Sa Unsang Paagi Mabuntog ang Pagkamapihigon?

SA Espanya, gipahunong sa reperi ang dula sa potbol. Ngano? Tungod kay gikantiyawan sa daghang tumatan-aw ang usa ka magdudula nga taga-Cameroon hinungdan nga siya gustong moundang sa pagdula. Sa Rusya, kanunayng giatake ang mga Aprikano, taga-Asia, taga-Latin Amerika; sa 2004, ang mga pag-atake misaka ug 55 porsiyento nga mitotal ug 394 ka insidente sa 2005. Sa Britanya, un-tersiya sa mga taga-Asia ug mga itom nga gisurbi nagtuo nga gitaktak sila sa ilang trabaho tungod sa pagpihigpihig sa rasa. Kini nga mga pananglitan nagakahitabo usab sa laing bahin sa kalibotan.

Lainlain ang kagrabehon sa pagpihigpihig—ang uban ipaagig mga pulong sa pagtamay apan mas grabe pa niini mao ang paglaraw sa pagpuo sa usa ka rasa diha sa usa ka nasod. a Unsa gayod ang hinungdan sa pagpihigpihig? Sa unsang paagi kita makalikay niana? Moabot pa kaha ang panahon nga ang mga tawo magpuyo nga malinawon? Ang Bibliya nagtaganag makaiikag nga mga impormasyon niining mga butanga.

Pagdaogdaog ug Pagdumot

“Ang kiling sa kasingkasing sa tawo daotan sukad pa sa iyang pagkabatan-on,” nag-ingon ang Bibliya. (Genesis 8:21) Busa, ang pipila malipay sa pagdaogdaog sa uban. Dugang pa, ang Bibliya nag-ingon: “Tan-awa! ang mga luha niadtong mga gilupigan, apan sila walay maghuhupay; ug sa mga nanglupig kanila diha ang gahom.”—Ecclesiastes 4:1.

Gipakita usab sa Bibliya nga ang pagpihigpihig dugay nang naglungtad. Pananglitan, kapin sa 3,000 ka tuig kanhi, giawhag sa usa ka Paraon sa Ehipto ang Hebreohanon nga si Jacob ug ang iyang dakong pamilya sa pagpuyo sa Ehipto. Apan sa ulahi, ang laing Paraon nagtuo nga nameligro ang iyang nasod tungod niining dakong grupo sa mga lalin. Ingong resulta, ang rekord nag-ingon: “Siya miingon sa iyang katawhan: ‘Tan-awa! Ang katawhan sa mga anak sa Israel mas daghan ug mas gamhanan kay kanato. Umari kamo! Makiglabot kita kanila nga malansison, kay basin sila modaghan.’ . . . Busa sila nagbutang sa ibabaw nila ug mga pangulo sa pinugos nga trabaho aron sa paglupig kanila pinaagig mabug-at nga palas-anon.” (Exodo 1:9-11) Ang mga Ehiptohanon nagsugo pa gani nga pamatyon ang tanang bag-ong natawo nga mga lalaki nga kaliwat ni Jacob.—Exodo 1:15, 16.

Unsay Hinungdan sa Pagpihigpihig?

Ang mga relihiyon sa kalibotan wala kaayoy natabang sa pagbuntog sa pagpihigpihig. Bisan tuod ang pipila ka tawo dakog nahimo sa pagsumpo sa pagdaogdaog, ang relihiyon sa katibuk-an sagad nga midapig sa mga daogdaogan. Nahitabo kana sa Tinipong Bansa, diin ang mga itom gihikawan sa balaod, gipamatay sa dili-makataronganong paagi, ug gidili sa balaod nga sila makigminyo sa dili nila parehog rasa ug kini nagpadayon hangtod sa 1967. Tinuod usab kana sa Habagatang Aprika kaniadto, diin ang mga puti nagmugnag mga balaod nga naglakip sa dili pagminyo ug laing rasa aron mapanalipdan ang ilang taas nga posisyon sa katilingban. Nianang duha ka kahimtang, ang pipila nga nagpasiugdag pagpihigpihig sa rasa maoy relihiyoso kaayong mga tawo.

