Sugilanon sa Kinabuhi

Nakakat-on Ako sa Pagsalig Kang Jehova sa Bug-os

Sumala sa giasoy ni Aubrey Baxter

Usa niana ka Sabado sa gabii sa 1940, gitabangan kog kulata sa duha ka tawo hangtod nga nalukapa ko. Dihay duha ka polis nga nagtindog sa duol, apan inay tabangan ko, ila na hinuon kong gibalikas, ug gidayeg ang mga tawong nagkulata kanako. Ang mga panghitabo sa akong kinabuhi nga mitultol sa pagmaltratar kanako, nagsugod mga lima ka tuig sa dihang nagtrabaho ako sa minahan ug karbon. Pasaysaya una ko.

NATAWO ako sa 1913 sa Swansea, usa ka lungsod nga duol sa dagat sa New South Wales, Australia, ug ikatulo ako sa upat ka magsoong lalaki. Sa dihang singko anyos pa ako, kaming tanan sa pamilya gitakboyan ug trangkaso Espanyola, nga nakakalas ug minilyong kinabuhi sa tibuok kalibotan. Ikalipay nga kaming tanan naluwas gikan niining sakita. Apan pagka-1933, si Mama namatay sa edad nga 47, nga gikaguol namo pag-ayo. Diyosnon siya nga pagkainahan. Gani, nakakuha siyag duha ka tomo sa basahong Light, nga usa ka tabang sa pagtuon sa Bibliya nga gipanagtag sa mga Saksi ni Jehova.

Niining higayona, ako nagtrabaho sa minahan ug karbon. Tungod kay may panahon nga dili kaayo daghan ang akong trabaho, akong dad-on ang maong libro ug basahon kini sa tabang sa dekalburo nga suga nga gitaod sa akong helmet. Wala madugay, akong naamgohan nga nakaplagan ko na ang kamatuoran. Sukad niadto, magpaminawan na ako sa mga lektyur sa Bibliya nga gisibya sa estasyon sa radyo sa mga Saksi. Misamot ang akong kalipay sa dihang si Papa ug ang tanan nakong mga igsoon misugod pagtuon sa Bibliya.

Sa 1935, diha na usay trahedya nga nahitabo sa among pamilya kay si Billy nga akong manghod gipulmonya ug namatay sa edad nga 16 anyos. Apan niining higayona, nahupay kami sa paglaom sa pagkabanhaw.  (Buhat 24:15) Sa ngadtongadto, si Papa ug ang akong mga magulang, si Verner ug Harold, uban sa ilang mga asawa, nagpahinungod sa ilang kinabuhi ngadto sa Diyos. Sa pagkakaron, ako na lay buhi sa among pamilya. Apan, ang akong mga bayaw—si Marjorie nga ikaduhang asawa ni Verne ug si Elizabeth nga asawa ni Harold—aktibo gihapon sa pag-alagad kang Jehova.

Nakakat-on sa Pagsalig Kang Jehova

Una nakong nahimamat ang mga Saksi ni Jehova niadtong 1935, sa dihang giduaw kami sa usa ka nagbisikleta nga babaye nga taga-Ukraine. Pagka-Dominggo, mitambong ako sa Kristohanong tigom sa unang higayon, ug pagkasunod semana, miuban ko sa grupo aron mosangyaw sa kanataran. Ang nanguna sa pagsangyaw naghatag kanakog mga pulyeto, ug labihan nakong kurata kay iya kong gipasangyaw nga nag-inusara! Sa pagtuktok nako sa unang balay, gikulbaan ko pag-ayo! Maayo na lang gani kay buotan ra ang tagbalay ug midawat pa ganig basahon.

Ang mga teksto sama sa Ecclesiastes 12:1 ug Mateo 28:19, 20 nakapadasig kaayo kanako, ug gusto nakong mahimong payunir o bug-os-panahong ministro. Gipaluyohan ni Papa ang akong desisyon. Bisag wala pa mabawtismohi, nagtakda na kog petsa kon kanus-a ko magsugod. Akong gipili ang Hulyo 15, 1936. Nianang adlawa mismo, miadto ko sa buhatan sa mga Saksi ni Jehova sa Sydney, diin didto gihatagan kog asaynment nga mag-alagad uban sa usa ka grupo sa 12 ka payunir sa Dulwich Hill nga nahimutang sa gawas sa siyudad sa Sydney. Pag-abot nako didto, gitudloan ko nila kon unsaon paggamit ang molino, nga gigamit sa mga payunir sa paghimog harina sa trigo aron makadaginot sa gasto.

