Mga Haylayt Gikan sa Basahon ni Isaias—I
Ang Pulong ni Jehova Buhi
Mga Haylayt Gikan sa Basahon ni Isaias—I
“KINSA ang akong ipadala, ug kinsa ang moadto alang kanamo?” Mahitungod niining imbitasyon ni Jehova nga Diyos, si Isaias nga anak ni Amoz mitubag: “Ania ako! Ipadala ako.” (Isaias 1:1; 6:8) Niadtong tungora, siya nakadawat ug buluhaton ingong manalagna. Ang mga pagpanagna ni Isaias girekord sa basahon sa Bibliya nga nagdala sa iyang ngalan.
Gisulat sa manalagna mismo, ang basahon ni Isaias nagkobre sa yugto nga 46 ka tuig, gikan sa mga 778 W.K.P. hangtod sa pagkatapos sa mga 732 W.K.P. Bisan tuod ang basahon naundan ug mga pahibalo batok sa Juda, Israel, ug sa palibot nga mga nasod, ang pangunang tema niini dili paghukom. Hinunoa, kini mao ‘ang kaluwasan pinaagi ni Jehova nga Diyos.’ (Isaias 25:9) Gani, ang ngalan mismo ni Isaias nagkahulogan nga “Kaluwasan ni Jehova.” Kining artikuloha maghisgot sa haylayt sa Isaias 1:1–35:10.
“USA KA NAHIBILIN LAMANG ANG MOBALIK”
Ang Bibliya wala maghisgot kon kaha kining matagnaong mensahe nga narekord sa unang lima ka kapitulo sa basahon ni Isaias gihatag sa wala pa itudlo si Isaias ingong manalagna o pagkahuman niana. (Isaias 6:6-9) Apan, klaro nga ang Juda ug Jerusalem masakiton sa espirituwal “gikan sa lapalapa sa tiil hangtod sa ulo.” (Isaias 1:6) Kaylap ang idolatriya. Ang mga magmamando daotan. Ang mga babaye nahimong mapahitas-on. Ang katawhan wala mag-alagad sa matuod nga Diyos sa dalawatong paagi. Gisugo si Isaias sa pag-adto ug pagsulti nga “sublisubli” niadtong wala makasabot ug dili gustong makabaton ug kahibalo.
Ang Juda gihulga nga sulongon sa nagkausang puwersa sa Israel ug Sirya. Pinaagi kang Isaias ug sa iyang mga anak ‘ingong mga ilhanan ug ingong mga milagro,’ si Jehova nagpasalig sa Juda nga ang panag-alyansa sa Sirya ug Israel dili modaog. (Isaias 8:18) Apan, ang dumalayong pakigdait modangat lamang pinaagi sa pagmando sa “Prinsipe sa Pakigdait.” (Isaias 9:6, 7) Pagahukman usab ni Jehova ang Asirya, ang nasod nga iyang gigamit ingong “olisi alang sa [iyang] kasuko.” Ang Juda sa ngadtongadto mabihag, apan “usa ka nahibilin lamang ang mobalik.” (Isaias 10:5, 21, 22) Ang tinuod nga hustisya matuman lamang ilalom sa pagmando sa mahulagwayong “gamayng sanga gikan sa tuod ni Jese.”—Isaias 11:1.
Tubag sa mga Pangutana Bahin sa Kasulatan:
1:8, 9—Sa unsang paagi ang anak nga babaye sa Zion ‘mahibilin sama sa usa ka balongbalong sa parasan, sama sa usa ka lantawanang payag sa uma sa mga pepino’? Kini nagkahulogan nga sa dihang mosulong ang mga Asiryanhon, ang Jerusalem morag dali ra gayod nga mailog, sama sa usa lang ka balongbalong sa parasan o sama sa dali rang mabungkag nga payag sa uma sa mga pepino. Apan si Jehova motabang kaniya ug busa dili niya tugotan nga siya mahimong sama sa Sodoma ug Gomora.
1:18—Unsay kahulogan sa mga pulong: “Ari kamo karon, ug tul-iron nato ang mga butang tali kanato”? Kini dili usa ka pagdapit aron estoryahan ang mga butang ug aron magkasinabot pinaagi sa pagbayloanayg mga hunahuna. Hinunoa, kining bersikuloha nagtumong sa paghimog usa ka husay alang sa hustisya diin ang matarong nga Maghuhukom nga si Jehova maghatag sa Israel ug kahigayonan sa pag-usab ug paghinlo sa iyang kaugalingon.
