Tudloi ang Inyong Anak nga Magmakigdaiton

Kay naghinamhinam sa plano sa iyang pamilya sa pagbalhin sa laing dapit, kanunayng balitaan sa otso anyos nga si Nicole ang iyang suod nga amigang si Gabrielle bahin sa maong pagbalhin. Usa ka adlaw niana, kalit nga gitubag ni Gabrielle si Nicole nga bahala nag asa molakaw si Nicole wala kono siyay labot. Kay nasakitan ug nasuko, giingnan ni Nicole ang iyang inahan, “Dili na ko gustong makakita pa kang Gabrielle!”

ANG away sa mga bata sama nianang kang Nicole ug Gabrielle sagad nagkinahanglan ug tabang sa mga ginikanan—dili lang aron sa pag-alam-alam kanila kondili sa pagtudlo usab kanila kon unsaon sa pagsulbad niana. Natural lang sa mga bata nga magpakitag “kinaiya sa usa ka bata,” ug sagad dili ra sila magtagad kon makasakit ba sa uban ang ilang mga pulong ug buhat. (1 Corinto 13:11) Angay gayod silang tabangan nga maugmad ang mga hiyas nga makatabang sa pagpatunhay sa malinawong relasyon sulod sa panimalay ug sa uban.

Gusto gayod sa Kristohanong mga ginikanan nga bansayon ang ilang mga anak sa ‘pagpangita sa pakigdait ug sundon kini.’ (1 Pedro 3:11) Takos gayod ang paningkamot sa makigdaiton sa pagbuntog sa mga pagduda, kahiubos, ug kasuko tungod kay kini moresulta sa kalipay. Kon ikaw usa ka ginikanan, sa unsang paagi imong matudloan ang imong mga anak nga magmakigdaiton?

Tabangi Sila sa Pag-ugmad sa Tinguha nga Pahimut-an ang “Diyos sa Kalinaw”

Si Jehova gitawag nga “Diyos sa kalinaw” ug nailhang ang usa nga “nagahatag ug kalinaw.” (Filipos 4:9; Roma 15:33) Busa, gamiton gayod sa maalamong mga ginikanan ang Pulong sa Diyos, ang Bibliya, aron isilsil diha sa ilang mga anak ang tinguha sa pagpahimuot sa Diyos ug sa pagsundog sa iyang mga hiyas. Pananglitan, sa pagtudlo sa inyong mga anak, ihulagway kanila ang nakita ni apostol Juan diha sa iyang talagsaong panan-awon—ang trono ni Jehova nga gilibotan ug matahom, kolor-esmeraldang balangaw. a (Pinadayag 4:2, 3) Ipatin-aw kanila nga ang maong balangaw nagsimbolo sa malinawong kahimtang palibot sa trono ni Jehova ug ang maong kahimtang masinati usab sa tanan nga magmasinugtanon kaniya.

 Si Jehova nagtagana usab ug giya pinaagi sa iyang Anak, si Jesus, nga gitawag ug “Prinsipe sa Pakigdait.” (Isaias 9:6, 7) Busa, basaha ug hisgoti uban sa inyong mga anak ang mga asoy sa Bibliya diin nagtudlo si Jesus ug bililhong mga pagtulon-an bahin sa paglikay sa panag-away ug mga kabingkilan. (Mateo 26:51-56; Marcos 9:33-35) Ipatin-aw kon nganong si Pablo, nga kanhi usa ka “tawong bagis,” nag-usab sa iyang mga dalan ug nagtambag nga “ang ulipon sa Ginoo dili kinahanglang makig-away, kondili kinahanglang magmalumo sa tanan, . . . nagapadayon sa pagpugong sa kaugalingon bisan ilalom sa daotan.” (1 Timoteo 1:13; 2 Timoteo 2:24) Lagmit makadayeg ka gayod sa buhaton sa imong anak.

Sa dihang siyete anyos pa, si Evan nahinumdom nga gisungog-sungog siya sa usa ka batang lalaki diha sa bus nga naghatod kanila sa eskuylahan. “Naglagot kaayo ko sa bata ug kabaloson na gyod ko!” matod pa niya. “Dayon nahinumdom ko sa leksiyon nga akong nakat-onan sa balay kon unsay buhaton kon hagiton ug away. Nasayod ako nga gusto ni Jehova nga dili nako ‘balosan si bisan kinsa ug daotan tungod sa daotan,’ ug gusto niya nga ako ‘magmakigdaiton sa tanang tawo.’” (Roma 12:17, 18) Aron way gubot nga mahitabo, malulotong gitubag ni Evan ang bata. Buot niyang pahimut-an ang Diyos sa kalinaw.

