“Ang mga Dalan ni Jehova Matul-id”
“Ang mga Dalan ni Jehova Matul-id”
“Ang mga dalan ni Jehova matul-id, ug ang mga matarong mao ang magalakaw diha niana.”—OSEAS 14:9.
1, 2. Unsang matanga sa sinugdanan ang gihatag ni Jehova ngadto sa mga Israelinhon, apan unsay nahitabo kanila?
GIHATAG ni Jehova sa mga Israelinhon ang matarong nga sinugdanan sa panahon ni manalagnang Moises. Apan, sa sayong bahin sa ikawalong siglo W.K.P., ang ilang kahimtang daotan na kaayo mao nga sila gihukman sa Diyos tungod sa grabeng pagkadaotan. Tataw kining gihisgotan sa Oseas mga kapitulo 10 hangtod sa 14.
2 Ang kasingkasing sa Israel nahimong salingkapaw. Ang katawhan sa napulo-ka-tribong gingharian “nagdaro sa pagkadaotan” ug nag-ani ug pagkadili-matarong. (Oseas 10:1, 13) “Sa dihang bata pa ang Israel, siya akong gihigugma,” nag-ingon si Jehova, “ug gikan sa Ehipto gitawag ko ang akong anak.” (Oseas 11:1) Bisan pag gipagawas sa Diyos ang mga Israelinhon gikan sa pagkaulipon sa Ehipto, pagpamakak ug pagpanglimbong ang ilang gibalos kaniya. (Oseas 11:12) Busa gitambagan sila ni Jehova: “Kinahanglan kang mobalik sa imong Diyos, nga magabantay sa mahigugmaong-kalulot ug sa hustisya.”—Oseas 12:6.
3. Unsay nahitabo sa rebelyosong Samaria, apan sa unsang paagi ang mga Israelinhon mahimong kaluy-an?
3 Nakaagom ug malaglagong kataposan ang rebelyosong Samaria ug ang hari niini. (Oseas 13:11, 16) Apan ang kataposang kapitulo sa tagna ni Oseas gibuksan pinaagig usa ka pangaliyupo: “Balik, Oh Israel, kang Jehova nga imong Diyos.” Kon ang mga Israelinhon mahinulsolon pang nangayog pasaylo, kaluy-an unta sila sa Diyos. Siyempre, angay nilang ilhon nga “ang mga dalan ni Jehova matul-id” ug magalakaw diha niana.—Oseas 14:1-6, 9.
4. Unsang mga prinsipyo sa tagna ni Oseas ang atong hisgotan?
4 Kining bahina sa tagna ni Oseas naundan ug daghang prinsipyo nga makatabang kanato sa paglakaw uban sa Diyos. Atong hisgotan kini: (1) Gikinahanglan ni Jehova ang dili-salingkapaw nga pagsimba, (2) gipakita sa Diyos ang iyang maunongong gugma sa iyang katawhan, (3) kinahanglan kitang molaom kanunay kang Jehova, (4) ang mga dalan ni Jehova kanunayng matul-id, ug (5) ang mga makasasala mahimong mobalik kang Jehova.
Gikinahanglan ni Jehova ang Dili-Salingkapaw nga Pagsimba
5. Unsang matanga sa pag-alagad ang gikinahanglan sa Diyos kanato?
5 Gusto ni Jehova nga atong hatagan siya ug sagradong pag-alagad sa mahinlo ug dili-salingkapaw nga paagi. Ugaling lang, ang Israel nahimong dili-mabungahong “nagakaut-ot nga paras.” Ang mga molupyo sa Israel ‘nagpadaghan sa mga halaran’ aron gamiton sa bakak nga pagsimba. Kini nga mga apostata nagpatindog pa gani ug mga haligi—tingali mga obelisko nga gidisenyo aron gamiton sa mahugaw nga pagsimba. Si Jehova determinado sa pagguba sa mga halaran ug paglumpag sa mga haligi.—Oseas 10:1, 2.
