Pagtanyag ug mga Halad nga Makapahimuot sa Diyos
Pagtanyag ug mga Halad nga Makapahimuot sa Diyos
“ANG kinabuhi naggikan sa kamatayon—maoy pagtuo sa mga Aztec, kinsa nagbatasan sa paghalad ug mga tawo sa sukod nga wala hitupngi diha sa Mesoamerica,” nag-ingon ang librong The Mighty Aztecs. Nagpadayon ang maong libro: “Samtang nagkadako ang imperyo, ang pag-ula ug daghang dugo gihimo aron palig-onon ang ilang pagsalig sa imperyo.” Sumala sa laing reperensiya, ang gidaghanon sa mga tawo nga gihalad sa mga Aztec nakaabot ug 20,000 kada tuig.
Tungod sa kahadlok ug kawalay-kasegurohan o kaha sa pagbatig pagkasad-an o pagbasol, ang mga tawo latas sa kasaysayan nagtanyag ug mga halad ngadto sa ilang mga diyos. Sa laing bahin, ang Bibliya nagpakita nga ang pipila ka paghalad gisugo sa labing gamhanang Diyos, si Jehova. Busa, haom nga mangutana: Unsang matanga sa mga halad ang makapahimuot sa Diyos? Ug angay bang mahimong bahin sa pagsimba karon ang mga halad?
Mga Halad Diha sa Matuod nga Pagsimba
Sa dihang natukod ang nasod sa Israel, si Jehova naghatag ug tin-awng mga instruksiyon mahitungod sa paagi nga gusto niyang sundon sa mga Israelinhon sa pagsimba kaniya, ug kini naglakip sa mga halad. (Numeros, mga kapitulo 28 ug 29) Ang pipila sa mga halad naggikan sa abot sa yuta; ang uban naglangkit ug paghalad sa mga mananap sama sa mga torong baka, karnero, kanding, salampati ug mga tukmo. (Levitico 1:3, 5, 10, 14; 23:10-18; Numeros 15:1-7; 28:7) Dihay tibuok nga mga halad-nga-sinunog nga kinahanglang maut-ot sa kalayo. (Exodo 29:38-42) Diha say mga halad-sa-panag-ambit, diin kadtong naghalad niana makigbahin pinaagi sa pag-ambit sa pagkaon sa ilang gihalad ngadto sa Diyos.—Levitico 19:5-8.
Ang tanang halad nga gitanyag ngadto sa Diyos ilalom sa Moisesnong Balaod maoy paagi sa pagsimba sa Diyos ug pag-ila kaniya ingong Soberano sa uniberso. Pinaagi sa maong mga halad, ang mga Israelinhon nagpakita sa ilang pagkamapasalamaton kang Jehova tungod sa iyang panalangin ug panalipod ug ang ilang mga sala napasaylo. Samtang nagmatinumanon sila sa pagsunod sa tanang gisugo ni Jehova alang sa pagsimba, sila dagayang gipanalanginan.—Proverbio 3:9, 10.
Alang kang Jehova, ang labing hinungdanon mao ang tinamdan niadtong nagtanyag sa mga halad. Pinaagi sa iyang manalagnang si Oseas, si Jehova miingon: “Ako may kahimuot sa mahigugmaong-kalulot, ug dili sa halad; ug sa kahibalo sa Diyos inay kay sa tibuok halad-nga-sinunog.” Oseas 6:6) Busa, sa dihang ang mga tawo mitalikod sa matuod nga pagsimba ug naggawig malaw-ay ug nag-ulag inosenteng dugo, ang mga halad nga ilang gitanyag diha sa halaran ni Jehova walay bili. Maoy hinungdan nga, pinaagi kang Isaias, giingnan ni Jehova ang nasod sa Israel: “Unsay kapuslanan kanako sa daghan ninyong mga halad? . . . Igo na ang mga tibuok halad-nga-sinunog sa laking mga karnero ug sa tambok sa pinakaon-pag-ayo nga mga hayop; ug ako walay kahimuot sa dugo sa toreyong mga baka ug sa mga laki nga nating karnero ug sa laking mga kanding.”—Isaias 1:11.