Magmakigdaiton

Malinawon ba ang kahimtang sa inyong panimalay? Kon mao, ang inyong mga anak makakat-on sa pagpakigdait bisag maniid lang sila kaninyo. Kamo magmalamposon sa pagtudlo sa inyong mga anak nga magmakigdaiton kon inyong sundogon ang pagkamakigdaiton sa Diyos ug ni Kristo.—Roma 2:21.

Si Russ ug Cindy makugihong nagbansay sa ilang duha ka anak nga lalaki, nga nagtambag kanila sa pagpakitag gugma sa dihang may makapasilo kanila. Si Cindy nag-ingon, “Ang tinamdan nga among gipakita ni Russ ngadto sa among mga anak ug sa uban, sa panahon nga may motungha nga mga suliran, nakaimpluwensiyag dako kanila sa dihang mag-atubang sila ug susamang mga suliran.”

Bisan pag kamo masayop—kay kinsa ba goy ginikanan nga dili masayop?—inyong magamit kana nga situwasyon sa pagtudlo sa inyong mga anak ug mahinungdanong mga pagtulon-an. “May mga higayon nga kami sa akong asawa nga si Terry masuko dayon sa among tulo ka anak ug disiplinahon sila sa dili pa masusi ang tinuod nga nahitabo,” miadmitir si Stephen. “Kon mahitabo kana, kami mangayog pasaylo kanila.” Si Terry midugang: “Amo silang sultihan nga kami dili usab hingpit mao nga kami makahimog mga sayop. Nagtuo kami nga nakatabang kinig dako dili lang sa pagpatunhay sa kalinaw sa pamilya kondili nakatabang usab sa among mga anak nga magmakigdaiton.”

Ang inyo bang pagtratar sa inyong mga anak nagtudlo kanila nga magmakigdaiton usab? Si Jesus nagtambag: “Ang tanang butang nga buot ninyo nga pagabuhaton sa mga tawo nganha kaninyo, kinahanglang pagabuhaton usab ninyo sa ingon ngadto kanila.” (Mateo 7:12) Bisan pag masayop, kamo makasalig nga ang gugma ug pagpangga nga inyong gipakita sa inyong mga anak mopatunghag maayong mga bunga. Mas mosunod sila kaninyo kon inyo silang tudloan uban ang gugma.

 Magmahinay sa Kasuko

Ang Proverbio 19:11 nag-ingon: “Ang hait nga salabotan sa usa ka tawo magapahinay gayod sa iyang kasuko.” Sa unsang paagi inyong matabangan ang inyong mga anak sa pag-ugmad ug hait nga salabotan? Giasoy ni David ang praktikal nga paagi nga ilang gigamit sa iyang asawa nga si Mariann nga nakatabang sa ilang anak nga lalaki ug babaye. Siya miingon: “Kon dunay gisulti o gibuhat sa uban nga nakapasakit kanila, amo silang tabangan nga magmabination. Pangutan-on namo sila: ‘May problema ba ang naghimo sa ingon kaninyo? Di kaha nasuya lang siya? Di kaha may nakapasakit kaniya?’” Si Mariann midugang, “Makapakalma kini sa ilang gibati inay magsigeg hunahuna sa nahitabo kanila o maglalis kon kinsay husto o sayop.”

Kining matanga sa pagbansay may maayo kaayong mga resulta. Tagda kon unsay gihimo ni Michelle nga inahan ni Nicole, nga gihisgotan sa sinugdan, aron magkauli sila sa iyang amiga nga si Gabrielle. “Gibasa namo ni Nicole ang kapitulo 14 sa librong Pagkakat-on Gikan sa Dakong Magtutudlo,” matod pa ni Michelle. b “Dayon akong gipatin-aw kon unsay gipasabot ni Jesus sa dihang miingon siya nga angay natong pasayloon ang uban ‘hangtod sa kapitoag-pito.’ Human makapamati sa komento ni Nicole bahin sa iyang pagbati, akong gitabangan siya nga bation ang gibati nga kasubo ug kahiubos ni Gabrielle tungod kay ang iyang suod kaayong amiga mobalhin na sa halayong dapit.”—Mateo 18:21, 22.

