Ang mga Mananap Naghimaya Kang Jehova

ANG pagkabantogan ni Jehova madayag diha sa mga mananap. Ang Diyos nag-atiman gayod sa mga mananap, ingon nga siya nag-atiman sa mga tawo. (Salmo 145:16) Sayop gayod ang pagsaway sa ila ug sa atong Maglalalang! Bisan pag matul-id ang tawong si Job, iyang gipahayag nga “ang iyang kaugalingong kalag matarong inay sa Diyos.” Busa angayng tudloan si Job ug leksiyon!—Job 32:2; 33:8-12; 34:5.

Ang mga pananglitan nga gibase sa mga mananap nagpakita kang Job nga ang mga tawo dili angayng molalis sa mga paagi sa Diyos. Matin-aw gayod kana sa dihang hisgotan nato ang mga pulong ni Jehova ngadto sa iyang alagad nga si Job!

Ang mga Mananap Wala Magkinahanglan sa Tabang sa Tawo

Wala makatubag si Job sa mga pangutana sa Diyos bahin sa mga mananap. (Job 38:39-41) Tin-aw nga si Jehova nagtaganag pagkaon sa leyon ug sa mga uwak nga wala tabangi sa tawo. Bisag maglupadlupad ang mga uwak aron mangitag pagkaon, ang pagkaon nga ilang mapalgan nagagikan gayod sa Diyos.—Lucas 12:24.

Si Job walay gikatubag sa dihang ang Diyos nangutana kaniya bahin sa ihalas nga mga mananap. (Job 39:1-8) Ang tawo dili makapanalipod sa mga kanding sa bukid ug sa mga bayeng osa. Ngani,  bisan ang pagpaduol sa mga kanding sa bukid lisod! (Salmo 104:18) Ang bayeng osa adunay kinaiya nga hinatag sa Diyos nga magpalain sa iyang kaugalingon diha sa lasang sa duol na kining manganak. Kini mag-atiman pag-ayo sa iyang mga nati, apan ‘inigkahimsog na nila,’ sila “manglakaw ug dili na mamalik.” Dayon kini sila magkinaugalingon na sa pagkinabuhi.

Ang sebra mosuroysuroy sa bisan diin, ug ang desyertong kapatagan mao ang pinuy-anan sa ihalas nga asno. Si Job dili makagamit ug ihalas nga asno aron kargahag bug-at nga mga butang. Kini mangitag “tanang matang sa lunhawng tanom,” nga manusisusi sa kabungtoran alang sa sibsibanan. Dili ibaylo sa maong mananap ang kagawasan niini diha sa kalasangan tungod sa mas daling makuha nga pagkaon diha sa kalungsoran. “Dili kini makadungog sa kabanha sa mangungukoy,” kay ang ihalas nga asno mokaratil dayon ug dagan sa dihang ang usa ka tawo mosulod sa iyang teritoryo.

Ang ihalas nga torong baka maoy sunod nga gihisgotan sa Diyos. (Job 39:9-12) Mahitungod niini, ang Ingles nga arkeologong si Austen Layard misulat: “Ang ihalas nga torong baka, gikan sa subsob nga paghulagway niini diha sa mga kinulit, daw giisip nga sama ka makalilisang ug ka ambongan sa leyon isip ayamong mananap. Ang hari kanunayng makita nga makigbisog niini, ug kini gigukod sa nagkabayo ug nagbaktas nga mga manggugubat.” (Nineveh and Its Remains, 1849, Tomo 2, panid 326) Bisan pa niana, ang maalamong tawo dili mosulay paggamit sa dili-mamanso nga ihalas nga torong baka.—Salmo 22:21.

Ang Pak-ang mga Linalang Naghimaya Kang Jehova

Dayon gisukna sa Diyos si Job bahin sa pak-ang mga linalang. (Job 39:13-18) Ang cigueña molupad sa itaas diha sa kalangitan ginamit ang kusgang mga pako niini. (Jeremias 8:7) Bisan pag ikapakapa sa ostrik ang iyang mga pako, kini dili makalupad. Lahi sa cigueña, dili ibutang sa ostrik ang iyang mga itlog diha sa usa ka salag nga gigama diha sa usa ka punoan sa kahoy. (Salmo 104:17) Kini mokuykoy ug lungag diha sa balas ug mangitlog niana. Apan kining langgama dili mobiya sa mga itlog. Kay natabonan ug balas, ang mga itlog matipigan sa hustong temperatura samtang giatiman kini sa laki ug bayeng ostrik.

Ang ostrik maorag ‘malimot sa kaalam’ sa dihang iyang matiktikan ang kapeligrohan sa usa ka manunukob ug daw modagan pahilayo. Bisan pa niana, ang An Encyclopedia of Bible Animals nag-ingon: “Kini usa ka estratehiya: [ang mga ostrik] magpadayag sa ilang kaugalingon ug magkapakapa sa ilang mga pako aron danihon ang pagtagad sa bisan unsang mananap o tawo nga mahimong mangdaot, ug sa maong paagi ipahilayo sila sa mga itlog.”

