Pag-uswag sa Espirituwal Panahon sa Pagkaubanon

“Sila nga natanom diha sa balay ni Jehova . . . magpadayon pa gihapon sa paglipang panahon sa ilang pagkaubanon.”—SALMO 92:13, 14.

1, 2. (a) Unsay sagad nga paghubit sa pagkatigulang? (b) Unsay gisaad sa Kasulatan maylabot sa mga epekto sa sala ni Adan?

 PAGKATIGULANG—unsay mosantop sa imong hunahuna bahin niining pulonga? Nangunot nga panit? Pagkabungol? Luya nga mga tuhod? O ang lain pang bahin sa “malisod nga mga adlaw” nga detalyado kaayong gihubit sa Ecclesiastes 12:1-7? Kon mao, hinungdanong hinumdoman nato nga ang kahubitan nga makaplagan diha sa Ecclesiastes kapitulo 12 naghulagway sa pagkatigulang, dili sumala sa orihinal nga katuyoan sa Maglalalang nga si Jehova nga Diyos, kondili ingong epekto sa sala ni Adan diha sa lawas sa tawo.—Roma 5:12.

² Aron kita magpadayon sa paglungtad, natural lang nga kita matigulang paglabay sa panahon. Busa, ang pagkatigulang mismo dili tunglo. Kon buot hunahunaon, maayong kinaiyahan alang sa tanang buhing butang nga motubo o modako ug sa ngadto-ngadto mogulang. Ang kadaot nga gipahinabo sa sala sulod na sa unom ka libo ka tuig ug ang pagkadili-hingpit nga atong makita sa atong palibot wagtangon na sa dili madugay, ug ang tanang masinugtanong katawhan makatagamtam na unya sa kinabuhi sumala sa katuyoan sa Diyos, nga wala nay kasakit sa pagkatigulang ug kamatayon. (Genesis 1:28; Pinadayag 21:4, 5) Nianang panahona, “walay pumoluyo nga moingon: ‘Ako masakiton.’” (Isaias 33:24) Ang mga tigulang mahibalik sa mga adlaw sa “kabaskog sa ilang pagkabatan-on,” ug ang ilang unod ‘mabag-o labi pa kay sa pagkabatan-on.’ (Job 33:25) Apan sa pagkakaron, kinahanglang sagubangon sa tanan ang epekto sa sala nga napanunod kang Adan. Bisan pa niana, ang mga alagad ni Jehova makabatog kaayohan sa linaing mga paagi samtang sila magkatigulang.

3. Sa unsang mga paagi nga ang mga Kristohanon ‘makapadayon sa paglipang panahon sa pagkaubanon’?

³ Gipasaligan kita sa Pulong sa Diyos nga “sila nga natanom diha sa balay ni Jehova . . . magpadayon pa gihapon sa paglipang panahon sa ilang pagkaubanon.” (Salmo 92:13, 14) Sa mahulagwayong pagkasulti, gipaila sa salmista ang hinungdanong kamatuoran nga ang matinumanong mga alagad sa Diyos makapadayon sa pag-uswag, paglipang, ug paglambo sa espirituwal, bisan pag nagkaluya na sila. Daghang panig-ingnan sa Bibliya ug sa atong panahon ang nagpamatuod niana.

“Wala Gayod Mopalta”

4. Sa unsang paagi ang tigulang nga manalagnang si Ana nagpakita sa iyang debosyon sa Diyos, ug sa unsang paagi siya gigantihan?