6:8a—Nganong gigamit dinhi ang mga pronombreng “akong” ug “kanamo”? Ang pronombreng “akong” nagtumong kang Jehova nga Diyos. Ang plural nga pronombreng “kanamo” nagpaila nga adunay kauban si Jehova. Siyempre, siya mao ang iyang “bugtong nga Anak.”—Juan 1:14; 3:16.
6:11—Unsay gipasabot ni Isaias sa dihang siya nangutana: “Hangtod kanus-a, Oh Jehova?” Si Isaias wala mangutana kon unsa pa kadugay siyang magdala sa mensahe ni Jehova ngadto sa sukihan nga katawhan. Hinunoa, siya gustong masayod kon hangtod kanus-a padayong magpakitag kawalay-pagtahod sa ngalan sa Diyos ang masakiton-sa-espirituwal nga katawhan.
7:3, 4—Nganong giluwas man ni Jehova ang daotan nga si Haring Ahaz? Ang mga hari sa Sirya ug Israel nagplano nga tangtangon si Haring Ahaz sa Juda ug pulihan siya ug usa ka magmamando nga kontrolado nila, ang anak ni Tabeel—usa ka tawo nga dili kaliwat ni David. Kining daotang plano makadaot sa paglihok sa pakigsaad sa Gingharian uban kang David. Giluwas ni Jehova si Ahaz aron mapreserbar ang kaliwatan nga pinaagi niana motungha ang sinaad nga “Prinsipe sa Pakigdait.”—Isaias 9:6.
7:8—Sa unsang paagi ‘nagupok’ ang Epraim sulod sa 65 ka tuig? Ang pagkadestiyero sa katawhan gikan sa napulo-ka-tribo nga gingharian ug ang pagpuyo sa mga langyaw nianang yutaa nagsugod “sa mga adlaw ni Peka nga hari sa Israel,” wala madugay human isulti ni Isaias kining tagnaa. (2 Hari 15:29) Human niana, kini nagpadayon hangtod sa mga adlaw ni Haring Esar-hadon sa Asirya, ang anak nga lalaki ug manununod ni Senakerib. (2 Hari 17:6; Esdras 4:1, 2; Isaias 37:37, 38) Kining mando sa Asirya nga pagpapahawa sa mga tawo gikan sa Samaria ug pagpabalik sa mga tawo didto mikabat ug 65 ka tuig sumala sa gihisgotan sa Isaias 7:8.
11:1, 10—Sa unsang paagi si Jesu-Kristo mahimong ang “usa ka gamayng sanga gikan sa tuod ni Jese” ug “gamot ni Jese”? (Roma 15:12) Si Jesus maoy “gikan sa tuod ni Jese” sa unodnong paagi. Siya maoy kaliwat ni Jese pinaagi sa anak ni Jese nga si David. (Mateo 1:1-6; Lucas 3:23-32) Apan, ang pagdawat sa harianong gahom makaapektar sa relasyon ni Jesus sa iyang mga katigulangan. Pinaagi sa gahom ug awtoridad nga gihatag kaniya sa paghatag ug kinabuhing walay kataposan sa yuta sa masinugtanong mga tawo, si Jesus nahimo nga ilang “Amahang Walay Kataposan.” (Isaias 9:6) Busa, siya usab ang “gamot” sa iyang mga katigulangan, nga naglakip kang Jese.
Mga Leksiyon Alang Kanato:
1:3. Mas maayo pag kahibalo ang torong baka o ang asno kay kanato kon kita dili magkinabuhi sumala sa gikinahanglan sa atong Maglalalang kanato. Sa laing bahin, ang pagpabili sa tanang nabuhat ni Jehova alang kanato magpugong kanato sa paggawi nga walay salabotan ug sa pagbiya kaniya.
1:11-13. Ang sinalingkapaw nga relihiyosong mga seremonyas ug pormalistikong mga pag-ampo makapuol kang Jehova. Ang atong mga lihok ug mga pag-ampo kinahanglang maggikan sa hustong motibo sa atong kasingkasing.
1:25-27; 2:2; 4:2, 3. Ang pagkaulipon ug pagkaawaaw sa Juda hapit nang matapos tungod sa pagpamalik sa mahinulsolong mga nahibilin ngadto sa Jerusalem ug sa pagpasig-uli sa matuod nga pagsimba. Si Jehova maluluy-on sa mahinulsolong mamumuhat ug daotan.
2:2-4. Ang atong masibotong pagpakigbahin sa pagsangyaw sa Gingharian ug paghimog tinun-an motabang sa mga tawo gikan sa daghang kanasoran sa pagkakat-on bahin sa kalinaw ug sa pagpakigdait sa usag usa.
4:4. Tangtangon o hugasan ni Jehova ang moral nga kahugawan ug pagkasad-an sa dugo.