Apan, ang Bibliya nagbutyag sa mas lawom pang hinungdan sa pagpihigpihig. Kini nagpatin-aw kon nganong ang pipila ka grupo sa mga tawo nanglupig sa uban. Kini nag-ingon: “Siya nga wala mahigugma wala makaila sa Diyos, tungod kay ang Diyos gugma. Kon adunay magpahayag: ‘Gihigugma ko ang Diyos,’ apan nagdumot sa iyang igsoon, siya bakakon. Kay siya nga wala mahigugma sa iyang igsoon, nga iyang  nakita, dili makahimo sa paghigugma sa Diyos, nga wala niya makita.” (1 Juan 4:8, 20) Ang maong pahayag nagpaila sa tinuod nga hinungdan sa pagpihigpihig. Gibuhat kini sa mga tawo—relihiyoso man o dili—tungod kay sila wala makaila o mahigugma sa Diyos.

Ang Kahibalo sa Diyos Makapahiusa sa mga Tawo

Sa unsang paagi ang pagkaila ug paghigugma sa Diyos makapahiusa sa mga tawo? Unsang kahibaloa ang gipadayag sa Bibliya nga mopugong sa mga tawo sa pagdaot sa laing grupo sa mga tawo? Ang Bibliya nagpadayag nga si Jehova mao ang Amahan sa tanan. Kini nag-ingon: “Alang kanato sa pagkatinuod adunay usa lamang ka Diyos nga Amahan, nga gikan kaniya ang tanang butang.” (1 Corinto 8:6) Dugang pa, kini nagsulti: “Iyang gihimo gikan sa usa ka tawo ang tanang nasod sa katawhan.” (Buhat 17:26) Sa ato pa, managsuon ang tanang tawo.

Ang tanang tawo mapasalamaton sa kinabuhi nga ilang nadawat gikan sa Diyos, apan tungod sa ilang kagikan, sila adunay hinungdan nga maguol. Ang magsusulat sa Bibliya nga si Pablo miingon: “Ang sala misulod sa kalibotan pinaagi sa usa ka tawo.” Busa, “ang tanan nakasala ug wala makaabot sa himaya sa Diyos.” (Roma 3:23; 5:12) Si Jehova naglalang sa mga butang nga managlahi—walay linalang nga parehas gayod. Apan, dili niya tuyo nga ang usa ka rasa mobating labaw kay sa uban. Ang maong tinamdan nga kaylap karon sukwahi sa gisulti sa Kasulatan. Tataw nga ang kahibalo gikan sa Diyos magpalambo sa panaghiusa sa tanang tawo.

May Pagtagad ang Diyos sa Tanang Kanasoran

Ang pipila naghunahuna nga tingali ang Diyos maoy nagpasiugda sa pagpihigpihig tungod kay iyang gihatagag pabor ang mga Israelinhon ug gitudloan sila nga magpalain gikan sa ubang mga nasod. (Exodo 34:12) Dihay panahon nga ang Diyos nakiglabot lamang sa nasod sa Israel tungod sa talagsaong pagtuo ni Abraham nga katigulangan sa Israel. Ang Diyos mismo maoy nagmando sa karaang Israel, nga nagpili sa mga pangulo niini ug nagtagana sa mga balaod niini. Sa gisunod pa sa Israel kini nga kahikayan, nakita sa uban ang kaayohan sa pagmando sa Diyos kon itandi sa pagmando sa mga tawo sa ubang dapit. Gitudloan usab ni Jehova ang Israel kaniadto nga kinahanglan silang maghalad aron mapasig-uli ang ilang maayong relasyon kaniya. Busa ang pagpakiglabot ni Jehova sa Israel naghatag ug kaayohan sa tanang kanasoran. Nahiuyon kana sa iyang gisulti kang Abraham: “Pinaagi sa imong binhi ang tanang nasod sa yuta tinong magapanalangin sa ilang kaugalingon tungod kay ikaw namati sa akong tingog.”—Genesis 22:18.

