ginikanan alang sa ilang mga anak?

 KINSANG ginikanan ang dili mabalaka bahin sa kaugmaon sa iyang anak? Sukad sa pagkatawo sa bata—o una pa gani niana—ang mga ginikanan magsugod na sa pagkabalaka labot sa iyang kaayohan. Himsog ba unya siya? Normal ba unya ang iyang pagtubo? Samtang magkadako ang bata, magkadaghan usab ang mga kabalaka. Sa katibuk-an, gusto lamang sa mga ginikanan ang kinamaayohan alang sa ilang anak.—1 Samuel 1:11, 27, 28; Salmo 127:3-5.

2. Nganong daghang ginikanan karon ang gusto gayod nga ang ilang mga anak makatagamtam ug maayong kinabuhi inigkadagko na nila?

² Apan, sa kalibotan karon malisod alang sa mga ginikanan ang pagtagana sa kinamaayohan alang sa ilang mga anak. Daghang ginikanan ang nakaagom ug mga kalisdanan—mga gubat, dagkong kausaban sa politika, kalisod sa ekonomiya, masakit nga pisikal ug emosyonal nga kasinatian, ug uban pa. Siyempre, maoy ilang kinasingkasing nga tinguha nga ang ilang mga anak dili makaagom sa samang mga butang. Sa dato nga mga nasod, ang mga ginikanan makamatikod tingali nga ang mga anak sa ilang mga higala ug mga paryente miasenso diha sa ilang propesyonal nga mga karera ug nakatagamtam ug daw malamposong mga kinabuhi. Busa, sila mapugos sa paghimo sa tanan nilang maarangan aron sa pagseguro nga ang ilang mga anak makatagamtam usab ug medyo haruhay ug may kasegurohan nga kinabuhi—usa ka maayong kinabuhi—inigkadagko na nila.—Ecclesiastes 3:13.

Pagpili ug Usa ka Maayong Kinabuhi

3. Unsang pagpili ang gihimo sa mga Kristohanon?

³ Ingong mga sumusunod ni Jesu-Kristo, ang mga Kristohanon mipili sa pagpahinungod sa ilang kinabuhi kang Jehova. Ilang gituman ang giingon ni Jesus: “Kon si bisan kinsa buot mosunod kanako, padumilia siya sa iyang kaugalingon ug ipapas-an ang iyang estaka sa pagsakit sa adlaw-adlaw ug magpadayon sa pagsunod kanako.” (Lucas 9:23; 14:27) Oo, ang kinabuhi sa usa ka Kristohanon naglangkit gayod  ug pagsakripisyo sa kaugalingon. Bisan pa niana, kana dili usa ka kinabuhi sa kakabos ug kagul-anan. Hinunoa, kana maoy malipayon ug makapatagbaw nga kinabuhi—usa ka maayong kinabuhi—tungod kay kana naglangkit ug paghatag, ug sumala sa giingon ni Jesus, “adunay labaw nga kalipay sa paghatag kay sa pagdawat.”—Buhat 20:35.

4. Unsay giawhag ni Jesus nga pangagpason sa iyang mga sumusunod?

⁴ Ang mga tawo sa adlaw ni Jesus nagkinabuhi ilalom sa malisod nga mga kahimtang. Gawas pa sa pagpangitag pangabuhian, kinahanglang antoson nila ang mabangis nga pagmando sa mga Romano ug ang hilabihang kabug-at nga gipahamtang sa panatikong mga relihiyonista sa maong panahon. (Mateo 23:2-4) Bisan pa niana, daghan nga nakadungog bahin kang Jesus ang kinabubut-ong naghiklin sa ilang personal nga mga pangagpas—bisan mga karera—ug nahimong iyang mga sumusunod. (Mateo 4:18-22; 9:9; Colosas 4:14) Ang mao bang mga tinun-an nagpameligro sa ilang kaugalingon ug sa ilang kaugmaon? Matikdi ang giingon ni Jesus: “Ang matag usa nga nagbiyag mga balay o mga igsoong lalaki o mga igsoong babaye o amahan o inahan o mga anak o mga yuta tungod sa akong ngalan magadawat ug pilo-pilo pa ug makapanunod sa kinabuhing walay kataposan.” (Mateo 19:29) Gipasaligan ni Jesus ang iyang mga sumusunod nga ang langitnong Amahan nahibalo sa ilang mga panginahanglan. Busa siya nag-awhag kanila: “Nan, magpadayon sa pagpangita pag-una sa gingharian ug sa iyang pagkamatarong, ug kining tanang ubang mga butang igadugang ra kaninyo.”—Mateo 6:31-33.

