Mga Haylayt Gikan sa Basahon sa Ester
Ang Pulong ni Jehova Buhi
Mga Haylayt Gikan sa Basahon sa Ester
ANG plano daw molampos gayod. Ang pagpamatay sa mga Hudiyo bug-os ug episyente. Sa gitakda nga adlaw, ang tanang Hudiyo nga nagpuyo sa imperyo, nga nagsukad sa India hangtod sa Etiopia, pagapuohon. Mao kanay pagtuo sa nagplano. Apan, usa ka hinungdanong butang ang iyang nakalimtan. Ang Diyos sa mga langit makaluwas sa iyang piniling katawhan gikan sa bisan unsang peligrosong kahimtang. Ang ilang kaluwasan gikan sa mga kamot sa kaaway narekord diha sa basahon sa Bibliya sa Ester.
Gisulat sa usa ka edarang lalaking Hudiyo nga ginganlag Mardokeo, ang basahon sa Ester naglangkob sa yugto nga mga 18 ka tuig panahon sa pagmando sa Persianong Haring Ahasuero, o Xerxes I. Kining kulbahinam nga asoy nagpasundayag kon sa unsang paagi giluwas ni Jehova ang iyang katawhan batok sa daotang mga laraw sa ilang mga kaaway, bisan pag ang iyang mga alagad nagkatag sa dako kaayong imperyo. Karong adlawa, ang maong impormasyon makapalig-on gayod sa pagtuo sa katawhan ni Jehova, kinsa naghatag ug balaang pag-alagad kaniya diha sa 235 ka nasod. Dugang pa, ang pipila ka mga tawo nga gihisgotan diha sa basahon sa Ester maoy mga panig-ingnan nga angay natong sundogon ug ang uban maoy matang sa mga tawo nga angay natong likayan. Sa pagkatinuod, “ang pulong sa Diyos buhi ug gamhanan.”—Hebreohanon 4:12.
ANG RAYNA KINAHANGLANG MANGILABOT
Sa iyang ikatulong tuig sa pagmando (493 W.K.P.), si Haring Ahasuero nagkombira. Si Raynang Vasti, nga gibantog sa iyang kaanyag, nakaagom sa kasuko sa hari ug gilangkatan sa pagkarayna. Ang Hudiya nga si Hadassa ang napili gikan sa tanang maanyag nga mga dalagang ulay sa yuta nga mopuli sa iyang dapit. Sa sugo sa iyang ig-agaw nga si Mardokeo, iyang gililong nga siya usa ka Hudiya ug iyang gigamit ang iyang Persianhong ngalan nga Ester.
Sa ngadtongadto, ang hambogiro nga si Haman gituboy sa posisyon sa pagkaprimer ministro. Si Haman nasuko kay si Mardokeo wala ‘moyukbo o mohapa kang Haman,’ busa siya nagplano sa pagpuo sa mga Hudiyo sa imperyo sa Persia. (Ester 3:2) Milampos si Haman sa pagkombinsir kang Ahasuero sa pag-uyon kaniya ug sa pagluwat ug balaod aron mapatuman kining pagpamatay sa mga Hudiyo. Si Mardokeo “nagsul-ob ug sakong panapton ug nagbutang ug mga abo.” (Ester 4:1) Niining tungora, kinahanglan nang mangilabot si Ester. Iyang gidapit ang hari ug ang iyang primer ministro sa usa ka pribadong bangkete. Sa dihang sila malipayong miadto, gidapit sila ni Ester alang sa laing bangkete pagkasunod adlaw. Nalipay si Haman. Apan, siya nasuko pag-ayo tungod kay si Mardokeo wala moyukbo kaniya. Si Haman nagplano sa pagpatay kang Mardokeo una pa sa bangkete pagkasunod adlaw.
Tubag sa mga Pangutana Bahin sa Kasulatan:
1:3-5—Miabot ba ug 180 ka adlaw ang bangkete? Ang teksto wala mag-ingon nga ingon niana kadugaya ang bangkete kondili gipakita sa hari sa iyang mga opisyal ang bahandi ug katahom sa iyang mahimayaong gingharian sulod sa 180 ka adlaw. Lagmit ang hari nagpahimulos niining dugay nga okasyon sa pagpasigarbo sa himaya sa iyang gingharian aron maangkon ang pagdayeg sa mga hamili ug makombinsir sila sa iyang katakos sa pagpatuman sa iyang mga plano. Nianang kahimtanga, ang mga bersikulo 3 ug 5 mahimong nagtumong sa 7-ka-adlaw nga bangkete nga nahitabo human sa 180-ka-adlaw nga panagkatigom.