6. Aron makalakaw uban sa Diyos, kinahanglang hinlo kita sa unsang kinaiya?
6 Ang pagkasalingkapaw walay luna taliwala sa mga alagad ni Jehova. Bisan pa niana, unsay nahitabo sa mga Israelinhon? Aw, “ang ilang kasingkasing nahimong salingkapaw”! Bisan pag kanhi sila may pakigsaad uban kang Jehova ingong napahinungod nga katawhan alang kaniya, siya nagpahayag nga sila sad-an sa pagkasalingkapaw. Unsay atong makat-onan gikan niini? Kon atong gipahinungod ang atong kaugalingon sa Diyos, kinahanglang dili kita mahimong mga salingkapaw. Ang Proverbio 3:32 nagpasidaan: “Ang hiwi nga tawo maoy dulumtanan kang Jehova, apan ang Iyang pagpakigsuod anaa uban sa mga matul-id.” Aron kita makalakaw uban sa Diyos, kinahanglang ipasundayag nato ang gugma “gikan sa hinlong kasingkasing ug gikan sa maayong tanlag ug gikan sa pagtuo nga walay pagkasalingkapaw.”—1 Timoteo 1:5.
Gipasundayag sa Diyos ang Iyang Maunongong Gugma sa Iyang Katawhan
7, 8. (a) Ubos sa unsang mga kahimtang nga atong matagamtam ang maunongong gugma sa Diyos? (b) Unsay angay natong buhaton kon kita makahimog grabeng sala?
7 Kon atong simbahon si Jehova sa dili-salingkapaw ug matul-id nga paagi, atong madawat ang iyang mahigugmaong-kalulot, o maunongong gugma. Ang badlongong mga Israelinhon giingnan: “Pagpugas kamo ug binhi sa pagkamatarong; pag-ani kamo sumala sa mahigugmaong-kalulot. Pagtikad kamo ug yuta nga arang matikad, sa dihang may panahon pa sa pagpangita kang Jehova hangtod nga siya moabot ug magatudlo kaninyo sa pagkamatarong.”—Oseas 10:12.
8 Kon ang mga Israelinhon mahinulsolon pang nangita kang Jehova, mas maayo unta ang kahimtang! Malipay unta siyang ‘magtudlo kanila sa pagkamatarong.’ Kon kita nakahimog grabeng sala, pangitaon nato si Jehova, unya mangayo sa iyang pasaylo ug mangayog espirituwal nga tabang gikan sa Kristohanong mga ansiyano. (Santiago 5:13-16) Hinaot pangayoon usab nato ang giya sa balaang espiritu sa Diyos, tungod kay “siya nga nagapugas alang sa iyang unod moani ug pagkadunot gikan sa iyang unod, apan siya nga nagapugas alang sa espiritu moani ug kinabuhing walay kataposan gikan sa espiritu.” (Galacia 6:8) Kon kita “nagapugas alang sa espiritu,” kanunay natong matagamtam ang maunongong gugma sa Diyos.
9, 10. Sa unsang paagi ang Oseas 11:1-4 mapadapat sa Israel?
9 Makasalig kita nga si Jehova kanunayng makiglabot sa iyang katawhan sa mahigugmaong paagi. Ang pamatuod niini makita sa Oseas 11:1-4, diin atong mabasa: “Sa dihang bata pa ang Israel, siya akong gihigugma, ug gikan sa Ehipto gitawag ko ang akong anak. . . . Ngadto sa mga larawan sa Baal sila naghalad, ug ngadto sa kinulit nga mga larawan sila naghimog gipaaso nga halad. Apan bahin kanako, ako nagtudlo kang Epraim [ang mga Israelinhon] sa paglakaw, nagsapnay kanila sa akong mga bukton; ug sila wala moila nga ako nag-ayo kanila. Pinaagi sa mga pisi sa yutan-ong tawo ako nagbutad kanila, pinaagi sa mga pisi sa gugma, mao nga kanila ako nahisama niadtong nagtangtang ug yugo gikan sa ilang apapangig, ug sa kalumo ako nagdala ug pagkaon sa matag usa.”