Dugang pa, nakapribilehiyo ang mga Hudiyo nga madawat ang sagradong mga pahayag sa  Diyos ug matawo ang Mesiyas sa ilang nasod. Apan gihimo kini sa Diyos aron makabenepisyo ang tanang kanasoran. Ang Hebreohanong Kasulatan nga gihatag ngadto sa mga Hudiyo naundan ug makapadasig nga mga kahubitan bahin sa dagkong mga panalangin nga madawat unya sa tanang katawhan: “Daghang kanasoran ang moadto gayod ug moingon: ‘Umari kamo, ug manungas kita ngadto sa bukid ni Jehova ug ngadto sa balay sa Diyos ni Jacob; ug siya magatudlo kanato bahin sa iyang mga dalan’ . . . Dili sila mobakyaw sa espada, nasod batok sa nasod, ni makakat-on pa sila sa gubat. Ug sila manglingkod, ang tagsatagsa ilalom sa iyang paras ug ilalom sa iyang kahoyng igos, ug walay usa nga magpakurog kanila.”—Miqueas 4:2-4.

Bisag si Jesu-Kristo nagsangyaw ngadto sa mga Hudiyo, siya usab miingon: “Kining maayong balita sa gingharian igawali sa tibuok gipuy-ang yuta ingon nga pagpamatuod ngadto sa tanang kanasoran.” (Mateo 24:14) Kini nagpasabot nga walay nasod ang masayloan sa maayong balita. Busa si Jehova naghatag ug hingpit nga panig-ingnan sa makiangayong pagpakiglabot sa tanang rasa sa katawhan. “Ang Diyos dili mapihigon, apan sa matag nasod ang tawo nga mahadlok kaniya ug magabuhat sa pagkamatarong dalawaton kaniya.”—Buhat 10:34, 35.

Ang mga balaod nga gihatag sa Diyos sa karaang nasod sa Israel nagpadayag usab nga siya may pagtagad sa tanang kanasoran. Matikdi nga ang Balaod naglatid nga labaw pa ang gikinahanglan kay sa paglikay lamang nga dili magmapihigon sa mga dili-Israelinhon nga nagpuyo sa ilang nasod, sa dihang kini nag-ingon: “Ang langyaw nga pumoluyo nga nagapuyo ingong langyaw uban kaninyo kinahanglang mahisama sa lumad taliwala kaninyo; ug higugmaon mo siya ingon sa imong kaugalingon, kay kamo nahimong langyaw nga mga pumoluyo sa yuta sa Ehipto.” (Levitico 19:34) Daghan sa mga balaod sa Diyos nagtudlo sa mga Israelinhon nga magpakitag kalulot ngadto sa mga lalin. Busa, sa dihang nakita ni Boaz, nga katigulangan ni Jesus, ang usa ka langyaw nga babaye nga nanghagdaw, milihok siya uyon sa iyang nakat-onan gikan sa Diyos pinaagi sa pagseguro nga ang mga mangangani magbilin ug daghang lugas para sa babaye.—Ruth 2:1, 10, 16.

Si Jesus Nagtudlog Kamaluloton

Si Jesus nagpadayag sa kahibalo sa Diyos labaw ni bisan kinsa. Gipasundayag niya ngadto sa iyang mga sumusunod kon unsaon sa pagpakitag kalulot ngadto sa laing grupo sa mga tawo. Kas-a siya nakigsulti sa usa ka babayeng Samarianhon. Ang babaye nahibulong tungod kay ang mga Samarianhon gibiaybiay man sa daghang Hudiyo. Samtang nagsultihanay sila, maluloton siyang gitabangan ni Jesus nga makasabot kon sa unsang paagi mabatonan niya ang kinabuhing walay kataposan.—Juan 4:7-14.

