“Mga Anak, Magmasinugtanon sa Inyong mga Ginikanan”

“Mga anak, magmasinugtanon sa inyong mga ginikanan nga nahiusa sa Ginoo, kay kini maoy matarong.”—EFESO 6:1.

1. Sa unsang paagi ang pagkamasinugtanon makapanalipod kanimo?

KITA buhi tingali karon tungod kay kita nagmasinugtanon, samtang ang uban patay na tungod kay sila wala magmasinugtanon. Magmasinugtanon sa unsa? Sa mga pasidaan, sama pananglitan, gikan sa atong “katingalahan nga pagkabuhat” nga mga lawas. (Salmo 139:14) Ang atong mga mata makakita sa dag-omon nga panganod, ug ang atong mga dalunggan makadungog sa lipak sa dalugdog. Dayon, ang kidlap sa mga kilat makapanlimbawot sa atong balhibo. Alang niadtong natudloan bahin sa posibleng mga kapeligrohan, kining maong mga ilhanan maoy pasidaan nga angay nang mangitag luwas nga dapit aron mapanalipdan batok sa taliabot nga bagyo nga lagmit makapameligro sa kinabuhi.

2. Nganong ang mga bata nagkinahanglag mga pasidaan, ug nganong angay nilang sugton ang ilang mga ginikanan?

² Kamong mga bata nagkinahanglag mga pasidaan bahin sa posibleng mga kapeligrohan, ug ang inyong mga ginikanan ang may kaakohan sa paghatag niana. Lagmit nahinumdom ka nga giingnan: “Ayawg hikapa nang kalan. Init na.” “Ayaw pag-adto sa suba. Peligro kana.” “Tan-aw una sa imong tuo ug wala sa di ka pa motabok sa karsada.” Ikasubo, ang mga bata maangol o mamatay pa gani tungod kay wala magmasinugtanon. Ang pagsugot sa inyong mga ginikanan “maoy matarong”—husto ug nahiangay. Kini maalamon usab. (Proverbio 8:33) Ang laing teksto sa Bibliya nag-ingon nga kini “makapahimuot pag-ayo” sa atong Ginoong Jesu-Kristo. Sa pagkatinuod, ang Diyos nagsugo kaninyo sa pagsugot sa inyong mga ginikanan.—Colosas 3:20; 1 Corinto 8:6.

Dumalayong mga Kaayohan sa Pagkamasinugtanon

3. Unsa ang “tinuod nga kinabuhi” alang sa kadaghanan kanato, ug sa unsang paagi makapahimulos ang mga anak niini?

³ Ang pagsugot sa imong mga ginikanan manalipod sa imong “kinabuhi karon,” apan posible usab nga tungod sa pagkamasinugtanon imong mapahimuslan ang kinabuhi “sa umaabot,” nga gitawag ug “tinuod nga kinabuhi.” (1 Timoteo 4:8; 6:19) Alang sa kadaghanan kanato, ang tinuod nga kinabuhi mao ang kinabuhing walay kataposan sa yuta sa bag-ong kalibotan sa Diyos, nga iyang gisaad alang niadtong matinumanong magtuman sa iyang mga sugo. Usa ka hinungdanon kaayo niining mga sugoa nag-ingon: “‘Pasidunggi ang imong amahan ug ang imong inahan’; nga maoy unang sugo nga may saad: ‘Aron magmauswagon ka ug molungtad ka sa hataas nga panahon sa yuta.’” Busa kon imong sugton ang imong mga ginikanan, ikaw magmalipayon. Segurado ang imong kaugmaon, ug ikaw mahiapil niadtong magpahimulos sa kinabuhing walay kataposan sa usa ka paraisong yuta!—Efeso 6:2, 3.

