Mga Haylayt Gikan sa Awit ni Solomon
Ang Pulong ni Jehova Buhi
Mga Haylayt Gikan sa Awit ni Solomon
“SAMA sa usa ka lirio taliwala sa tunokong mga bunglayon, mao man usab ang akong hinigugma taliwala sa mga anak nga babaye.” “Sama sa kahoyng mansanas taliwala sa kakahoyan sa lasang, mao man usab ang akong minahal taliwala sa mga anak nga lalaki.” “Kinsa man kining babaye nga nagadungaw sama sa kaadlawon, matahom sama sa takdol nga bulan, putli sama sa nagadan-ag nga adlaw?” (Awit ni Solomon 2:2, 3; 6:10) Pagkatahom niining mga bersikuloha gikan sa basahon sa Bibliya nga Awit ni Solomon! Ang tibuok basahon naundan sa makahuloganon ug matahom kaayo nga mga balak nga tungod niana kini gitawag nga “ang labing maanindot (kinamaayohan) nga awit.”—Awit ni Solomon 1:1.
Kining awita nga gikomposo ni Haring Solomon sa karaang Israel, tingali sa mga 1020 W.K.P., sa sayong bahin sa iyang 40-ka-tuig nga pagmando, maoy usa ka sugilanon sa gugma sa usa ka batan-ong magbalantay sa karnero ug sa usa ka dalagang banikanhon, ang Sulamita. Gihisgotan usab ang inahan ug mga igsoong lalaki sa dalaga, “mga anak nga babaye sa Jerusalem [mga babaye sa palasyo],” ug ang “mga anak nga babaye sa Zion [mga babaye sa Jerusalem].” (Awit ni Solomon 1:5; 3:11) Malisdan ang magbabasa sa Bibliya sa pag-ila sa tanang mamumulong sa Awit ni Solomon, apan mailhan sila pinaagi sa pagmatikod kon unsay ilang ginasulti o kon unsay gisulti kanila.
Ingong bahin sa Pulong sa Diyos, ang mensahe sa Awit ni Solomon bililhon kaayo tungod sa duha ka katarongan. (Hebreohanon 4:12) Una, kini nagtudlo kanato kon unsay tinuod nga gugma tali sa usa ka lalaki ug babaye. Ikaduha, ang awit nag-ilustrar sa matang sa gugma nga naglungtad tali kang Jesu-Kristo ug sa kongregasyon sa dinihogang mga Kristohanon.—2 Corinto 11:2; Efeso 5:25-31.
AYAW NINYOG ‘PUKAWA ANG GUGMA SA SULOD NAKO’
“Hinaot siya mohalok kanako sa mga halok sa iyang baba, kay ang imong mga pahayag sa pagmahal mas maayo pa kay sa bino.” (Awit ni Solomon 1:2) Ang kabildohay sa Awit ni Solomon nagsugod pinaagi niining mga pulong sa usa ka mapaubsanon nga dalagang banikanhon nga gidala ngadto sa harianong tolda ni Solomon. Sa unsang paagi nakaabot siya didto?
“Ang mga anak nga lalaki sa akong inahan nasuko kanako,” miingon siya. “Ila akong gitudlo nga magbalantay sa mga parasan.” Ang iyang mga igsoong lalaki nasuko kaniya tungod kay ang iyang hinigugma nga batan-ong magbalantay sa karnero nagdapit kaniya sa pagsuroysuroy nga silasila ra sa usa ka matahom nga adlaw sa tingpamulak. Aron dili siya makalakaw, sila nagtahas kaniya nga abogon “ang gagmayng mga iro nga ihalas nga nagadaot sa mga parasan.” Kining buluhatona nagdala kaniya ngadto sa duol sa kampo ni Solomon. Namatikdan ang iyang kaanyag sa dihang milugsong siya “ngadto sa tanaman sa mga kahoyng nuwes,” ug gidala siya ngadto sa kampo.—Awit ni Solomon 1:6; 2:10-15; 6:11.
Samtang gipahayag sa dalaga ang iyang kamingaw sa iyang hinigugmang magbalantay, ang mga babaye sa palasyo miingon kaniya nga iyang ‘subayon ang mga tunob sa panon’ ug pangitaon ang iyang minahal. Apan wala siya palakwa ni Solomon. Sa pagpahayag ug pagdayeg sa iyang katahom, si Solomon nagsaad kaniya ug “mga lukong nga bulawan . . . uban sa samag-butones nga mga plata.” Apan wala madani niini ang dalaga. Ang batan-ong magbalantay misulod sa kampo ni Solomon, ug sa dihang nakaplagan niya ang dalaga, siya miingon: “Tan-awa! Ikaw matahom, Oh akong hinigugma. Tan-awa! Ikaw matahom.” Gipapanumpa sa dalaga ang mga babaye sa palasyo: “Dili ninyo palihokon o pukawon ang gugma sa sulod nako hangtod nga kini buot na.”—Awit ni Solomon 1:8-11, 15; 2:7; 3:5.