5. Unsay gibati sa pipila ka ginikanan bahin sa pasalig ni Jesus nga atimanon sa Diyos ang iyang mga alagad?

⁵ Ang situwasyon susama usab karon. Si Jehova nahibalo sa atong mga panginahanglan, ug kadtong nag-una sa intereses sa Gingharian diha sa ilang kinabuhi, ilabina kadtong nakigbahin sa bug-os-panahong ministeryo, gipasaligan usab nga siya magaatiman kanila. (Malaquias 3:6, 16; 1 Pedro 5:7) Apan, ang ubang mga ginikanan nagduhaduha niining bahina. Sa usa ka bahin, gusto nilang makita ang ilang mga anak nga mouswag diha sa pag-alagad kang Jehova, tingali sa ngadtongadto mosulod sa bug-os-panahong ministeryo. Sa laing bahin, tungod sa kahimtang sa ekonomiya ug sa kalisod sa pagpangitag trabaho karon, ilang gibati nga hinungdanon nga ang mga batan-on mokuha una ug maayong edukasyon aron makabaton sila sa gikinahanglang mga kuwalipikasyon alang sa usa ka maayong trabaho o labing menos duna silay kapaingnan kon gikinahanglan. Alang sa maong mga ginikanan, ang usa ka maayong edukasyon subsob nagkahulogan ug taas nga edukasyon.

Pagpangandam Alang sa Kaugmaon

6. Sa unsang paagi ang terminong “taas nga edukasyon” gigamit niining artikuloha?

⁶ Ang matag nasod adunay lainlaing edukasyonal nga sistema. Pananglitan, sa Tinipong Bansa ang publikong mga tunghaan nagtanyag ug 12 ka tuig nga sukaranang edukasyon. Human niana, ang mga estudyante mahimong moeskuyla sa unibersidad o sa kolehiyo sulod sa upat o kapin pang katuigan, diin sila mahatagan ug batsilyer (bachelor’s degree) iniggraduwar o mopadayon sa pag-eskuyla human sa paggraduwar aron mokuha ug kurso sa medisina, pamalaod, inhenyeriya, ug uban pa. Ang maong edukasyon sa unibersidad maoy gipasabot sa dihang ang terminong “taas nga edukasyon” gigamit niining artikuloha. Sa laing bahin, adunay teknikal ug bokasyonal nga mga tunghaan, nga nagtanyag ug mugbong mga kurso diin ang usa mahatagan ug sertipiko o diploma sa usa ka kahanas o serbisyo.

7. Ang mga estudyante sa hayskul naladlad sa unsang mga pagpit-os?

⁷ Ang kiling karon diha sa mga tunghaan sa hayskul mao ang pag-andam sa ilang mga estudyante alang sa taas nga edukasyon. Aron makab-ot kini, kadaghanang tunghaan sa hayskul nagsentro sa pagtagad diha sa mga subject nga makapaarang sa mga estudyante sa pagkuha ug taas nga grado diha sa mga pasulit nga gikinahanglan aron makasulod sa unibersidad inay kay sa mga kurso nga makatabang sa mga estudyante sa pagpangitag trabaho. Ang mga estudyante sa hayskul karon gipit-os pag-ayo sa mga magtutudlo, magtatambag, ug mga isigkaestudyante nga himoong tumong ang pagpaenrol diha sa kinamaayohang mga unibersidad, diin sila malaomon nga makakuha ug mga kurso nga makapaarang kanila sa pagkakita ug maayo ug dagkog-suweldo nga mga trabaho.

