Tudloi ang Inyong mga Anak sa Paghigugma Kang Jehova
Tudloi ang Inyong mga Anak sa Paghigugma Kang Jehova
“Ingon sa mga udyong diha sa kamot sa tawong gamhanan, mao man usab ang mga anak sa pagkabatan-on.”—SALMO 127:4.
1, 2. Sa unsang paagi ang mga anak samag “mga udyong diha sa kamot sa tawong gamhanan”?
ANG usa ka magpapana nag-andam sa iyang pana. Iyang giayo pagbutang ang udyong diha sa pisi. Unya, siya nangusog pag-ayo sa pag-inat niini. Samtang nagpugong sa udyong, iya kining gipunting sa ig-onon ug dayon gibuhian. Maigo kaha niya ang iyang gipunting? Nagdepende kana sa daghang butang, lakip na sa kahanas sa magpapana, epekto sa hangin, ug kahimtang sa udyong.
2 Ang mga anak gipakasama ni Haring Solomon sa “mga udyong diha sa kamot sa tawong gamhanan.” (Salmo 127:4) Tagda kon sa unsang paagi mapadapat kining ilustrasyona. Dili dugay ang pagkupot sa magpapana sa udyong. Aron maigo ang iyang gipunting, kinahanglang buhian dayon niya ang udyong. Sa samang paagi, gamay ra ang panahon sa mga ginikanan para maugmad diha sa ilang mga anak ang kinasingkasing nga gugma kang Jehova. Sa dili madugay, ang mga anak managko ug magkinaugalingon na. (Mateo 19:5) Maigo kaha nila ang ilang gipunting—buot ingnon, magpadayon kaha ang mga anak sa paghigugma ug pag-alagad sa Diyos bisag mobiya na sila sa poder sa ilang mga ginikanan? Nagdepende kana sa daghang butang. Ang tulo niana mao ang kahanas sa ginikanan, ang kahimtang sa panimalay diin gimatuto ang mga anak, ug ang pagsanong sa “udyong,” o sa anak, sa pagbansay kaniya sa iyang mga ginikanan. Susihon nato pag-ayo ang matag usa niini. Una, atong hisgotan ang pipila ka kinaiya sa usa ka hanas nga ginikanan.
Ang Hanas nga mga Ginikanan Naghatag ug Maayong Panig-ingnan
3. Nganong kinahanglang paluyohan sa buhat ang gisulti sa mga ginikanan?
3 Si Jesus naghatag ug panig-ingnan sa mga ginikanan pinaagi sa pagbuhat kon unsay iyang gitudlo. (Juan 13:15) Sa laing bahin, iyang gisaway ang mga Pariseo tungod kay sila kutob ra sa sulti apan wala sa buhat. (Mateo 23:3) Aron mapalihok sa mga ginikanan ang ilang mga anak sa paghigugma kang Jehova, kinahanglang paluyohan nila sa buhat ang ilang gisulti. Kon kutob ra sila sa sulti, kana walay kapuslanan sama sa pana nga walay pisi.—1 Juan 3:18.
4. Unsang mga pangutana ang angayng isukna sa mga ginikanan sa ilang kaugalingon, ug ngano?
4 Nganong hinungdanon ang panig-ingnan sa mga ginikanan? Maingon nga ang mga hamtong makakat-on sa paghigugma sa Diyos pinaagi sa pagsunod sa panig-ingnan ni Jesus, ang mga anak makakat-on sa paghigugma kang Jehova pinaagi sa pagsundog sa maayong panig-ingnan sa ilang mga ginikanan. Ang mga kauban sa bata mahimong makapalig-on kaniya o ‘makadaot sa iyang mapuslanong pamatasan.’ (1 Corinto 15:33) Sa dakong bahin sa kinabuhi sa usa ka bata, ilabina sa hinungdanong yugto sa pag-umol sa hunahuna ug kinaiya niini, ang iyang kinasuorang mga kauban nga dakog impluwensiya kaniya mao ang iyang mga ginikanan. Busa, angayng suknaon sa mga ginikanan ang ilang kaugalingon: ‘Unsa man kong matanga sa kauban? Ang ako bang panig-ingnan nagdasig sa akong anak sa pag-ugmad ug mapuslanong mga pamatasan? Unsang panig-ingnan ang akong gihatag maylabot sa hinungdanong mga butang sama sa pag-ampo ug pagtuon sa Bibliya?’