Si Jesus nagtudlo usab kanato kon unsaon pagtratar ang ubang grupo sa mga tawo sa dihang iyang giasoy ang usa ka ilustrasyon bahin sa usa ka malulotong Samarianhon. Kining tawhana nakakitag usa ka Hudiyo nga nabun-og pag-ayo tungod kay giatake sa mga tulisan. Mahimo dayon untang mangatarongan ang maong Samarianhon: ‘Ngano gong motabang ko sa usa ka  Hudiyo? Sila nagtamay kanamo.’ Apan sa asoy ni Jesus, ang Samarianhon maayog tinamdan ngadto sa mga estranyo. Samtang gilabyan lang sa uban ang nasamdan nga tawo, ang Samarianhon “giabot ug kaluoy” ug gitabangan pa gani niya kini. Gitapos ni Jesus kining sambingaya pinaagi sa pagsulti nga si bisan kinsa nga nagtinguha sa pabor sa Diyos kinahanglan mobuhat usab sa ingon.—Lucas 10:30-37.

Si apostol Pablo nagtudlo niadtong gustong pahimut-an ang Diyos nga usbon ang ilang personalidad ug sundogon ang paagi sa Diyos sa pagtratar sa mga tawo. Misulat si Pablo: “Hukasa ang daang pagkatawo uban ang mga buhat niini, ug isul-ob ang bag-ong pagkatawo, nga pinaagi sa tukmang kahibalo gibag-o sumala sa larawan sa Usa nga naglalang niini, diin walay Grego ni Hudiyo, pagkatinuli ni pagkadili-tinuli, langyaw, Sityanhon . . . Apan, gawas pa niining tanang butanga, isul-ob ninyo ang gugma, kay kini maoy usa ka hingpit nga bugkos sa panaghiusa.”—Colosas 3:9-14.

Mausab ba sa Kahibalo sa Diyos ang mga Tawo?

Mausab ba gayod sa mga tawo ang ilang pagtratar sa uban nga lahi ug rasa kon sila makaila kang Jehova nga Diyos? Tagda ang kasinatian sa usa ka taga-Asia nga mibalhig puyo sa Canada, kinsa nahigawad sa dihang nakasinati siyag pagpihigpihig didto. Nakahimamat siyag mga Saksi ni Jehova, ug ila siyang gitun-an sa Bibliya. Sa ulahi, misulat siya sa pagpahayag sa iyang apresasyon kanila, nga nag-ingon: ‘Buotan kaayo mo nga mga puti. Sa dihang akong namatikdan nga lahi mo sa ubang mga puti, nahibulong ko kon ngano. Sa sige nakong hunahuna, nakahinapos ko nga kamo mga Saksi gyod sa Diyos. Lagmit tungod kana sa inyong nakat-onan sa Bibliya. Akong nakita sa inyong mga tigom ang mga tawo nga lainlaig kolor apan may mga kasingkasing nga dili mopilig kolor tungod kay silang tanan managsuon. Karon nahibalo na ko kon nganong sila ingon niana. Tungod kana sa inyong Diyos.’

Ang pulong sa Diyos nagtagna sa panahon nga “ang yuta mapuno sa kahibalo kang Jehova.” (Isaias 11:9) Bisan karon, ingong katumanan sa tagna sa Bibliya, usa ka dakong panon nga mikabat ug milyonmilyon “gikan sa tanang kanasoran ug mga tribo ug katawhan ug mga pinulongan” ang gihiusa sa matuod nga pagsimba. (Pinadayag 7:9) Sila nagpaabot sa usa ka kalibotan diin ang tanang tawo maghigugmaay na sa usag usa, nga sa dili madugay magtuman sa katuyoan ni Jehova nga gipahayag niya kang Abraham: “Ang tanang kabanayan sa yuta panalanginan.”—Buhat 3:25.

[Footnote]

[Hulagway sa panid 4]

Ang Balaod sa Diyos nagtudlo sa mga Israelinhon sa paghigugma sa langyawng mga pumoluyo

[Hulagway sa panid 5]

Unsay atong makat-onan sa sambingay bahin sa malulotong Samarianhon?

[Mga hulagway sa panid 6]

Dili tuyo sa Diyos nga ang usa ka rasa mobating labaw sa uban