8. Unsang mga pagpili ang giatubang sa Kristohanong mga ginikanan?

⁸ Nan, unsay angayng buhaton sa Kristohanong mga ginikanan? Siyempre, gusto nila nga ang ilang mga anak molampos diha sa eskuylahan ug makakat-on sa kinahanglanong mga kahanas aron sa pagsuportar sa ilang kaugalingon sa umaabot nga mga adlaw. (Proverbio 22:29) Apan pasagdan na lang ba  nila ang ilang mga anak nga maimpluwensiyahan sa espiritu sa pag-indigay nga modato ug molampos? Unsang matanga sa mga tumong ang ilang gidasig sa ilang mga anak, pinaagi man sa pulong o kaha sa personal nga panig-ingnan? Ang ubang mga ginikanan naghago ug nagtigom ug salapi aron makapaeskuyla sa ilang mga anak diha sa mga unibersidad o mga kolehiyo ugma-damlag. Ang uban mangutang pa gani tungod niini. Apan, ang magasto sa maong desisyon dili lamang masukod pinaagi sa salapi nga gibayad. Pilay magasto sa pagpangagpas ug taas nga edukasyon karon?—Lucas 14:28-33.

Ang Magasto sa Pagpangagpas ug Taas nga Edukasyon

9. Unsay ikaingon bahin sa galastohan sa taas nga edukasyon karon?

⁹ Sa dihang kita maghunahuna ug galastohan, kasagaran kita maghunahuna sa ibayad nga salapi. Sa ubang mga nasod, ang taas nga edukasyon gisuportahan sa gobyerno ug ang kuwalipikadong mga estudyante dili kinahanglang mobayad ug matrikula. Apan, sa kadaghanang dapit ang taas nga edukasyon mahal kaayo ug nag-anam pa ka mahal. Usa ka artikulo sa mantalaang New York Times nag-ingon: “Ang taas nga edukasyon giisip kanhi ingong instrumento nga magbukas ug kahigayonan. Sa pagkakaron kini nagpamatuod nga adunay kalainan tali sa mga adunahan ug sa dili kaayo adunahan. Sa ato pa, ang makaabot sa dekalidad nga taas nga edukasyon halos ang mga dato ug impluwensiyado na lamang, kinsa nagpaeskuyla sa ilang mga anak diha sa maayong mga unibersidad aron pagseguro nga sila usab mahimong dato ug impluwensiyado sa katilingban. Angay bang pilion sa mga ginikanan ang maong tumong alang sa ilang mga anak?—Filipos 3:7, 8; Santiago 4:4.

10. Sa unsang paagi ang taas nga edukasyon nalangkit pag-ayo sa pagpauswag sa presenteng sistema?

¹⁰ Bisan sa mga dapit diin libre ang taas nga edukasyon, lagmit adunay nagpahiping mga responsibilidad. Pananglitan, ang The Wall Street Journal nagtaho nga sa usa ka nasod sa Habagatan-sidlakang Asia, ang gobyerno adunay “samag-piramide nga pamaagi sa tunghaan nga ang tuyo mao ang pag-aghat sa hawod kaayo nga mga estudyante nga mahimong numero uno.” Kon sila mahimong numero uno, sila makaeskuyla diha sa inila nga mga tunghaan sa kalibotan—ang Oxford ug Cambridge sa Inglaterra, ang Ivy League nga mga tunghaan sa Tinipong Bansa, ug uban pa. Nganong ang maong gobyerno nagtanyag nianang layog-abot nga mga programa? “Aron mouswag ang ekonomiya sa nasod,” matod pa sa taho. Ang edukasyon tingali halos libre, apan ang ibayad sa mga estudyante mao ang kinabuhi nga nalinga pag-ayo sa pagpauswag sa presenteng sistema. Bisan tuod ang maong paagi sa pagkinabuhi pinangita kaayo sa kalibotan, mao ba kanay gusto sa Kristohanong mga ginikanan para sa ilang mga anak?—Juan 15:19; 1 Juan 2:15-17.

11. Unsay gipakita sa mga taho mahitungod sa pag-abuso sa alkoholikong ilimnon ug seksuwal nga imoralidad taliwala sa mga estudyante sa unibersidad?