Ang Hanas nga mga Ginikanan Mag-ampo Uban sa Ilang mga Anak
5. Unsay makat-onan sa mga anak sa mga pag-ampo sa ilang ginikanan?
5 Ang inyong mga anak daghag makat-onan bahin kang Jehova pinaagi sa pagpamati sa inyong mga pag-ampo. Kon makadungog sila kaninyo nga magpasalamat sa Diyos panahon sa pagpangaon ug mag-ampo panahon sa mga panagtuon sa Bibliya, unsa may ilang makat-onan? Lagmit ilang makat-onan nga si Jehova nagtagana sa atong pisikal nga mga panginahanglan—nga niana angay siyang pasalamatan—ug siya nagtudlo kanato sa mga kamatuoran sa Bibliya. Hinungdanon kini nga mga pagtulon-an.—Santiago 1:17.
6. Sa unsang paagi matabangan sa mga ginikanan ang ilang mga anak nga mobating si Jehova interesado sa matag usa kanila?
6 Apan, kon kamo mag-ampo uban sa inyong mga anak sa ubang mga panahon gawas sa pagpangaon ug pagtuon sa Bibliya sa pamilya, ug kon inyong iapil sa pag-ampo ang espesipikong mga butang nga nag-apektar kaninyo ug sa inyong mga anak, mas dako kinig epekto. Inyong matabangan ang inyong mga anak nga mobating si Jehova bahin sa inyong pamilya, nga siya nahingawa gayod sa matag usa kaninyo. (Efeso 6:18; 1 Pedro 5:6, 7) Ang usa ka amahan miingon: “Sukad sa pagkatawo sa among anak nga babaye, kami nag-ampo uban kaniya. Samtang siya nagdako, among iapil sa pag-ampo ang maalamong pagpili ug mga higala ug ang ubang butang nga nag-apektar kaniya. Sa wala pa siya maminyo, dili molabay ang adlaw nga dili kami mag-ampo uban kaniya.” Mahimo ba usab ninyo kana? Matabangan ba ninyo sila sa pag-isip kang Jehova ingong usa ka Higala, nga wala lamang magtagana sa ilang pisikal ug espirituwal nga mga panginahanglan kondili nagtagad usab sa ilang emosyonal nga mga panginahanglan?—Filipos 4:6, 7.
7. Aron mahimong espesipiko ang ilang mga pag-ampo, unsay kinahanglang mahibaloan sa mga ginikanan?
7 Siyempre, aron mahimong espesipiko ang inyong pag-ampo, kinahanglang mahibaloan ninyo ang kalihokan sa inyong anak. Matikdi ang komento sa usa ka amahan nga nagmatuto ug duha ka anak: “Inigkatapos sa semana, akong suknaon ang akong kaugalingon niining duha ka pangutana: ‘Unsay lagmit nga gihunahuna sa akong mga anak niining semanaha? Ug unsang maayong mga butang ang ilang naeksperyensiyahan?’” Mga ginikanan, mahimo bang suknaon ninyo ang inyong kaugalingon nianang mga pangutanaha ug dayon iapil ang tubag niana samtang mag-ampo kamo uban sa inyong mga anak? Kon buhaton ninyo kana, inyong gitudloan sila dili lamang sa pag-ampo kang Jehova—ang Tigpatalinghog sa pag-ampo—kondili sa paghigugma usab kaniya.—Salmo 65:2.
Ang Hanas nga mga Ginikanan Magdasig ug Maayong mga Batasan sa Pagtuon
8. Nganong angayng tabangan sa mga ginikanan ang ilang mga anak nga batasanon ang pagtuon sa Pulong sa Diyos?
8 Sa unsang paagi ang tinamdan sa usa ka ginikanan sa pagtuon sa Bibliya makaimpluwensiya sa relasyon sa iyang anak uban sa Diyos? Aron molambo ug motunhay ang usa ka relasyon, ang matag usa nga nalambigit niana kinahanglan nga dili lamang mosulti kondili mamati usab. Ang usa ka paagi nga kita mamati kang Jehova mao ang pagtuon sa Bibliya sa tabang sa mga publikasyon nga gitagana sa ‘matinumanong ulipon.’ (Mateo 24:45-47; Proverbio 4:1, 2) Busa, aron matabangan sa mga ginikanan ang ilang mga anak sa pag-ugmad ug dumalayon ug mahigugmaong relasyon uban kang Jehova, angay nilang dasigon sila nga batasanon ang pagtuon sa Pulong sa Diyos.
