Mga Haylayt Gikan sa Basahon sa Ecclesiastes
Ang Pulong ni Jehova Buhi
Mga Haylayt Gikan sa Basahon sa Ecclesiastes
“ANG tawo, nga natawo sa usa ka babaye, mubo ug kinabuhi ug tugob sa kasamok,” matod pa sa patriarkang si Job. (Job 14:1) Pagkahinungdanon gayod nga dili nato usikan ang atong mubo nga kinabuhi sa walay-kapuslanang mga buluhaton ug paningkamot! Sa unsang mga pangagpas angay natong gugolon ang atong panahon, kusog, ug mga kahinguhaan? Unsay angayng likayan? Ang mga pulong sa kaalam nga nasulat sa basahon sa Bibliya nga Ecclesiastes naghatag ug kasaligang giya bahin niini. Ang mensahe niini “makatugkad sa mga hunahuna ug mga tuyo sa kasingkasing” ug makatabang kanato sa pagbaton ug makahuloganon nga kinabuhi.—Hebreohanon 4:12.
Gisulat sa usa ka tawo nga nailado tungod sa iyang kaalam, si Haring Solomon sa karaang Israel, ang basahon sa Ecclesiastes naundan ug praktikal nga mga tambag kon unsa gayoy hinungdanon sa kinabuhi ug kon unsang mga butanga ang walay kapuslanan. Sanglit si Solomon naghisgot sa pipila ka pagpanukod nga iyang gihimo, lagmit gisulat niya ang Ecclesiastes sa dihang nahuman na ang maong mga proyekto ug sa wala pa siya mitipas sa matuod nga pagsimba. (Nehemias 13:26) Kana nagpaila nga gisulat kini sa wala pa ang 1000 W.K.P., sa hapit nang matapos ang 40-ka-tuig nga pagmando ni Solomon.
UNSAY DILI KAKAWANGAN?
“Ang tanan kakawangan!” miingon ang magtitigom, kinsa nangutana: “Unsay makuha sa tawo sa tanan niyang kahago diin siya naghago sa ilalom sa adlaw?” (Ecclesiastes 1:2, 3) Ang mga ekspresyon nga “kakawangan” ug “ilalom sa adlaw” sublisubling makita diha sa Ecclesiastes. Ang Hebreohanong pulong alang sa “kakawangan” sa literal nagakahulogang “gininhawa” o “alisngaw” ug nagpasabot ug kawalay praktikal, mapinadayonon, o malungtaron nga bili. Ang mga pulong nga “ilalom sa adlaw” nagkahulogan nga “niining yutaa” o “niining kalibotana.” Busa, ang tanan—sa ato pa, ang tanang paningkamot sa tawo nga wala magtagad sa kabubut-on sa Diyos—maoy kakawangan.
“Bantayi ang imong mga tiil kon ikaw moadto sa balay sa matuod nga Diyos,” nag-ingon si Solomon, “ug moduol aron sa pagpamati.” (Ecclesiastes 5:1) Ang pagpakigbahin sa matuod nga pagsimba kang Jehova nga Diyos dili kakawangan. Sa pagkatinuod, ang paghatag ug pagtagad sa atong relasyon kaniya mao ang yawi sa pagbaton ug makahuloganong kinabuhi.
Tubag sa mga Pangutana Bahin sa Kasulatan:
1:4-10—Unsay “makabudlay” diha sa mga siklo sa kinaiyahan? Ang magtitigom naghisgot lamang ug tulo sa pangunang mga siklo nga nagpaposible sa kinabuhi dinhi sa yuta—ang siklo sa adlaw, sa hangin, ug sa tubig. Sa pagkatinuod, daghan ang mga siklo sa kinaiyahan, ug kini komplikado kaayo. Bisan kon gugolon sa usa ang iyang tibuok kinabuhi sa pagtuon niini, dili gihapon niya kini masabtan sa bug-os. Kana “makabudlay” gayod. Makapahigawad usab ang pagtandi sa atong mubo nga kinabuhi sa walay-kataposang pagsubli-subli niining mga sikloha. Bisan ang mga paningkamot sa paghimog bag-ong mga diskoberiya makabudlay. Kon buot hunahunaon, ang bag-ong mga imbensiyon mao lamay pagpadapat sa mga prinsipyo nga gilatid ug gigamit sa matuod nga Diyos sa paglalang.
2:1, 2—Nganong gihisgotan nga “binuang”ang pagkatawa? Ang pagkatawa lagmit motabang kanato nga malimtan kadiyot ang atong mga problema, ug ang paglipaylipay makapabati kanato nga mogaan ang atong mga problema. Apan, ang pagkatawa dili makawagtang sa atong mga kalisdanan. Busa, ang pagpangagpas sa kalipay pinaagi sa pagkatawa gihisgotan nga “binuang.”