⁴ Tagda ang manalagnang si Ana. Sa panuigon nga 84 anyos, siya “wala gayod mopalta sa templo, nga nagahatag ug sagradong pag-alagad adlaw ug gabii uban ang mga pagpuasa ug mga pangamuyo.” Ingong usa ka babaye kansang amahan dili-Levihanon kondili sakop “sa tribo ni Aser,” si Ana dili gayod mahimong mopuyo didto sa templo. Handurawa lang kon unsa ka dako ang iyang  paningkamot aron makaadto sa templo kada adlaw sugod sa pagtanyag ug mga halad sa buntag hangtod sa gabii! Hinunoa, tungod sa iyang debosyon, si Ana dagayang gigantihan. Nakapribilehiyo siya nga makakita sa masusong si Jesus sa dihang gidala kini ni Jose ug Maria ngadto sa templo aron itanyag kang Jehova sumala sa gilatid sa Balaod. Pagkakita niya kang Jesus, si Ana “nagpasalamat sa Diyos ug nagsulti bahin sa bata ngadto kanilang tanan nga nagahulat sa kaluwasan sa Jerusalem.”—Lucas 2:22-24, 36-38; Numeros 18:6, 7.

5, 6. Sa unsang mga paagi ang daghang tigulang karon nagpakitag espiritu nga sama nianang kang Ana?

⁵ Daghang tigulang karon ang sama kang Ana nga regular nga nagatambong sa mga tigom, tim-os nga nangamuyo alang sa pag-uswag sa matuod nga pagsimba, ug adunay mainitong tinguha sa pagwali sa maayong balita. Usa ka igsoong lalaki nga kapin na sa 80 anyos kinsa regular nga nagatambong sa Kristohanong mga tigom uban sa iyang asawa miingon: “Nabatasan na namo ang pagtambong sa mga tigom. Wala nay laing dapit nga gusto namong adtoan gawas sa dapit diin atua ang katawhan sa Diyos. Didto ra kami mobatig katagbawan.” Pagkamakapadasig nga panig-ingnan alang sa tanan!—Hebreohanon 10:24, 25.

⁶ “Bisan unsang kalihokan nga nalangkit sa pag-alagad kang Jehova, kon mahimo nako, himoon nako kana.” Mao kana ang panultihon ni Jean, usa ka Kristohanong biyuda nga kapin na sa 80 anyos. “Siyempre, may mga panahon nga maguol ko,” matod pa niya, “apan dili nako gustong maapektohan ang uban sa akong kaguol.” Mikislap ang iyang mga mata samtang gipahayag niya ang kalipay nga iyang gibati sa pag-adto niya sa ubang kayutaan aron motambong sa makapalig-on-sa-espirituwal nga mga okasyon. Sa usa ka di pa dugayng panaw, giingnan niya ang iyang mga kauban, “Di na ko gustong motan-awg mga kastilyo; gusto nakong mosangyaw!” Bisan tuod dili siya makasulti sa pinulongan sa maong lugar, napukaw ni Jean ang kaikag sa mga tawo sa mensahe sa Bibliya. Gawas pa, sulod sa ubay-ubayng katuigan, nakig-uban siya sa usa ka kongregasyon nga nanginahanglag tabang, bisan tuod kinahanglang magtuon siya ug bag-ong pinulongan ug magbiyahe ug duha ka oras idabuwelta sa pagtambong sa mga tigom.

Paghimo sa Hunahuna nga Aktibo

7. Panahon sa iyang pagkatigulang, sa unsang paagi gipahayag ni Moises ang iyang tinguha sa pagpauswag sa iyang relasyon sa Diyos?

⁷ Mahimong eksperyensiyado ang usa ka tawo paglabay sa panahon. (Job 12:12) Apan, dili kana tinuod kon bahin sa pag-uswag sa espirituwal. Busa, inay kay magsalig lamang sa kahibalo nga nabatonan sa una, ang maunongong mga alagad sa Diyos maningkamot sa ‘pagpauswag sa ilang kinaadman’ paglabay sa katuigan. (Proverbio 9:9) Si Moises 80 anyos na sa dihang gisugo siya ni Jehova. (Exodo 7:7) Sa iyang panahon, kana nga pangedaron dayag nga giisip nga talagsaon, kay siya misulat: “Ang mga adlaw sa among panuigon maoy kapitoan ka tuig; ug . . . tungod sa talagsaong kabaskog kini maoy kawaloan ka tuig.” (Salmo 90:10) Bisan pa niana, wala gayod mobati si Moises nga dili na siya makahimo sa pagkat-on tungod kay tigulang na siya. Human makaalagad sa Diyos sulod sa daghang dekada, makatagamtam ug daghang pribilehiyo, ug makaabaga ug bug-at nga mga responsibilidad, si Moises mihangyo kang Jehova: “Pahibaloa ako, palihog, sa imong mga dalan, aron ako makaila kanimo.” (Exodo 33:13) Nagtinguha pa gihapon si Moises sa pagpauswag sa iyang relasyon kang Jehova.