10 Ang Israel gitandi dinhi sa usa ka gamayng bata. Mahigugmaong gitudloan ni Jehova ang mga Israelinhon sa paglakaw, nga gigunitan sila sa iyang mga kamot. Ug siya kanunayng nagbutad kanila pinaagig “mga pisi sa gugma.” Pagkamakapatandog nga talan-awon! Hunahunaa nga ikaw usa ka ginikanan nga nag-agak sa imong gamayng bata nga nagtuon sa paglakaw. Ang imong mga bukton imong gidupa. Tingali mogamit ka pag pisi nga kahawiran sa imong gamayng anak aron dili siya matumba. Sa samang paagi, ingon niana kalumo ang gugma ni Jehova alang kanimo. Malipay siya sa pag-agak kanimo pinaagig “mga pisi sa gugma.”
11. Sa unsang paagi ang Diyos “nahisama niadtong nagtangtang ug yugo”?
11 Sa pagpakiglabot sa mga Israelinhon, si Jehova “nahisama niadtong nagtangtang ug yugo gikan sa ilang apapangig, ug sa kalumo [siya] nagdala ug pagkaon sa matag usa.” Ang Diyos milihok nga daw nagtangtang sa yugo nga gisangon sa mananap aron tawhay kining makakaon. Sa panahon lamang nga gibali sa mga Israelinhon ang ilang yugo sa pagpasakop kang Jehova nga nailalom sila sa malupigong yugo sa ilang mga kaaway. (Deuteronomio 28:45, 48; Jeremias 28:14) Hinaot nga dili gayod kita mahulog sa gahom sa atong dakong kaaway, si Satanas, ug mag-antos sa mga kasakit sa iyang malupigon nga yugo. Hinunoa, magpadayon kita sa paglakaw nga maunongon uban sa atong mahigugmaong Diyos.
Laom Kanunay Kang Jehova
12. Sumala sa Oseas 12:6, unsay gikinahanglan aron kita makapadayon sa paglakaw uban sa Diyos?
12 Aron makapadayon sa paglakaw uban sa Diyos, kita kinahanglang molaom kanunay kaniya. Giingnan ang mga Israelinhon: “Bahin kanimo, kinahanglan kang mobalik sa imong Diyos, nga magabantay sa mahigugmaong-kalulot ug sa hustisya; ug magalaom sa imong Diyos sa kanunay.” (Oseas 12:6) Ang mga molupyo sa Israel makapamatuod nga sila mahinulsolong mibalik kang Jehova pinaagi sa pagpasundayag ug mahigugmaong-kalulot, pagpakitag hustisya, ug ‘paglaom kanunay sa Diyos.’ Bisag unsa na ka dugay kita nga nagalakaw uban sa Diyos, kinahanglang determinado kita sa pagpasundayag ug mahigugmaong-kalulot, hustisya, ug sa paglaom kanunay sa Diyos.—Salmo 27:14.
13, 14. Sa unsang paagi gipadapat ni Pablo ang Oseas 13:14, nga naghatag kanatog unsang katarongan sa paglaom kang Jehova?
13 Ang tagna ni Oseas maylabot sa mga Israelinhon naghatag kanato ug linaing katarongan sa paglaom sa Diyos. “Gikan sa kamot sa Sheol tubson ko sila,” nag-ingon si Jehova. “Gikan sa kamatayon bawion ko sila. Hain ang imong mga ikot, Oh Kamatayon? Hain ang imong pagkamalaglagon, Oh Sheol?” (Oseas 13:14) Wala luwasa ni Jehova ang mga Israelinhon gikan sa kamatayon niadtong panahona, apan sa ngadtongadto iyang wagtangon ang kamatayon hangtod sa hangtod ug mawalay pulos ang kadaogan niini.
