Mga Pangunang Punto Gikan sa Basahon ni Oseas
Ang Pulong ni Jehova Buhi
Mga Pangunang Punto Gikan sa Basahon ni Oseas
HALOS nahanaw na niadto ang matuod nga pagsimba gikan sa amihanan nga napulo-ka-tribong gingharian sa Israel. Ilalom sa pagmando ni Jeroboam II, dihay materyal nga kadagaya sa Israel, apan anam-anam kanang nagkunhod wala madugay human siya mamatay. Mibanos ang magubtanong yugto ug dili-lig-on nga panggamhanan. Malipotong gipamatay ang upat sa unom ka hari nga misunod sa pagmando. (2 Hari 14:29; 15:8-30; 17:1-6) Ang pagpanagna ni Oseas, nga nagsugod sa 804 W.K.P. ug gidangtag 59 ka tuig, nakaabot pa sa maong magubtanong yugto.
Ang gibati ni Jehova bahin sa masukihong nasod sa Israel tin-aw nga gihulagway sa kahimtang sa kaminyoon ni Oseas. Ang pagyagyag sa kasaypanan sa Israel ug ang matagnaong mga paghukom batok niana ug sa gingharian sa Juda mao ang mga ulohan sa mensahe ni Oseas. Kining tanan gisulat ni Oseas diha sa basahon nga gitawag sa iyang ngalan. Migamit siyag malumo ug mabinationg mga pulong ug gipahayag kini sa puwersado ug madayganon nga paagi. Ingong bahin sa inspiradong Pulong sa Diyos, ang mensahe niini maoy buhi ug gamhanan.—Hebreohanon 4:12.
“PAGKUHAG ASAWA NGA MAKIHILAWASON”
Gisugo ni Jehova si Oseas: “Lakaw, pagkuhag asawa nga makihilawason.” (Oseas 1:2) Misugot si Oseas ug nakabaton siyag anak nga lalaki pinaagi ni Gomer. Ang sunod nga duha ka anak ni Gomer dayag nga mga anak sa gawas. Ang kahulogan sa ilang mga ngalan nga si Lo-ruhama ug Lo-ami nagtumong sa paghikaw sa kaluoy ni Jehova sa Israel ug sa pagsalikway sa iyang dili-maunongong katawhan.
Unsay tinuod nga gibati ni Jehova bahin sa iyang rebelyosong katawhan? Iyang gisugo si Oseas: “Lakaw pag-usab, higugmaa ang usa ka babaye nga gihigugma sa usa ka kauban ug nagapanapaw, ingon sa gugma ni Jehova alang sa mga anak sa Israel bisan kon sila miliso ngadto sa ubang mga diyos.”—Oseas 3:1.
Tubag sa mga Pangutana Bahin sa Kasulatan:
1:1—Nganong gihisgotan ni Oseas ang tanang upat ka hari nga nagmando sa Juda apan usa ra ka hari sa Israel panahon sa iyang pagpanagna? Kay ang mga hari lamang gikan sa banay ni David ang giila ingong may-katungod nga mga magmamando sa piniling katawhan sa Diyos. Ang mga hari sa amihanang gingharian dili gikan sa banay ni David, samtang ang mga hari sa Juda naggikan niana.
1:2-9—Nangasawa ba gayod si Oseas ug makihilawason? Oo, nangasawa gayod si Oseas ug usa ka babaye nga nahimong makihilawason sa ulahi. Walay gisulti ang manalagna nga ang iyang giasoy bahin sa kahimtang sa iyang pamilya maoy usa ka damgo o panan-awon.
1:7—Kanus-a gikaluy-an ug giluwas ang balay sa Juda? Kini natuman sa 732 W.K.P., sa mga adlaw ni Haring Ezequias. Gitapos ni Jehova niadtong panahona ang panghulga sa Asiryano sa Jerusalem pinaagi sa pagpadalag usa ka manulonda nga mipatayg 185,000 nga kaawayng kasundalohan sa usa lang ka gabii. (2 Hari 19:34, 35) Sa maong paagi si Jehova nagluwas sa Juda, dili “pinaagi sa pana o sa espada o sa gubat, sa mga kabayo o sa mga mangangabayo,” kondili pinaagi sa usa ka manulonda.