8. Bisan kapin nag 90 anyos si Daniel, unsay iyang gibuhat aron magpabiling aktibo ang iyang hunahuna, ug unsay mga resulta niana?

⁸ Ang manalagnang si Daniel, nga lagmit nagpangedaron nag kapin sa 90 anyos, mainampingon gihapong nagsusi ug namalandong sa balaang mga sinulat. Ang iyang nahibaloan pinaagi sa iyang pagtuon sa “mga basahon”—nga lagmit naglakip sa Levitico, Isaias, Jeremias, Oseas, ug Amos—nagpalihok kaniya sa pagpangita kang Jehova pinaagi sa kinasingkasing nga pag-ampo. (Daniel 9:1, 2) Ang maong pag-ampo gitubag sa Diyos pinaagig paghatag kaniyag impormasyon mahitungod sa pag-abot sa Mesiyas ug sa kahimtang sa putli nga pagsimba sa umaabot.—Daniel 9:20-27.

9, 10. Unsay gibuhat sa pipila aron mahimong aktibo ang hunahuna?

⁹ Sama kang Moises ug Daniel, kita makapaningkamot nga magpabiling aktibo ang atong hunahuna pinaagi sa pagpuno niini sa espirituwal  nga mga butang samtang mahimo pa nato kana. Daghan ang nagbuhat niana. Si Worth, usa ka Kristohanong ansiyano nga kapin na sa 80 anyos, naningkamot nga mapahimuslan ang nunot-sa-panahong espirituwal nga pagkaon nga gitagana sa “matinumanon ug maalamong ulipon.” (Mateo 24:45) Miingon siya, “Gimahal gayod nako ang kamatuoran, ug gikalipay nako ang pagkakita kon sa unsang paagi ang kahayag sa kamatuoran nag-anam kasanag.” (Proverbio 4:18) Sa samang paagi, si Fred, nga nakagugol nag kapin sa 60 ka tuig diha sa bug-os-panahong ministeryo, nag-ingon nga makapaaktibo sa hunahuna ang pagpakighisgot bahin sa Bibliya uban sa mga isigkamagtutuo. “Kinahanglang huptan nakong buhi ang Bibliya sa akong hunahuna,” matod pa niya. “Kon imong himoong buhi ang Bibliya sa imong hunahuna—himoon kanang makahuloganon—ug kon imong mapahaom ang imong ginatun-an sa ‘sumbanan sa makapahimsog nga mga pulong,’ nan ang mga tipik sa impormasyon nga imong nakat-onan mahisamag mga mutya nga maayong pagkapahimutang sa hal-opanan niini. Imong makita kon sa unsang paagi ang matag tipik mogilaw diha sa hustong dapit niini.”—2 Timoteo 1:13.