4. Sa unsang paagi mapasidunggan sa mga anak ang Diyos ug sa ingon makabaton silag kaayohan?

⁴ Kon imong pasidunggan ang imong mga ginikanan pinaagi sa pagsugot kanila, imong mapasidunggan usab ang Diyos tungod kay siya ang nagsugo kanimo sa pagsugot kanila. Sa samang higayon, ikaw makabatog kaayohan. “Ako, si Jehova, mao ang imong Diyos, ang Usa nga nagtudlo kanimo aron ikaw makabaton ug kaayohan,” nag-ingon ang Bibliya. (Isaias 48:17; 1 Juan 5:3) Sa unsang paagi makabaton kag kaayohan pinaagi sa pagkamasinugtanon? Kini makapalipay sa imong inahan ug amahan, ug sa baylo, ila gayong ipakita ang ilang kahimuot pinaagi sa paghimo sa imong kinabuhi nga mas malipayon.  (Proverbio 23:22-25) Apan labing hinungdanon, ang imong pagkamasinugtanon makapalipay sa imong langitnong Amahan, ug iya kang gantihan sa kahibulongang mga paagi! Atong susihon kon sa unsang paagi si Jehova nagganti ug nanalipod kang Jesus, kinsa miingon bahin sa iyang kaugalingon: “Ginabuhat ko kanunay ang mga butang nga makapahimuot kaniya.”—Juan 8:29.

Si Jesus—Usa ka Kugihang Magbubuhat

5. Unsay mga katarongan sa pagtuo nga si Jesus maoy usa ka kugihang magbubuhat?

⁵ Si Jesus ang panganayng anak sa iyang inahan nga si Maria. Ang iyang amaama nga si Jose maoy usa ka panday. Si Jesus usab nahimong panday, nga dayag iyang nakat-onan gikan kang Jose. (Mateo 13:55; Marcos 6:3; Lucas 1:26-31) Sa imong hunahuna, unsang matanga sa panday si Jesus? Sa didto pa siya sa langit, sa wala pa siya milagrosong isamkon sa iyang ulay nga inahan, ingong kaalam nga gipersonipikar, siya miingon: “Didto ako tupad [sa Diyos] ingon nga batid nga magbubuhat, ug ako iyang gikahinangpan pag-ayo sa matag adlaw.” Gikahimut-an sa Diyos si Jesus, kinsa didto sa langit maoy usa ka kugihang magbubuhat. Sa imong hunahuna, sa dihang dinhi si Jesus sa yuta ingong bata, naningkamot ba usab siya nga mahimong usa ka kugihang magbubuhat, usa ka batid nga panday?—Proverbio 8:30; Colosas 1:15, 16.

6. (a) Sa imong hunahuna, nganong si Jesus, sa bata pa, lagmit may mga buluhaton sa balay? (b) Sa unsang mga paagi masundog sa mga bata si Jesus?

⁶ Walay duhaduha nga sa bata pa si Jesus, siya nagduladula usab, sama sa giingon sa Bibliya nga gihimo sa mga bata sa unang mga panahon. (Zacarias 8:5; Mateo 11:16, 17) Apan, makaseguro ka nga isip kamagulangang anak sa dakong pamilya nga dili adunahan, siya may dugang nga mga buluhaton gawas pa sa pagbansay ni Jose kaniya aron siya mahimong panday. Sa ulahi, si Jesus nahimong usa ka magwawali ug iyang bug-os nga gigamit ang iyang kinabuhi sa ministeryo nga iya pa ganing gisakripisyo ang iyang personal nga kahayahay. (Lucas 9:58; Juan 5:17) Makakita ka bag mga paagi nga imong masundog si Jesus? Ang imong mga ginikanan naghangyo ba kanimo sa paglimpiyo sa imong kuwarto o sa paghimo sa uban pang mga buluhaton? Sila ba nagdasig kanimo sa pagsimba sa Diyos pinaagi sa pagtambong sa Kristohanong mga tigom ug sa pagpaambit sa imong tinuohan ngadto sa uban? Sa imong hunahuna, unsa kahay sanong ni Jesus sa susamang mga hangyo?

Usa ka Kugihang Estudyante ug Magtutudlo sa Bibliya

7. (a) Lagmit kinsay kauban ni Jesus sa pagpaingon sa Paskuwa? (b) Diin si Jesus sa dihang nagsugod na sa pagpamauli ang uban, ug nganong atua man siya didto?