Pagpayunir Didto sa Ilaya

Human ako mabawtismohi sa ulahing bahin nianang tuiga, ako giasayn sa Queensland uban sa duha ka payunir—si Aubrey Wills ug Clive Shade. Gidala namo ang van ni Aubrey ug nagdala usab kamig mga bisikleta, usa ka madaladalang ponograpo nga magamit sa pagpatokar sa mga lektyur sa Bibliya, usa ka tolda nga maoy among gipuy-an sulod sa tulo ka tuig, higdaanan, lamesa, ug kaldero nga kalutoan. Usa ka gabii niana, sa dihang turno na nako sa pagluto ug panihapon, ako nagpreparar ug “espesyal” nga pagkalutong utanon ug linugaw nga trigo. Apan, naunsa ba nga walay bisan usa kanamo ang ganahang mokaon niini. Kay diha may kabayo sa duol, ako kining gilawog kaniya. Ang kabayo igo lang misimhot niini, milingolingo, dayon mibiya! Sukad niadto, wala na ko magpatugatugag luto ug “espesyal” nga potahe.

Unya, aron madali ug kahuman ang teritoryo, amo kining gibahin sa tulo ug gitagsa-tagsaan kinig kobre. Kasagaran, mahaponan kog sangyaw sa teritoryo nga layo kaayo sa nahimutangan sa among tolda, mao nga usahay adto ko matulog sa balay sa maabiabihong mga tawo sa ilaya. Usa ka higayon niana, natulog ko sa nindot kaayo nga higdaanan sa usa ka kuwarto sa ranso nga gigahin para sa mga bisita. Apan pagkasunod gabii, natulog ko sa walay-salog nga payag sa mangangayam, nga puno sa nanimahong mga panit sa kangaroo. Sagad, matulog ko sa kalibonan. Kas-a, gilibotan ko sa mga ihalas nga iro (dingo). Dili nako sila makita apan madunggan nako ang ilang makapanlimbawot-sa-balhibo nga mga uwang nga naglanoglanog sa lawom nga kagabhion. Wala koy tulog nianang gabhiona ug pagkaugma, akong nadiskitahan nga dili diay ako ang  ilang tuyo kondili ang mga ginhawaan nga gilabay duol sa akong nahimutangan.

Nagsangyaw nga Naggamit ug Sakyanang May Trompa

Kami migamit ug sakyanang may trompa aron imantala ang Gingharian sa Diyos. Gitugtan kami sa mga polis sa pagsangyaw diha sa sentro sa Townsville, nga usa ka siyudad sa amihanang Queensland. Apan, sa dihang amo nang gipatokar ang lektyur, nasuko niini ang mga sakop sa Salvation Army, ug giabog nila kami. Sa dihang midumili kami sa pagbiya, giuyog ug maayo sa lima kanila ang among sakyanan. Diha ko sa sulod niadtong higayona, nga nag-operit sa sound system! Daw dili maayo nga ipugos ang among katungod, busa sa dihang mihunong sila sa pag-uyog sa sakyanan, kami mibiya sa maong dapit.

Sa Bundaberg, gipahulam kamig sakayan sa usa ka interesadong tawo aron amo kining magamit sa pagpalanog sa lektyur subay sa Suba sa Burnett, nga nag-agos diha sa lungsod. Si Aubrey ug Clive ang misakay sa sakayan dala ang sound system, samtang ako nagpabilin sa among giabangan nga balay. Nianang gabhiona, naglanoglanog sa tibuok Bundaberg ang kusganong diskurso ni Joseph F. Rutherford, nga gikan sa hedkuwarter sa mga Saksi ni Jehova. Ang maong girekord nga pakigpulong nagpahayag ug undanong mensahe sa Bibliya. Sa walay duhaduha, kadto maoy kulbahinam nga mga panahon nga nagkinahanglan sa among kaisog ug pagsalig sa Diyos.