3:11—Unsay gihimo sa Diyos nga “matahom sa panahon niini”? Ang pipila sa mga butang nga gihimo ni Jehova nga Diyos nga “matahom,” o nahiangay ug makaayo, sa hustong panahon mao ang paglalang kang Adan ug Eva, ang pakigsaad sa balangaw, ang pakigsaad kang Abraham, ang Davidnong pakigsaad, ang pag-abot sa Mesiyas, ug ang pagkaentrono ni Jesu-Kristo ingong Hari sa Gingharian sa Diyos. Apan, aduna pay laing himoon si Jehova nga “matahom” sa haduol nga umaabot. Kita makasalig nga mamatuman ang usa ka matarong nga bag-ong kalibotan sa hustong panahon.—2 Pedro 3:13.
3:15b—Sa unsang paagi “ang matuod nga Diyos nagpadayon sa pagpangita sa mga ginalutos”? Ang “ginalutos,” o “ginatinguha” mahimong nagtumong sa kon unsay pagabuhaton sa Diyos. Samtang ang balikbalik nga mga siklo sa pagkatawo ug pagkamatay ug sa gubat ug pakigdait makapabati sa tawo nga wala siyay mahimo ug makapahunahuna kaniya nga masubli lang kon unsay nahitabo, ang matuod nga Diyos makahimo ug makapalampos sa tanan nga gusto Niyang buhaton. (Ecclesiastes 3:1-10, 15a) Ang “ginalutos” mapadapat usab sa mga matarong, kinsa sagad nga maoy gipuntirya sa mga daotan. Niining kahimtanga, si Jehova nagpadayon sa pagpangita sa mga matarong “aron ipakita ang iyang kusog” alang kanila.—2 Cronicas 16:9.
5:9—Sa unsang paagi “ang abot sa yuta anaa kanilang tanan”? Ang tanang molupyo sa yuta nagsalig sa “abot sa yuta.” Ang hari apil usab niini. Aron adunay abot ang yuta sa hari, kinahanglan siyang alagaran pinaagi sa paghago sa iyang mga alagad sa pagtikad sa yuta.
Mga Leksiyon Alang Kanato:
1:15. Kakawangan ang paggugol ug panahon ug kusog sa paningkamot nga itul-id ang pagpanglupig ug inhustisya nga atong makita karon. Ang Gingharian sa Diyos lamang ang makawagtang sa pagkadaotan.—Daniel 2:44.
2:4-11. Ang kultural nga mga kalihokan, sama sa arkitektura, pag-areglar sa hardin, ug musika, maingon man ang maluhong pagkinabuhi maoy “paggukod sa hangin” tungod kay kini dili makahimo sa kinabuhi nga tinuod nga makahuloganon ni makahatag ug malungtaron nga kalipay.
2:12-16. Ang tawhanong kaalam may bentaha sa kabuangan kay kini makatabang sa pagsulbad sa pipila ka suliran. Apan, kon bahin sa kamatayon, ang tawhanong kaalam walay bentaha. Ug bisag ang usa nailado tingali tungod sa pagbaton niana nga kaalam, siya sa dili madugay mahikalimtan.
2:24; 3:12, 13, 22. Dili sayop ang pagtagamtam sa mga bunga sa atong paghago.
2:26. Ang diyosnong kaalam, nga maghatag ug kalipay, ihatag ngadto sa ‘tawo nga maayo sa atubangan ni Jehova.’ Imposible nga mabatonan kini nga kaalam kon walay maayong relasyon sa Diyos.
3:16, 17. Dili realistiko ang pagdahom nga mahatagag hustisya ang matag kahimtang. Inay mabalaka bahin sa nagakahitabo sa kalibotan karon, kita angayng maghulat kang Jehova sa pagtul-id sa mga butang.
4:4. Ang paghago nga gihimo sa mahanasong paagi makahatag ug katagbawan. Apan, ang paghago aron lang malabwan ang uban, magpatunghag pag-indigay ug magpahinabog kayugot ug kasina. Ang atong paghago sa Kristohanong ministeryo kinahanglang tinukmod sa maayong mga motibo.
4:7-12. Ang relasyon sa isigkatawo mas hinungdanon kay sa materyal nga kabtangan ug dili angayng ibaylo sa pagpangagpas ug bahandi.
4:13. Ang katungdanan ug pangedaron dili mao kanunay ang basehanan nga tahoron ang usa. Kadtong adunay katungdanan angayng molihok nga maalamon.
4:15, 16. Ang “bata, nga maoy ikaduha”—ang manununod sa hari—suportahan tingali sa sinugdan sa ‘tanang tawo nga anaa sa iyang atubangan,’ apan ‘human niana sila dili magmaya uban kaniya.’ Sa pagkatinuod, ang pagkapopular lumalabay ra.