¹⁰ Ang pagkatigulang wala magpasabot nga dili ka na makahimo sa pagkat-on ug bag-o ug lisod nga mga ideya. Ang mga tigulang nga nag-edad ug kapin sa 60, 70, ug bisan kapin sa 80 anyos nakakat-on sa pagbasa ug pagsulat o sa pagsulti ug bag-ong mga pinulongan. Ang pipila ka Saksi ni Jehova nagbuhat niana sa tuyo nga mapaambit ang maayong balita ngadto sa mga tawo nga lainlaig nasyonalidad. (Marcos 13:10) Si Harry ug ang iyang asawa nagpanuigon nag kapin sa 60 anyos sa dihang nakadesisyon sila sa pagtabang sa mga tawo nga nagsultig Portuges. “Tinuod nga mag-anam ka lisod ang pagbuhat sa bisan unsang buluhaton kon magkatigulang ka na,” matod pa ni Harry. Bisan pa niana, uban ang paningkamot ug pagkamalahutayon, nakadumala sila ug mga panagtuon sa Bibliya sa Portuges. Sulod na karon sa daghang katuigan, si Harry nakapahayag usab ug mga pakigpulong panahon sa distritong mga kombensiyon ginamit ang iyang bag-ong pinulongan.

11. Nganong tagdon nato ang mga kalamposan sa matinumanong mga tigulang?

¹¹ Siyempre, dili tanan ang makahimo sa pagdawat sa maong mga hagit tungod sa ilang panglawas o sirkumstansiya. Kon mao, nganong angay mang tagdon ang nalampos sa pipila ka tigulang? Dili buot ingnon nga ang tanan kinahanglang maningkamot sa pagkab-ot sa samang mga tumong. Hinunoa, gitagad kini tungod sa diwa sa gisulat ni apostol Pablo sa Hebreohanong mga Kristohanon mahitungod sa matinumanong mga ansiyano sa kongregasyon: “Samtang mamalandong kamo kon unsay gisangpotan sa ilang panggawi sundoga ang ilang pagtuo.” (Hebreohanon 13:7) Sa dihang palandongon nato ang maong mga panig-ingnan sa kasibot, madasig kita sa pagsundog sa lig-ong pagtuo nga nagpalihok niining maong mga tigulang sa ilang pag-alagad sa Diyos. Sa pagpatin-aw kon unsay nagpalihok kaniya, si Harry nga karon 87 anyos na, nag-ingon, “Gusto nakong gamiton ang nahibiling katuigan sa akong kinabuhi sa maalamong paagi ug mahimong mapuslanon kutob sa akong maarangan diha sa pag-alagad kang Jehova.” Si Fred nga gihisgotan ganina, nakakaplag ug dakong katagbawan diha sa pag-atiman sa iyang asaynment sa Bethel. Siya miingon, “Kinahanglang sutaon nimo kon sa unsang paagi makaalagad ka kang Jehova sa labing maayong paagi ug padayonon kana.”

 Debotado Bisan Pa sa Kausaban sa Sirkumstansiya

12, 13. Sa unsang paagi si Barzilai nagpakita ug diyosnong debosyon bisan tuod tigulang na siya?

¹² Malisod tingali ang pagdawat ug pagsagubang sa kausaban sa lawas. Apan, mahimong ikapasundayag ang diyosnong debosyon bisan pa sa maong mga kausaban. Si Barzilai nga Gileadnon maoy maayong panig-ingnan niining bahina. Sa panuigon nga 80 anyos, siya nagpakita ug talagsaong pagkamaabiabihon kang David ug sa iyang kasundalohan, nga nagtagana kanilag pagkaon ug puy-anan panahon sa pagrebelde ni Absalom. Sa dihang mobalik na si David ug ang iyang kasundalohan sa Jerusalem, gihatod sila ni Barzilai hangtod sa Suba sa Jordan. Gitanyagan ni David si Barzilai nga mahimong bahin sa iyang harianong panimalay. Unsay tubag ni Barzilai? “Ako kawaloan na ka tuig ang panuigon niining adlawa. . . . Makaila pa ba ang imong sulugoon sa akong gikaon ug sa giinom, o makapamati pa ba ako sa tingog sa mga mag-aawit nga lalaki ug babaye? . . . Ania ang imong sulugoon nga si Kimham. Tugoti siya nga motabok uban sa akong ginoo nga hari; ug buhata kaniya kon unsa ang maayo sa imong mga mata.”—2 Samuel 17:27-29; 19:31-40.