Mga Kalisdanan Tungod sa Gubat

Wala magdugay human sa Gubat sa Kalibotan II nga nagsugod sa Septiyembre 1939, ang gula sa Nobyembre 1 nga The Watchtower nagpatin-aw kon unsay kahulogan sa pagkahimong neyutral sa usa ka Kristohanon maylabot sa politika ug sa gubat. Mapasalamaton ako nga akong natun-an ang maong tukma-sa-panahong artikulo tungod kay nakatabang gayod kini kanako sa ulahi. Kasamtangan, human sa tulo ka tuig nga pag-inunongay, ako, si Aubrey, ug Clive nakadawat ug lainlaing asaynment. Gitudlo ako ingong nagapanawng magtatan-aw sa amihanang Queensland, usa ka asaynment nga nagsulay gayod sa akong pagsalig kang Jehova.

Sa Agosto 1940, miduaw ako sa kongregasyon sa Townsville, nga may upat ka payunir—sila si Percy ug Ilma Iszlaub a ug ang magsoong Norman ug Beatrice Bellotti. Unom ka tuig sa ulahi, ako naminyo kang Beatrice. Usa niana ka Sabado sa gabii, human makasangyaw ang grupo diha sa kadalanan, nahitabo ang pag-atake nga gihubit sa sinugdanan. Apan, ang inhustisya nga akong naagoman mas nakapadasig pa nako sa pag-alagad kang Jehova.

Didto usab sa amihanang Queensland madasigong nagpayunir ang magsoong Una ug Merle Kilpatrick. Malipayon akong nakig-uban kanila sa ministeryo, ug ila kong giingnan nga manabok mi sa suba kay among adtoon ang usa ka pamilya nga interesado sa Bibliya. Ugaling lang, ang baroto atua sa pikas tampi sa suba. Busa kinahanglan nakong langoyon kini ug mobalik aron makasakay ang duha ka sister. Apan pag-abot nako didto, way bugsay ang baroto! Nahibaloan ra namo sa ulahi nga gitagoan diay kini sa usa ka magsusupak. Apan kana wala makapahunong kanamo. Sa ubay-ubayng katuigan, tigtabang ako sa mga malumos ug niining tungora maayo pa gihapon akong molangoy. Busa  akong gibaligtos sa akong hawak ang higot sa baroto ug milangoy kog balik sa nahimutangan sa duha ka sister ug gikuha sila. Gipanalanginan gayod ni Jehova ang among mga paningkamot tungod kay ang interesadong pamilya na-Saksi ra sa ngadtongadto.

Gipanalipdan ni Jehova

Sa entrada sa lungsod sa Innisfail, ang mga militar nagbutang ug checkpoint. Kay taga-didto man ko, makakuha ko ug permit sa pagsulod, nga makatabang ug dako kon dunay moduaw kanamo nga mga hawas gikan sa buhatan sa mga Saksi ni Jehova. Aron makalusot kami sa checkpoint, patagoon nako sila sa sekretong luna sa ilawom sa lingkoranan sa likod sa sakyanan.

Girasyon niadto ang gasolina, ug daghan sa mga sakyanan ang gitaorag gas producer. Kini nga himan makapatunghag gas gikan sa gisugnod nga karbon nga maoy makapaandar sa makina sa sakyanan. Mobiyahe ko sa gabii nga magdalag sinakong karbon ug ipatong kini sa luna nga gitagoan sa igsoon. Inig-abot nako sa checkpoint, pabuylohan nakog maayo ang makina aron moinit pag-ayo ang butanganag karbon ug sa ingon alingugngogan niini ang mga guwardiya. Usa ka gabii niana, misinggit ako sa mga guwardiya, “Kon akong patyon ang makina, lisod na kining paandaron!” Kay wala makaagwanta sa kainit, kabanha, ug sa aso, gidalidali pag-inspeksiyon sa mga guwardiya ang sakyanan ug gipalarga dayon ko.

Niadtong panahona, akoy giasayn nga mag-organisar ug kombensiyon sa mga Saksi sa Townsville. Girasyon ang pagkaon, ug aron makabaton sa among mga kinahanglanon, gikinahanglan ang pagtugot sa lokal nga mahistrado. Niadtong tungora, ang among Kristohanong mga igsoon gipamriso tungod sa paghupot sa ilang neyutralidad. Busa, sa dihang nakigsabot ako nga makigkita sa mahistrado, ako namalandong, ‘Maayo kaha kining akong buhaton, o makapasamot lang ni sa ilang kasuko?’ Bisan pa niana, ako milahos sa pagpakigkita kaniya.