1:8—Sa unsang paagi nga ‘walay usa nga namugos kon mahitungod sa panahon sa pag-inom sumala sa balaod’? Niining okasyona, wala sunda ni Haring Ahasuero ang batasan sa mga Persiano nga agdahon ang usag usa sa pag-inom ug tinong gidaghanon panahon niana nga mga bangkete. “Sila makainom bisan unsa ka daghan o bisan unsa ka diyutay segun sa ilang gusto,” nag-ingon ang usa ka basahon.
1:10-12—Nganong si Rayna Vasti padayong nagdumili sa pag-adto sa hari? Ang pipila ka eskolar nag-ingon nga ang rayna wala mosugot tungod kay dili niya gustong mapakaulawan siya atubangan sa nangahubog nga mga dinapit sa hari. O tingali kining maanyag nga rayna dili gayod mapinasakopon. Bisan pag wala hisgoti sa Bibliya ang iyang motibo, ang maalamong mga lalaki niadtong adlawa naghunahuna nga ang pagkamasinugtanon ngadto sa bana mao gayod ang isyu ug ang dili maayong panig-ingnan ni Vasti mag-impluwensiya sa tanang asawa diha sa mga probinsiya sa Persia.
2:14-17—Nakahimo ba si Ester ug imoral nga pagpakigsekso sa hari? Ang tubag maoy wala. Ang asoy nag-ingon nga sa buntag ang ubang mga babaye nga gidala ngadto sa hari gibalik ngadto sa ikaduhang balay ubos sa pag-atiman sa eunuko sa hari, “ang magbalantay sa mga puyopuyo.” Busa ang mga babaye nga nakigdulog sa hari sa tibuok gabii nahimong iyang mga puyopuyo, o ikaduhang mga asawa. Bisan pa niana, si Ester wala dalha ngadto sa balay sa mga puyopuyo human makigkita sa hari. Sa dihang si Ester gidala atubangan kang Ahasuero, “ang hari nahigugma kang Ester nga labaw kay sa tanang ubang mga babaye, mao nga siya nakabaton ug labawng pabor ug mahigugmaong-kalulot atubangan niya kay sa tanang ubang mga ulay.” (Ester 2:17) Sa unsang paagi iyang naangkon ang “pabor ug mahigugmaong-kalulot” ni Ahasuero? Sa samang paagi nga iyang nabatonan ang pabor sa uban. ‘Ang batan-ong babaye nakapahimuot sa mga mata ni Hegai, mao nga siya nakabaton ug mahigugmaong-kalulot atubangan niya.’ (Ester 2:8, 9) Bug-os nga gipaboran siya ni Hegai pinasukad sa iyang nakita—ang iyang panagway ug maayong mga hiyas. Gani, si “Ester nagpadayon sa pagbaton ug pabor diha sa mga mata sa matag usa nga nakakita kaniya.” (Ester 2:15) Sa susama, ang hari nakadayeg sa iyang nakita kang Ester ug busa nahigugma kaniya.
3:2; 5:9—Nganong wala man moyukbo si Mardokeo kang Haman? Dili sayop alang sa mga Israelinhon ang pag-ila sa hataas nga posisyon sa usa ka binayaw nga persona pinaagi sa paghapa sa ilang atubangan. Apan, sa kahimtang ni Haman, labaw pa ang nalangkit. Si Haman maoy usa ka Agagihanon, lagmit usa ka Amalekanhon, ug gipahayag na ni Jehova nga si Amalek pagapatyon. (Deuteronomio 25:19) Alang kang Mardokeo, ang pagyukbo kang Haman magkahulogan nga siya dili maunongon kang Jehova. Siya bug-os nga midumili, nga nag-ingon nga siya usa ka Hudiyo.—Ester 3:3, 4.
