Si Jonatan​—“Siya Nagbuhat Uban sa Diyos”

ANG anak sa unang hari sa Israel miduaw sa usa ka kagiw. “Ayaw kahadlok,” iyang gisultihan ang maong kagiw, “kay ang kamot ni Saul nga akong amahan dili makakaplag kanimo, ug ikaw mahimong hari sa Israel, ug ako mahimong ikaduha kanimo.”—1 Samuel 23:17.

Si Jonatan ang miduaw; si David ang kagiw. Kon wala pa mamatay si Jonatan wala madugay human niadto, mahimo unta siyang tuong kamot ni David.

Talagsaon gayod ang panaghigala ni Jonatan ug David. Sa pagkatinuod, talagsaon gayong tawo si Jonatan. Mao usab kanay hunahuna sa iyang mga katalirongan, kay sila miingon bahin kang Jonatan: “Siya nagbuhat uban sa Diyos.” (1 Samuel 14:45) Nganong ilang gisulti kini? Unsang mga hiyas ang naangkon ni Jonatan? Ug makabenepisyo ka ba sa asoy bahin sa iyang pagkatawo ug kinabuhi?

Mga Israelinhon “Diha sa Kalisdanan”

Sa unang paghisgot sa Bibliya kang Jonatan, ang mga Israelinhon “diha sa kalisdanan.” Gisulong ug gikawatan sa mga Filistehanon ang ilang yuta ug wala sila makapanalipod sa ilang kaugalingon.—1 Samuel 13:5, 6, 17-19.

Hinuon, nag-ingon si Jehova nga dili siya mobiya sa iyang katawhan, ug si Jonatan misalig niana. Ang Diyos nag-ingon bahin sa iyang amahang si Saul: “Iyang luwason ang akong katawhan gikan sa kamot sa mga Filistehanon.” Si Jonatan misalig sa maong mga pulong. Siya mismo nakapangulo nag 1,000 ka Israelinhon batok sa mga Filistehanon ug sila nagmadaogon bisag kulang silag armas. Niadtong higayona buot niyang bug-os nga wagtangon ang panghulga sa mga Filistehanon.—1 Samuel 9:16; 12:22; 13:2, 3, 22.

Maisogong Pag-asdang

Ang usa ka Filistehanong kampo duol sa lugot nga agianan sa Mikmas maoy gipuntirya ni Jonatan. (1 Samuel 13:23) Aron makaabot niana, kinahanglang motungas siya pinaagi sa “iyang mga kamot ug iyang mga tiil.” Wala kadto makapugong kaniya. Midesisyon si Jonatan sa pag-asdang uban lang ang iyang tigdala sa armadura ug siya miingon kaniya: “Tingali si Jehova mobuhat alang kanato, kay walay makababag kang Jehova sa pagluwas pinaagi sa daghan o pinaagi sa diyutay.”—1 Samuel 14:6, 13.

Nangitag usa ka ilhanan gikan ni Jehova ang duha ka Israelinhon. Magpakita sila sa mga tawo didto sa kampo. Kon ang mga Filistehanon moingon: “Barog kamo hangtod nga mahaanha kami kaninyo!” si Jonatan ug ang iyang tigdala sa armadura dili motungas ngadto kanila. Apan kon ang mga kaaway moingon: “Tungas kamo batok kanamo!” magpasabot kana nga ihatag ni Jehova ang kadaogan kang Jonatan ug sa iyang tigdala sa armadura. Kay naseguro ni Jonatan ang pagpaluyo sa Diyos, midesisyon siya sa pagtungas ngadto sa kampo aron sa pagpakig-away.—1 Samuel 14:8-10.

Unsay arang mahimo sa duha ka tawo batok sa mga sundalo sa maong kampo? Bisan pag molampos ang pag-asdang, makadaog ba ang Israel batok sa mga Filistehanon? Aw, wala ba motabang si Jehova kang Maghuhukom Ehud sa dihang nangulo siya sa Israel batok sa Moab? Wala ba ang Diyos mag-uban kang Samgar, kinsa mipatay ug 600 ka Filistehanon ginamit ang igtutugsok sa baka? Ug wala ba si Jehova mohatag ug kusog kang Samson sa iyang nag-inusarang mga pagpakig-away batok sa mga Filistehanon? Si Jonatan misalig nga ang Diyos motabang usab kaniya.—Maghuhukom 3:12-31; 15:6-8, 15; 16:29, 30.