Tubag sa mga Pangutana Bahin sa Kasulatan:
1:2, 3—Nganong ang paghinumdom sa mga pahayag sa pagmahal sa batan-ong magbalantay sa karnero sama sa bino ug ang iyang ngalan sama sa lana? Maingon nga ang bino makapalipay sa kasingkasing sa tawo ug ang pagbubo ug lana sa ulo makapahayahay, ang paghandom sa gugma sa batan-ong lalaki ug sa iyang ngalan naglig-on ug naghupay sa dalaga. (Salmo 23:5; 104:15) Ang tinuod nga mga Kristohanon, ilabina ang mga dinihogan, malig-on ug madasig usab pinaagi sa pagpamalandong sa gugma nga gipakita ni Jesu-Kristo kanila.
1:5—Nganong gipakasama sa dalaga ang iyang tabonon nga pamanit sa “mga tolda sa Kedar”? Ang panapton nga gama sa balhibo sa kanding daghan ug gamit. (Numeros 31:20) Pananglitan, ang “mga panapton gikan sa balhibo sa kanding” gigamit sa paghimo sa “tolda diha sa tabernakulo.” (Exodo 26:7) Sama sa mga tolda sa mga Bedouin karong adlawa, ang mga tolda sa Kedar posibleng ginama sa balhibo sa itom nga kanding.
1:15—Unsay gipasabot sa batan-ong magbalantay sa dihang siya miingon: “Ang imong mga mata ingon nianang sa mga salampati”? Ang gipasabot sa batan-ong magbalantay mao nga ang mga mata sa iyang hinigugma maanindot ug malumo ingon nianang sa mga salampati.
2:7; 3:5—Nganong gipapanumpa ang mga babaye sa palasyo “pinaagi sa mga bayeng gasela o pinaagi sa mga bayeng osa sa kapatagan”? Ang mga gasela ug mga bayeng osa nailhan sa ilang kaanindot ug katahom. Sa diwa, giobligar sa dalagang Sulamita ang mga babaye sa palasyo nga manumpa sa ngalan sa tanang butang nga maanindot ug matahom nga dili pukawon ang iyang gugma.
Mga Leksiyon Alang Kanato:
1:2; 2:6. Ang maligdong nga mga pagpahayag sa pagmahal tingali haom panahon sa panagtrato. Apan, angayng magbantay ang managtrato nga kini maoy mga pasundayag sa tiunay nga pagmahal ug dili sa mahugawng kailibgon, nga mahimong mosangpot sa seksuwal nga imoralidad—Galacia 5:19.
1:6; 2:10-15. Ang mga igsoong lalaki sa Sulamita wala magtugot sa ilang igsoon sa paglakaw kauban ang iyang hinigugma ngadto sa usa ka mingawng dapit sa kabukiran dili tungod kay siya imoral o dili maayog motibo. Hinunoa, nanagana lang sila nga siya dili maladlad sa kahimtang nga mahimong motultol ngadto sa tentasyon. Ang leksiyon alang sa mga managtrato mao nga angay nilang likayan ang pag-adto sa hilit nga mga dapit nga silasila ra.
2:1-3, 8, 9. Bisan pa sa iyang kaanyag, ang dalagang Sulamita makasaranganong naglantaw sa iyang kaugalingon ingong “usa lamang ka safron [usa ka ordinaryong bulak] sa patag daplin sa baybayon.” Tungod sa iyang katahom ug pagkamatinumanon kang Jehova, ang batan-ong magbalantay naglantaw kaniya ingong “usa ka lirio taliwala sa tunokong mga bunglayon.” Ug unsay ikaingon bahin sa batan-ong magbalantay? Tungod kay siya ambongan, alang sa dalaga siya samag “usa ka gasela.” Siya usab mahinadlokon sa Diyos ug maunongon kang Jehova. “Sama sa kahoyng mansanas [nga magtaganag landong ug bunga] taliwala sa kakahoyan sa lasang,” siya miingon, “mao man usab ang akong minahal taliwala sa mga anak nga lalaki.” Dili ba ang pagtuo ug pagkamahinalaron sa Diyos maoy tilinguhaong mga hiyas nga angayng pangitaon diha sa umaabot nga kapikas?