1:10, 11—Sanglit ang amihanang gingharian sa Israel napukan niadtong 740 W.K.P., sa unsang paagi ang mga anak sa Israel ‘gitigom sa tingob’ uban sa mga anak sa Juda? Daghan nga gikan sa amihanang gingharian ang nangadto sa Juda sa wala pa dad-a ang mga molupyo sa yuta sa Juda ngadto sa Babilonya ingong mga binihag niadtong 607 W.K.P. (2 Cronicas 11:13-17; 30:6-12, 18-20, 25) Sa pagbalik sa binihag nga mga Hudiyo ngadto sa ilang yutang-natawhan niadtong 537 W.K.P., ang mga kaliwat sa mga taga-amihanang gingharian sa Israel nahilakip sa mga namalik.—Esdras 2:70.
2:21-23—Unsay gitagna sa mga pulong ni Jehova: “Ako magapugas kaniya [Jezreel] sama sa binhi alang kanako diha sa yuta ug ako maluoy kaniya”? Jezreel ang ngalan sa panganayng anak lalaki ni Oseas pinaagi ni Gomer. (Oseas 1:2-4) Ang kahulogan nianang ngalana, “Ang Diyos Magapugas ug Binhi,” nagtagna nga si Jehova magtigom sa matinumanong nahibilin niadtong 537 W.K.P. ug magpugas kanila samag binhi sa Juda. Ang yuta nga naawaaw ug 70 ka tuig magmabungahon na gayod sa mga trigo ug sebada, tam-is nga bino, ug lana. Ang tagna balaknong nag-ingon nga ang maong maayong mga butang mohangyo sa yuta sa pagpagawas sa iyang mga sustansiya, ug ang yuta mangayog ulan sa kalangitan. Unya, ang kalangitan mohangyo sa Diyos sa pagpatunghag dag-om. Ang katuyoan niini mao ang madagayaong pagtagana sa mga panginahanglan sa namalik nga nahibilin. Gipadapat ni apostol Pablo ug Pedro ang Oseas 2:23 sa pagpanigom sa nahibilin sa espirituwal nga Israel.—Roma 9:25, 26; 1 Pedro 2:10.
Mga Leksiyon Alang Kanato:
1:2-9; 3:1, 2. Pagkadakong sakripisyo ang gihimo ni Oseas sa pagpabiling minyo agig pagsugot sa kabubut-on sa Diyos! Kita ba andam mohikling sa atong mga kagustohan aron buhaton ang kabubut-on sa Diyos?
1:6-9. Gidumtan ni Jehova ang espirituwal nga pagpanapaw, ingon man ang literal nga pagpanapaw.
1:7, 10, 11; 2:14-23. Ang gitagna ni Jehova bahin sa Israel ug sa Juda natuman. Ang pulong ni Jehova kanunay gayong matuman.
2:16, 19, 21-23; 3:1-4. Si Jehova andam mopasaylo sa mga tawo nga kinasingkasing nga maghinulsol. (Nehemias 9:17) Sama kang Jehova, kita angayng magmabination ug magmaluluy-on sa atong mga pagpakiglabot sa uban.
“SI JEHOVA MAY LEGAL NGA KASO”
“Si Jehova may legal nga kaso batok sa mga molupyo sa yuta.” Ngano? Tungod kay “walay kamatuoran ni mahigugmaong kalulot ni kahibalo sa Diyos diha sa yuta.” (Oseas 4:1) Ang masukihong katawhan sa Israel nakasala sa panglimbong ug pag-ulag dugo ug nakighilawas sa literal ug sa espirituwal. Inay mangayog tabang sa Diyos, “sila mitawag sa Ehipto; sila miadto sa Asirya.”—Oseas 7:11.