¹¹ Unya anaa ang palibot. Ang mga unibersidad ug kolehiyo naila sa dili maayong panggawi—pag-abuso sa droga ug alkoholikong ilimnon, imoralidad, pagpangopya, hazing (rituwal para sa mga bag-ong membro sa usa ka fraternity), ug daghan pang susama niana. Tagda ang pag-abuso sa alkoholikong ilimnon. Sa pagtaho bahin sa binge drinking, sa ato pa, ang pag-inom aron lang mahubog, ang magasing New Scientist nag-ingon: “Mga 44 porsiyento sa [mga estudyante sa unibersidad sa Tinipong Bansa] magpatuyang sa pag-inom labing menos kas-a sa usa ka ordinaryong duha-ka-semana nga yugto.” Ang mao gihapong problema komon taliwala sa mga batan-on sa Australia, Britanya, Rusya, ug sa ubang mga dapit. Kon bahin sa seksuwal nga imoralidad, ang kanunayng estoryahan sa mga estudyante karon mao ang terminong “hooking up,” nga sumala sa usa ka taho sa Newsweek “naghubit sa kas-a lang nga pagpakigsekso—naglakip sa paghalokay o bisan gani sa  pagpakigsekso—tali sa mga magkaila nga wala ganiy plano nga mag-estoryahay inigkahuman niana.” Ang mga pagtuon nagpakita nga gikan sa 60 ngadto sa 80 porsiyento sa mga estudyante ang nakigbahin niining matanga sa kalihokan. “Kon ikaw usa ka normal nga estudyante sa kolehiyo,” matod sa usa ka tigdukiduki, “buhaton nimo kana.”—1 Corinto 5:11; 6:9, 10.

12. Naladlad sa unsang mga pagpit-os ang mga estudyante sa kolehiyo?

¹² Gawas pa sa dili maayong palibot, anaa ang kapit-os tungod sa mga asaynment sa eskuylahan ug mga pasulit. Siyempre, ang mga estudyante kinahanglang magtuon ug mohimo sa ilang homwork aron makapasar sa mga pasulit. Ang uban tingali kinahanglang motrabaho nga dili-bug-os panahon samtang nag-eskuyla. Kining tanan nagkinahanglan ug dako kaayong panahon ug kusog. Nan, may panahon pa ba sila alang sa espirituwal nga mga kalihokan? Sa dihang mosamot ang pagpit-os, unsa may ilang ihiklin? Ang mga intereses ba sa Gingharian mao gihapoy ilang unahon, o ihiklin hinuon nila kini? (Mateo 6:33) Ang Bibliya nag-awhag sa mga Kristohanon: “Pagbantay pag-ayo nga ang inyong paglakaw dili ingon sa dili-maalamon kondili ingon sa maalamon nga mga tawo, nga magapalit sa nahiangay nga panahon alang sa inyong kaugalingon, tungod kay ang mga adlaw daotan.” (Efeso 5:15, 16) Pagkamakapasubo nga ang uban mitalikod sa pagtuo tungod sa paggugol sa ilang panahon ug kusog diha sa pag-eskuyla o sa pagkalangkit sa dili-kasulatanhong panggawi diha sa kolehiyo!

13. Unsang mga pangutana ang angayng palandongon sa Kristohanong mga ginikanan?

¹³ Siyempre, ang imoralidad, daotang panggawi, ug mga pagpit-os wala lamang mahitabo diha sa kolehiyo o unibersidad. Apan, daghang batan-on sa kalibotan ang naglantaw nianang mga butanga ingong bahin lamang sa edukasyon, ug nag-isip nianang normal. Tuyoon ba sa Kristohanong mga ginikanan ang pagladlad sa ilang mga anak nianang matanga sa palibot sulod sa upat o tingali mas daghan pang katuigan? (Proverbio 22:3; 2 Timoteo 2:22) Takos ba ang risgo nga nalangkit tungod sa mga benepisyo nga lagmit madawat sa mga batan-on? Ug labawng hinungdanon, unsay gitudlo ngadto sa mga batan-on bahin sa mga butang nga angayng unahon sa ilang kinabuhi? a (Filipos 1:10; 1 Tesalonica 5:21) Ang mga ginikanan kinahanglang seryoso ug mainampoon nga mamalandong niining mga pangutanaha, maingon man sa kapeligrohan sa pagpaeskuyla sa ilang mga anak didto sa laing siyudad o nasod.

