“Ako Magauban Kaninyo”

“Ang mensahero ni Jehova miingon: . . . ‘“Ako magauban kaninyo,” mao ang giingon ni Jehova.’”—HAGGEO 1:13.

1. Unsang matagnaong panagsama sa atong adlaw ang gihisgotan ni Jesus?

 KITA nagkinabuhi sa bililhon kaayong panahon sa kasaysayan. Ingong gipamatud-an sa katumanan sa tagna sa Bibliya, kita ania na sa “adlaw sa Ginoo” sukad sa 1914. (Pinadayag 1:10) Tingalig natun-an na nimog maayo kining ulohana, busa nahibalo ka nga gitandi ni Jesus ang “mga adlaw sa Anak sa tawo” nga nagagahom na sa Gingharian ngadto sa “mga adlaw ni Noe” ug sa “mga adlaw ni Lot.” (Lucas 17:26, 28) Busa ang Bibliya nagpaila nga kadtong mga adlawa maoy matagnaong panagsama sa atong panahon karon. Bisan pa niana, adunay laing panagsama nga angay natong hatagag seryosong pagtagad.

2. Unsang asaynment ang gihatag ni Jehova kang Haggeo ug Zacarias?

² Atong tagdon ang usa ka kahimtang nga naglungtad sa mga adlaw sa Hebreohanong mga manalagna nga si Haggeo ug si Zacarias. Unsang mensahea ang gipahayag nianang duha ka matinumanong mga manalagna nga tin-awng mapadapat sa katawhan ni Jehova sa atong panahon? Si Haggeo ug si Zacarias maoy ‘mga mensahero ni Jehova’ ngadto sa mga Hudiyo sa ilang paghibalik gikan sa pagkabihag sa Babilonya. Sila gisugo sa pagpasalig sa mga Israelinhon nga ang Diyos magpaluyo sa ilang pagtukod pag-usab sa templo. (Haggeo 1:13; Zacarias 4:8, 9) Bisag mugbo ra ang mga basahon nga gisulat ni Haggeo ug ni Zacarias, kana maoy bahin sa “tibuok Kasulatan [nga] inspirado sa Diyos ug mapuslanon sa pagpanudlo, sa pagpamadlong, sa pagpanul-id sa mga butang, sa pagdisiplina diha sa pagkamatarong.”—2 Timoteo 3:16.

Angay Kitang Mamati sa mga Tagna ni Haggeo ug ni Zacarias

3, 4. Nganong makaiikag kanato ang mga mensahe ni Haggeo ug ni Zacarias?

³ Segurado, ang mga mensahe ni Haggeo ug ni Zacarias nagmapuslanon sa mga Hudiyo sa ilang adlaw, ug may katumanan ang ilang mga tagna niadtong panahona. Apan, nganong makapaneguro kita nga kining duha ka basahon angay natong pamation karon? Makakaplag kitag timailhan diha sa Hebreohanon 12:26-29. Si apostol Pablo nagkutlo gikan sa Haggeo 2:6, nga naghisgot nga ang Diyos “magauyog sa mga langit ug sa yuta.” Ang pag-uyog sa kataposan ‘magapukan sa trono sa mga gingharian ug maglaglag sa kusog sa mga gingharian sa kanasoran.’—Haggeo 2:22.

⁴ Sa pagkutlo sa basahon ni Haggeo, si Pablo nagpahayag kon unsay mahitabo sa “mga gingharian sa kanasoran” ug naghisgot bahin sa pagkalabaw sa dili-matay-og nga Gingharian nga pagadawaton sa dinihogang mga Kristohanon. (Hebreohanon 12:28) Imong masabtan gikan niini nga ang mga tagna ni Haggeo ug ni Zacarias nagpunting sa usa ka umaabot pa nga panahon sa dihang gisulat ang basahong Hebreohanon sa unang siglo sa atong Komong Panahon. Karong adlawa aduna pay nahibilin sa dinihogang mga Kristohanon sa yuta, nga maoy mga manununod sa Mesiyanikong Gingharian uban ni Jesus. Busa, ang tagna ni Haggeo ug ni Zacarias mahinungdanon gayod sa atong panahon.