5:11-13. Kon kita dili magpugong ug dili magmabalanse sa atong pagpili sa kalingawan, kita wala molihok uyon sa kahibalo.—Roma 13:13.
5:21-23. Ang Kristohanong mga ansiyano o mga magtatan-aw kinahanglang dili ‘magmaalamon sa ilang kaugalingong mga mata.’ Kinahanglan usab silang magmakasaranganon sa ‘pag-inom ug bino’ ug dili magmapihigon.
11:3a. Ang panig-ingnan ug mga pagtulon-an ni Jesus nagpakita nga adunay kalipay sa pagkahadlok kang Jehova.
“SI JEHOVA MAGPAKITAG KALUOY KANG JACOB”
Ang kapitulo 13 ngadto sa 23 maoy mga pahayag batok sa mga nasod. Apan, “si Jehova magpakitag kaluoy kang Jacob” pinaagi sa pagtugot sa tanang tribo sa Israel sa pagpauli. (Isaias 14:1) Ang mensahe bahin sa pagkaawaaw sa Juda diha sa kapitulo 24 ngadto sa 27 giduyogan sa saad bahin sa kapasig-ulian. Si Jehova nagpahayag sa iyang kasuko sa “mga palahubog sa Epraim [Israel]” tungod sa pagpakig-alyansa uban sa Sirya ug sa “saserdote ug manalagna” sa Juda tungod sa pagpakig-alyansa uban sa Asirya. (Isaias 28:1, 7) Gipahayag ang kaalaotan sa “Ariel [Jerusalem]” tungod sa ‘paglugsong ngadto sa Ehipto’ alang sa panalipod. (Isaias 29:1; 30:1, 2) Bisan pa niana, ang kaluwasan gitagna alang sa mga indibiduwal nga nagpasundayag ug pagtuo kang Jehova.
Sama sa usa ka ‘may-lambungay nga nating leyon nga nagangulob sa tukbonon niini,’ si Jehova magabantay sa “Bukid sa Zion.” (Isaias 31:4) Adunay usa ka saad usab: “Tan-awa! Usa ka hari magahari alang sa pagkamatarong.” (Isaias 32:1) Bisan pag ang hulga sa mga Asiryanhon ngadto sa Juda nakapadanguyngoy sa hilabihan sa “mga mensahero sa pakigdait,” si Jehova nagsaad nga ang iyang katawhan pagaayohon, ‘pasayloon sa ilang kasaypanan.” (Isaias 33:7, 22-24) “Si Jehova may kasuko batok sa tanang nasod, ug kaaligutgot batok sa tanan nilang kasundalohan.” (Isaias 34:2) Ang Juda dili magpabiling awaaw. “Ang kamingawan ug ang walay-tubig nga rehiyon magsadya, ug ang desyertong kapatagan magakalipay ug mamulak sama sa safron.”—Isaias 35:1.
Tubag sa mga Pangutana Bahin sa Kasulatan:
13:17—Nganong giisip sa mga Medianhon ang plata ingong walay pulos ug wala nila kahimut-i ang bulawan? Ang mga Medianhon ug Persianhon nag-isip sa himaya tungod sa kadaogan nga mas bililhon pa kay sa mga inagaw sa gubat. Gipamatud-an kini ni Ciro sa dihang iyang giuli ang bulawan ug plata nga mga galamiton nga gikuha ni Nabucodonosor gikan sa templo ni Jehova.
14:1, 2—Sa unsang paagi ang katawhan ni Jehova nahimong “mga mamimihag niadtong nagbihag kanila” ug “ilang mahimong sakop kadtong mga nagpugos kanila sa pagtrabaho”? Natuman kini sa kahimtang sa mga indibiduwal sama ni Daniel, kinsa naghupot ug taas nga katungdanan sa Babilonya ilalom sa mga Medianhon ug mga Persianhon; ni Ester, kinsa nahimong rayna sa Persia; ug ni Mardokeo, kinsa natudlong primer ministro sa Imperyo sa Persia.
20:2-5—Si Isaias naglakaw ba gayod nga bug-os hubo sulod sa tulo ka tuig? Lagmit gihubo lamang ni Isaias ang iyang panggawas nga besti ug naglakaw nga “halos walay sapot.”—1 Samuel 19:24, potnot sa New World Translation of the Holy Scriptures—With References.
21:1—Unsang rehiyona ang gitawag ug “kamingawan sa dagat”? Bisan tuod ang Babilonya wala gayod mahimutang duol sa dagat, kini gihisgotan niining paagiha. Kini tungod kay ang nagsugwak nga katubigan sa suba sa Euprates ug Tigris mobaha sa maong rehiyon tuigtuig, nga magpahinabog lapokon nga “dagat.”