Sa pagkakita sa mga Filistehanon sa duha ka Israelinhon, sila naninggit: “Tungas kamo diri kanamo, ug pailhon namo kamo sa usa ka butang!” Si Jonatan ug ang iyang tigdala sa armadura mitungas gayod. Sa kamaisogon sila miasdang ug nakapatay ug mga 20 ka kaawayng sundalo ug tungod niadto ang kampo nagkaguliyang. Naghunahuna tingali ang mga Filistehanon nga may daghan pang manggugubat nga Israelinhon nga nagsunod kanila. Human niadto, “may pagpangurog . . . sa tibuok katawhan didto sa nagkampong mga sundalo,”  matod sa asoy, “ug ang yuta nauyog, ug kini nahimong usa ka pagpangurog gikan sa Diyos.” Tungod sa linog nga gipahinabo sa Diyos, ang kaguliyang mikaylap sa mga Filistehanon, mao nga “ang espada sa tagsatagsa gibakyaw batok sa iyang isigkatawo.” Sa dihang ang mga sundalo sa Israel nakakita niadto, sila nagmaisogon. Miduyog kanila ang nanago nga mga Israelinhon ug kadtong midapig sa mga Filistehanon ug “ilang gipamatay ang mga Filistehanon gikan sa Mikmas hangtod sa Aijalon.”—1 Samuel 14:11-23, 31.

Gitubos sa Katawhan si Jonatan

Sa kadili-maalamon gitunglo ni Haring Saul si bisan kinsa sa iyang kasundalohan nga mokaon sa dili pa sila makadaog sa gubat. Tungod sa usa ka hinungdan, wala mahibalo niadto si Jonatan ug siya mikaon. Iyang gituslob ang iyang sungkod sa udlan sa dugos ug mikaon. Maorag kadto nakapabaskog kaniya aron tiwason ang pagpakig-away.—1 Samuel 14:24-27.

Sa pagkahibalo nga mikaon si Jonatan, mihukom si Saul nga siya angayng mamatay. Wala mahadlok si Jonatan nga mamatay. “Ania ako! Ipapatay ako!” miingon siya. “Apan ang katawhan miingon kang Saul: ‘Mamatay ba diay si Jonatan, nga nakahimo niining dakong kaluwasan sa Israel? Halayo ra! Ingon nga si Jehova buhi, walay bisan usa ka buhok sa iyang ulo nga mahulog sa yuta; kay siya nagbuhat uban sa Diyos niining adlawa.’ Tungod niana gitubos sa katawhan si Jonatan, ug siya wala mamatay.”—1 Samuel 14:38-45.

Ang usa ka alagad sa Diyos karon dili makig-away sa literal nga mga gubat, apan may mga higayon tingali sa imong kinabuhi nga gikinahanglan mo usab ang pagtuo ug kaisog. Lisod tingali nga buhaton ang matarong sa dihang ang tanang nag-alirong kanimo nagbuhat ug daotan. Hinuon, si Jehova magalig-on kanimo ug magapanalangin sa imong tinguha sa pagtuboy sa matarong niyang mga sukdanan. Gikinahanglan mo tingali ang kaisog sa pagdawat ug asaynment sulod sa organisasyon ni Jehova, sama sa pagpalapad sa imong ministeryo, pagdawat ug bag-ong mga pribilehiyo o pagbalhin ngadto sa usa ka dapit diin gikinahanglan ang mas daghang magmamantala sa Gingharian. Basin mahibulong ka kon ikaw may katakos ba alang sa maong asaynment. Hinuon, magmasaligon nga maayo ang imong ginabuhat kon andam ka sa pag-alagad aron magamit ka ni Jehova sa paagi nga giisip niyang nahiangay kanimo. Hinumdomi si Jonatan! “Siya nagbuhat uban sa Diyos.”

Si Jonatan ug si David

Paglabay sa mga 20 ka tuig, ang Filistehanong manggugubat nga si Goliat nagbiaybiay sa kasundalohan sa Israel, apan gipatay siya ni David. Bisan pag si Jonatan lagmit magulang ug 30 ka tuig kang David, sila managsama kaayo. a Ang kaisog nga gipasundayag ni Jonatan sa Mikmas gipasundayag usab ni David. Ang labing talagsaong panagsama ni David ug Jonatan mao ang ilang samang pagtuo sa gahom ni Jehova sa pagluwas, nga tungod niana wala mahadlok si David sa pagpakigharong kang Goliat samtang ang tanang ubang Israelinhon mitalaw sa dihang gihagit. Busa nahitabo nga “ang kalag ni Jonatan nalanggikit sa kalag ni David, ug si Jonatan nahigugma kaniya ingon sa iyang kaugalingong kalag.”—1 Samuel 17:1–18:4.

Bisan pag ang kahanas ni David maoy hinungdan nga siya giisip ni Haring Saul nga kaindig, si Jonatan wala gayod masina kaniya. Si Jonatan ug si David nahimong suod kaayong managhigala, busa makataronganon ang pagtuo nga sa ilang pag-estoryahay ug sekretong mga butang, nasayran ni  Jonatan nga si David mao ang dihogan ingong sunod nga hari sa Israel. Gitahod ni Jonatan ang desisyon sa Diyos.

Sa dihang nakigsulti si Haring Saul sa iyang anak ug sa mga sulugoon bahin sa pagpatay kang David, gipasidan-an ni Jonatan si David. Nakombinsir ni Jonatan si Saul nga dili siya angayng mahadlok kang David. Sa tinuoray, siya wala gayod makasala sa hari! Dili ba iya mang gipameligro ang iyang kinabuhi sa pagpakig-away kang Goliat? Ang mabinationg pagpangaliyupo ni Jonatan alang sa gilutos niyang higala nakapahupay kang Saul. Ugaling lang, sa wala madugay ang hari nagplano na usab sa pagpatay kang David mao nga napugos siya sa pagkalagiw.—1 Samuel 19:1-18.