5, 6. Unsay nangaging mga panghitabo una pa sa pag-alagad ni Haggeo ug ni Zacarias?

 ⁵ Ang basahon ni Esdras naghatag ug pipila ka makasaysayanhong impormasyon. Sa paghibalik sa mga Hudiyo gikan sa pagkabihag sa Babilonya niadtong 537 W.K.P., si Gobernador Zorobabel ug ang Hataas nga Saserdoteng si Josue (o Jesua) maoy nagdumala sa pagpahiluna sa patukoranan sa bag-ong templo niadtong 536 W.K.P. (Esdras 3:8-13; 5:1) Bisan pag kadto maoy hinungdan sa dakong pagmaya, sa wala madugay ang mga Hudiyo giabot ug kahadlok. Ang mga kaaway, “ang katawhan sa yuta,” matod sa Esdras 4:4, “nagpadayon pagpaluya sa mga kamot sa katawhan sa Juda ug nagpabugnaw kanila sa pagtukod.” Ang maong mga kaaway, ilabina ang mga Samarianhon nagbutangbutang sa mga Hudiyo. Ang maong mga magsusupak nagdani sa hari sa Persia nga ipahunong ang pagtukod sa templo.—Esdras 4:10-21.

⁶ Naawop ang unang kadasig sa pagtukod sa templo. Ang personal nga intereses mao nay gitagad sa mga Hudiyo. Bisan pa niana, niadtong 520 W.K.P., 16 ka tuig human mapahiluna ang patukoranan sa templo, si Jehova nagpatungha kang Haggeo ug Zacarias aron dasigon ang katawhan sa pagpadayon sa pagtukod sa templo. (Haggeo 1:1; Zacarias 1:1) Kay gidasig sa mga mensahero sa Diyos ug kay may tin-awng ebidensiya sa pagpaluyo ni Jehova, gipadayon sa mga Hudiyo ang pagtukod sa templo ug ilang gihuman kana sa 515 W.K.P.—Esdras 6:14, 15.

7. Unsang samang kahimtang ang naglungtad sa adlaw sa mga manalagna ug sa modernong mga panahon?

⁷ Nasayod ka ba kon unsay kahulogan niining tanan alang kanato? Aduna kitay buluhaton langkit sa pagwali sa “maayong balita sa gingharian.” (Mateo 24:14) Kanang buluhatona ilabinang gipasiugda pagkatapos sa Gubat sa Kalibotan I. Maingon nga ang karaang mga Hudiyo gipagawas gikan sa literal nga pagkabihag sa Babilonya, ang modernong-adlawng katawhan ni Jehova gipagawas usab gikan sa pagkabihag sa Dakong Babilonya, ang tibuok-kalibotang imperyo sa bakak nga relihiyon. Ang mga dinihogan nagmakugihon sa buluhaton sa pagwali, pagpanudlo, ug paggiya sa mga tawo ngadto sa matuod nga pagsimba. Ang maong buluhaton nagpadayon karon sa mas dakong paagi, ug basin nagapakigbahin ka pa niini. Karon mao ang panahon sa pagbuhat niini, kay haduol na kaayo ang kataposan niining daotang sistema! Kinahanglang magpadayon kining gitudlo-sa-Diyos nga buluhaton hangtod si Jehova mobalda sa tawhanong kahikayan sa panahon sa “dakong kasakitan.” (Mateo 24:21) Kana maoy maghanaw sa pagkadaotan ug magpahinabo sa bug-os nga kauswagan sa matuod nga pagsimba sa yuta.

8. Nganong makasalig kita sa pagpaluyo sa Diyos diha sa atong buluhaton?

⁸ Sumala sa gipadayag sa mga tagna ni Haggeo ug ni Zacarias, makapaneguro kita sa pagpaluyo ug sa panalangin ni Jehova samtang kita bug-os kasingkasing nga nagapakigbahin niining buluhatona. Bisan pa sa paningkamot sa pipila nga pig-otan ang mga alagad sa Diyos o idili ang ilang giasayn nga buluhaton, walay gobyerno ang nakapugong sa pag-uswag sa buluhaton sa pagwali. Hunahunaa ang dakong kauswagan nga gipanalangin ni Jehova diha sa buluhaton sa Gingharian latas sa daghang katuigan pagkatapos sa Gubat sa Kalibotan I ug hangtod sa atong panahon. Bisan pa niana, daghan pa ang buhatonon.