Gipahayag ni Jehova ang iyang paghukom, nga miingon: “Ang Israel pagalamyon.” (Oseas 8:8) Sad-an usab ang gingharian sa Juda. “Si Jehova may legal nga kaso batok sa Juda,” matod sa Oseas 12:2, nga “makighusay mismo kang Jacob sumala sa iyang mga dalan; sumala sa iyang mga binuhatan siya magabalos kaniya.” Apan segurado ang kapasig-ulian, kay ang Diyos nagsaad: “Gikan sa kamot sa Sheol tubson ko sila; gikan sa kamatayon bawion ko sila.”—Oseas 13:14.
Tubag sa mga Pangutana Bahin sa Kasulatan:
6:1-3—Kinsay nagsulti: “Umari kamo ug mamalik kita kang Jehova”? Ang dili-matinumanong mga Israelinhon mahimong nagdinasigay sa usag usa sa pagbalik kang Jehova. Kon matuod kini, sila nagpakaaron-ingnon lang nga mahinulsolon. Ang ilang mahigugmaong-kalulot maoy daklit ug umalagi lamang sama sa “panganod sa kabuntagon ug . . . sa yamog nga sayong mahanaw.” (Oseas 6:4) Sa laing bahin, mahimong si Oseas ang nagsulti nga nangaliyupo sa katawhan sa pagbalik kang Jehova. Bisag unsay kahimtang, ang masukihong mga molupyo sa napulo-ka-tribo nga gingharian sa Israel angay gayong magpakitag tinuod nga paghinulsol ug mobalik gayod kang Jehova.
7:4—Sa unsang paagi ang mananapaw nga mga Israelinhon nahisama sa “hudno nga gipasiga”? Ang maong pagtandi nagpasundayag sa tumang pagkadaotan sa mga tinguha sa ilang kasingkasing.
Mga Leksiyon Alang Kanato:
4:1, 6. Kon gusto natong magpadayong inuyonan ni Jehova, angay kitang magpadayon sa pagkuhag kahibalo bahin kaniya ug magpadapat sa atong nakat-onan.
4:9-13. Papanubagon ni Jehova ang mga nagbuhat sa seksuwal nga imoralidad ug nakigbahin sa mahugaw nga pagsimba.—Oseas 1:4.
5:1. Angayng bug-os isalikway sa mga magtatan-aw sa katawhan sa Diyos ang apostasya. Kay kon dili, mahimong madani nila ang uban sa pagpakigbahin sa bakak nga pagsimba ug niana sila mahimong ‘bitik ug pukot’ alang kanila.
6:1-4; 7:14, 16. Ang paghinulsol sa pulong lamang maoy sinalingkapaw ug walay kapuslanan. Aron makadawat sa kaluoy sa Diyos, ang mamumuhat ug daotan angayng magpadayag ug kinasingkasing nga paghinulsol, nga gipamatud-an sa iyang pagbalik ngadto sa butang nga “mas hataas,” nga mao, sa binayaw nga matang sa pagsimba. Ang iyang mga buhat angayng mahiuyon sa hataas nga mga sukdanan sa Diyos.—Oseas 7:16.
6:6. Ang kanunay nga pagpakasala maoy usa ka timailhan sa kawalay-maunongong gugma alang sa Diyos. Bisan kon unsa pa ka daghan ang espirituwal nga mga halad nga itanyag, kini dili makatabon sa maong mga sala.
8:7, 13; 10:13. Ang prinsipyong “bisan unsay ginapugas sa usa ka tawo, kini usab iyang anihon” napamatud-an sa kahimtang sa idolatrosong mga Israelinhon.—Galacia 6:7.
8:8; 9:17; 13:16. Ang mga tagna bahin sa amihanang gingharian natuman sa dihang ang kaulohan niini nga Samaria gibihag sa Asirya. (2 Hari 17:3-6) Makasalig kita nga buhaton sa Diyos ang iyang giingon ug tumanon ang iyang gisulti.—Numeros 23:19.