Pag-abot nako didto, ang mahistrado naglingkod luyo sa dako kaayo niyang lamesa, ug iya kong gipalingkod. Sa dihang gisuginlan ko siya sa akong tuyo, isog kaayo siyang mitan-aw kanako. Dayon siya mikalma ug miingon, “Unsa ka daghana ang imong gikinahanglang pagkaon?” Akong gihatag kaniya ang akong listahan nga diyutay ra kay sa gikinahanglan. Iya kining gitan-aw ug siya miingon: “Morag dili paigo kining imong gipanglista dinhi. Ato kining doblehon.” Migawas ako sa iyang opisina nga mapasalamaton kaayo kang Jehova, nga nagtudlo na usab kanako ug laing leksiyon sa pagsalig kaniya.

Pagka Enero 1941, gibando ang buluhaton sa mga Saksi ni Jehova sa Australia. Ang mga tawo matahapon kanamo ug nag-akusar pa gani kanamo nga mga espiya kono mi sa Hapon! Usa ka higayon niana, duha ka sakyanan nga puno sa mga polis ug mga sundalo ang mibutho sa Kingdom Farm, usa ka luna sa Atherton Plateau nga among gipalit aron katamnan. Gipangita nila ang plaslayt nga amo konong gigamit sa pagsignal sa kaaway. Giakusahan usab kami nga nagtanom ug mais nga ang mga tudling niini gituyo pagporma aron magsilbing signal nga mabasa gikan sa kahanginan! Siyempre, among napamatud-an nga bakak ang ilang mga katahap.

Tungod kay gidili ang among buluhaton, kinahanglan kaming mag-amping ug mangitag paagi aron ikahatod ang mga basahon. Pananglitan, sa dihang giluwatan ang librong Children, mikuha akog usa ka karton didto sa Brisbane ug mibiyahe paamihanan sakay sa tren. Akong ibilin ang mga libro sa mga estasyon diin may kongregasyon. Aron ang karton dili ablihan sa mga polis ug sa mga sundalong inspektor, nagdala akog lingin nga gabas (circular saw) ug ako kining ihigot sa karton sa dili pa manaog. Bisag simple ra kini nga pamaagi, wala gayod ako masakpi. Nakaginhawa gyod ug luag ang katawhan ni Jehova sa dihang gikuha na ang pagdili niadtong Hunyo 1943. Kay matod pa sa usa ka huwes, ang maong pagdili “mapihigon, wala sa lugar ug malupigon.”

Gipatawag Aron Pasundalohon

Sa tuig una pa kuhaa ang pagdili, kami ni Aubrey Wills ug Norman Bellotti gipatawag aron pasundalohon. Si Aubrey ug Norman gipareport mga usa ka semana nga sayo kay kanako ug gisentensiyahag unom ka bulan nga pagkabilanggo. Niadtong higayona, gikompiskar sa buhatan sa koreyo ang mga magasing Bantayanang Torre nga giadres ngadto sa iladong mga Saksi apan wala kompiskaha ang suskrisyon nga giadres ngadto sa uban. Busa ang among gihimo mao ang pagpangita sa usa kanila, dayon pakopyahan ang ilang mga magasin ug iapod-apod kini ngadto sa kaubang mga Saksi.  Niining paagiha, regular kaming nakadawat ug espirituwal nga pagkaon.

Pagkadawat nako sa akong gidahom nga unom ka bulang sentensiya, miapelar dayon ko, sumala sa giingon kanako sa sangang buhatan sa Sydney. Ang among tuyo mao nga malangan ang akong pagsilbi sa sentensiya aron dunay igong panahon sa pagpangitag ikapuli kanako sa pagdumala sa buluhaton. Gipahimuslan nako ang akong kagawasan pinaagi sa pagduaw sa 21 ka Saksi nga gibilanggo sa amihanang Queensland. Ang kadaghanan kanila gihan-ok sa usa ka selda, ug gikalagotan sila sa warden. Sa dihang gipangutana nako siya kon nganong ang mga ministro sa ubang relihiyon makaduaw man sa ilang mga sakop, nasuko siya pag-ayo ug gisingkahan ko: “Kon ako ray pagbut-on, ipayring eskwad ko kamong tanan!” Gieskortan dayon ko sa mga guwardiya pagawas sa prisohan.