⁷ Ang tanang lalaki sa Israelinhong pamilya gisugo sa pagtungas ngadto sa templo aron sa pagsimba kang Jehova didto panahon sa tulo ka pista sa mga Hudiyo. (Deuteronomio 16:16) Sa 12 anyos na si Jesus, ang iyang tibuok pamilya lagmit mitungas sa Jerusalem alang sa Paskuwa. Tingali apil niana ang mga igsoon ni Jesus sa inahan. Apan, kadtong mipanaw uban sa pamilya ni Jesus mahimong naglakip kang Salome, nga tingali igsoong  babaye ni Maria, uban sa iyang bana nga si Zebedeo ug sa ilang mga anak nga si Santiago ug Juan, nga sa ulahi nahimong mga apostoles. * (Mateo 4:20, 21; 13:54-56; 27:56; Marcos 15:40; Juan 19:25) Sa ilang pagpauli, si Jose ug Maria lagmit nagdahom nga si Jesus kauban sa ilang mga paryente, busa sa sinugdan wala sila makaalinggat nga wala si Jesus. Tulo ka adlaw sa ulahi, sa dihang sa kataposan nakaplagan ni Maria ug Jose si Jesus, siya didto sa templo, “naglingkod taliwala sa mga magtutudlo ug nagpatalinghog kanila ug nangutana kanila.”—Lucas 2:44-46.

8. Unsay gihimo ni Jesus didto sa templo, ug nganong nahingangha ang mga tawo?

⁸ Sa unsang paagi “nangutana” si Jesus sa mga magtutudlo? Ang iyang pagpangutana lagmit dili lamang aron matagbaw ang kamausisahon o aron lang masayod. Ang Gregong pulong nga gigamit dinhi mahimong nagtumong sa pagpangutana nga gigamit sa hudisyal nga pagpangutana ug busa naglangkit ug pagsukitsukit. Oo, bisag bata pa, si Jesus nahimong usa ka estudyante sa Bibliya nga nakapahingangha sa edukadong relihiyoso nga mga magtutudlo! “Kadtong tanan nga nagpatalinghog kaniya nahibulong kanunay sa iyang pagsabot ug sa iyang mga tubag,” nag-ingon ang Bibliya.—Lucas 2:47.

9. Sa unsang paagi imong masundog ang panig-ingnan ni Jesus bahin sa pagtuon sa Bibliya?

⁹ Sa imong hunahuna, ngano kahang si Jesus, bisag bata pa, nakapahingangha man sa eksperyensiyado pa ganing mga magtutudlo pinaagi sa iyang kahibalo sa Bibliya? Siyempre, siya may mahinadlokon-sa-Diyos nga mga ginikanan nga nagtudlo kaniya sa mga pagtulon-an sa Diyos sukad sa iyang pagkamasuso. (Exodo 12:24-27; Deuteronomio 6:6-9; Mateo 1:18-20) Makaseguro kita nga gidala ni Jose ang batang si Jesus ngadto sa sinagoga aron sa pagpamati sa Kasulatan nga gibasa ug gituki didto. Ikaw ba usab adunay mga ginikanan nga nagtuon sa Bibliya uban nimo ug nagdala kanimo ngadto sa Kristohanong mga tigom? Gipabilhan mo ba ang ilang paningkamot, maingon nga gipabilhan ni Jesus ang paningkamot sa iyang mga ginikanan? Imo bang gipaambit sa uban ang imong nakat-onan, sama sa gihimo ni Jesus?

Si Jesus Mapinasakopon

10. (a) Nganong angay untang nahibalo ang mga ginikanan ni Jesus kon asa siya pangitaon? (b) Unsang maayong panig-ingnan ang gihatag ni Jesus alang sa mga bata?