¹³ Bisan tuod tigulang na siya, gihimo ni Barzilai ang iyang maarangan sa pagpaluyo sa tinudlong hari ni Jehova. Bisan tuod admitido siya nga ang iyang panglami ug pandungog dili na sama kaniadto, siya wala mayugot. Hinunoa, pinaagi sa dili-mahakogong pagsugyot nga si Kimham maoy modawat sa maayong mga butang nga gitanyag kaniya, gipadayag ni Barzilai kon unsay iyang tinuod nga pagkatawo. Sama kang Barzilai, daghang tigulang karon ang nagpakita ug espiritu sa pagkadili-mahakogon ug pagkamanggihatagon. Gibuhat nila ang ilang maarangan sa pagpaluyo sa matuod nga pagsimba, kay nahibalo sila nga “ang maong mga halad gikahimut-an sa Diyos.” Pagkabulahan nato nga makauban ang maong maunongong mga igsoon!—Hebreohanon 13:16.

14. Sa unsang paagi ang impormasyon bahin sa pagkatigulang ni David nakadugang sa kahulogan sa mga pulong nga nasulat sa Salmo 37:23-25?

¹⁴ Bisan tuod ang mga sirkumstansiya ni David kadaghang nausab sa paglabay sa katuigan, kombinsido gihapon siya nga dili gayod mausab ang pagtagad ni Jehova sa iyang maunongong mga alagad. Sa hinapos nga bahin sa iyang kinabuhi, gikomposo ni David ang usa ka awit nga nailhan karon nga Salmo 37. Handurawa si David nga namalandong, nga giduyogan niya sa alpa ang iyang pag-awit niining mga pulonga: “Pinaagi ni Jehova ang mga lakang sa usa ka tawo nga lig-on ug lawas naandam, ug Siya nagakalipay diha sa iyang dalan. Bisan pa ug matumba siya, dili siya malup-og, kay si Jehova magasapnay kaniya sa iyang kamot. Batan-on ako kaniadto, ako natigulang na usab, apan wala ako makakita ug matarong nga gibiyaan sa bug-os, ni sa iyang kaliwat nga nagapangita ug tinapay.” (Salmo 37:23-25) Giisip ni Jehova nga angayng ilakip niining inspiradong salmo ang impormasyon nga si David tigulang na niadtong tungora. Tinong nakadugang kana sa katim-os nianang mga pulonga!

15. Sa unsang paagi si apostol Juan nagpakitag maayong panig-ingnan sa pagkamatinumanon bisan pa sa kausaban sa iyang mga sirkumstansiya ug sa pagkatigulang?

¹⁵ Si apostol Juan maoy laing maayong panig-ingnan sa pagkamatinumanon bisan pa sa kausaban sa sirkumstansiya ug sa pagkatigulang. Human mag-alagad sa Diyos ug duolan sa 70 ka tuig, si Juan nadestiyero sa isla sa Patmos “tungod sa pagsulti bahin sa Diyos ug sa pagpamatuod bahin kang Jesus.” (Pinadayag 1:9) Apan, wala pa matapos ang iyang buluhaton. Gani, ang tanang sinulat ni Juan sa Bibliya gisulat niya sa hinapos nga bahin sa iyang kinabuhi. Samtang didto sa Patmos, gihatagan siya ug makapahinganghang talan-awon sa Pinadayag, nga mainampingon niyang gisulat. (Pinadayag 1:1, 2) Gituohan sa kadaghanan nga gibuhian siya panahon sa pagmando sa Romanong Emperador nga si Nerva. Human niana, pagka-98 K.P., sa dihang siya lagmit 90 o 100 anyos na, gisulat ni Juan ang Ebanghelyo  ug ang tulo ka sulat nga nagdala sa iyang ngalan.