9. Unsang karaang kahimtang ang angay natong tagdon, ug ngano?

⁹ Sa unsang paagi ang atong nakat-onan gikan sa basahon ni Haggeo ug ni Zacarias labi pang makapadasig kanato sa pagsunod sa balaang sugo sa pagwali ug pagpanudlo? Buweno, atong tagdon ang pipila ka pagtulon-an nga mahimong makat-onan nato gikan niining duha ka basahon sa Bibliya. Pananglitan, tagda ang pipila ka detalye may kalabotan sa pagtukod sa templo nga gibuhat sa napasig-uling mga Hudiyo. Sumala sa gipahayag na, ang mga Hudiyo nga namalik sa Jerusalem gikan sa Babilonya wala molahutay sa ilang pagtukod sa templo. Human sa ilang pagpahiluna sa patukoranan, sila nanghunong. Unsang sayop nga panghunahuna ang naugmad sa ilang taliwala? Ug unsay atong makat-onan gikan niana?

Pagbaton ug Hustong Panghunahuna

10. Unsang sayop nga panghunahuna ang naugmad sa mga Hudiyo, ug unsay sangpotanan?

¹⁰ Ang napasig-uling mga Hudiyo nag-ingon: “Ang panahon wala pa moabot.” (Haggeo 1:2) Sa dihang ilang gisugdan ang pagtukod sa templo, nga gipahiluna ang patukoranan niadtong 536 W.K.P., sila wala mag-ingon nga “ang panahon wala pa moabot.” Apan sa wala madugay  sila naapektohan sa pagsupak sa mga silingan ug sa pagpanghilabot sa kagamhanan. Misugod ang mga Hudiyo sa paghatag ug mas dakong pagtagad sa ilang kaugalingong mga balay ug sa ilang hamugaway nga pagpuyo. Sa gitandi ang kalainan tali sa ilang pribadong mga balay nga kinisamihan ug maanindot nga kahoy ug sa wala-mahuman nga templo, si Jehova nangutana: “Panahon na ba alang kaninyo nga kamo magapuyo sa inyong mga balay nga plinigohan, samtang kining balaya guba?”—Haggeo 1:4.

11. Nganong gitambagan ni Jehova ang mga Hudiyo sa panahon ni Haggeo?

¹¹ Oo, nausob ang mga butang nga unang gitagad sa mga Hudiyo. Imbes unahon ang katuyoan ni Jehova nga matukod pag-usab ang templo, gihatagag bug-os nga pagtagad sa katawhan sa Diyos ang ilang kaugalingon ug ang ilang mga balay. Napasagdan ang buluhaton diha sa balay sa pagsimba sa Diyos. Ang pulong ni Jehova nga natala sa Haggeo 1:5 nagdasig sa mga Hudiyo nga ‘tagdon sa ilang kasingkasing ang ilang mga dalan.’ Gisugo sila ni Jehova nga mohunong ug mamalandong bahin sa ilang gibuhat ug hunahunaon kon sa unsang paagi naapektohan sila kay ang pagtukod pag-usab sa templo wala nila ibutang sa unang dapit diha sa ilang kinabuhi.

12, 13. Sa unsang paagi gihubit sa Haggeo 1:6 ang kahimtang sa mga Hudiyo, ug unsay ipasabot sa maong bersikulo?

¹² Ingon sa imong mapalandong, personal nga naapektohan ang mga Hudiyo sa sayop nilang mga prioridad. Matikdi ang panghunahuna sa Diyos nga gipahayag diha sa Haggeo 1:6: “Nagpugas kamo ug daghan, apan diyutay ra ang inyong naani. Nagakaon kamo, apan wala kamo mabusog. Nagainom kamo, apan wala kamo mahubog. Nagasul-ob kamo ug mga besti, apan walay usa nga nahatagag kainit; ug siya nga nagpasuhol, nagpasuhol aron isulod sa puntil nga may mga buslot.”