14 Sa nagsulat ngadto sa iyang isigkadinihogang mga Kristohanon, gikutlo ni Pablo ang tagna ni Oseas ug misulat: “Sa dihang kining madunot magsul-ob ug pagkadili-madunoton ug kining may-kamatayon magsul-ob ug pagkawalay-kamatayon, nan matuman na unya ang mga pulong nga nahisulat: ‘Ang kamatayon gilamoy hangtod sa kahangtoran.’ ‘Kamatayon, hain na ang imong kadaogan? Kamatayon, hain na ang imong ikot?’ Ang ikot nga nagapatunghag kamatayon mao ang sala, apan ang gahom alang sa sala mao ang Balaod. Apan salamat sa Diyos, kay siya nagahatag kanato sa kadaogan pinaagi sa atong Ginoong Jesu-Kristo!” (1 Corinto 15:54-57) Gibanhaw ni Jehova si Jesus gikan sa mga patay, nga naghatag ug makapalipay nga garantiya nga ang mga tawo nga anaa sa panumdoman sa Diyos pagabanhawon. (Juan 5:28, 29) Pagkamalipayong katarongan kana sa paglaom kang Jehova! Apan, aduna pay laing butang gawas sa pagkabanhaw nga makatukmod kanato sa paglakaw uban sa Diyos.
Ang mga Dalan ni Jehova Kanunayng Matul-id
15, 16. Unsay gitagna bahin sa Samaria, ug sa unsang paagi natuman kanang tagnaa?
15 Ang atong pagtuo nga “ang mga dalan ni Jehova matul-id” makatabang kanato sa paglakaw uban sa Diyos. Ang mga molupyo sa Samaria wala maglakaw sa matarong nga mga dalan sa Diyos. Busa, nag-antos sila sa mga sangpotanan sa ilang sala ug sa kakulang ug pagtuo kang Jehova. Kini ang gitagna: “Ang Samaria pakasad-on, kay siya masuklanon sa iyang Diyos. Pinaagi sa espada sila mangapukan. Ang ilang mga anak pagadugmokon, ug ang ilang mga babayeng mabdos pagayasyasan.” (Oseas 13:16) Ang mga rekord sa kasaysayan nagpakita nga ang mga Asiryanhon, nga mao ang nagpukan sa Samaria, naghimo gayod sa maong mangilngig nga mga buhat.
16 Ang Samaria mao ang kaulohang siyudad sa napulo-ka-tribong gingharian sa Israel. Apan dinhi, ang ngalang Samaria mahimong nagtumong sa tibuok teritoryo nianang ginghariana. (1 Hari 21:1) Gilikosan sa Asiryanhong Haring Shalmaneser V ang siyudad sa Samaria sa 742 W.K.P. Sa dihang napukan ang Samaria sa 740 W.K.P., daghang inila nga mga molupyo niini gidestiyero ngadto sa Mesopotamia ug Media. Wala kaayo matino kon si Shalmaneser V bay nakapukan sa Samaria o ang iyang manununod nga si Sargon II. (2 Hari 17:1-6, 22, 23; 18:9-12) Bisan pa niana, ang mga rekord ni Sargon naghisgot bahin sa pagkabihag sa 27,290 ka Israelinhon ngadto sa mga rehiyon sa Ibabaw sa Euprates ug Media.
17. Imbes tamayon ang mga sukdanan sa Diyos, unsay angay natong himoon?
17 Naagoman sa mga molupyo sa Samaria ang grabeng mga katalagman tungod sa ilang kapakyasan sa pagtuman sa matul-id nga mga dalan ni Jehova. Ingong dedikadong mga Kristohanon, antoson usab nato ang grabeng mga katalagman kon magpadayon kita sa pagbuhat ug daotan, nga magtamay sa matarong nga mga sukdanan sa Diyos. Hinaot dili kita mosubay sa maong daotan nga dalan! Hinunoa, ipadapat nato ang tambag ni apostol Pedro: “Ayaw tugoti nga aduna kaninyoy mag-antos ingong usa ka mamumuno o usa ka kawatan o usa ka mamumuhat ug daotan o usa ka hilabtanon sa mga butang sa uban. Apan kon siya nag-antos ingong usa ka Kristohanon, ayaw siya pabatia ug kaulaw, hinunoa kinahanglang magpadayon siya sa paghimaya sa Diyos niining ngalana.”—1 Pedro 4:15, 16.