Mga Leksiyon Alang Kanato:
2:10, 20; 4:12-16. Gisunod ni Ester ang sugo ug tambag gikan sa usa ka hamtong nga magsisimba ni Jehova. Maalamon kita kon ‘magmasinugtanon kita sa nagapanguna kanato ug magmapinasakopon.’—Hebreohanon 13:17.
2:11; 4:5. Kita angay nga ‘magatan-aw, dili lamang sa personal nga interes sa mga butang labot sa atong kaugalingon, kondili sa personal nga interes usab sa uban.’—Filipos 2:4.
2:15. Gipakita ni Ester ang pagkamakasaranganon ug pagpugong-sa-kaugalingon pinaagi sa dili paghangyo ug dugang mga alahas o mas nindot nga mga sinina gawas sa gitagana ni Hegai. Ang hinungdan sa pagkabaton ni Ester sa pabor sa hari mao ang “natago nga pagkatawo sa kasingkasing pinaagi sa dili-madunot nga sapot sa malinawon ug malumong espiritu.”—1 Pedro 3:4.
2:21-23. Si Ester ug Mardokeo maoy maayong mga panig-ingnan maylabot sa ‘pagpasakop sa labawng mga awtoridad.’—Roma 13:1.
3:4. Sa pipila ka kahimtang, tingali maalamon nga magpakahilom bahin sa kon kinsa kita, sama sa gihimo ni Ester. Apan, kon kita kinahanglang mobarog labot sa hinungdanong mga isyu, sama sa pagkasoberano ni Jehova ug sa atong integridad, dili gayod kita mahadlok sa pagpaila nga kita mga Saksi ni Jehova.
4:3. Sa dihang nag-atubang ug mga pagsulay, kita angayng mainampoong modangop kang Jehova alang sa kalig-on ug kaalam.
4:6-8. Si Mardokeo nangitag legal nga solusyon sa kapeligrohan nga namugna tungod sa daotang plano ni Haman.—Filipos 1:7.
4:14. Ang pagsalig ni Mardokeo kang Jehova maoy sulondan.
4:16. Uban ang bug-os nga pagsalig kang Jehova, matinumanon ug maisogong giatubang ni Ester ang usa ka kahimtang nga moresulta unta sa iyang kamatayon. Hinungdanon nga kita makakat-on sa pagsalig kang Jehova ug dili sa atong kaugalingon.
5:6-8. Aron mabatonan ang pabor ni Ahasuero, si Ester nagdapit kaniya sa ikaduhang bangkete. Si Ester milihok nga maalamon, nga maoy angay natong buhaton.—Proverbio 14:15.
SUNODSUNOD NGA NABALI ANG KAHIMTANG
Sumala sa gipadayag sa mga panghitabo, bug-os nga nabali ang kahimtang. Si Haman gibitay sa estaka nga iyang gipahimo alang kang Mardokeo, ug ang ipapatay unta mao ang nahimong primer ministro! Komosta ang giplanong pagpamatay sa mga Hudiyo? Kadto usab nabali sa talagsaong paagi.
Ang matinumanong si Ester nakigsulti na usab sa hari. Gipameligro ang iyang kinabuhi, siya miadto atubangan sa hari nga nangaliyupo aron mapugngan ang plano ni Haman. Nahibalo si Ahasuero kon unsay kinahanglang himoon. Busa sa dihang miabot na ang adlaw sa pagpamatay kanila, ang namatay dili ang mga Hudiyo kondili kadtong gustong mopatay kanila. Gibaod ni Mardokeo nga ang Pangilin sa Purim himoon matag tuig aron saulogon kining dakong kaluwasan. Ingong ikaduha lamang kang Haring Ahasuero, si Mardokeo “nagbuhat ug kaayohan sa iyang katawhan ug nagsulti ug pakigdait sa tanan nilang kaliwat.”—Ester 10:3.
Tubag sa mga Pangutana Bahin sa Kasulatan:
7:4—Sa unsang paagi ang pagpuo sa mga Hudiyo magdalag “kadaot nganha sa hari”? Pinaagi sa mataktikanhong paghisgot sa posibilidad nga ibaligya ang mga Hudiyo ingong mga ulipon, gipasiugda ni Ester nga dako ang perdisyon nganha sa hari kon sila pagalaglagon. Ang 10,000 ka pirasong plata nga gisaad ni Haman gamay lang nga kantidad nga madugang sa panudlanan sa hari kon itandi sa mahimong kitaon kon giplano ni Haman ang pagbaligya sa mga Hudiyo ingong mga ulipon. Ang pagpatuman sa plano magkahulogan usab sa kamatayon sa rayna.