¹³ Ang mga Hudiyo didto na sa yuta nga gihatag sa Diyos kanila, apan wala kadto mohatag ug bunga sumala sa ila untang gusto. Gipugngan ni Jehova ang iyang panalangin, sumala sa iyang gipasidaan. (Deuteronomio 28:38-48) Kay wala siya magpaluyo kanila, ang mga Hudiyo nagpugas ug binhi apan diyutay ra ang naani, nga kulang ug pagkaon aron sila mabusog. Kay wala siya magpanalangin kanila, wala sila makasul-ob ug makapainit nga besti. Ang salapi nga ilang gihagoan daw nasulod sa usa ka puntil nga may mga buslot, nga wala kapahimusli sa mga nagpasuhol. Komosta ang mga pulong: “Nagainom kamo, apan wala kamo mahubog”? Wala kana magpasabot nga ang pagkahubog magpadayag sa pagpanalangin sa Diyos; siya nagasaway sa paghubog. (1 Samuel 25:36; Proverbio 23:29-35) Hinunoa, ang ekspresyon maoy laing ilhanan nga ang mga Hudiyo wala panalangini sa Diyos. Diyutay ra ang bino nga ilang magama, nga kadto dili igo aron makapahubog. Ang Revised Standard Version naghubad sa Haggeo 1:6: “Kamo nagainom, apan dili gayod kamo matagbaw.”

14, 15. Unsang pagtulon-an ang atong makat-onan gikan sa Haggeo 1:6?

¹⁴ Ang pagtulon-an nga angay natong makat-onan gikan nianang tanan maoy dili mahitungod sa pagdisenyo o pagdayandayan sa balay. Dugay na una pa sa pagkadestiyero, ang manalagnang si Amos nagbadlong sa mga dato sa Israel tungod sa ilang “mga balay nga garing” ug tungod sa ilang ‘paghigda sa mga higdaanan nga garing.’ (Amos 3:15; 6:4) Wala magmalungtaron ang maartehong mga balay ug may-dayandayan nga muwebles. Kadtong mga butanga gilaglag ug gikawat sa mga kaaway nga nagpukan kanila. Bisan pa niana, katuigan sa ulahi, human sa pagkadestiyero ug 70 ka tuig, ang daghan sa katawhan sa Diyos wala makakat-on gikan niana. Makakat-on ba kita? Angayng mangutana ang matag usa kanato: ‘Sa prangka, unsa ka dakong pagtagad ang gihatag ko sa akong balay ug sa dayandayan niini? Komosta man ang paghikay alang sa ekstrang edukasyon aron mouswag ang usa ka karera, nga dangtag daghang katuigan, nga maghiklin sa hinungdanong mga bahin sa akong espirituwal nga kalihokan?’—Lucas 12:20, 21; 1 Timoteo 6:17-19.

¹⁵ Ang atong mabasa sa Haggeo 1:6 angayng magpasabot kanato nga kita nagkinahanglan sa panalangin sa Diyos diha sa atong mga kinabuhi. Kadtong mga Hudiyo sa karaang panahon wala makabaton niana, ug kadto misangpot sa ilang kadaotan. Bisan kon kita adunay daghang materyal nga mga butang o wala, kon dili nato mabatonan ang panalangin ni Jehova, segurado gayod nga kita madaot sa espirituwal nga paagi. (Mateo 25:34-40; 2 Corinto 9:8-12) Apan, sa unsang paagi makadawat kita sa maong panalangin?

 Si Jehova Motabang Pinaagi sa Iyang Espiritu

16-18. Sa karaang konteksto niini, unsay kahulogan sa Zacarias 4:6?

¹⁶ Ang manalagna nga kauban ni Haggeo, si Zacarias, natukmod sa pagpasiugda sa paagi nga gigamit mismo ni Jehova sa pagdasig ug pagpanalangin sa mga tawong mahinalaron niadtong panahona. Ug kini nagpakita kon sa unsang paagi siya magapanalangin usab kanimo. Atong mabasa: “‘Dili pinaagi sa kasundalohan, ni pinaagi sa gahom, kondili pinaagi sa akong espiritu,’ miingon si Jehova sa mga panon.” (Zacarias 4:6) Kanunay ka tingaling makadungog nga kutloon kining bersikuloha, apan unsay kahulogan niini alang sa mga Hudiyo sa mga adlaw ni Haggeo ug ni Zacarias, ug busa unsay kahulogan niini alang kanimo?