Sa dihang gisugdan ang akong bista, gitagaan kog abogado sa gobyerno. Apan, ang tinuod, ako ray nagdepensa sa akong kaugalingon, nga bug-os nga misalig kang Jehova. Wala gayod niya ako pasagdi. (Lucas 12:11, 12; Filipos 4:6, 7) Ikalipay nga midaog ako sa kaso tungod kay ang papeles sa pagpasakag kiha duna diay mga sayop sa pagmakinelya!

Pagka-1944, giasayn ako sa usa ka dakong sirkito nga naglangkob sa tibuok Habagatang Australia, amihanang Victoria, ug sa Sydney nga siyudad sa New South Wales. Pagkasunod tuig, gisugdan ang tibuok-kalibotang kampanya sa pagpahigayon ug pakigpulong publiko, ug ang matag mamumulong kinahanglang mangandam sa iyang pakigpulong, nga ibase kini sa usa ka panid nga laraw nga gitagana sa organisasyon. Dili lalim ang paghatag ug usa ka oras nga pakigpulong, apan among gihimo kini uban ang bug-os nga pagsalig kang Jehova, ug iyang gipanalanginan ang among mga paningkamot.

Kaminyoon ug Bag-ong mga Kaakohan

Pagka Hulyo 1946, nagminyo kami ni Beatrice Bellotti, ug nagpadayon kami sa pagpayunir. Ang among balay maoy usa ka treyler nga gama sa playwod nga mabalhinbalhin bisan asa. Si Jannyce (Jann) nga among anak nga babaye natawo sa Disyembre 1950. Nagpayunir kami sa ubay-ubayng dapit, lakip na sa Kempsey, New South Wales, diin kami lay Saksi niadtong panahona. Kami managtag ug handbill nga nagdapit sa mga tawo sa pagpamati sa pakigpulong nga akong ipahayag ma-Dominggo didto sa barrio hall. Sulod sa pipila ka bulan, si Beatrice ug Jann lang ang akong mamiminaw. Apan sa wala madugay, nag-anam kadaghan ang nanambong. Karon, aduna nay duha ka mauswagong kongregasyon sa Kempsey.

Sa dos anyos na si Jann, mibalhin kamig puyo sa Brisbane. Sa dihang nakatapos na siya sa pagtungha, kami nagpayunir sulod sa upat ka tuig sa Cessnock, nga usa ka lungsod sa New South Wales. Dayon, namalik mi sa Brisbane aron sa pag-atiman sa masakitong inahan ni Beatrice. Sa pagkakaron, pribilehiyo nako ang pag-alagad ingong ansiyano sa Chermside Congregation.

Kami ni Beatrice mapasalamaton kang Jehova tungod sa iyang dagayang mga panalangin, lakip na sa pribilehiyo nga makatabang ug 32 ka tawo nga makaila kaniya. Mapasalamaton usab ako kang Jehova tungod sa akong pinalanggang asawa kinsa, bisag maaghop, apan maisogong manlalaban sa kamatuoran. Siya usa gayod ka takos nga asawa ug inahan tungod kay siya mahigugmaon sa Diyos, may pagsalig kaniya, ug naghupot ug ‘yanong mata.’ (Mateo 6:22, 23; Proverbio 12:4) Uban sa akong asawa, ako makaingon sa tibuok nakong kasingkasing: “Bulahan ang tawo nga lig-on ug lawas nga nagbutang sa iyang pagsalig kang Jehova.”—Jeremias 17:7.

[Footnote]

[Hulagway sa panid 9]

Sakyanang may trompa nga among gigamit sa amihanang Queensland

[Hulagway sa panid 10]

Akong gitabangan ang magsoong Kilpatrick sa pagpadagan sa ilang sakyanan panahon sa ting-ulan sa amihanang Queensland

[Hulagway sa panid 12]

Sa adlaw sa among kasal