Aduna bay Makausab Gayod sa Kalibotan?

“Ang mga kabos moingon nga una sa tanan, sila gusto ug kalinaw ug kasegurohan—ug ikaduha, mga kahigayonan nga moarang-arang ang ilang kinabuhi. Gusto nila ug makiangayon nga nasodnon ug internasyonal nga mga polisa aron ang ilang mga paningkamot dili mababagan sa labaw nga gahom sa datong mga nasod ug dagkong mga kompaniya.”

MAO kanay giingon sa direktor sa usa ka internasyonal nga ahensiya sa hinabang bahin sa mga panahom ug pangandoy sa mga kabos. Sa pagkatinuod, ang iyang giingon haom nga naghubit sa tinguha sa tanang biktima sa mga trahedya ug inhustisya sa kalibotan. Silang tanan nangandoy ug usa ka kalibotan nga adunay tinuod nga kalinaw ug kasegurohan. Posible ba gayod ang ingon niana nga kalibotan? Aduna ba gayoy tawo nga may gahom ug katakos sa pag-usab sa usa ka dili-makiangayon nga kalibotan?

 Mga Paningkamot sa Pagpatunghag Kausaban

Daghang tawo ang misulay sa pagpatunghag kausaban. Pananglitan, si Florence Nightingale, usa ka Ingles nga babaye sa ika-19ng siglo, nagdeboto sa iyang kinabuhi diha sa kawsa sa pagtaganag hinlo, mabination nga pag-atiman sa masakiton. Sa iyang adlaw—sa wala pa madiskobrehi ang mga pangontra sa kagaw ug mga antibiotiko—ang pag-atiman sa masakiton dili sama sa atong gidahom karon. “Ang mga nars,” matod pa sa usa ka basahon, “dili edukado, hugawan, ug gibantog sa ilang paghuboghubog ug imoralidad.” Milampos ba si Florence Nightingale sa iyang mga paningkamot sa pag-usab sa paagi sa pag-atiman sa mga masakiton? Oo. Sa susama, daghan kaayong mahunahunaon, dili-mahakogon nga mga tawo ang nagmalamposon gayod sa pagtabang sa uban diha sa daghang bahin sa kinabuhi—sa literasiya, edukasyon, medisina, pamalay, mga programa sa pagpakaon, sa paghisgot lang ug pipila. Tungod niini, miarang-arang gayod ang kalidad sa kinabuhi sa milyonmilyong kabos.

Bisan pa niana, dili nato ikasalikway kining mapait nga kamatuoran: Gatosan ka milyong tawo ang nag-antos gihapon gumikan sa gubat, krimen, sakit, gutom, ug ubang daotang mga hitabo. Matod pa sa ahensiya sa hinabang didto sa Ireland nga ginganlag Concern, “Ang kakabos nakapatay ug 30,000 ka tawo kada adlaw.” Bisan ang pagpangulipon, nga maoy gihatagag dakong pagtagad sa daghan kaayong repormador sulod sa daghang siglo, naglungtad gihapon. “Adunay mas daghang ulipon nga buhi karon kon itandi sa tanang tawo nga gikawat gikan sa Aprika sa panahon sa pagnegosyo ug ulipon latas sa Atlantiko,” nag-ingon ang Disposable People—New Slavery in the Global Economy.

Unsay nakababag sa mga paningkamot sa mga tawo sa pagpatungha ug bug-os, dumalayon nga kausaban? Ang labaw ba lamang nga gahom sa mga dato ug gamhanan ang nakababag, o labaw pa niana ang nalangkit?

Mga Babag sa Kausaban

Sumala sa Pulong sa Diyos, ang kinadak-ang babag sa mga paningkamot sa tawo sa pagpatungha ug makiangayon gayod nga kalibotan mao si Satanas nga Yawa. Si apostol Juan nag-ingon nga “ang tibuok kalibotan nailalom sa gahom sa usa nga daotan.” (1 Juan 5:19) Sa pagkatinuod, sa pagkakaron si Satanas “nagpahisalaag sa tibuok gipuy-ang yuta.” (Pinadayag 12:9) Samtang anaa pa ang iyang daotang impluwensiya, aduna gayoy mga biktima sa pagkadaotan ug inhustisya. Unsay nakaingon niining makapasubong situwasyon?

Ang atong unang mga ginikanan, si Adan ug Eva, gihatagan ug usa ka yuta nga gidisenyo nga mahimong hingpit nga paraisong puy-anan alang sa tibuok tawhanong pamilya—usa ka kalibotan nga “maayo kaayo.” (Genesis 1:31) Kinsay nakapausab sa kahimtang? Si Satanas. Iyang gihagit ang katungod sa Diyos sa paghimog mga lagda nga angayng sundon sa mga tawo. Iyang gipasumbingay nga ang paagi sa Diyos sa pagmando dili makiangayon. Iyang gihaylo si Adan ug Eva nga mopili sa dalan sa pagkaindependente aron sila makahukom mismo kon unsay maayo ug daotan. (Genesis 3:1-6) Kini misangpot ngadto sa ikaduhang babag sa mga paningkamot sa tawo sa pagpatungha ug makiangayong kalibotan—ang sala ug pagkadili-hingpit.—Roma 5:12.