18. Sa unsang paagi kita ‘makapadayon sa paghimaya sa Diyos’?
18 Kita ‘padayong maghimaya sa Diyos’ pinaagi sa paglakaw diha sa iyang matul-id nga mga dalan imbes magtuman sa atong gusto. Si Cain nakapatay tungod kay siya nagtuman sa iyang gusto ug wala mamati sa pasidaan ni Jehova nga siya hapit nang madaog sa sala. (Genesis 4:1-8) Si Balaam midawat ug bayad gikan sa hari sa Moab ug misulay sa pagtunglo sa Israel apan wala molampos. (Numeros 24:10) Ug gipatay sa Diyos ang Levihanon nga si Kore ug ang uban tungod sa pagsukol sa awtoridad ni Moises ug Aaron. (Numeros 16:1-3, 31-33) Siyempre, dili kita gustong mosubay sa mapintasong “dalan ni Cain,” magdalidali sa paglakaw diha sa ‘sayop nga dalan ni Balaam,’ o mamatay sa “masuklanong pulong ni Kore.” (Judas 11) Bisan pa niana, kon kita makasala, ang tagna ni Oseas makapahupay kanato.
Ang mga Makasasala Makabalik Kang Jehova
19, 20. Unsang mga halad ang gitanyag sa mahinulsolong mga Israelinhon?
19 Bisan kadtong napandol tungod kay nakahimog bug-at nga sala makabalik kang Jehova. Sa Oseas 14:1, 2, atong mabasa kini nga pangaliyupo: “Balik, Oh Israel, kang Jehova nga imong Diyos, kay ikaw napandol sa imong kasaypanan. Pagdala kamog mga pulong ug pamalik kamo kang Jehova. Ingna siya, ninyong tanan, ‘Hinaot pasayloon mo ang kasaypanan; ug dawaton ang maayo, ug sa baylo among ihalad ang mga toreyong baka sa among mga ngabil.’”
20 Ang mahinulsolong mga Israelinhon nakahimo sa paghalad sa Diyos pinaagi sa ‘mga toreyo nga baka sa ilang mga ngabil.’ Kini mao ang mga halad sa tim-os nga pagdayeg. Kining tagnaa ang gipasabot ni Pablo sa dihang gidasig niya ang mga Kristohanon sa ‘pagtanyag sa Diyos ug halad sa pagdayeg, nga mao, ang mga bunga sa mga ngabil nga naghimog pagpahayag sa dayag sa iyang ngalan.’ (Hebreohanon 13:15) Pagkadako sa atong pribilehiyo nga magalakaw uban sa Diyos ug magatanyag sa maong mga halad karon!
21, 22. Unsang kapasig-ulian ang natagamtam sa mahinulsolong mga Israelinhon?
21 Ang mga Israelinhon nga mibiya sa ilang balikong dalan ug mibalik sa Diyos, mihalad kaniya ug ‘mga toreyong baka sa ilang mga ngabil.’ Tungod niini sila napasig-uli sa espirituwal, sama gayod sa gisaad sa Diyos. Ang Oseas 14:4-7 nag-ingon: “Ayohon ko [Jehova] ang ilang pagkadili-matinumanon. Higugmaon ko sila sa kinabubut-on, tungod kay ang akong kasuko mitalikod gikan kaniya. Mahisama ako sa yamog alang sa Israel. Siya mamulak sama sa lirio, ug mopatidlom sa iyang mga gamot sama sa Lebanon. Ang iyang mga gagmayng sanga motubo, ug ang iyang dignidad mahisama nianang sa kahoyng olibo, ug ang iyang kahumot mahisama nianang sa Lebanon. Sila mahimo na usab nga mga pumopuyo ilalom sa iyang landong. Sila magpatubo ug mga lugas, ug manalingsing sama sa paras. Ang paghandom kaniya mahisama sa bino sa Lebanon.”