¹⁷ Hinumdomi nga ang inspiradong mga pulong ni Haggeo ug ni Zacarias may talagsaong epekto niadtong panahona. Ang gipamulong sa duha ka manalagna nakapadasig sa matinumanong mga Hudiyo. Si Haggeo misugod sa pagtagna sa ikaunom nga bulan sa 520 W.K.P. Si Zacarias misugod sa pagtagna sa ikawalong bulan nianang tuiga. (Zacarias 1:1) Sumala sa imong masabtan gikan sa Haggeo 2:18, ang trabaho sa patukoranan madasigong gipadayon sa ikasiyam nga bulan. Busa ang mga Hudiyo nadasig sa paglihok, ug sila nagmasinugtanon kang Jehova tungod kay nagmasaligon sa iyang pagpaluyo. Ang mga pulong sa Zacarias 4:6 nagtumong sa pagpaluyo sa Diyos.

¹⁸ Sa pagbalik sa mga Hudiyo sa ilang yutang-natawhan niadtong 537 W.K.P., sila walay kasundalohan. Bisan pa niana, si Jehova nanalipod ug naggiya kanila sa ilang panaw gikan sa Babilonya. Ug ang iyang espiritu maoy nagtultol sa mga kalihokan sa dihang ilang gisugdan ang pagtukod sa templo wala madugay human niadto. Sa dihang misugod na usab sila sa pagbuhat nga bug-os kasingkasing, siya nagpaluyo kanila pinaagi sa iyang balaang espiritu.

19. Unsang kusog nga impluwensiya ang nabuntog sa espiritu sa Diyos?

¹⁹ Pinaagi sa nagsunodsunod nga walo ka panan-awon, gipasaligan si Zacarias nga si Jehova magauban sa iyang katawhan, nga matinumanong magtukod sa templo hangtod sa pagkahuman niana. Ang ikaupat nga panan-awon, nga natala sa kapitulo 3, nagpakita nga si Satanas aktibo sa pagsupak sa mga paningkamot sa mga Hudiyo sa paghuman sa pagtukod sa templo. (Zacarias 3:1) Dili gayod mahimuot si Satanas nga makakita sa Hataas nga Saserdoteng si Josue nga mag-alagad alang sa katawhan diha sa usa ka bag-ong templo. Bisan pag ang Yawa aktibo sa pagbabag sa mga Hudiyo sa pagtukod sa templo, ang espiritu ni Jehova adunay dakong papel sa pagwagtang sa mga babag ug pagpalig-on sa mga Hudiyo sa pagpadayon hangtod sa pagkahuman sa templo.

20. Sa unsang paagi ang balaang espiritu mitabang sa mga Hudiyo sa pagtuman sa kabubut-on sa Diyos?

²⁰ Mipatim-aw nga dihay dili-mabangbang nga babag sa pagsupak, nga naggikan sa mga opisyales  sa kagamhanan nga nakahimo sa pagdili sa buluhaton. Bisan pa niana, si Jehova misaad nga kining daw “bukid” wagtangon ug mahimong “patag nga yuta.” (Zacarias 4:7) Ug nahitabo gayod kana! Gihimo ni Haring Dario I ang usa ka imbestigasyon ug nakadiskobre sa sinulat nga mando ni Ciro nga nagtugot sa mga Hudiyo sa pagtukod pag-usab sa templo. Busa gibakwi ni Dario ang pagdili ug nag-awtorisar nga ang mga Hudiyo hatagag salapi gikan sa harianong pondo aron makatabang sa pagbayad sa mga galastohan sa maong buluhaton. Makapahingangha nga pagbalit-ad sa kahimtang! Ang espiritu sa Diyos ba ang hinungdan niadto? Makapaneguro kita nga matuod gayod kana. Ang templo nahuman niadtong 515 W.K.P., ang ikaunom nga tuig sa paghari ni Dario I.—Esdras 6:1, 15.