Nganong Gitugotan Kana?

‘Apan nganong gitugotan man sa Diyos nga magpadayon ang sala ug pagkadili-hingpit?’ aduna tingaliy mangutana. ‘Nganong wala na lang niya gamita ang iyang walay-kinutobang gahom sa paglaglag sa mga rebelde ug pagsugod  pag-usab?’ Morag yano kana nga solusyon. Apan, ang paggamit ug gahom magpatungha ug seryosong mga pangutana. Dili ba tinuod nga ang pag-abuso sa gahom maoy usa sa pangunang mga reklamo sa mga kabos ug dinaogdaog sa kalibotan? Dili ba kana magpatunghag pagduhaduha diha sa hunahuna sa matarong-ug-kasingkasing nga mga tawo sa dihang ang usa ka diktador mogamit ug gahom sa pagpapha kang bisan kinsa nga mosupak sa iyang mga polisa?

Aron makasalig ang matinud-anog-kasingkasing nga mga tawo nga Siya dili usa ka madaogdaogong tig-abuso sa gahom, gipili sa Diyos nga tugotan si Satanas ug ang tawhanong mga rebelde nga dili-mosunod sa mga balaod ug prinsipyo sa Diyos—sulod lamang sa usa ka limitadong yugto sa panahon. Ang panahon ray magpamatuod nga ang paagi sa Diyos sa pagmando mao lamang ang hustong paagi. Kini magpakita nga ang bisan unsang mga pagdili nga iyang gipatuman kanato maoy alang sa atong kaayohan. Sa pagkatinuod, ang makapasubong mga resulta sa pagrebelde batok sa pagmando sa Diyos nagpakita nga tinuod kana. Ug kana nagpamatuod nga ang Diyos aduna gayoy katarongan sa paggamit sa iyang dakong gahom sa pagwagtang sa tanang pagkadaotan sa iyang gitakda nga panahon. Kana hapit nang mahitabo.—Genesis 18:23-32; Deuteronomio 32:4; Salmo 37:9, 10, 38.

Una pa molihok ang Diyos, kita dili-makalingkawas sa usa ka dili-makiangayon nga sistema, nga ‘duyog nga nag-agulo ug anaa sa kasakitan.’ (Roma 8:22) Bisan unsay atong buhaton sa pag-usab sa kahimtang, dili gayod nato mapapha si Satanas, ni bug-os natong mawagtang ang pagkadili-hingpit nga maoy hinungdan sa tanan natong pag-antos. Dili gayod nato masumpo ang mga epekto sa sala nga napanunod gikan kang Adan.—Salmo 49:7-9.

Si Jesu-Kristo Magpatungha ug Dumalayong Kausaban

Nagpasabot ba kini nga wala na gayoy paglaom ang atong kahimtang? Wala. Ang usa nga mas gamhanan kay sa mortal nga tawo gitugyanan sa responsibilidad sa pagpatungha ug permanenteng kausaban. Kinsa man kana siya? Si Jesu-Kristo. Siya gihubit diha sa Bibliya ingong Pangulong Ahente sa Diyos alang sa kaluwasan sa tawhanong pamilya.—Buhat 5:31.

Siya nagpaabot karon sa “tinudlong panahon” sa Diyos nga siya molihok. (Pinadayag 11:18) Unsa man gayoy iyang buhaton? Iyang ‘ipasig-uli ang tanang butang nga gisulti sa Diyos pinaagi sa baba sa iyang balaang mga manalagna sa karaang panahon.’ (Buhat 3:21) Pananglitan, “pagaluwason [ni Jesus] ang kabos nga nagatuaw alang sa tabang, ingon man ang sinakit ug si bisan kinsa nga walay magtatabang. . . . Gikan sa pagpanglupig ug sa kapintasan tubson niya ang ilang kalag.” (Salmo 72:12-16) Pinaagi kang Jesu-Kristo, ang Diyos nagsaad nga iyang ‘pahunongon ang mga gubat hangtod sa kinatumyan sa yuta.’ (Salmo 46:9) “Walay pumoluyo [sa iyang nahinloan nga yuta] nga moingon: ‘Ako masakiton,’” siya nagsaad. Ang mga buta, bungol, bakol—kadtong tanan nga naapektohan sa sakit—mapasig-uli ngadto sa hingpit nga panglawas. (Isaias 33:24; 35:5, 6; Pinadayag 21:3, 4) Bisan kadtong nangamatay sa miaging mga siglo makabenepisyo usab. Siya nagsaad nga banhawon ang mga biktima sa inhustisya ug pagdaogdaog.—Juan 5:28, 29.