22 Ang mahinulsolong mga Israelinhon naayo sa espirituwal ug nakatagamtam na usab sa gugma sa Diyos. Si Jehova nahimong makapapresko nga yamog kanila sa pagkaagi nga sila tugob nga gipanalanginan. Ang iyang napasig-uli nga katawhan nakabaton ug dignidad ‘sama nianang sa kahoyng olibo,’ ug sila nagalakaw diha sa mga dalan sa Diyos. Tungod kay kita determinadong molakaw uban kang Jehova nga Diyos, unsay angay natong buhaton?
Padayon sa Paglakaw Diha sa Matul-id nga mga Dalan ni Jehova
23, 24. Ang basahon ni Oseas natapos pinaagi sa unsang makapadasig nga tagna, ug sa unsang paagi kini makaapektar kanato?
23 Aron kita makapadayon sa paglakaw uban sa Diyos, kita kinahanglang magpasundayag sa “kaalam nga gikan sa itaas” ug kanunayng molihok nga kaharmonya sa iyang matul-id nga mga dalan. (Santiago 3:17, 18) Ang kataposang bersikulo sa tagna ni Oseas mabasa: “Kinsa ang maalamon, aron kining mga butanga iyang masabtan? Ang maayog pagsabot, aron iya kining mahibaloan? Kay ang mga dalan ni Jehova matul-id, ug ang mga matarong mao ang magalakaw diha niana; apan ang mga malapason mao ang mangapandol diha niana.”—Oseas 14:9.
24 Imbes magpagiya sa kaalam ug mga sukdanan niining kalibotana, kita determinadong molakaw diha sa matul-id nga mga dalan sa Diyos. (Deuteronomio 32:4) Gihimo kana ni Oseas sulod sa 59 ka tuig o kapin pa. Matinumanon niyang gipahayag ang mga mensahe sa Diyos, kay nahibalo nga kadtong maalamon ug masinabtanon makasabot sa maong mga pulong. Komosta kita? Basta si Jehova magtugot pa kanato sa pagsangyaw, kita magpadayon sa pagpangita niadtong mga maalamon nga modawat sa iyang dili-takos nga kalulot. Ug malipay kita sa pagbuhat niana nga bug-os nga nakigtambayayong sa “matinumanon ug maalamong ulipon.”—Mateo 24:45-47.
25. Ang atong pagtuki sa tagna ni Oseas angayng motabang kanato sa pagbuhat sa unsa?
25 Ang atong pagtuki sa tagna ni Oseas makatabang gayod kanato sa paglakaw uban sa Diyos nga may paglaom nga mabuhi sa walay kataposan diha sa iyang gisaad nga bag-ong kalibotan. (2 Pedro 3:13; Judas 20, 21) Pagkatalagsaon nga paglaom kana! Ang maong paglaom matuman kanato kon atong pamatud-an pinaagi sa pulong ug buhat nga sinsero gayod kita sa pag-ingon: “Ang mga dalan ni Jehova matul-id.”
Unsaon Nimo Pagtubag?
• Kon simbahon nato si Jehova sa hinlo nga paagi, sa unsang paagi siya makiglabot kanato?
• Nganong angay kitang molaom kanunay kang Jehova?
• Unsay nakapakombinsir kanimo nga ang mga dalan ni Jehova matul-id?
• Sa unsang paagi kita makapadayon sa paglakaw diha sa matul-id nga mga dalan ni Jehova?
[Mga Pangutana sa Pagtuon]
[Hulagway sa panid 28]
Dawata ang espirituwal nga tabang gikan sa Kristohanong mga ansiyano
[Hulagway sa panid 29]
Ang tagna ni Oseas naghatag kanato ug katarongan sa paglaom sa mga saad ni Jehova bahin sa pagkabanhaw
[Mga hulagway sa panid 31]
Magpadayon sa paglakaw uban sa Diyos nga may paglaom nga mabuhing walay kataposan