9. Sa unsang paagi matabangan ang mga anak nga maugmad ang maayong batasan sa pagtuon?
9 Sa unsang paagi matabangan ang mga anak nga maugmad ang maayong batasan sa pagtuon? Ang labing maayong paagi mao gihapon ang maayong panig-ingnan sa ginikanan. Kanunay ka bang makita sa imong mga anak nga nagbasa ug nagtuon sa Bibliya? Lagmit puliki kaayo ka sa pag-atiman sa imong mga anak, ug maghunahuna ka tingali kon kanus-a ka kaha makalugar sa pagbasa ug pagtuon. Apan pangutan-a ang imong kaugalingon, ‘Kanunay ba akong makita sa akong mga anak nga nagtan-awg TV?’ Kon mao, magamit ba nimo ang uban nianang panahona sa paghatag kanilag maayong panig-ingnan maylabot sa personal nga pagtuon?
10, 11. Nganong angayng magpahigayon ang mga ginikanan ug regular nga mga panaghisgot sa Bibliya sa pamilya?
10 Ang laing praktikal nga paagi nga ang mga ginikanan makatudlo sa ilang mga anak sa pagpamati kang Jehova mao ang pagpahigayon ug regular nga panaghisgot sa pamilya bahin sa Bibliya. (Isaias 30:21) Apan may mangutana tingali, ‘Nganong kinahanglanon pa man ang pagtuon sa pamilya kon kanunay nang dad-on sa mga ginikanan ang ilang mga anak sa mga tigom sa kongregasyon?’ Adunay ubay-ubayng maayong mga katarongan. Ang mga ginikanan ang pangunang gisangonan ni Jehova sa responsibilidad sa pagtudlo sa ilang mga anak. (Proverbio 1:8; Efeso 6:4) Ang pagtuon sa Bibliya sa pamilya magtudlo sa mga anak nga ang pagsimba dili usa ka pormal nga rituwal nga himoon lamang sa dayag, kondili kini maoy bahin sa pribadong kinabuhi sa pamilya.—Deuteronomio 6:6-9.
11 Gawas pa, pinaagi sa maayong pagkadumala nga pagtuon sa pamilya, mahibaloan sa mga ginikanan ang hunahuna sa ilang mga anak maylabot sa espirituwal nga mga butang ug sa moralidad. Pananglitan, kon gagmay pa ang mga anak, mahimong gamiton sa mga ginikanan ang mga publikasyon sama sa Pagkakat-on Gikan sa Dakong Magtutudlo. a Diha sa halos matag parapo niining maong tabang sa pagtuon sa Bibliya, ang mga bata gisukna sa pagpahayag sa ilang hunahuna bahin sa mga ulohan nga gihisgotan. Pinaagi sa pagpangatarongan pinasukad sa mga teksto nga gihisgotan diha sa libro, ang mga ginikanan makatabang sa ilang mga anak sa pag-ugmad sa ilang mga gahom sa pagsabot “sa pag-ila sa maayo ug sa daotan.”—Hebreohanon 5:14.
12. Sa unsang paagi mapahaom sa mga ginikanan ang pagtuon sa pamilya sa mga panginahanglan sa ilang anak, ug unsay inyong nasulayan nga epektibo usab niining bahina?
12 Samtang magdako ang inyong mga anak, ipahaom ang pagtuon sa ilang mga panginahanglan. Matikdi kon giunsa pagtabang sa usa ka magtiayon ang ilang mga anak nga tin-edyer sa pagpangatarongan maylabot sa ilang hangyo nga motambong sa usa ka sayaw sa eskuylahan. Ang amahan miingon: “Among giingnan ang among mga anak nga sa among sunod nga pagtuon sa pamilya, dunay bahin niana diin kami magdrama-drama. Kami ug ang akong asawa mao kinta ang mga anak, ug ang among mga dalagita mao ang mga ginikanan. Ang bisan hain kanila mahimong modala sa papel sa amahan o inahan, apan kinahanglang magtinabangay sila sa pagpanukiduki bahin sa maong ulohan ug sa pagsaysay kon unsay atong baroganan mahitungod sa mga sayaw sa eskuylahan.” Unsa may resulta? “Nalipay mi nga naila sa among mga anak (sa ilang papel ingong mga ginikanan) kon unsay husto ug sayop sa dihang ilang gipatin-aw kanamo (nga nagdula sa papel sa mga anak) pinasukad-sa-Bibliya ang mga katarongan kon nganong dili maalamon nga moapil sa maong sayaw,” matod pa sa amahan. “Naangayan usab namo ang ilang gisugyot nga maayong mga kapuli sa sayaw sa eskuylahan. Tungod niini nahibaloan namo ang ilang mga hunahuna ug tinguha.” Tinuod, nagkinahanglag pagkamalahutayon ug pagkamamugnaon aron ang pagtuon sa pamilya mahimong regular ug haom sa mga panginahanglan sa mga anak, apan ang mga kaayohan nga madawat takos gayod sa paningkamot.—Proverbio 23:15.