Si Jesu-Kristo dili magpatungha ug dili-bug-os, temporaryo nga kausaban. Wagtangon niya sa bug-os ang tanang babag sa usa ka makiangayon gayod nga kalibotan. Iyang wagtangon ang sala ug pagkadili-hingpit ug laglagon si Satanas nga Yawa ug ang tanan nga misubay sa iyang rebelyosong dalan. (Pinadayag 19:19, 20; 20:1-3, 10) Ang kagul-anan ug pag-antos nga temporaryong gitugotan sa Diyos “dili motungha sa ikaduhang higayon.” (Nahum 1:9) Mao kiniy gihunahuna ni Jesus sa dihang kita iyang gitudloan sa pag-ampo nga moanhi ang Gingharian sa Diyos ug matuman ang kabubut-on sa Diyos “maingon sa langit, mao man usab sa yuta.”—Mateo 6:10.

‘Apan,’ motutol ka tingali, ‘dili ba si Jesus mismo ang miingon nga “ang mga kabos kanunay nga anaa kanato”? Nagpasabot ba kana nga anaa kanunay ang inhustisya ug kakabos?’ (Mateo 26:11) Tinuod, si Jesus miingon nga anaa kanunay ang mga kabos. Apan, ang konteksto sa iyang mga pulong duyog sa mga saad sa Pulong sa Diyos nagpakita nga iyang gipasabot nga anaa kanunay ang mga kabos samtang ania pa kining sistemaha sa mga butang. Nahibalo siya nga walay tawo nga makawagtang sa kakabos ug inhustisya gikan sa kalibotan. Nahibalo usab siya nga iyang bag-ohon kanang tanan.  Sa dili madugay iyang ipatungha ang usa ka bag-o gayod nga sistema sa mga butang—“bag-ong mga langit ug usa ka bag-ong yuta” diin ang kasakit, balatian, kakabos, ug kamatayon dili na maglungtad.—2 Pedro 3:13; Pinadayag 21:1.

“Ayaw Kalimti ang Pagbuhat ug Maayo”

Nagpasabot ba kini nga walay kapuslanan ang pagbuhat sa bisan unsa nga atong maarangan sa pagtabang sa ubang mga tawo? Wala gayod. Ang Bibliya nagdasig kanato sa pagtabang sa uban sa dihang sila mag-atubang ug mga kalisdanan ug makapaguol nga mga kahimtang. “Ayaw ihikaw ang maayo gikan kanila nga takos niini, sa dihang anaa sa gahom sa imong kamot ang pagbuhat niini,” misulat si Haring Solomon sa kakaraanan. (Proverbio 3:27) “Ayaw kalimti ang pagbuhat ug maayo ug ang pagpakig-ambit sa mga butang sa uban,” nag-awhag si apostol Pablo.—Hebreohanon 13:16.

Si Jesu-Kristo nagdasig usab kanato sa pagbuhat sa bisan unsa nga atong maarangan sa pagtabang sa uban. Iyang giasoy ang ilustrasyon bahin sa usa ka Samarianhon nga nakaagi sa usa ka tawo nga gibun-og ug gikawatan. Ang Samarianhon, matod ni Jesus, gitukmod sa “kaluoy” sa paggamit sa iyang kaugalingong kahinguhaan sa pagbugkos sa mga samad sa tawo nga gibun-og ug sa pagtabang kaniya nga maulian gikan sa pagkulata kaniya. (Lucas 10:29-37) Kanang mabinationg Samarianhon wala makapausab sa kalibotan, apan nakahimo siyag dakong kausaban sa kinabuhi sa laing tawo. Mahimo usab nato ang susama niana.

Apan, labaw pa ang mahimo ni Jesu-Kristo kay sa pagtabang lamang sa mga tawo. Siya makapahinabo gayod ug kausaban, ug hapit na niyang buhaton kana. Sa dihang buhaton niya kana, moarang-arang na ang kinabuhi sa mga biktima sa dili-makiangayong mga kahimtang karon ug sila makatagamtam ug tinuod nga kalinaw ug kasegurohan.—Salmo 4:8; 37:10, 11.

Samtang kita nagpaabot niana, dili gayod kita magpanuko sa pagbuhat sa bisan unsa nga atong maarangan, sa espirituwal ug sa materyal nga paagi, sa ‘pagbuhat ug maayo’ ngadto sa tanan nga nabiktima sa usa ka dili-makiangayon nga kalibotan.—Galacia 6:10.

[Mga hulagway sa panid 5]

Si Florence Nightingale mihimog dagkong mga kausaban sa paagi sa pag-atiman sa mga masakiton

[Credit Line]

Courtesy National Library of Medicine

[Mga hulagway sa panid 7]

Ang mga sumusunod ni Kristo mobuhat ug maayo ngadto sa uban

[Picture Credit Line sa panid 4]

The Star, Johannesburg, S.A.