¹⁰ Sa imong hunahuna, unsa kahay gibati ni Maria ug Jose sa dihang human sa tulo ka adlaw ila rang nakit-an si Jesus didto sa templo? Walay duhaduha nga nahupayan gayod sila. Apan, si Jesus natingala kon nganong wala mahibalo ang iyang mga ginikanan kon diin siya. Sila nahibalo bahin sa milagrosong pagkatawo ni Jesus. Dugang pa, bisan tuod wala sila mahibalo sa tanang detalye, sila lagmit may nahibaloan bahin sa iyang umaabot nga papel ingong Manluluwas ug Magmamando sa Gingharian sa Diyos. (Mateo 1:21; Lucas 1:32-35; 2:11) Mao nga gipangutana sila ni Jesus: “Nganong gipangita pa man ninyo ako? Wala ba kamo mahibalo nga ako kinahanglang ania sa balay sa akong Amahan?” Apan sa kamasinugtanon, si Jesus mikuyog sa iyang mga ginikanan ug mipauli sa Nasaret. Ang Bibliya nag-ingon: “Siya nagpadayon sa pagpasakop kanila.” Dugang pa, “maampingong gitipigan sa iyang inahan kining tanan nga mga pulong sulod sa iyang kasingkasing.”—Lucas 2:48-51.

11. Unsang leksiyon bahin sa pagkamasinugtanon ang imong makat-onan gikan kang Jesus?

¹¹ Gisayonan ka ba sa pagsundog kang Jesus, nga kanunayng mosugot sa imong mga ginikanan? O mibati ka ba nga sila kanunayng dili makasabot sa modernong kalibotan ug mas nahibalo ka kay kanila? Ibutang ta, mahimong mas daghan kag nahibaloan bahin sa pipila ka butang—lagmit bahin sa mga cell phone, kompiyuter, o uban pang modernong mga kahimanan. Apan hunahunaa si Jesus, kinsa nakapahingangha sa eksperyensiyadong mga magtutudlo pinaagi sa “iyang pagsabot ug sa iyang mga tubag.” Lagmit mouyon ka nga kon itandi ka kang Jesus, gamay ra kag nahibaloan. Apan si Jesus nagpasakop sa iyang mga ginikanan. Wala kini magkahulogan nga miuyon siya kanunay sa ilang mga desisyon. Bisan pa niana, “siya nagpadayon sa pagpasakop kanila”—bisan sa tibuok niyang pagkatin-edyer. Sa imong hunahuna, unsang leksiyon ang imong makat-onan gikan sa iyang panig-ingnan?—Deuteronomio 5:16, 29.

 Pagkamasinugtanon—Lisod Buhaton

12. Sa unsang paagi ang pagkamasinugtanon makaluwas sa imong kinabuhi?

¹² Dili kanunayng sayon ang pagsugot, sama sa giilustrar pipila ka tuig kanhi sa dihang ang duha ka batang babaye talitabok na sa lapad nga haywey imbes moagi sa tulay sa ibabaw. “Sige na John,” ilang giagda ang ilang kauban sa dihang mipaingon siya sa tulay sa ibabaw. “Di ba ka mouban namo?” Sa dihang nag-ukon-ukon siya, ang usa mibiaybiay niya, “Talawan man diay kang dako!” Si John, bisag dili talawan, miingon, “Ako lang sugton ang akong Mama.” Pipila ka gutlo sa ulahi samtang nagsubay sa tulay, iyang nabatian ang nag-iyagak nga mga ligid ug midungaw siya sa ubos samtang ang mga batang babaye nabanggaan sa awto. Namatay ang usa, ug ang lain grabeng naangol nga kinahanglang putlon ang iyang tiil. Ang mga ginikanan sa mga batang babaye, nga nagpahimangno kanila nga dili moagi sa haywey kondili sa tulay, sa ulahi miingon sa inahan ni John, “Maayo untag sama pa sila kamasinugtanon sa imong anak.”—Efeso 6:1.

13. (a) Nganong kinahanglan nimong sugton ang imong mga ginikanan? (b) Kanus-a dili angayng mosugot ang usa ka anak sa ipabuhat kaniya sa iyang ginikanan?