7:8—Nganong ang mga opisyal sa korte nagtabon sa nawong ni Haman? Kini lagmit nga nagpasabot sa kaulawan o sa nagsingabot nga kamatayon. Sumala sa usa ka basahon, “ang karaang nga tawo usahay magtabon sa mga ulo niadtong hapit nang patyon.”
8:17—Sa unsang paagi nga “daghan sa mga katawhan sa yuta ang nagpahayag nga sila mga Hudiyo”? Daghan sa mga Persiano ang dayag nga nahimong mga proselitang Hudiyo, nga naghunahuna nga ang kontra-sugo maoy timailhan nga gipaboran sa Diyos ang mga Hudiyo. Ang susamang prinsipyo mapadapat diha sa katumanan sa tagna nga makaplagan sa basahon ni Zacarias. Kini nag-ingon: “Napulo ka tawo gikan sa tanang pinulongan sa mga nasod mokupot, oo, sila gayod mokupot sa sidsid sa tawo nga usa ka Hudiyo, nga magaingon: ‘Mouban kami kaninyo, kay kami nakadungog nga ang Diyos nagauban kaninyo.’”—Zacarias 8:23.
9:10, 15, 16—Bisan pag ang sugo nagtugot sa pagkuha sa inagaw, nganong wala kana himoa sa mga Hudiyo? Ang ilang wala pagkuha sa inagaw tin-aw nga nagpaila nga ang ilang tuyo mao ang pagluwas sa ilang kinabuhi, dili ang pagpadato.
Mga Leksiyon Alang Kanato:
6:6-10. “Ang garbo nagauna sa pagkahagsa, ug ang mapahitas-ong espiritu nagauna sa pagkapukan.”—Proverbio 16:18.
7:3, 4. Kita ba maisogong magpaila sa atong kaugalingon ingong mga Saksi ni Jehova, bisan pag ang pagbuhat niana magkahulogan ug paglutos?
8:3-6. Kita makahangyo ug angayng mohangyo sa mga awtoridad sa kagamhanan ug sa hudisyal nga mga korte aron mapanalipdan batok sa mga kaaway.
8:5. Sa pagkamataktikanhon wala hisgoti ni Ester ang tulubagon sa hari labot sa balaod nga ang tuyo mao ang pagpuo sa iyang katawhan. Sa susama, kita angayng magmataktikanhon sa dihang magpamatuod ngadto sa hataas nga mga opisyal.
9:22. Dili gayod nato kalimtan ang mga kabos sa atong taliwala.—Galacia 2:10.
Si Jehova Motaganag “Kahupayan ug Kaluwasan”
Gihisgotan ni Mardokeo ang katuyoan sa Diyos sa pagkahimong rayna ni Ester. Sa dihang nameligro, ang mga Hudiyo nagpuasa ug nag-ampo alang sa tabang. Ang rayna miatubang sa hari bisag wala dapita ug siya gidawat sa matag higayon nga miduol siya sa hari. Dili gayod makatulog ang hari niadtong hinungdanon nga gabii. Sa pagkatinuod, ang basahon sa Ester maoy bahin sa pagmaniobra ni Jehova sa mga panghitabo alang sa kaayohan sa iyang katawhan.
Ang kulbahinam nga asoy sa Ester makapadasig gayod kanato nga nagkinabuhi sa “panahon sa kataposan.” (Daniel 12:4) “Sa kaulahiang bahin sa mga adlaw,” o sa hinapos nga bahin sa panahon sa kataposan, si Gog sa Magog—si Satanas nga Yawa—mohimog bug-os nga pag-atake sa katawhan ni Jehova. Ang iyang tumong mao ang pagpuo sa matuod nga mga magsisimba. Apan sama sa adlaw ni Ester, si Jehova motaganag “kahupayan ug kaluwasan” alang sa iyang mga magsisimba.—Ezequiel 38:16-23; Ester 4:14.
[Hulagway sa panid 10]
Si Ester ug Mardokeo atubangan kang Ahasuero