Himoang Malinawon ang Kahimtang sa Panimalay
13, 14. (a) Unsaon sa mga ginikanan paghimong malinawon ang kahimtang sa panimalay? (b) Unsay kaayohan kon angkonon sa usa ka ginikanan ang iyang kasaypanan?
13 Lagmit nga motaop ang udyong sa ig-onon kon linaw ang panahon. Sa samang paagi, dakog purohan nga ang mga anak makakat-on sa paghigugma kang Jehova kon malinawon ang kahimtang sa panimalay. “Ang bunga sa pagkamatarong may binhi nga gipugas ubos sa malinawong mga kahimtang alang niadtong nagapakigdait,” misulat si Santiago. (Santiago 3:18) Unsaon sa mga ginikanan paghimong malinawon ang kahimtang sa panimalay? Kinahanglang huptang lig-on sa magtiayon ang bugkos sa kaminyoon. Kon ang bana ug asawa nahigugma ug nagtahod sa usag usa, dako ang purohan nga makakat-on ang mga anak sa paghigugma ug pagtahod sa uban, lakip na kang Jehova. (Galacia 6:7; Efeso 5:33) Ang gugma ug pagtahod magpalambo sa kalinaw. Ug ang magtiayon nga may pakigdait sa usag usa mas makaarang sa paghusay sa mga kasungian nga mahimong motungha sulod sa pamilya.
14 Siyempre, kay wala may hingpit nga kaminyoon, wala say hingpit nga pamilya dinhi sa yuta. Usahay mapakyas ang mga ginikanan sa pagpasundayag sa bunga sa espiritu sa dihang sila makiglabot sa ilang mga anak. (Galacia 5:22, 23) Kon mahitabo kana, unsay angayng buhaton sa mga ginikanan? Kon ilang angkonon ang ilang sayop, matibhangan ba ang pagtahod sa ilang anak kanila? Tagda ang panig-ingnan ni apostol Pablo. Daghan ang nag-isip kaniya nga ilang espirituwal nga amahan. (1 Corinto 4:15) Bisan pa niana, dayag niyang giangkon nga siya nakahimog kasaypanan. (Roma 7:21-25) Tungod sa iyang pagkamapaubsanon ug pagkamatinud-anon, misamot hinuon ang atong pagtahod kaniya. Bisan pa sa iyang mga kasaypanan, si Pablo masaligong misulat ngadto sa kongregasyon sa Corinto: “Mahimong mga tigsundog kanako, ingon nga ako nagsundog kang Kristo.” (1 Corinto 11:1) Kon angkonon usab ninyo ang inyong mga kasaypanan, lagmit nga palabyon ra kana sa inyong mga anak.
15, 16. Nganong angayng bansayon sa mga ginikanan ang ilang mga anak sa paghigugma sa ilang Kristohanong mga igsoon, ug sa unsang paagi buhaton kini?