5:2. Ang atong mga pag-ampo angayng mapamalandongon ug matahaon, dili daghan kaayog pulong.
5:3-7. Ang naghingaping kabalaka sa materyal makatukmod sa usa sa paghanduraw ug mahakogong mga tinguha. Kini magpahinabo usab nga ang usa dili mahimutang, magsigeg handuraw panahon sa kagabhion, nga siya makulangan ug tulog. Ang tawo nga daghan kaayog ginasulti maghimo kaniya nga buangbuang sa panan-aw sa uban ug mopalihok kaniya sa paghimog dinalidali nga panaad sa Diyos. Ang ‘pagkahadlok sa matuod nga Diyos’ mopugong kanato sa paghimo sa bisan hain niini.
6:1-9. Unsay kaayohan sa bahandi, himaya, taas nga kinabuhi, ug bisan sa dakong pamilya kon dili itugot sa mga kahimtang nga matagamtam kana? Ug “mas maayo pa ang pagkakita pinaagi sa mga mata,” o pagdawat sa kamatuoran, kay sa “pagsuroysuroy sa kalag,” sa ato pa, ang pagtagbaw sa lisod-tagbawon nga mga tinguha. Nan, ang kinamaayohang paagi sa pagkinabuhi mao ang pagkakontento sa pagbaton ug “makaon ug ikabesti” samtang nagatagamtam sa maayong mga butang sa kinabuhi ug nagsentro sa pagtagad diha sa paghupot ug suod nga relasyon kang Jehova.—1 Timoteo 6:8.
TAMBAG NGADTO SA MAALAMON
Sa unsang paagi mapanalipdan nato ang atong maayong ngalan, o reputasyon? Unsa ang angay natong tinamdan maylabot sa tawhanong mga magmamando ug sa mga inhustisya nga ato tingaling masaksihan? Sanglit ang mga patay walay nahibaloan nga bisan unsa, unsaon nato paggamit ang atong kinabuhi karon? Sa unsang paagi ang mga batan-on maalamong makagamit sa ilang panahon ug kusog? Ang maalamong tambag sa magtitigom bahin niini ug sa uban pang mga butang gisulat alang kanato diha sa mga kapitulo 7 ngadto sa 12 sa Ecclesiastes.
Tubag sa mga Pangutana Bahin sa Kasulatan:
7:19—Sa unsang paagi ang kaalam mas kusganon pa kay sa “napulo ka tawong gamhanan”? Sa dihang gamiton sa mahulagwayong paagi diha sa Bibliya, ang numerong diyes nagkahulogan ug pagkabug-os. Ang buot ipasabot ni Solomon mao nga mas dakong panalipod ang ikahatag sa kaalam kay sa bug-os nga gidaghanon sa mga manggugubat nga nagbantay sa usa ka siyudad.
10:2—Unsay kahulogan nga ang kasingkasing sa usa anaa “sa iyang tuong kamot” o “sa iyang walang kamot”? Sanglit ang tuong kamot sagad nagpasabot ug pinaborang posisyon, ang pagkaanaa sa kasingkasing sa usa ka tawo diha sa iyang tuong kamot nagpasabot nga gipalihok siya sa iyang kasingkasing sa paghimog maayo. Apan, kon kini nagpalihok sa usa ka tawo sa pagsubay sa sayop nga dalan, ang iyang kasingkasing giingon nga anaa sa iyang walang kamot.
10:15—Sa unsang paagi “ang kahago sa mga hungog nagapaluya kanila”? Kon ang usa walay maayong panghukom, ang iyang kahago dili mopatunghag bisan unsa nga tinuod nga mapuslanon. Dili siya makabaton ug katagbawan gikan niini. Ang maong madasigong paghago makapaluya lamang kaniya.
11:7, 8—Unsay kahulogan niini nga pahayag: “Ang kahayag usab matam-is, ug maayo alang sa mga mata ang pagtan-aw sa adlaw.” Ang kahayag ug ang adlaw naghatag ug kalipay sa mga buhi. Ang gipasabot ni Solomon mao nga maanindot nga mabuhi ug kita angayng “magmaya” sa dili pa moabot ang mga adlaw sa kangitngit, o pagkatigulang, diin mawala na ang atong kabaskog.
11:10—Nganong kakawangan ang “pagkabatan-on ug ang kinabaskogan nga yugto sa kinabuhi”? Kon dili gamiton sa hustong paagi, kini maoy kakawangan tungod kay, sama sa alisngaw, ang mga adlaw sa pagkabatan-on dali rang molabay.
Mga Leksiyon Alang Kanato:
7:6. Ang pagkatawa sa dili-tukmang panahon makalagot ug walay kapuslanan sama sa nagpitipiti nga mga sampinit nga nasunog ilalom sa usa ka kulon. Maayo nga magbantay kita batok niini.