¹³ Nganong nag-ingon man ang Diyos: “Mga anak, magmasinugtanon sa inyong mga ginikanan”? Pinaagi sa imong pagsugot sa imong mga ginikanan, imong gisugot ang Diyos. Gawas pa niana, ang imong mga ginikanan mas daghan ug kasinatian kay kanimo. Pananglitan, mga lima lang ka tuig nga miagi sa wala pa mahitabo ang aksidente nga gihisgotan sa ibabaw, ang inahan ni John may higala kansang anak namatay sa iyang pagtabok sa mao ra gihapong haywey! Tinuod, dili tingali sayon ang pagsugot kanunay sa imong mga ginikanan, apan ang Diyos nag-ingon nga angay nimong himoon kana. Sa laing bahin, kon ang imong mga ginikanan—o ang uban—mosugo kanimo sa pagpamakak, pagpangawat, o pagbuhat ug bisan unsa nga wala uyoni sa Diyos, kinahanglan nimong “sugton ang Diyos ingong magmamando inay ang mga tawo.” Kanay hinungdan kon nganong human moingon nga “magmasinugtanon sa inyong mga ginikanan,” ang Bibliya midugang, “nga nahiusa sa Ginoo.” Kini naglakip sa imong pagsugot sa imong mga ginikanan sa tanang butang nga kaharmonya sa mga balaod sa Diyos.—Buhat 5:29.

14. Nganong ang pagkamasinugtanon mas sayon alang sa usa ka tawong hingpit, apan nganong kinahanglan niyang makat-onan kana?

¹⁴ Sa imong hunahuna, kon ikaw hingpit—buot ingnon, “wala mahugawi, nahimulag sa mga makasasala,” sama kang Jesus—sayon ba kanunay ang pagsugot sa imong mga ginikanan? (Hebreohanon 7:26) Kon ikaw hingpit, lagmit dili ka gustong mobuhat ug daotan sama sa imong kahimtang karon. (Genesis 8:21; Salmo 51:5) Apan, bisan si Jesus kinahanglang makakat-on ug mga leksiyon bahin sa pagkamasinugtanon. Ang Bibliya nag-ingon: “Bisan tuod [si Jesus] Anak, nakakat-on siya sa pagkamasinugtanon gikan sa mga butang nga iyang giantos.” (Hebreohanon 5:8) Sa unsang paagi ang pag-antos nakatabang kang Jesus sa pagkakat-on sa pagkamasinugtanon, usa ka leksiyon nga dili niya makat-onan sa langit?

15, 16. Sa unsang paagi si Jesus nakakat-on sa pagkamasinugtanon?

 ¹⁵ Pinaagi sa paggiya ni Jehova, napanalipdan ni Jose ug Maria si Jesus gikan sa kadaot samtang bata pa siya. (Mateo 2:7-23) Apan sa ngadtongadto, gikuha sa Diyos ang labaw-tawhanong panalipod gikan kang Jesus. Hilabihan kaayo ang mental ug pisikal nga pag-antos ni Jesus nga ang Bibliya nag-ingon nga siya “naghimog mga pangamuyo ug mga pangaliya . . . uban ang makusog nga mga pagtuaw ug mga luha.” (Hebreohanon 5:7) Kanus-a kini nahitabo?

¹⁶ Kini nahitabo ilabina sa hinapos nga bahin sa yutan-ong kinabuhi ni Jesus sa dihang si Satanas naningkamot gayod sa pagbungkag sa Iyang integridad. Si Jesus dayag nga naguol pag-ayo sa paghunahuna nga ang iyang kamatayon ingong mamumuhat ug daotan sumala sa gituohan sa kadaghanan, mahimong makadaot sa dungog sa iyang Amahan nga samtang “siya nagpadayon sa pag-ampo [didto sa tanaman sa Getsemane] ang iyang singot nahimong sama sa mga tinulo sa dugo nga nangatagak sa yuta.” Pipila ka oras sa ulahi, sakit kaayo ang iyang pagkamatay diha sa sakitanang estaka nga si Jesus mipatugbaw ug “makusog nga mga pagtuaw [uban ang] mga luha.” (Lucas 22:42-44; Marcos 15:34) Busa “nakakat-on siya sa pagkamasinugtanon gikan sa mga butang nga iyang giantos” ug tungod niana iyang nalipay ang kasingkasing sa iyang Amahan. Karon nga atua na siya sa langit, gibati usab ni Jesus ang atong mga kasakit samtang kita kanunayng naningkamot nga magmasinugtanon.—Proverbio 27:11; Hebreohanon 2:18; 4:15.