(“Usa ka Butang nga Wala Nako Isugo”
Sukwahi kaayo sa mga Israelinhon, ang mga molupyo sa Canaan naghalad sa ilang mga anak ngadto sa ilang mga diyos, lakip na sa Ammonhanong diyos nga gitawag ug Molek, nga nailhan usab nga Milcom o Molok. (1 Hari 11:5, 7, 33; Buhat 7:43) Ang Halley’s Bible Handbook nag-ingon: “Ang mga Canaanhon nagsimba, pinaagi sa imoral nga pagpakigsekso, ingong bahin sa relihiyosong rituwal, atubangan sa ilang mga diyos; ug unya, pinaagi sa pagpatay sa ilang panganay nga anak, ingong halad ngadto niining maong mga diyos.”
Nakapahimuot ba kang Jehova nga Diyos ang maong mga buhat? Wala gayod. Sa dihang hapit nang mosulod ang mga Israelinhon sa yuta sa Canaan, gihatag ni Jehova kanila ang sugo nga nasulat diha sa Levitico 20:2, 3: “Ingnon mo ang mga anak sa Israel, ‘Si bisan kinsa sa mga anak sa Israel, ug si bisan kinsang langyaw nga pumoluyo nga nagapuyo ingong langyaw sa Israel, nga maghatag ni bisan kinsa sa iyang kaliwat ngadto kang Molek, pagapatyon sa walay pakyas. Ang katawhan sa yuta kinahanglang magbato kaniya hangtod sa kamatayon. Ug kon bahin kanako, ako magtumong sa akong nawong batok nianang tawhana, ug pagaputlon ko siya gikan sa taliwala sa iyang katawhan, tungod kay iyang gihatag ang pipila sa iyang kaliwat ngadto kang Molek aron hugawan ang akong balaang dapit ug pasipalahan ang akong balaang ngalan.’”
Bisan tuod morag dili katuohan, ang ubang mga Israelinhon nga nasalaag gikan sa matuod nga pagsimba misagop niining demonyohanong buhat sa paghalad sa ilang mga anak ngadto sa mini nga mga diyos. Mahitungod niini, ang Salmo 106:35-38 nag-ingon: “Nakig-uban sila sa mga nasod ug nakakat-on sa ilang mga buhat. Ug nag-alagad sila sa ilang mga idolo, ug kini nahimong lit-ag alang kanila. Ug sila naghalad sa ilang mga anak nga lalaki ug sa ilang mga anak nga babaye ngadto sa mga demonyo. Busa sila nagpadayon pag-ula ug inosenteng dugo, ang dugo sa ilang mga anak nga lalaki ug sa ilang mga anak nga babaye, nga gihalad nila ngadto sa mga idolo sa Canaan; ug nahugawan ang yuta tungod sa pag-ula ug dugo.”
Sa pagpadayag sa iyang pagdumot niining maong buhat, si Jehova miingon pinaagi sa iyang manalagnang si Jeremias mahitungod sa mga anak sa Juda: “Sila nagbutang sa ilang dulumtanang mga butang diha sa balay nga ginatawag sa akong ngalan, aron sa paghugaw niini. Ug ilang gitukod ang hatag-as nga mga dapit sa Topet, nga anaa sa walog sa Jeremias 7:30, 31.
anak ni Hinnom, aron sa pagsunog sa ilang mga anak nga lalaki ug sa ilang mga anak nga babaye diha sa kalayo, usa ka butang nga wala nako isugo ug nga wala motungha sa akong kasingkasing.”—Tungod sa pagpakigbahin nianang dulumtanang mga buhat, ang nasod sa Israel sa kaulahian nawad-an sa pag-uyon sa Diyos. Ang kaulohang siyudad niini, ang Jerusalem, sa ngadtongadto nalaglag, ug ang mga tawo gibihag sa Babilonya. (Jeremias 7:32-34) Tin-aw nga ang paghalad ug mga tawo wala isugo sa matuod nga Diyos ug dili bahin sa putli nga pagsimba. Ang paghalad ug mga tawo sa bisan unsang dagway maoy demonyohanon, ug ang matuod nga mga magsisimba sa Diyos nagsalikway sa bisan unsa nga may kalabotan sa maong buhat.