Way-Paglubad nga Rekord sa Pagkamalahutayon

16. Sa unsang paagi kadtong nalisdan na sa pagsulti makapakita sa ilang debosyon kang Jehova?

¹⁶ Lainlain ang matang ug kagrabehon sa mga kaluyahon. Pananglitan, ang pipila ka indibiduwal malisdan na tingali sa pagsulti. Apan, gipabilhan gihapon nila ang mga panahon nga sila gipakitaan sa Diyos ug gugma ug dili-takos nga kalulot. Bisag malisdan na sila sa pagbungat ug mga pulong, sa ilang kasingkasing sila nag-ingon kang Jehova: “Gihigugma ko gayod ang imong balaod! Kini ang akong gipalandong sa tibuok nga adlaw.” (Salmo 119:97) Sa iyang bahin, si Jehova nakaila niadtong “nagpalandong sa iyang ngalan,” ug iyang nakita nga lahi kaayo sila kon itandi sa kinabag-an sa katawhan, kinsa wala magtagad sa iyang mga dalan. (Malaquias 3:16; Salmo 10:4) Pagkamakapahupay ang pagkahibalo nga kahimut-an ni Jehova ang mga butang nga gipamalandong sa atong kasingkasing!—1 Cronicas 28:9; Salmo 19:14.

17. Unsang talagsaon kaayong butang ang nakab-ot sa dugay nang mga alagad ni Jehova?

¹⁷ Dili gayod angayng kalimtan nga kadtong nag-alagad kang Jehova nga matinumanon sulod sa daghang dekada nakakab-ot ug usa ka talagsaon kaayong butang nga dili mabatonan sa bisan unsang paagi—usa ka way-paglubad nga rekord sa pagkamalahutayon. Si Jesus nag-ingon: “Pinaagi sa paglahutay sa inyong bahin mabatonan ninyo ang inyong mga kalag.” (Lucas 21:19) Ang paglahutay gikinahanglan aron mabatonan ang kinabuhing walay kataposan. Kamong ‘nagbuhat sa kabubut-on sa Diyos’ ug nagpamatuod sa inyong pagkamaunongon pinaagi sa inyong paagi sa pagkinabuhi makalaom nga kamo makadawat sa “katumanan sa saad.”—Hebreohanon 10:36.

18. (a) Unsay gikahimut-ang buhaton ni Jehova maylabot sa mga tigulang? (b) Unsay atong hisgotan sa sunod nga artikulo?

¹⁸ Pabilhan ni Jehova ang imong tibuok-kalag nga pag-alagad bisan unsa ka dako o ka gamay ang imong mahimo. Bisan unsa pay mahitabo sa “pagkatawo sa gawas” samtang magkatigulang ang usa, ang “pagkatawo sa sulod” mabag-o sa adlaw-adlaw. (2 Corinto 4:16) Walay duhaduha nga gipabilhan ni Jehova ang imong nahimo kaniadto, apan dayag kaayo nga gipabilhan usab niya kon unsay imong ginabuhat karon alang sa iyang ngalan. (Hebreohanon 6:10) Sa sunod nga artikulo, atong hisgotan ang malungtarong mga epekto sa maong pagkamatinumanon.

Unsay Imong Tubag?

• Unsang maayong panig-ingnan ang gipakita ni Ana alang sa tigulang nga mga Kristohanon karon?

• Nganong ang panuigon dili babag sa kon unsay mahimo pa sa usa?

• Sa unsang paagi ang mga tigulang makapadayon sa pagpasundayag ug diyosnong debosyon?

• Unsay panglantaw ni Jehova sa pag-alagad nga gihatag kaniya sa mga tigulang?

[Mga Pangutana sa Pagtuon]

[Hulagway sa panid 23]

Nahibaloan sa tigulang nang si Daniel pinaagi sa iyang pagtuon sa “mga basahon” ang gidugayon sa pagkadestiyero sa Juda

[Mga hulagway sa panid 25]

Daghang tigulang ang sulondan sa ilang regular nga pagtambong sa tigom, masibotong pagsangyaw, ug pagkaandam nga mokat-on