8:14. Nagpadala si Jehova ug “kalayo sa mga siyudad [sa Juda]” niadtong 607 W.K.P. pinaagi sa mga Babilonyanhon, nga nagpahinabo sa gitagnang pagkaawaaw sa Jerusalem ug sa yuta sa Juda. (2 Cronicas 36:19) Ang pulong sa Diyos dili gayod mapakyas.—Josue 23:14.
9:10. Bisan pag napahinungod na sa matuod nga Diyos, ang mga Israelinhon “nangadto kang Baal sa Peor, ug ilang gipahinungod ang ilang kaugalingon sa makauulaw nga butang.” Magmaalamon kita kon ang ilang dili-maayong panig-ingnan isipon natong usa ka pasidaan ug kon kita magbantay sa pagtuman sa atong pagpahinungod kang Jehova.—1 Corinto 10:11.
10:1, 2, 12. Angay natong simbahon ang Diyos uban ang dili-salingkapaw nga kasingkasing. Kon ‘kita magpugas ug binhi sa pagkamatarong, kita mag-ani sumala sa mahigugmaong-kalulot sa Diyos.’
10:5. Ang Bet-aven (nga nagkahulogang “Balay sa Pagkamadaoton”) maoy mabiaybiayong ngalan nga gihatag sa Bethel (nga nagkahulogang “Balay sa Diyos”). Sa dihang gibihag ang idolo nga nating baka sa Bet-aven, ang mga pumoluyo sa Samaria nagbangotan tungod sa pagkawala sa ilang idolo. Binuang gayod nga mosalig sa way-kinabuhing idolo nga dili gani makapanalipod sa kaugalingon!—Salmo 135:15-18; Jeremias 10:3-5.
11:1-4. Si Jehova kanunay nga mahigugmaon sa iyang katawhan. Ang pagpasakop sa Diyos dili gayod bug-at.
11: 8-11; 13:14. Ang pulong ni Jehova bahin sa pagpasig-uli sa iyang katawhan sa matuod nga pagsimba ‘dili mobalik kaniya nga walay sangpotanan.’ (Isaias 55:11) Niadtong 537 W.K.P., ang ilang pagkadestiyero sa Babilonya natapos ug ang usa ka nahibilin namalik sa Jerusalem. (Esdras 2:1; 3:1-3) Matuman gayod ang gipamulong ni Jehova pinaagi sa iyang mga manalagna.
12:6. Angay kitang magmadeterminado ug magmalig-on sa pagpakitag mahigugmaong-kalulot, sa pagpadapat sa hustisya, ug sa paglaom kanunay kang Jehova.
13:6. Ang mga Israelinhon “nangabusog ug ang ilang kasingkasing nabayaw. Mao nga sila nalimot [kang Jehova].” Magbantay gayod kita nga dili makiling sa pagbayaw sa atong kaugalingon.
“ANG MGA DALAN NI JEHOVA MATUL-ID”
Si Oseas nangaliyupo: “Balik, Oh Israel, kang Jehova nga imong Diyos, kay ikaw napandol sa imong kasaypanan.” Iyang giawhag ang katawhan nga sila moingon kang Jehova: “Hinaot pasayloon mo ang kasaypanan; ug dawaton ang maayo, ug sa baylo among ihalad ang mga toreyong baka sa among mga ngabil.”—Oseas 14:1, 2.
Ang mahinulsolong mamumuhat ug daotan angayng modangop kang Jehova, modawat sa iyang mga dalan, ug motanyag kaniyag mga halad sa pagdayeg. Ngano? Tungod kay “ang mga dalan ni Jehova matul-id, ug ang mga matarong mao ang magalakaw diha niana.” (Oseas 14:9) Dako gayod ang atong kalipay nga daghan pa ang “mangadto nga magakurog kang Jehova ug sa iyang pagkamaayo sa kaulahiang bahin sa mga adlaw”!—Oseas 3:5.
[Hulagway sa panid 15]
Ang kahimtang sa pamilya ni Oseas naghulagway sa mga pagpakiglabot ni Jehova sa Israel
[Hulagway sa panid 17]
Sa pagkapukan sa Samaria niadtong 740 W.K.P., ang napulo-ka-tribo nga gingharian sa Israel nahanaw