Nganong ang ostrik ‘mokatawa sa kabayo ug sa nagasakay niini’? Matod sa The World Book Encyclopedia: “Ang ostrik dili makalupad, apan diha sa yuta kini ilado sa katulin. Ang tag-as nga mga tiil niini motikang ug 15 ka piye (4.6 ka metro) sa katulinong abot ug 40 ka milya (64 ka kilometro) matag oras.”

 Ang Diyos Naghatag sa Kabayo ug Kusog

Dayon gisukna sa Diyos si Job bahin sa kabayo. (Job 39:19-25) Sa karaang mga panahon, ang mga manggugubat makigbugno nga nagsakayg kabayo, ug ang mga kabayo magbira sa mga karwahe nga adunay nagsakay nga kutsero ug tingali duha ka sundalo. Kay dili makahulat sa pagpakiggubat, ang panggubat nga kabayo mobahihi ug manindak sa yuta. Kini dili malisang ug dili motalikod tungod sa espada. Sa huyop sa budyong, ang panggubat nga kabayo mosanong nga daw moingon, “Aha!” Kini mohaguros sa pagdagan, nga ‘maglamoy sa yuta.’ Bisan pa niana, ang panggubat nga kabayo masinundanon sa nagkabayo niini.

Sa susamang kabatbatan, ang arkeologong si Layard misulat: “Bisan pag mosunod dayon sama sa nating karnero, ug girendahan lang, sa dihang ang Arabianhong bayeng kabayo makadungog sa singgit sa pakiggubat sa tribo, ug makakita sa nagsinaw nga bangkaw sa nagkabayo niini, ang iyang mga mata mosidlak nga samag nagkalayo, ang iyang pulang mga lungag sa ilong molisngag, ang iyang liog molungay, ug ang iyang ikog ug lambungay manindog ug mokayabkayab sunod sa hangin.”—Discoveries Among the Ruins of Nineveh and Babylon, 1853, panid 330.

Tagda ang Banog ug ang Agila

Gihisgotan usab ni Jehova ang ubang mga langgam ngadto kang Job. (Job 39:26-30) Ang mga banog ‘molupad pataas ug magabukhad sa iyang mga pako ngadto sa hangin.’ Sa paghisgot sa banog peregrine ingon nga labing kusog molupad nga langgam, ang The Guinness Book of Records nag-ingon nga kini “molupad ug talagsaong mga katulinon sa dihang molupad paubos gikan sa talagsaong mga gihabogon sa panahon sa mga pagpasundayag may kalangkitan sa iyang teritoryo, o sa panahong manikop ug tukbonon sa kahanginan.” Kining langgama nakalupad sa katulinong 349 ka kilometro matag oras sa anggulong 45 degree nga paglupad paubos!

Ang mga agila nakalupad sa mga katulinon nga kapig 130 ka kilometro matag oras. Gitandi ni Job ang tulin nga paglabay sa panahon sa kinabuhi ngadto sa katulin sa usa ka agila nga mangitag tukbonon. (Job 9:25, 26) Ang Diyos naghatag kanato ug kusog sa pag-agwanta, nga samag kita gidala sa daw dili-kapoyong mga pako sa kusog-molupad nga agila. (Isaias 40:31) Sa dihang magalupad, ang agila magpahimulos sa mga lindog sa nagpataas, init nga hangin nga ginganlang mga thermal. Sa sulod sa thermal ang langgam motuyoktuyok, nga kini dad-on sa taas ug taas pang mga gihabogon. Inig-abot sa agila sa usa ka tinong gihabogon, kini modalus-os ngadto sa sunod nga thermal ug makapadayong naglupad sulod sa daghang oras nga dili kaayo mogamit ug kusog.

Ang usa ka agila “magbalay sa iyang salag sa itaas” diha sa mga gihabogon nga lisod aboton, aron ang mga kuyabog niini mahilayo sa peligro. Gipahinabo ni Jehova nga sa kinaiyanhon himoon kini sa agila. Ug tungod sa hinatag-sa-Diyos nga panan-aw, “sa halayo ang mga mata [sa agila] magatan-aw.” Tungod sa katakos sa agila sa dali nga pagbalhin sa puntingan sa iyang mga mata, ang tukbonon o patayng mananap kanunay rang makita panahon sa tagdugayng paglupad paubos. Ang agila mahimong mokaon sa lawas sa patayng mga mananap, mao nga kon ‘hain adunay pinatay, kini atua didto.’ Kining langgama manikop ug gagmayng mga mananap ug dad-on kini ngadto sa iyang mga kuyabog.

Si Jehova Nagdisiplina Kang Job

Sa wala pa mangutana ug dugang pa bahin sa mga mananap, ang Diyos nagdisiplina kang Job. Unsay reaksiyon ni Job? Siya nagpaubos ug iyang gidawat ang dugang tambag.—Job 40:1-14.

 Niining bahina sa inspiradong talaan sa mga kasinatian ni Job, makakat-on kitag usa ka hinungdanon kaayong pagtulon-an. Mao kini: Ang tawo walay katarongan nga mosaway sa Labing Gamhanan. Angay kitang mosulti ug mogawi sa mga paagi nga makapahimuot sa atong langitnong Amahan. Dugang pa, ang una natong hunahunaon mao ang pagbalaan sa balaang ngalan ni Jehova ug ang kabayawan sa iyang pagkasoberano.

