“Usa ka Simboliko nga Drama” nga Bililhon Kanato

PAGKALISOD masabtan ang bug-os nga kahulogan sa pipila ka teksto sa Kasulatan kon ang ubang bahin sa Bibliya walay gihatag nga katin-awan niana! Ang makasaysayanhong mga asoy diha sa Pulong sa Diyos mahimong isipon nga yanong naghisgot lamang ug kasaysayan sa mga tawo ug mga hitabo. Apan ang pipila niini nga mga asoy adunay laglom nga mga kamatuoran nga dili daling masabtan. Ang usa ka pananglitan mao ang asoy bahin sa duha ka babaye sa panimalay sa patriarkang si Abraham. Gitawag kana ni apostol Pablo nga “usa ka simboliko nga drama.”—Galacia 4:24.

Kini nga drama takos sa atong pagtagad tungod kay ang mga kamatuoran nga gihawasan niini hinungdanon kaayo alang sa tanan nga nagtinguha nga mapanalanginan ni Jehova nga Diyos. Sa dili pa susihon kon nganong kini hinungdanon, atong tagdon ang mga kahimtang nga nagtukmod kang Pablo sa pagbutyag sa kahulogan sa drama.

Dihay suliran nga milungtad taliwala sa mga Kristohanon sa Galacia sa unang siglo. Ang pipila kanila “makutihong nagabantay sa mga adlaw ug mga bulan ug mga yugto sa panahon ug mga tuig”—mga butang nga gisugo sa Moisesnong Balaod. Kini nga mga indibiduwal nag-angkon nga ang pagsugot sa Balaod gikinahanglan aron mabatonan sa mga magtutuo ang pabor sa Diyos. (Galacia 4:10; 5:2, 3) Apan, nahibalo si Pablo nga ang maong mga kasaulogan wala ibaod sa mga Kristohanon. Agig pamatuod niini, iyang gihisgotan ang usa ka asoy nga pamilyar ni bisan kinsa nga may Hudiyohanong kagikan.

Gipahinumdoman ni Pablo ang mga taga-Galacia nga si Abraham, ang amahan sa Hudiyohanong nasod, nahimong amahan ni Ismael ug Isaac. Si Ismael maoy anak sa sulugoong babaye nga si Agar, ug si Isaac maoy anak sa usa ka babayeng gawasnon nga si Sara. Kadtong mga taga-Galacia nga nagdasig sa pagsunod sa Moisesnong Balaod sa walay duhaduha pamilyar sa asoy bahin sa pagkaapuli ni Sara sa sinugdan ug sa iyang paghatag sa iyang sulugoong babaye nga si Agar  ngadto kang Abraham aron magsamkon alang kaniya. Nasayod gayod sila nga human magsamkon kang Ismael, si Hagar misugod sa pagtamay sa iyang agalong babaye nga si Sara. Bisan pa niana, sumala sa saad sa Diyos, si Sara sa kataposan nanganak kang Isaac sa dihang tigulang na siya. Sa ulahi, gipapahawa ni Abraham si Agar ug Ismael tungod kay gimaltratar ni Ismael si Isaac.—Genesis 16:1-4; 17:15-17; 21:1-14; Galacia 4:22, 23.

Duha ka Babaye, Duha ka Pakigsaad

Gipatin-aw ni Pablo ang duha ka bahin niining “simboliko nga drama.” “Kining mga babayhana nagkahulogan ug duha ka pakigsaad,” siya misulat, “ang usa gikan sa Bukid sa Sinai, nga nagpatunghag mga anak alang sa pagkaulipon, nga mao si Agar. . . . Siya katugbang sa Jerusalem karong adlawa, kay siya naulipon uban sa iyang mga anak.” (Galacia 4:24, 25) Si Agar naghawas sa literal nga Israel, nga ang kaulohan niini mao ang Jerusalem. Ang Hudiyohanong nasod dunay obligasyon kang Jehova tungod sa pakigsaad sa Balaod nga nagsugod didto sa Bukid sa Sinai. Kay nailalom sa pakigsaad sa Balaod, ang mga Israelinhon kanunayng napahinumdoman nga sila mga ulipon sa sala ug nanginahanglag pagtubos.—Jeremias 31:31, 32; Roma 7:14-24.

Nan, kinsay gihawasan sa “babaye nga gawasnon” nga si Sara ug sa iyang anak, si Isaac? Gipaila ni Pablo nga si Sara, ang “babayeng apuli,” nagsimbolo sa asawa sa Diyos, ang langitnong bahin sa iyang organisasyon. Kining langitnong babaye maoy apuli sa diwa nga sa wala pa moabot si Jesus, ang babaye walay dinihogan-sa-espiritung “mga anak” dinhi sa yuta. (Galacia 4:27; Isaias 54:1-6) Apan, sa Pentekostes 33 K.P., gibubo ang balaang espiritu diha sa usa ka grupo sa mga lalaki ug babaye nga nianang paagiha gipanganak pag-usab ingong mga anak niining langitnong babaye. Ang mga anak nga gipatungha niini nga organisasyon gisagop ingong mga anak sa Diyos ug nahimong kaubang manununod ni Jesu-Kristo ilalom sa usa ka bag-ong pakigsaad. (Roma 8:15-17) Ang usa niini nga mga anak, si apostol Pablo, nakasulat: “Ang Jerusalem sa itaas gawasnon, ug siya mao ang atong inahan.”—Galacia 4:26.