Si Jonatan nagmaunongon kang David. Nagkita ang managhigala sa pagplano kon unsay buhaton. Kay nagmaunongon sa iyang higala ug nagtinguha nga magmaunongon sa iyang amahan, giingnan ni Jonatan si David: “Halayo ra! Dili ka mamatay.” Apan si David miingon kang Jonatan: “Mga usa na lamang ka lakang ang nag-ulang tali kanako ug sa kamatayon!”—1 Samuel 20:1-3.

Si Jonatan ug si David naghimog usa ka plano aron masusi ang mga katuyoan ni Saul. Kon makamatikod ang hari nga si David wala sa lamesa panahon sa pagpangaon, sultihan ni Jonatan ang iyang amahan nga si David nananghid nga siya mosalmot sa usa ka halad sa banay. Kon masuko si Saul, kana ilhanan sa iyang pagdumot kang David. Nanghinaot si Jonatan sa kaayohan sa iyang higala ug nagpasabot nga iyang giila si David ingong umaabot nga hari pinaagi sa pag-ingon: “Hinaot si Jehova mag-uban kanimo, ingon nga siya nag-uban sa akong amahan.” Silang duha nanumpa nga mag-inunongay ug midesisyon kon unsaon pagpahibalo ni Jonatan kang David sa resulta sa ilang pagsusi.—1 Samuel 20:5-24.

Sa dihang nakita ni Saul nga wala si David panahon sa pagpangaon, mipatin-aw si Jonatan nga si David mihangyo kaniya: “Kon nakakaplag ako ug pabor sa imong mga mata, tugoting makalakaw ako, palihog, aron akong makita ang akong mga igsoon.” Wala mahadlok si Jonatan sa pag-admitir nga si David nakabaton sa iyang pabor. Puwerteng sukoa sa hari! Iyang giinsulto si Jonatan ug mibanghag nga si David maoy babag sa iyang anak ingong manununod sa pagkahari. Gimando ni Saul nga si David dad-on kaniya aron patyon. Si Jonatan mitubag: “Nganong patyon man siya? Unsay iyang nabuhat?” Tungod sa grabeng kasuko gilabay ni Saul ang iyang bangkaw sa iyang anak. Wala maigo si Jonatan apan nasakitan siya pag-ayo labot kang David.—1 Samuel 20:25-34.

Talagsaong pagkamaunongon ang gipasundayag ni Jonatan! Kon isipon sa tawhanong paagi, gamay ra ang bentaha ug dako kaayo ang mawala kang Jonatan tungod sa pagpakighigala kang David. Apan layo kana sa hunahuna ni Jonatan. Si Jehova ang nagtudlo kang David nga maoy mopuli kang Saul ingong hari, ug ang gituyo sa Diyos maoy alang sa kaayohan ni Jonatan ug sa uban.

Masulub-ong Pagpanamilitay

Sekretong nakigkita si Jonatan kang David aron itaho ang balita. Tin-aw nga dili na makasulod si David sa palasyo ni Saul. Naghinilakay ug naggaksanay ang duha. Dayon nagtago na si David.—1 Samuel 20:35-42.

Si Jonatan nakigkita pag kas-a sa mikalagiw nga si David, sa dihang nagtago siya kang Saul “sa kamingawan sa Zip sa Hores.” Gilig-on ni Jonatan si David niadtong panahona pinaagi sa mga pulong: “Ayaw kahadlok; kay ang kamot ni Saul nga akong amahan dili makakaplag kanimo ug ikaw mahimong hari sa Israel, ug ako mahimong ikaduha kanimo; ug si Saul nga akong amahan nahibalo usab niini.” (1 Samuel 23:15-18) Wala madugay human niadto, si Jonatan ug si Saul namatay sa pagpakiggubat batok sa mga Filistehanon.—1 Samuel 31:1-4.

Ang tanang nahigugma sa Diyos angayng mamalandong sa mga gibuhat ni Jonatan. May suliran ka ba bahin sa pagkamaunongon? Nan hinumdomi nga si Saul nag-awhag kang Jonatan sa pagtinguha sa iyang kaugalingong kaayohan. Bisan pa niana, si Jonatan kinasingkasing nga nagpasakop ug nagsimba kang Jehova ug nalipay siya nga ang usa nga gipili sa Diyos mao ang mahimong sunod nga hari sa Israel. Oo, si Jonatan nagpaluyo kang David, apan labaw sa tanan siya nagmaunongon kang Jehova.

Si Jonatan may dalayegong mga hiyas. Sundoga kana! Unya makaingon ang mga tawo bahin kanimo sama sa ilang giingon bahin kang Jonatan: “Siya nagbuhat uban sa Diyos.”—1 Samuel 14:45.

[Footnote]

[Hulagway sa panid 19]

Wala masina si Jonatan kang David