Ang Halad Lukat ni Kristo Jesus
Apan, ang uban mangutana tingali, ‘Nan, ngano man nga ang Balaod ni Jehova ngadto sa mga Israelinhon naglakip sa paghalad ug mga mananap?’ Gihisgotan ni apostol Pablo kining maong pangutana ug gihatag niya ang tubag: “Nan, ngano pa man ang Balaod? Gidugang kini aron madayag ang mga kalapasan, hangtod nga ang binhi moabot kang kinsa gihimo ang saad . . . Tungod niana ang Balaod nahimong atong magtutudlo nga nagatultol ngadto kang Kristo.” (Galacia 3:19-24) Ang mga halad nga mananap ilalom sa Moisesnong Balaod nagsimbolo sa mas dakong halad nga gitagana ni Jehova nga Diyos alang sa katawhan—mao kanang sa iyang Anak, si Jesu-Kristo. Gihisgotan ni Jesus kining mahigugmaong buhat sa dihang siya miingon: “Gihigugma pag-ayo sa Diyos ang kalibotan nga gihatag niya ang iyang bugtong nga Anak, aron nga ang tanan nga magpasundayag ug pagtuo kaniya dili malaglag kondili makabaton ug kinabuhing walay kataposan.”—Juan 3:16.
Kay gihigugma niya ang Diyos ug ang katawhan, si Jesus kinabubut-ong naghalad sa iyang hingpit nga tawhanong kinabuhi ingong lukat alang sa mga kaliwat ni Adan. (Roma 5:12, 15) Si Jesus miingon: “Ang Anak sa tawo mianhi, dili aron pagaalagaran, kondili aron sa pag-alagad ug sa paghatag sa iyang kalag nga usa ka lukat baylo sa daghan.” (Mateo 20:28) Walay laing tawo sa yuta ang makalukat sa mga tawo gikan sa pagkaulipon sa sala ug kamatayon, nga niana sila naulipon sa dihang nakasala si Adan. (Salmo 49:7, 8) Busa, gipatin-aw ni Pablo nga si Jesus “misulod, dili, dili pinaagi sa dugo sa mga kanding ug sa toreyong mga baka, kondili pinaagi sa iyang kaugalingong dugo, makausa alang sa tanang panahon ngadto sa balaang dapit ug nakabaton sa walay kataposang kaluwasan alang kanato.” (Hebreohanon 9:12) Pinaagi sa pagdawat sa gihalad nga dugo ni Jesus, ‘gipapas sa Diyos ang sinulat-sa-kamot nga dokumento batok kanato.’ Buot ingnon, gihiklin ni Jehova ang Balaod sa pakigsaad, uban ang gibaod niana nga mga halad, sa ingon nahimong posible ‘ang gasa nga kinabuhing walay kataposan.’—Colosas 2:14; Roma 6:23.
Espirituwal nga mga Halad
Sanglit ang paghalad ug mga mananap dili na bahin sa matuod nga pagsimba, aduna pa bay mga halad nga gikinahanglan kanato karon? Oo, aduna. Si Jesu-Kristo nagsakripisyo sa kaugalingon diha sa iyang pag-alagad sa Diyos ug sa kataposan iyang gihalad ang iyang kaugalingon alang sa katawhan. Busa, siya miingon: “Kon adunay buot mosunod kanako, padumilia siya sa iyang kaugalingon ug ipapas-an ang iyang estaka sa pagsakit ug magpadayon sa pagsunod kanako.” (Mateo 16:24) Nagpasabot kini nga si bisan kinsa nga gustong mahimong sumusunod ni Jesus kinahanglang mohimog pipila ka sakripisyo. Unsa man kini?