Pagkat-on sa Leksiyon Bahin sa Pagkamasinugtanon

17. Sa unsang paagi angay natong lantawon ang pagdisiplina?

¹⁷ Kon disiplinahon ka sa imong amahan ug inahan, kini magpakita nga gusto nila ang labing maayo alang nimo, nga sila nahigugma kanimo. “Kinsa ba ang anak nga wala disiplinaha sa usa ka amahan?” nangutana ang Bibliya. Dili ba makaguol kon kulang ang paghigugma sa imong mga ginikanan kanimo mao nga sila wala mogahin ug panahon ug wala maningkamot sa pagtul-id kanimo? Sa samang paagi, tungod kay si Jehova nahigugma kanimo, siya magtul-id kanimo. “Tinuod, sa pagkakaron walay disiplina nga daw makapalipay, hinunoa makapaguol; apan pagkahuman niini alang kanila nga nabansay niini kini magpatunghag madaitong bunga, nga mao, ang pagkamatarong.”—Hebreohanon 12:7-11.

18. (a) Ang mahigugmaong pagdisiplina maoy pamatuod sa unsa? (b) Sa unsang mapuslanong mga paagi imong nakita nga naumol ang mga tawo pinaagi sa maong disiplina?

¹⁸ Ang usa ka hari sa karaang Israel, kinsa gihisgotan ni Jesus tungod sa iyang dakong kaalam, naghisgot sa panginahanglan alang sa mahigugmaon, ginikananhong pagtul-id. Si Solomon misulat: “Ang nagapugong sa iyang bunal nagadumot sa iyang anak, apan ang nahigugma kaniya nagapangita kaniya uban ang disiplina.” Miingon pa gani si Solomon nga ang usa ka tawo nga mahigugmaong gitul-id mahimong magaluwas sa iyang kalag gikan sa kamatayon mismo. (Proverbio 13:24; 23:13, 14; Mateo 12:42) Nahinumdom ang usa ka Kristohanong babaye nga sa bata pa siya, kon siya magpabadlong panahon Kristohanong mga tigom, ingnon siya sa iyang amahan nga disiplinahon siya inig-uli nila sa balay. Karon mabination siyang mahinumdom sa iyang amahan tungod sa mahigugmaong pagdisiplina kaniya nga nag-umol sa iyang kinabuhi sa maayong paagi.

19. Nganong angay nimong sugton ang imong mga ginikanan?

¹⁹ Kon ikaw adunay mga ginikanan nga nahigugma gayod kanimo mao nga sila naggahin ug panahon ug naningkamot sa pagdisiplina kanimo sa mahigugmaong paagi, angay kang magpasalamat. Sugta sila, maingon nga ang atong Ginoong Jesu-Kristo nagmasinugtanon sa iyang mga ginikanan, si Jose ug Maria. Apan sugta sila ilabina tungod kay ang imong langitnong Amahan, si Jehova nga Diyos, nagsugo kanimo sa paghimo niana. Pinaagi niana, ikaw makabatog kaayohan, ug “magmauswagon ka ug molungtad ka sa hataas nga panahon sa yuta.”—Efeso 6:2, 3.

[Footnote]

Unsay Imong Tubag?

• Unsang mga kaayohan ang madawat sa mga anak kon ilang sugton ang ilang mga ginikanan?

• Ingong usa ka bata, sa unsang paagi si Jesus nagpakitag panig-ingnan sa pagkamasinugtanon sa iyang mga ginikanan?

• Sa unsang paagi si Jesus nakakat-on sa pagkamasinugtanon?

[Mga Pangutana sa Pagtuon]

[Hulagway sa panid 24]

Ang 12-anyos nga si Jesus batid kaayo sa Kasulatan

[Hulagway sa panid 26]

Sa unsang paagi si Jesus nakakat-on sa pagkamasinugtanon gikan sa pag-antos?