2:7; 3:5. Ang dalagang banikanhon wala mobatig romantikong kaibog kang Solomon. Gipapanumpa usab niya ang mga babaye sa palasyo nga dili pukawon ang iyang gugma alang kang bisan kinsa gawas sa batan-ong magbalantay sa karnero. Dili posible ug dili tukma nga mobati ug romantikong gugma ngadto kang bisan kinsa na lang. Ang usa ka tagsaanong Kristohanon nga naninguhang magminyo angayng makigminyo lamang sa usa ka maunongong alagad ni Jehova.—1 Corinto 7:39.
“UNSAY INYONG NAKITA SA SULAMITA?”
Adunay “nagasingabot gikan sa kamingawan nga samag mga haliging aso.” (Awit ni Solomon 3:6) Unsay nakita sa mga babaye sa Jerusalem sa dihang migula sila aron sa pagtan-aw? Tan-awa, si Solomon ug ang iyang mga alagad mibalik na sa siyudad! Ug gidala sa hari ang dalagang Sulamita.
Ang batan-ong magbalantay misunod sa dalaga ug sa wala madugay nakakitag paagi sa pagpakigkita kaniya. Human niya pasaligi ang dalaga sa iyang gugma, ang dalaga nagpahayag sa iyang tinguha sa pagbiya sa siyudad, nga nag-ingon: “Hangtod nga ang adlaw magpahuyohoy ug ang landong mahanaw, ako moadto sa bukid sa mira ug sa bungtod sa kamangyan.” Iyang gidapit ang magbalantay sa ‘pag-adto sa iyang tanaman ug sa pagkaon sa labing maayong mga bunga niini.’ Ang batan-ong magbalantay mitubag: “Ania na ako sa akong tanaman, Oh akong igsoong babaye, akong pangasaw-onon.” Ang mga babaye sa Jerusalem nag-ingon kanila: “Kaon, Oh mga higala! Inom ug mahubog uban sa mga pahayag sa pagmahal!”—Awit ni Solomon 4:6, 16; 5:1.
Human isugilon ang iyang damgo ngadto sa mga babaye sa palasyo, ang dalagang Sulamita miingon kanila: “Ako nagmasakiton tungod sa gugma.” Sila nangutana: “Sa unsang paagi ang imong minahal milabaw kay sa uban nga minahal?” Siya mitubag: “Ang akong minahal masanag ug mapulapula, ang labing talagsaon sa napulo ka libo.” (Awit ni Solomon 5:2-10) Sa dihang gidayeg pag-ayo ni Solomon, ang dalaga mapaubsanong mitubag: “Unsay inyong nakita sa Sulamita?” (Awit ni Solomon 6:4-13) Nag-isip niini ingong kahigayonan aron maangkon ang iyang gugma, gidayeg pa gayod siya sa hari. Apan, nagpabiling lig-on ang gugma sa dalaga sa batan-ong magbalantay. Sa kataposan gipapauli ra siya ni Solomon.
Tubag sa mga Pangutana Bahin sa Kasulatan:
4:1; 6:5—Nganong ang buhok sa dalaga gitandi man ngadto sa “panon sa mga kanding”? Ang maong pagtandi nagpakita nga ang iyang buhok sinaw ug baga sama sa itom nga balhibo sa mga kanding.
4:11—Unsay kahulogan nga ‘nagatulo sa ngabil sa Sulamita ang dugos sa udlan’ ug ang ‘dugos ug gatas anaa ilalom sa iyang dila’? Ang dugos sa udlan mas lami ug mas tam-is kay sa dugos nga nahanginan. Kini nga pagtandi, maingon man ang ideya nga ang dugos ug gatas anaa sa ilalom sa dila sa dalaga, nagpasiugda sa pagkamaayo ug pagkamakapahimuot sa mga pulong nga gisulti sa Sulamita.
5:12—Unsay buot ipasabot sa mga pulong nga “ang iyang mga mata sama sa mga salampati sa daplin sa kasapaan, nga nangaligo sa gatas”? Ang dalaga naghisgot sa nindot nga mga mata sa iyang hinigugma. Lagmit iyang gitandi sa balaknong paagi ang itom nga tawotawo nga gilibotan ug puti sa iyang mga mata ngadto sa mga salampati nga abohon ug kolor nga nangaligo sa gatas.
5:14, 15—Nganong gihubit man sa ingon niini nga paagi ang mga kamot ug mga bitiis sa magbalantay? Ang dalaga lagmit nagtumong sa mga tudlo sa magbalantay ingong mga silindro nga bulawan ug sa iyang mga kuko ingong krisolito. Gipakasama niya ang mga bitiis sa mga magbalantay sa “mga haliging marmol” tungod kay kini lig-on ug nindot tan-awon.