Ang usa niini mao nga ang tinuod nga sumusunod ni Kristo dili na magkinabuhi alang sa iyang kaugalingon kondili magkinabuhi aron sa pagbuhat sa kabubut-on sa Diyos. Unahon niya ang Roma 12:1, 2.
kabubut-on sa Diyos inay ang iyang personal nga kabubut-on ug mga tinguha. Matikdi kon giunsa kana pagpahayag ni apostol Pablo: “Ako nangaliyupo kaninyo pinaagi sa kaluoy sa Diyos, mga igsoon, nga itugyan ang inyong mga lawas nga usa ka halad nga buhi, balaan, dalawaton sa Diyos, usa ka sagradong pag-alagad uban sa inyong gahom sa pagpangatarongan. Ug hunong na sa pagpaumol sumala niining sistemaha sa mga butang, kondili mag-usab kamo pinaagi sa pagbag-o sa inyong hunahuna, aron inyong ikapamatuod sa inyong kaugalingon ang maayo ug dalawaton ug hingpit nga kabubut-on sa Diyos.”—Dugang pa, gipakita sa Bibliya nga ang atong pagpahayag ug mga pagdayeg mahimong isipon ingong mga halad nga gitanyag ngadto kang Jehova. Ang manalagnang si Oseas naggamit sa pamulong nga “mga toreyong baka sa among mga ngabil,” nga nagpakita nga isipon sa Diyos ang mga pagdayeg gikan sa atong mga ngabil ingong usa sa labing maayong mga halad. (Oseas 14:2) Giawhag ni apostol Pablo ang Hebreohanong mga Kristohanon: ‘Itanyag ngadto sa Diyos ang halad sa pagdayeg, nga mao, ang bunga sa mga ngabil nga naghimog pagpahayag sa dayag sa iyang ngalan.’ (Hebreohanon 13:15) Karon, ang mga Saksi ni Jehova puliki kaayo sa pagsangyaw sa maayong balita ug paghimog mga tinun-an sa katawhan sa tanang kanasoran. (Mateo 24:14; 28:19, 20) Sila nagtanyag ug mga halad sa pagdayeg ngadto sa Diyos adlaw ug gabii sa tibuok yuta.—Pinadayag 7:15.
Duyog sa pagsangyaw, ang pagbuhat ug maayo ngadto sa uban nalakip usab sa mga halad nga makapahimuot sa Diyos. “Ayaw kalimti ang pagbuhat ug maayo ug ang pagpakig-ambit sa mga butang sa uban,” nagtambag si Pablo, “kay ang maong mga halad gikahimut-an sa Diyos.” (Hebreohanon 13:16) Sa pagkatinuod, aron makapahimuot sa Diyos ang mga halad sa pagdayeg, kadtong nagtanyag niana kinahanglang magpakita ug maayong panggawi. Nagtambag si Pablo: “Magagawi kamo sa paaging takos sa maayong balita labot kang Kristo.”—Filipos 1:27; Isaias 52:11.
Sama kaniadto, ang tanang halad nga gitanyag aron sa pagpaluyo sa matuod nga pagsimba moresulta sa dakong kalipay ug mga panalangin gikan kang Jehova. Busa, buhaton nato ang atong kinamaayohan sa pagtanyag ug mga halad nga makapahimuot gayod sa Diyos!
[Hulagway sa panid 18]
‘Ang ilang mga anak nga lalaki ug mga anak nga babaye gihalad nila ngadto sa mga idolo sa Canaan’
[Mga hulagway sa panid 20]
Pinaagi sa pagsangyaw sa maayong balita ug pagkahimong matinabangon sa ubang mga paagi, ang matuod nga mga Kristohanon nagtanyag ug mga halad nga makapahimuot sa Diyos