Mga Anak sa Duha ka Babaye

Sumala sa asoy sa Bibliya, gilutos ni Ismael si Isaac. Sa samang paagi, panahon sa unang siglo K.P., ang mga anak sa naulipong Jerusalem nagbiaybiay ug naglutos sa mga anak sa Jerusalem sa itaas. “Ingon nga kaniadto ang usa nga natawo sa paagi sa unod [Ismael] naglutos sa usa nga natawo sa paagi sa espiritu [Isaac], mao man usab karon,” nagsaysay si Pablo. (Galacia 4:29) Sa dihang mianhi si Jesu-Kristo sa yuta ug nagmantala sa Gingharian, ang Hudiyong mga lider sa  relihiyon milihok sama sa pagtratar sa anak ni Agar nga si Ismael sa tinuod nga manununod ni Abraham, si Isaac. Ilang gibiaybiay ug gilutos si Jesu-Kristo, nga dayag nga nag-isip sa ilang kaugalingon ingong legal nga manununod ni Abraham ug nag-isip kang Jesus ingong mangingilog.

Sa hapit na siyang ipapatay sa mga magmamando sa kinaiyanhong Israel, si Jesus miingon: “Jerusalem, Jerusalem, ang nagapatay sa mga manalagna ug ang nagabato niadtong mga gipadala kaniya,—pagkasubsob nga buot kong tigomon ang imong mga anak, sa paagi nga ang usa ka himungaan magatigom sa iyang mga piso ilalom sa iyang mga pako! Apan dili kamo buot niini. Tan-awa! Ang inyong balay mabiniyaan kaninyo.”—Mateo 23:37, 38.

Ang dinasig nga rekord sa mga panghitabo sa unang siglo nagpakita nga ang unodnong nasod nga gihawasan ni Agar wala magpatunghag mga anak nga mahimong kaubang mga manununod ni Jesus. Ang mga Hudiyo nga mapahitas-ong nagtuo nga sila may katungod niana nga panulondon pinasukad sa ilang kagikan giabog, gisalikway ni Jehova. Siyempre, ang pipila ka indibiduwal nga kinaiyanhong Israelinhon nahimong kaubang mga manununod ni Kristo. Apan, kanang talagsaong kahigayonan gihatag pinasukad sa ilang pagtuo kang Jesus inay kay tungod sa ilang unodnong kagikan.

Nahibaloan niadtong Pentekostes 33 K.P. kon kinsa ang pipila niining kaubang mga manununod ni Kristo. Paglabay sa panahon, si Jehova nagdihog sa uban ingong mga anak sa Jerusalem sa itaas.

Ang tuyo ni Pablo sa pagpatin-aw niining “simboliko nga drama” mao ang pag-ilustrar sa pagkalabaw sa bag-ong pakigsaad kon itandi sa pakigsaad sa Balaod nga gipataliwad-an ni Moises. Walay usa ang makaangkon sa pabor sa Diyos pinaagi sa pagpaningkamot sa pagsunod sa Moisesnong Balaod, kay ang tanang tawo dili hingpit ug ang Balaod nagpaila lamang sa ilang pagkaulipon sa sala. Bisan pa niana, sama sa gipatin-aw ni Pablo, si Jesus mianhi aron “iyang mapagawas pinaagi sa pagpalit kadtong nailalom sa balaod.” (Galacia 4:4, 5) Busa, ang pagtuo pinasukad sa bili sa halad ni Kristo mitultol sa kagawasan gikan sa pagkahinukman sa Balaod.—Galacia 5:1-6.

Ang Kaayohan sa Drama Alang Kanato

Nganong angay kitang maikag sa dinasig nga katin-awan ni Pablo niini nga drama? Ang usa ka rason mao nga kini maghatag kanatog lalom nga pagsabot sa Kasulatanhong mga kahulogan nga dili unta masabtan. Ang katin-awan nagpalig-on sa atong pagsalig sa pagkaharmonya sa Bibliya.—1 Tesalonica 2:13.

Dugang pa, ang mga katumanan nga gisimbolohan niini nga drama hinungdanon sa atong umaabot nga kalipay. Kon wala motungha ang “mga anak” sumala sa saad sa Diyos, ang atong palaaboton mao lamang ang pagkaulipon sa sala ug kamatayon. Hinunoa, ilalom sa pagdumala ni Kristo ug iyang kaubang mga manununod sa saad sa Diyos kang Abraham, “ang tanang nasod sa yuta tinong magapanalangin sa ilang kaugalingon.” (Genesis 22:18) Mahitabo kini sa dihang sila mapahigawas na hangtod sa hangtod gikan sa mga epekto sa sala, pagkadili-hingpit, kasubo, ug kamatayon. (Isaias 25:8, 9) Pagkamahimayaon unya kana nga panahon!

[Hulagway sa panid 11]

Ang pakigsaad sa Balaod gisugdan sa Bukid sa Sinai

[Credit Line]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[Hulagway sa panid 12]

Unsay kahulogan sa “simboliko nga drama” nga gihisgotan ni apostol Pablo?