 Unsay mga Kapilian?

14, 15. (a) Bisan pa sa popular nga hunahuna, unsang tambag sa Bibliya ang mapadapat karon? (b) Unsang mga pangutana ang ikasukna sa mga batan-on sa ilang kaugalingon?

¹⁴ Karon, ang popular nga hunahuna mao nga aron molampos ang mga batan-on, ang bugtong kapilian mao ang pag-eskuyla sa unibersidad. Apan, imbes sundon kon unsay popular, ang mga Kristohanon nagpatalinghog sa tambag sa Bibliya: “Hunong na sa pagpaumol sumala niining sistemaha sa mga butang, kondili mag-usab kamo pinaagi sa pagbag-o sa inyong hunahuna, aron inyong ikapamatuod sa inyong kaugalingon ang maayo ug dalawaton ug hingpit nga kabubut-on sa Diyos.” (Roma 12:2) Unsay kabubut-on sa Diyos alang sa iyang katawhan, bata ug tigulang, niining kataposang hugna sa panahon sa kataposan? Si Pablo nag-awhag kang Timoteo: “Maghupot ug maayong panghunahuna sa tanang butang, antosa ang daotan, himoa ang buluhaton sa usa ka tig-ebanghelyo, tumana sa bug-os ang imong ministeryo.” Kanang mga pulonga seguradong mapadapat kanatong tanan karon.—2 Timoteo 4:5.

¹⁵ Imbes malinga sa materyalistikong espiritu sa kalibotan, kitang tanan kinahanglang “maghupot ug maayong panghunahuna”—nga magsentro sa atong pagtagad sa espirituwal nga mga butang. Kon ikaw usa ka batan-on, pangutan-a ang imong kaugalingon: ‘Naningkamot ba ako pag-ayo sa ‘pagtuman sa bug-os sa akong ministeryo,’ sa paghimo sa akong kaugalingon nga kuwalipikadong ministro sa Pulong sa Diyos? Unsay akong mga plano sa pagpangagpas sa “bug-os” sa akong ministeryo? Gipalandong ko ba ang paghimo sa bug-os-panahong pag-alagad ingong usa ka karera?’ Kini maoy malisod nga mga pangutana, ilabina sa dihang makita nimo ang ubang mga batan-on nga nagpatuyang sa hakog nga mga pangagpas, nga ‘nagtinguha sa dagkong mga butang’ nga ilang gihunahuna nga motultol ngadto sa usa ka masanag nga kaugmaon. (Jeremias 45:5) Busa, ang Kristohanong mga ginikanan maalamong nagtagana sa ilang mga anak ug usa ka maayong espirituwal nga palibot ug pagbansay sukad sa pagkabata.—Proverbio 22:6; Ecclesiastes 12:1; 2 Timoteo 3:14, 15.

16. Sa unsang paagi ang Kristohanong mga ginikanan maalamong nagtagana ug maayong espirituwal nga palibot alang sa ilang mga anak?

¹⁶ “Gisusi kanunay ni Mama kon kinsay among gikauban,” nahinumdom ang kamagulangan sa tulo ka batang lalaki sa usa ka pamilya diin ang inahan maoy bug-os-panahong ministro sulod sa daghang katuigan. “Wala kami makig-uban sa among mga eskolmet kondili sa mga igsoon lamang sa kongregasyon nga maayog espirituwal nga mga batasan. Siya regular usab nga nagdapit niadtong anaa sa bug-os-panahong pag-alagad—mga misyonaryo, nagapanawng mga magtatan-aw, Bethelite, ug mga payunir—nga moadto sa among balay aron amo silang makauban. Ang pagpamati sa ilang mga eksperyensiya ug pagkakita sa ilang kalipay nakatabang sa pagpatisok diha sa among kasingkasing sa tinguha nga mosulod sa bug-os-panahong pag-alagad.” Pagkadakong kalipay nga makita karon nga silang tulo anaa na sa bug-os-panahong ministeryo—ang usa nag-alagad sa Bethel, ang usa nakatambong na sa Tunghaan sa Pagbansay sa Ministeryo, ug ang usa nagpayunir!