21. (a) Sa karaang panahon, sa unsang paagi ang Diyos “nag-uyog sa tanang kanasoran,” ug sa unsang paagi ang “tilinguhaong mga butang” nanggula? (b) Unsa ang katumanan niana sa atong adlaw?

²¹ Sa Haggeo 2:5, ang manalagna nagpahinumdom sa mga Hudiyo bahin sa pakigsaad nga gihimo sa Diyos uban kanila sa Bukid sa Sinai sa dihang “ang tibuok bukid nauyog sa hilabihan.” (Exodo 19:18) Sa mga adlaw ni Haggeo ug ni Zacarias, si Jehova nagpahinabog laing pag-uyog, sumala sa gihubit diha sa masambingayong mga pulong sa bersikulo 6 ug 7. Ang kahimtang sa Imperyo sa Persia mahimong gubot, apan ang pagtukod sa templo magpadayon hangtod sa pagkahuman niana. Ang mga dili-Hudiyo, “ang tilinguhaong mga butang gikan sa tanang nasod,” mosangpot nga maghimaya sa Diyos duyog sa mga Hudiyo sa maong dapit sa pagsimba. Sa dakong paagi sa atong panahon, ang Diyos ‘nag-uyog sa kanasoran’ pinaagi sa atong Kristohanong pagsangyaw, ug nangabot ang “tilinguhaong mga butang gikan sa tanang nasod” aron sa pagsimba sa Diyos duyog sa dinihogang mga nahibilin. Tinuod gayod, ang dinihogan ug ang ubang mga karnero nagakauban karon sa pagpuno sa balay ni Jehova ug himaya. Ang maong matuod nga mga magsisimba matinuohong nagpaabot sa panahon nga si Jehova ‘magauyog sa mga langit ug sa yuta’ sa laing diwa. Kana nga pag-uyog maoy alang sa pagpukan ug paglaglag sa kusog sa mga gingharian sa kanasoran.—Haggeo 2:22.

22. Sa unsang paagi ang kanasoran ‘ginauyog,’ uban ang unsang sangpotanan, ug unsa pay mahitabo?

²² Gipahinumdoman kita sa kagubot nga nahitabo sa nagkalainlaing mga elemento nga gihulagway sa “mga langit ug sa yuta ug sa dagat ug sa mamala.” Sa usa ka bahin, si Satanas nga Yawa ug ang iyang mga demonyo gitambog na sa silinganan sa yuta. (Pinadayag 12:7-12) Dugang pa, ang pagwali nga gipangunhan sa mga dinihogan tinong nag-uyog sa yutan-ong mga elemento niining sistema sa mga butang. (Pinadayag 11:18) Bisan pa niana, ang “usa ka dakong panon” sa tilinguhaong mga butang gikan sa tanang kanasoran miduyog sa espirituwal nga Israel sa pag-alagad kang Jehova. (Pinadayag 7:9, 10) Ang dakong panon nagabuhat duyog sa dinihogang mga Kristohanon sa pagwali sa maayong balita nga ang Diyos duol nang magauyog sa kanasoran sa Armagedon. Ang maong hitabo mag-abli sa dalan aron ang matuod nga pagsimba modangat sa hingpit nga kahimtang niini sa tibuok yuta.

Nahinumdom Ka Ba?

• Kanus-a ug ubos sa unsang mga kahimtang nga si Haggeo ug si Zacarias nanagna?

• Sa unsang paagi ikapadapat nimo ang mensahe nga gipahayag ni Haggeo ug ni Zacarias?

• Nganong makapadasig kanimo ang Zacarias 4:6?

[Mga Pangutana sa Pagtuon]

[Mga hulagway sa panid 20]

Ang mga sinulat ni Haggeo ug Zacarias nagpasalig kanato sa pagpaluyo sa Diyos

[Hulagway sa panid 23]

“Panahon ba alang kaninyo nga kamo magapuyo sa inyong mga balay nga plinigohan, samtang kining balaya guba?”

[Hulagway sa panid 24]

Ang katawhan ni Jehova nagapakigbahin sa pagwali ngadto sa ‘mga tilinguhaon gikan sa kanasoran’