Kakabos—Ang Kahimtang Karon

SAGAD nga makit-an si Vicente a nga nagguyod ug kargado kaayo nga kariton diha sa kadalanan sa São Paulo, Brazil. Mamunit siyag karton, eskrap nga metal, ug plastik. Sa dihang magkilomkilom na, iyang hanigan ug karton ang ilalom sa iyang kariton ug matulog diha niana. Daw wala siya matugaw sa kabanha sa mga sakyanan diha sa puliki nga dalan diin siya magpalabay sa gabii. Kaniadto siya adunay trabaho, balay, ug pamilya—apan nawala kining tanan. Karon siya kakha-tuka na lang nga nagpuyo diha sa kadalanan.

Ikasubo, milyonmilyong tawo sa tibuok kalibotan, sama kang Vicente, ang nag-ilaid sa kakabos. Diha sa kabos nga mga nasod, daghan ang napugos sa pagpuyo sa kadalanan o sa dapit sa mga eskuwater. Ang mga makililimos—bakol, buta, mga babaye nga nagpasuso sa ilang mga anak—maoy sagad nga makita. Sa dihang mopula ang suga sa trapiko, ang mga bata magliotliot sa nanghunong nga mga sakyanan, nga naningkamot nga makabaligyag mga kendi aron makasapi ug diyutay.

Lisod ipatin-aw kon nganong gitugotang maglungtad ang maong kakabos. Ang magasing The Economist sa Britanya mikomento: “Sukad masukad ang tawhanong rasa wala pa gayod mahimong mas adunahan, o makahupot ug kahibalo sa medisina, kahanas sa teknolohiya ug kinaadman nga gikinahanglan sa pagbuntog sa kakabos.” Daghang tawo ang nakapahimulos gayod niini nga mga kahibalo karon. Naghuot diha sa kadalanan sa dagkong siyudad sa kabos nga mga nasod ang nagsinaw-sinaw nga bag-ong mga sakyanan. Diha sa mga shopping mall gibaligya ang daghang modernong kasangkapan, ug daghan kanunay ang mamalit sa maong mga kasangkapan. Duha ka dagkong mga tindahan sa Brazil ang naghimog linaing anunsiyo sa pagbaligya sa pipila ka produkto. Ang maong mga tindahan nangabli sa tibuok gabii gikan sa Disyembre 23 hangtod sa 24, 2004. Ang usa sa mga tindahan nagsuhol ug mga mananayaw aron lingawon ang mga pumapalit. Ang okasyon nakadani ug duolan sa 500,000 ka pumapalit!

Bisan pa niana, daghan kaayong tawo ang wala makapahimulos sa bahandi sa mga tawong adunahan. Ang dakong kalainan tali sa adunahan ug kabos mitultol sa daghan sa paghinapos nga adunay  dinaliang panginahanglan sa pagwagtang sa kakabos. Ang magasing Veja sa Brazil miingon: “Niining tuiga [2005] ang pagpakigbugno batok sa kakabos angayng mao ang pangunang ulohan nga hisgotan sa mga lider sa kalibotan.” Ang Veja mitaho usab bahin sa plano sa usa ka bag-ong Marshall Plan nga gituyo sa pagtabang sa labing kabos nga mga nasod, ilabina sa Aprika. b Apan, bisan pag ang maong mga plano maghatag ug impresyon sa pag-uswag, ang samang magasin midugang: “Adunay daghang katarongan usab sa pagduda kon makahatag ba gayod kini ug kaayohan. Kon ang kadaghanan sa mga nasod magpanuko sa paghatag ug salapi alang niana nga plano, tungod kana kay ang mga pondong salapi talagsa rang makaabot sa mga tawo nga angayng makadawat niana.” Ikasubo, tungod sa korapsiyon, ug sa makuting pamaagi sa gobyerno, ang dakong pahat sa pondong salapi nga gitagana sa mga gobyerno, internasyonal nga mga ahensiya, ug mga indibiduwal wala gayod makaabot sa mga tawo nga nanginahanglan gayod niana.

Nasayod si Jesus nga ang kakabos maoy nagapadayon nga problema. Siya miingon: “Ang mga kabos kanunay nga anaa kaninyo.” (Mateo 26:11) Nagpasabot ba kini nga ang kakabos magpabilin kanunay sa yuta? Wala na bay mahimo aron moarang-arang ang kahimtang? Sa unsang paagi nga ang mga Kristohanon makatabang sa mga kabos?

[Mga footnote]