17. Unsang giya ang ikatagana sa mga ginikanan ngadto sa mga batan-on sa ilang pagpilig kurso ug trabaho? (Tan-awa ang kahon sa panid 29.)

¹⁷ Gawas pa sa pagtagana ug maayong espirituwal nga palibot, kinahanglan nga sa labing sayo nga maarangan, ang mga ginikanan maghatag usab ug hustong  giya sa ilang mga anak diha sa ilang pagpilig kurso ug bokasyonal nga pagbansay. Ang laing batan-ong lalaki, nga karon nag-alagad na sa Bethel, nag-ingon: “Ang akong mga ginikanan nagpayunir una pa ug human sila maminyo ug naghimo sa ilang kinamaayohan sa pagtisok sa espiritu sa pagpayunir diha sa tibuok pamilya. Kon kami mamili ug mga kurso o maghimog mga desisyon nga mag-apektar sa among kaugmaon, sila kanunayng magdasig kanamo sa paghimo sa pagpili nga maghatag kanamo ug labing maayong kahigayonan nga makakitag dili-bug-os-panahong trabaho ug magpayunir.” Imbes mopili ug mga kurso nga ang tumong mao ang pag-eskuyla sa unibersidad, ang mga ginikanan ug mga anak kinahanglang maghunahuna sa mga kurso nga mapuslanon sa pagpangagpas ug teokratikanhong karera. b

18. Unsang mga kahigayonan sa pagtrabaho ang mahimong konsiderahon sa mga batan-on?

¹⁸ Ang mga pagtuon nagpakita nga sa daghang nasod, adunay dinaliang panginahanglan, dili sa mga graduwado sa unibersidad, kondili sa mga tawo nga motrabaho ug mga kahanas ug mga serbisyo. Ang USA Today nagtaho nga “70% sa mga trabahante sa umaabot nga mga katuigan dili na kinahanglang mokuha pa ug upat-ka-tuig nga kurso sa kolehiyo, kondili, hinuon, duha ka tuig nga kurso na lang diha sa publikong kolehiyo o sa usa ka bokasyonal nga tunghaan.” Daghan sa maong mga tunghaan ang nagtanyag ug mugbong mga kurso labot sa mga trabaho sa opisina, pagpangayo ug awto, pagpangayo ug kompiyuter, pagka-tubero, pag-areglar sa buhok, ug daghan pang ubang mga kahanas. Maayo ba kining mga trabahoa? Siyempre! Tingali kini dili sama ka madanihon ingon sa gihunahuna sa uban, apan kini makasuportar sa panginahanglan ug dili makabalda sa eskedyul niadtong ang tinuod nga bokasyon mao ang pag-alagad kang Jehova.—2 Tesalonica 3:8.

19. Unsa ang labing segurado nga paagi sa pagtagamtam ug malipayon ug makapatagbaw nga kinabuhi?

¹⁹ “Kamong mga batan-ong lalaki ug kamong mga ulay usab,” naghangyo ang Bibliya, “padayega sila sa ngalan ni Jehova, kay ang iyang ngalan lamang maoy hataas uyamot. Ang iyang dignidad maoy labaw pa sa yuta ug sa langit.” (Salmo 148:12, 13) Kon itandi sa mga posisyon ug mga balos nga gitanyag sa kalibotan, ang usa ka karera sa bug-os-panahong pag-alagad kang Jehova sa walay duhaduha mao ang labing segurado nga paagi sa pagtagamtam ug malipayon ug makapatagbaw nga kinabuhi. Hinumdomi ang pasalig sa Bibliya: “Ang panalangin ni Jehova—mao kana ang makapadato, ug dili niya kana dugangan ug kasakit.”—Proverbio 10:22.

[Mga footnote]

Ikapatin-aw Mo Ba?

• Sa unsa nagasalig ang mga Kristohanon alang sa usa ka may-kasegurohang kaugmaon?

• Unsang mga problema ang giatubang sa Kristohanong mga ginikanan mahitungod sa kaugmaon sa ilang mga anak?

• Unsay kinahanglang konsiderahon sa dihang magkuwenta sa galastohan sa pagpangagpas ug taas nga edukasyon?

• Sa unsang paagi matabangan sa mga ginikanan ang ilang mga anak sa pagpangagpas ug karera sa pag-alagad kang Jehova?