6:4—Ang Jerusalem ba ang gitumong nga “Maanindot nga Siyudad”? Dili. Ang “Maanindot nga Siyudad” mao ang “Tirza.” Kini nga siyudad sa Canaan nailog ni Josue, ug human sa panahon ni Solomon kini ang nahimong unang kaulohan sa amihanang napulo-ka-tribo nga gingharian sa Israel. (Josue 12:7, 24; 1 Hari 16:5, 6, 8, 15) “Mopatim-aw nga ang siyudad nindot gayod kaayo,” matod pa sa usa ka basahon, “mao nga kini gihisgotan dinhi.”
6:13—Unsa ang “sayaw sa duha ka kampo”? Mahimo usab kining tawgon nga “sayaw sa Mahanaim.” Kining siyudara nahimutang sa sidlakang bahin sa Suba sa Jordan duol sa bul-oganang walog sa Jabok. (Genesis 32:2, 22; 2 Samuel 2:29) Ang “sayaw sa duha ka kampo” tingali nagtumong sa usa ka matang sa sayaw nga gipasundayag sa siyudad panahon sa usa ka kasaulogan.
7:4—Nganong gitandi ni Solomon ang liog sa dalagang Sulamita ngadto sa usa ka “garing nga torre”? Sa mas sayo pa, ang dalaga nakadawat niini nga pagdayeg: “Ang imong liog sama sa torre ni David.” (Awit ni Solomon 4:4) Ang usa ka torre maoy taas ug yagpis, ug ang garing maoy hamis. Si Solomon nakadayeg sa kayagpis ug kahamis sa liog sa dalaga.
Mga Leksiyon Alang Kanato:
4:7. Tungod kay siya wala magpadala sa mga panghaylo ni Solomon, bisan pag dili hingpit, gipamatud-an sa Sulamita ang iyang pagkamaunongon. Busa, ang iyang moral nga kalig-on nakapahimo kaniyang mas maanyag. Angayng batonan usab kana sa Kristohanong mga babaye.
4:12. Sama sa usa ka nindot nga tanaman nga gikoralan o giparilan, nga mahimo lamang sudlon pinaagi sa may-trangka nga ganghaan, ang pagmahal sa dalagang Sulamita gitagana lamang ngadto sa iyang umaabot nga bana. Pagkamaayong panig-ingnan alang sa dili-minyo nga mga Kristohanong babaye ug lalaki!
“ANG SIGA NI JAH”
“Kinsa kining babaye nga miabot gikan sa kamingawan, nga nagpauraray sa iyang minahal?” nangutana ang mga igsoong lalaki sa Sulamita sa dihang nakita nila siya nga mipauli. Sayosayo pa niini, usa kanila ang nag-ingon: “Kon siya usa man ka paril, kami magtukod sa ibabaw kaniya ug usa ka salipdanan nga plata; apan kon siya usa man ka pultahan, among alihan siya ug tabla nga sedro.” Karon nga nasulayan ug napamatud-an na ang pagkadili-mausab sa gugma sa Sulamita, siya miingon: “Ako usa ka paril, ug ang akong mga dughan sama sa mga torre. Tungod niini, sa iyang mga mata ako nahisama kaniya nga nakakaplag ug pakigdait.”—Awit ni Solomon 8:5, 9, 10.
Ang tinuod nga gugma mao “ang siga ni Jah.” Ngano? Tungod kay ang tinubdan sa maong gugma mao si Jehova. Siya ang Usa nga naghatag kanatog katakos sa paghigugma. Ang kalayo niini nga siga walay pagkapalong. Ang awit ni Solomon matahom nga nag-ilustrar nga ang gugma tali sa lalaki ug babaye mahimong “kusganon [dili mapakyas] sama sa kamatayon.”—Awit ni Solomon 8:6.
Ang nindot kaayo nga awit ni Solomon naghatag usab kanatog katin-awan sa bugkos nga naglungtad tali kang Jesus ug sa mga membro sa iyang langitnong “pangasaw-onon.” (Pinadayag 21:2, 9) Ang gugma ni Jesus alang sa dinihogang mga Kristohanon mas labaw pa kay sa bisan unsang gugma nga naglungtad tali sa lalaki ug babaye. Ang mga membro sa pangasaw-onong matang adunay walay-pagkausab nga debosyon. Mahigugmaong gihatag usab ni Jesus ang iyang kinabuhi alang sa “ubang mga karnero.” (Juan 10:16) Busa, ang tanang matuod nga mga magsisimba makasundog sa panig-ingnan sa Sulamita bahin sa walay-paglubad nga gugma ug debosyon.
[Hulagway sa panid 18]
Unsay gitudlo kanato sa Awit ni Solomon maylabot sa kon unsay angayng pangitaon diha sa kapikas sa kaminyoon?