Ang Behemot Naghimaya sa Diyos

Sa dihang iyang giliso na usab ang iyang pagtagad ngadto sa mga mananap, nangutana ang Diyos kang Job bahin sa Behemot, nga sagad nailhang hippopotamus. (Job 40:15-24) Ang hingkod nang hippo tingali adunay gitas-on nga gikan sa 4 ngadto sa 5 ka metro ug motimbang ug 3,600 ka kilo. Ang ‘gahom sa Behemot anaa sa iyang hawak’—ang kaunoran sa dapit sa bat-ang. Ang bagang panit sa tiyan niini dakong bentaha kay ang mugbog-tiil nga Behemot magsaguyod sa paglakaw ibabaw sa kabatoan sa mga suba. Seguradong ang usa ka tawo walay bawot sa Behemot, tungod sa nagbuntaog nga lawas, dako kaayong baba, ug kusgang apapangig niini.

Ang Behemot mokawas sa suba aron maningaon ug “lunhawng balili.” Ngani, daw gikinahanglan ang mga tanom sa usa ka tibuok bukid aron kini mabuhi! Mga 90 ngadto sa 180 ka kilo nga tanom ang mosulod sa tungol niini kada adlaw. Sa dihang mabusog, ang Behemot molubog sa silong sa kakahoyang lotus o sa landong sa mga kahoyng poplar. Kon moawas ang suba nga gipuy-an niini, ang hippo makapadayon sa pagpaibabaw sa iyang ulo sa tubig ug makasungsong sa paglangoy sa usa ka baha. Kay nag-atubang sa dako kaayong baba ug kahadlokang mga bangkil sa Behemot, si Job dili makapangahas sa pagtusok sa ilong niini pinaagig kaw-it.

Ang Leviatan Nagdayeg sa Diyos

Unya nakadungog si Job bahin sa Leviatan. (Job 41:1-34) Ang Hebreohanong pulong nagpasabot sa “usa ka mananap nga gum-ot ug dagway”—lagmit ang buaya. Ang Leviatan mahimo bang padulaan ni Job sa mga bata? Dili gayod! Ang mga pakigharong sa maong linalang subsob napamatud-ang peligroso. Sa pagkatinuod, kon ang usa ka tawo mosulay pagmanso sa Leviatan, lagmit nga kana grabe kaayong pagpakigbisog nga dili na gayod siya mootro pagmanso niana!

Samtang ipaibabaw sa Leviatan ang iyang ulo sa tubig inigsilang sa adlaw, ang iyang mga mata mangidlap “ingon sa mga bidlisiw sa sayong kabuntagon.” Ang mga himbis sa Leviatan sunson kaayo, ug nasuksok sa panit niini ang daw bukog nga mga palid nga lisod malapsag bala, labi pang dili malapsag espada ug bangkaw. Ang hait nga mga himbis sa tiyan sa buaya mopatim-awng samag “usa ka galamiton sa paggiok” ibabaw sa lapokong mga tampi. Kon mapungot kini, ang tubig makutaw nga samag nagbulabula nga pahumot. Ug tungod sa gidak-on, armadura, ug mga hinagiban niini—kahadlokang baba ug kusgang ikog—ang Leviatan dili malisang.

Gibakwi ni Job ang Iyang Gipanulti

Giangkon ni Job nga siya ‘misulti apan wala makasabot sa mga butang nga katingalahan kaayo alang kaniya.’ (Job 42:1-3) Gidawat niya ang pagtul-id sa Diyos, gibakwi ang iyang gipanulti, ug naghinulsol. Ang iyang mga higala gibadlong, apan siya gipanalanginan pag-ayo.—Job 42:4-17.

Maalamon gayong ibutang sa hunahuna ang kasinatian ni Job! Dili nato matubag ang tanang pangutana nga gisukna sa Diyos kaniya. Bisan pa niana, kita makapasalamat ug angayng magpasalamat tungod sa daghan ug nagkadaiya nga kahibulongang mga linalang nga naghimaya kang Jehova.

[Hulagway sa panid 13]

Kanding sa bukid

[Hulagway sa panid 13]

Uwak

[Hulagway sa panid 13]

Bayeng leyon

[Hulagway sa panid 14]

Sebra

[Hulagway sa panid 14]

Ang ostrik molakaw pahilayo sa iyang mga itlog, apan siya dili mobiya niini

[Hulagway sa panid 14]

Mga itlog sa ostrik

[Hulagway sa panid 14, 15]

Banog peregrine

[Credit Line]

Falcon: © Joe McDonald/Visuals Unlimited

[Hulagway sa panid 15]

Arabianhong bayeng kabayo

[Hulagway sa panid 15]

Bulawanong agila

[Hulagway sa panid 16]

Ang Behemot sagad gituohan nga mao ang hippopotamus

[Hulagway sa panid 16]

Ang Leviatan gituohan nga mao ang kusgang buaya