[Mga Pangutana sa Pagtuon]

[Kahon sa panid 29]

Unsay Bili sa Taas nga Edukasyon?

Kadaghanan sa nagpaenrol sa unibersidad nagdahom nga makatapos ug kurso nga magpaposible kanila sa paghupot ug dagkog-suweldo ug may-kasegurohan nga mga trabaho. Apan, ang mga taho sa gobyerno nagpakita nga un-kuwarto lamang niadtong moeskuyla sa kolehiyo ang makatapos ug kurso sulod sa unom ka tuig—makapasubo nga proporsiyon sa nakalampos. Bisan pa niana, ang mao bang kurso maggarantiya ug usa ka maayong trabaho? Matikdi kon unsay resulta sa bag-ong mga panukiduki ug mga pagtuon.

“Ang pag-eskuyla [sa mga unibersidad] sa Harvard o Duke dili awtomatikong maggarantiya ug mas maayong trabaho ug mas dakong suweldo. . . . Ang mga kompaniya wala kaayoy kasayoran bahin sa mga batan-on nga nangitag trabaho. Ang usa ka diploma gikan sa Ivy League University dalayegon tingali. Apan sa ulahi, ang mahimo o dili mahimo sa mga tawo mao ang labawng hinungdanon.”—Newsweek, Nobyembre 1, 1999.

“Bisan tuod ang kasagarang trabaho karon nagkinahanglan ug mas dakong kahanas kay kaniadto . . . , ang mga kahanas nga gikinahanglan niining mga trabahoa mao ang maayong mga kahanas nga nakat-onan sa hayskul pa—matematika, pagbasa, ug pagsulat . . . , dili ang mga kahanas nga nakat-onan sa kolehiyo. . . . Ang mga estudyante dili kinahanglang moeskuyla sa kolehiyo aron makabaton ug maayong trabaho, apan sila kinahanglan gayod nga mahimong batid sa mga kahanas nga makat-onan sa hayskul.”—American Educator, Spring 2004.

“Kadaghanan sa mga kolehiyo dili realistikanhon sa ilang pag-andam sa mga estudyante nga mahimong mga trabahante iniggraduwar sa kolehiyo. Ang bokasyonal nga mga tunghaan . . . nag-anam ka popular. Ang gidaghanon sa nagpaenrol niana miuswag ug 48% gikan sa 1996 hangtod sa 2000. . . . Kasamtangan, kadtong mahal, makahurot-ug-panahon nga mga diploma sa kolehiyo nagkamenos ug bili kay sukad masukad.”—Time, Enero 24, 2005.

“Ang mga pangagpas sa Department of Labor sa T.B. alang sa enterong tuig sa 2005 nagpadayag ug makahahadlok nga posibilidad nga labing menos un-tersiya sa tanang graduwado sa upat-ka-tuig nga mga kurso sa kolehiyo dili makakitag trabaho nga haom sa ilang nahuman nga kurso.”—The Futurist, Hulyo/Agosto 2000.

Tungod niining tanan, nagkadaghang edukador ang nagduhaduha gayod sa bili sa taas nga edukasyon karon. “Atong giedukar ang mga tawo alang sa dili haom nga mga tumong,” nag-ingon ang taho sa Futurist. Sa kasukwahi, matikdi kon unsay giingon sa Bibliya bahin sa Diyos: “Ako, si Jehova, mao ang imong Diyos, ang Usa nga nagtudlo kanimo aron ikaw makabaton ug kaayohan, ang Usa nga nagpalakaw kanimo sa dalan nga angay mong pagalaktan. Oh kon ikaw mamati lamang unta gayod sa akong mga sugo! Niana ang imong kalinaw mahimong sama gayod sa usa ka suba, ug ang imong pagkamatarong sama sa mga balod sa dagat.”—Isaias 48:17, 18.

[Hulagway sa panid 26]

Sila naghiklin sa personal nga mga pangagpas ug misunod kang Jesus

[Hulagway sa panid 31]

Ang Kristohanong mga ginikanan maalamong nagtagana sa ilang mga anak ug usa ka maayong espirituwal nga palibot sukad sa pagkabata