7:21, 22. Dili kita angay nga sobrang mabalaka sa kon unsay isulti sa uban bahin kanato.
8:2, 3; 10:4. Kon kita gisaway o gitul-id sa atong superbisor o sa atong amo, maalamon nga magpabiling kalmado. Mas maayo kini kay sa ‘magdali sa pagbiya gikan sa iyang atubangan,’ sa ato pa, moresayn dayon sa trabaho.
8:8; 9:5-10, 12. Ang atong kinabuhi mahimong matapos nga wala damha sama sa pagkasikop sa isda diha sa pukot o pagkalit-ag sa langgam. Dugang pa, walay makapugong sa pagkawala sa puwersa sa kinabuhi diha sa kamatayon, ni makaikyas ang usa gikan niini. Busa, dili nato angayng usikan ang panahon. Buot ni Jehova nga pabilhan ug tagamtamon nato ang kinabuhi sa maayong paagi. Aron mahimo kini, angay nga unahon nato sa atong kinabuhi ang pag-alagad kang Jehova.
8:16, 17. Ang katibuk-an sa tanang nahimo sa Diyos ug sa tanan nga iyang gitugot nga mahitabo taliwala sa katawhan dili matugkad, bisan pag dili na kita matulog sa paghunahuna niini. Ang pagkabalaka sa tanang nahimo nga kasaypanan maghikaw lamang kanato sa kalipay sa kinabuhi.
9:16-18. Ang kaalam angayng pabilhan bisag ang kadaghanan walay pag-apresyar niini. Ang kalmadong pagkasulti nga mga pulong sa maalamong tawo mas pilion kay sa pagsinggit sa buangbuang.
10:1. Kita angayng mag-amping sa atong sinultihan ug panggawi. Ang usa lang ka pagdinanghag, sama sa pagsilaob sa kasuko, usa ka beses nga pag-abuso sa alkohol, o usa ka hitabo nga naglangkit ug dili putli nga seksuwal nga panggawi, igo na aron madaot ang reputasyon sa usa ka tinahod nga tawo.
10:5-11. Ang usa ka tawo nga dili takos diha sa hataas nga katungdanan dili angayng kasinahan. Ang pagkadili-takos bisan sa usa ka yanong buluhaton mahimong mosangpot sa kadaot. Hinunoa, ang pag-ugmad sa katakos sa ‘paggamit sa kaalam aron molampos’ mapuslanon. Pagkahinungdanon nga kita mahimong takos gayod diha sa buluhatong pagsangyaw sa Gingharian ug paghimog tinun-an!
11:1, 2. Angay natong batasanon ang kinasingkasing nga pagkamahinatagon. Kini motukmod sa uban nga magmahinatagon usab.—Lucas 6:38.
11:3-6. Ang kawalay-kasegurohan sa kinabuhi dili angayng maghimo kanatong maduhaduhaon.
11:9; 12:1-7. Ang mga batan-on may tulubagon kang Jehova. Busa, angay nilang gamiton ang ilang panahon ug kusog sa pag-alagad sa Diyos sa dili pa sila matigulang, sa dihang mawad-an na sila sa ilang kabaskog.
“ANG MGA PULONG SA MGA MAALAMON” MAGGIYA KANATO
Sa unsang paagi lantawon nato “ang makapahimuot nga mga pulong” nga nakaplagan ug gisulat sa magtitigom? Kasukwahi sa “daghang basahon” sa tawhanong kaalam, “ang mga pulong sa mga maalamon sama sa mga igtutugsok sa baka, ug ingon sa mga lansang nga gipadulot kadtong mga nagtigom sa mga tudling-pulong; kini sila gihatag gikan sa usa ka magbalantay.” (Ecclesiastes 12:10-12) Ang mga pulong sa kaalam nga gihatag gikan sa “usa ka magbalantay,” si Jehova, adunay makapalig-ong epekto sa atong kinabuhi.
Ang pagpadapat sa maalamong tambag nga makaplagan sa basahon sa Ecclesiastes motabang gayod kanato sa pagkinabuhi nga makahuloganon ug malipayon. Dugang pa, kita gipasaligan: “Maayo ang sangpotan niadtong nahadlok sa matuod nga Diyos.” Nan, magmadeterminado kita sa ‘pagkahadlok sa matuod nga Diyos ug sa pagtuman sa iyang mga sugo.’—Ecclesiastes 8:12; 12:13.
[Hulagway sa panid 15]
Ang usa sa labing matahom sa mga buhat sa Diyos mamatuman sa hustong panahon
[Hulagway sa panid 16]
Ang mga gasa sa Diyos naglakip sa pagkaon, ilimnon, ug pagpahimulos sa tanan natong kahago