24:13-16—Sa unsang paagi ang mga Hudiyo “taliwala sa mga katawhan, [mahimong] sama sa pagdughit sa kahoyng olibo, sama sa paghagdaw sa dihang natapos na ang pagpamupo sa ubas”? Maingon nga ang pipila ka bunga mahibilin sa usa ka kahoy o paras human sa pagpamupo, pipila lamang ang makalabang-buhi sa kalaglagan sa Jerusalem ug Juda. Bisan asa dad-on ang mga makalabang-buhi, ngadto man sa “dapit sa kahayag [ang Babilonya sa Sidlakan]” o ngadto sa “kapuloan sa dagat [Mediteranyo],” sila maghimaya kang Jehova.
24:21—Kinsa ang “panon sa kahitas-an” ug ang “mga hari sa yuta”? Ang “panon sa kahitas-an” lagmit nagtumong sa daotang mga puwersa nga espirituhanon. Busa, ang “mga hari sa yuta,” mao ang yutan-ong mga magmamando nga giimpluwensiyahan pag-ayo sa mga demonyo.—1 Juan 5:19.
25:7—Unsa “ang tabon nga nagatabon sa tanang mga katawhan, ug ang hinabol nga nalala sa tanang kanasoran”? Kini nga pagtandi nagpasiugda sa duha ka dagkong kaaway sa katawhan—ang sala ug kamatayon.
Mga Leksiyon Alang Kanato:
13:20-22; 14:22, 23; 21:1-9. Ang matagnaong pulong ni Jehova kanunayng matuman, maingon nga natuman kini maylabot sa Babilonya.
17:7, 8. Bisan tuod ang kadaghanan sa Israel wala magpatalinghog, adunay pipila ka indibiduwal nga midangop kang Jehova. Sa susama, adunay pipila diha sa Kakristiyanohan nga misanong sa mensahe sa Gingharian.
28:1-6. Ang Israel pukanon sa Asirya, apan paneguroon sa Diyos nga ang matinumanong mga indibiduwal makalabang-buhi. Ang mga paghukom ni Jehova aduna gayoy paglaom alang sa mga matarong.
28:23-29. Si Jehova nagpasibo sa sinserong mga indibiduwal sumala sa ilang espesipikong mga panginahanglan ug mga kahimtang.
30:15. Ang kaluwasan nga ihatag ni Jehova nagpasabot nga kita magpasundayag ug pagtuo pinaagi sa “pagpahulay” o sa dili pagpangitag kaluwasan pinaagi sa tawhanong mga paagi. Pinaagi sa “pagpadayong walay-pagkatugaw” o pagkadili-mahadlok, kita usab nagpasundayag ug pagsalig sa katakos ni Jehova sa pagpanalipod kanato.
30:20, 21. Kita “makakita” kang Jehova ug “makadungog” sa iyang tingog sa kaluwasan pinaagi sa pagpatalinghog sa iyang gisulti pinaagi sa iyang inspiradong Pulong, ang Bibliya, ug pinaagi sa “matinumanon ug maalamong ulipon.”—Mateo 24:45.
Ang Tagna ni Isaias Magpalig-on sa Atong Pagsalig sa Pulong sa Diyos
Mapasalamaton gayod kita sa mensahe sa Diyos nga anaa sa basahon ni Isaias! Ang mga tagna nga natuman na magpalig-on sa atong pagsalig nga ang ‘pulong nga mogula gikan sa baba ni Jehova dili mobalik kaniya nga walay mga sangpotanan.’—Isaias 55:11.
Komosta ang mga tagna bahin sa Mesiyas, sama nianang makita sa Isaias 9:7 ug 11:1-5, 10? Dili ba kini nagpalig-on sa atong pagtuo sa tagana ni Jehova alang sa atong kaluwasan? Ang basahon naundan usab ug mga tagna nga ang dakong katumanan nagakahitabo sa atong panahon o sa umaabot. (Isaias 2:2-4; 11:6-9; 25:6-8; 32:1, 2) Sa pagkatinuod, ang basahon ni Isaias nakadugang sa pamatuod nga “ang pulong sa Diyos buhi”!—Hebreohanon 4:12.
[Hulagway sa panid 8]
Si Isaias ug ang iyang mga anak maoy “ingon sa mga ilhanan ug ingon sa mga milagro sa Israel”
[Hulagway sa panid 8, 9]
Ang Jerusalem mahimong “sama sa usa ka balongbalong sa parasan”
[Hulagway sa panid 10]
Sa unsang paagi ang mga tawo gikan sa kanasoran ginatabangan sa ‘pagsalsal sa ilang mga espada nga mga punta sa daro’?