15 Unsa pay mahimo sa mga ginikanan aron ang ilang mga anak makakat-on sa paghigugma kang Jehova? Si apostol Juan misulat: “Kon adunay magpahayag: ‘Gihigugma ko ang Diyos,’ apan nagdumot sa iyang igsoon, siya bakakon. Kay siya nga wala mahigugma sa iyang igsoon, nga iyang nakita, dili makahimo sa paghigugma sa Diyos, nga wala niya makita.” (1 Juan 4:20, 21) Busa, sa dihang bansayon ninyo ang inyong mga anak sa paghigugma sa ilang Kristohanong mga igsoon, inyong gitudloan sila sa paghigugma sa Diyos. Angayng pangutan-on sa mga ginikanan ang ilang kaugalingon, ‘Sa dihang mag-estorya ako bahin sa mga igsoon, kanunay ba nakong hisgotan ang ilang maayong mga hiyas o ang ilang mga kahuyangan?’ Sa unsang paagi mahibaloan nimo kana? Obserbahi kon unsay komento sa imong mga anak bahin sa mga tigom ug sa mga igsoon sa kongregasyon. Lagmit imong madungog nga nabanaag diha sa ilang mga komento ang imong hunahuna.
16 Unsay mahimo sa mga ginikanan sa pagtabang sa ilang mga anak sa paghigugma sa ilang mga igsoon sa pagtuo? Si Peter, nga may duha ka anak nga ulitawohay na, miingon: “Sukad sa ilang pagkabata, kanunay kaming mangimbitar ug hamtong sa espirituwal nga mga igsoon sa pagpangaon uban kanamo o sa pagpakig-uban kanamo diha sa among balay, ug nalingaw kaayo kami niana. Ang among mga anak nagdako nga nakig-uban sa mga tawo nga nahigugma kang Jehova, ug ilang nakita nga makalilipay ang pag-alagad sa Diyos.” Si Dennis, nga adunay lima ka anak nga babaye, miingon, “Among gidasig ang among mga anak sa pagpakighigala sa gulanggulang nga mga payunir sa kongregasyon, ug kon posible, among imbitahon ang nagapanawng mga magtatan-aw ug ang ilang mga asawa.” Makahimo ba usab kamo ug mga paagi sa pagtabang sa inyong mga anak sa pag-isip sa kongregasyon nga samag inyong pamilya?—Marcos 10:29, 30.
Ang Responsibilidad sa Anak
17. Sa ngadtongadto, unsang desisyon ang kinahanglang himoon sa mga anak?
17 Tagda pag-usab ang ilustrasyon bahin sa magpapana. Bisan pag hanas siya, lagmit nga dili niya maigo ang iyang gipunting kon ang udyong nga iyang gigamit baliko o hiwi. Siyempre, maningkamot gayod ang mga ginikanan sa pagtul-id sa baliko nga udyong, ingnon ta, pinaagi sa pagpaningkamot sa pagtul-id sa sayop nga panghunahuna sa bata. Apan sa ngadtongadto, ang mga anak maoy mohukom kon tugotan ba nila ang kalibotan nga mag-impluwensiya kanila sa paghimo sa kabubut-on niini o tugotan ba nila si Jehova sa ‘pagtul-id sa ilang mga alagianan.’—Proverbio 3:5, 6; Roma 12:2.
18. Unsay epekto sa pagpili nga himoon sa usa ka bata nganha sa uban?
18 Bisan tuod ang mga ginikanan adunay bug-at nga responsibilidad sa pagmatuto sa ilang mga anak diha “sa disiplina ug sa pagdumala-sa-kaisipan ni Jehova,” nagdepende sa anak kon unsa siyang matanga sa tawo inigkadako niya. (Efeso 6:4) Busa mga anak, pangutan-a ang inyong kaugalingon, ‘Ako bang sundon ang akong mga ginikanan nga mahigugmaong nagbansay kanako?’ Kon buhaton ninyo kana, inyong gipili ang labing maayong paagi sa pagkinabuhi. Malipay gayod ang inyong mga ginikanan. Labaw sa tanan, malipay ang kasingkasing ni Jehova.—Proverbio 27:11.
[Footnote]
a Gipatik sa mga Saksi ni Jehova.
Nahinumdom Ka Ba?
• Sa unsang paagi ang mga ginikanan makahatag ug maayong panig-ingnan maylabot sa pag-ampo ug pagtuon sa Bibliya?
• Unsaon sa mga ginikanan paghimong malinawon ang kahimtang sa panimalay?
• Unsang pagpili ang angayng himoon sa mga anak, ug sa unsang paagi makaapektar kana sa uban?
[Mga Pangutana sa Pagtuon]
[Hulagway sa panid 28]
Naghatag ka ba ug maayong panig-ingnan sa imong anak maylabot sa personal nga pagtuon?
[Hulagway sa panid 29]
Ang malinawong kahimtang makaamot sa kalipay sa pamilya