Kay nakasabot sa hinungdan kon nganong nasuko si Gabrielle, si Nicole naluoy kaniya ug iya kining gitawgan aron mangayog pasaylo. “Sukad niadto,” matod pa ni Michelle, “mabination na kaayo si Nicole sa pagbati sa uban ug mangita siyag mga paagi sa paghupay sa ilang gibati.”—Filipos 2:3, 4.

Tabangi ang inyong mga anak nga dili mapungot tungod sa sayop nga nahimo sa uban o kon may motungha nga dili pagsinabtanay. Sa pagbuhat niana, lagmit malipay kamo nga makita ang inyong mga anak nga mahigalaon ug mahigugmaon gayod sa uban.—Roma 12:10; 1 Corinto 12:25.

Idasig ang Katahom sa Pagpasaylo

Usa ka “katahom . . . ang pagpalabay sa kalapasan,” matod pa sa Proverbio 19:11. Si Jesus, bisag grabeng nag-antos sa kataposang gutlo sa iyang kinabuhi, nagsundog sa iyang Amahan sa pagpakitag pagkamapinasayloon. (Lucas 23:34) Ang inyong mga anak mahimong makakat-on sa katahom sa pagpasaylo kon sila usab inyong pasayloon.

Pananglitan, ang singko anyos nga si Willy hilig magkolor-kolor sa drowing uban sa iyang apohang babaye. Usa ka higayon niana, kalit rang mihunong ang iyang lola, gidurog kasaba si Willy, ug dayon milakaw. Gisakitan kaayo siya niini. Si Sam, nga iyang amahan, miingon: “Ang lola ni Willy may sakit nga Alzheimer. Busa among gipatin-aw kini kang Willy sa termino nga iyang masabtan.” Human pahinumdomi si Willy nga siya gipasaylo sa makadaghan ug angay nga ingon usab niana ang iyang buhaton sa uban, nahingangha na lang si Sam sa gibuhat sa iyang anak. “Mahanduraw mo ba kon unsay among gibati sa akong asawa,” matod ni Sam, “sa dihang nakita namo ang among pinalangga nga miadto sa iyang 80-anyos nga lola, malulotong nakigsulti kaniya, ug dayon nag-agak kaniya balik sa lamesa?”

Usa gayod ka katahom kon ang mga anak makakat-on sa “pag-antos” sa mga kakulangan ug  kasaypanan sa uban ug sa pagpasaylo kanila. (Colosas 3:13) Bisag tuyoon pa sa uban ang pagpasuko sa imong anak, pasaligi siya nga ang makigdaitong reaksiyon adunay maayong resulta, kay “kon si Jehova mahimuot sa mga dalan sa usa ka tawo, iyang ipahinabo nga bisan ang iyang mga kaaway makigdait kaniya.”—Proverbio 16:7.

Padayon sa Pagtabang sa Inyong Anak nga Magmakigdaiton

Kon gamiton sa mga ginikanan ang Pulong sa Diyos sa pagtudlo sa ilang mga anak “ubos sa malinawong mga kahimtang” ug sama “niadtong nagapakigdait,” sila tinubdan gayod sa tinuod nga panalangin sa ilang mga anak. (Santiago 3:18) Ang maong mga ginikanan nagsangkap sa ilang mga anak sa kon unsay ilang gikinahanglan sa pagsulbad sa mga kabingkilan ug sa pagpabiling makigdaiton. Makatabang gayod kini kanila nga magmalipayon ug magmatagbawon sa tibuok nilang kinabuhi.

Si Dan ug si Kathy may tulo ka anak nga tin-edyer nga maayog kahimtang sa espirituwalidad. “Bisan pa sa mga kalisdanan sa pagbansay kanila sa dihang mga bata pa sila,” matod pa ni Dan, “nalipay kaayo kami tungod kay sila madasigon sa pag-alagad kang Jehova. Karon, dali ra nilang ikasinabot ang uban, ug andam silang mopasaylo sa kasaypanan sa uban aron motunhay ang kalinaw.” Si Kathy nag-ingon, “Makapalig-on gayod kini kanamo, tungod kay ang kalinaw maoy usa sa mga bunga sa espiritu sa Diyos.”—Galacia 5:22, 23.

Nan, uban ang maayong katarongan, ingong Kristohanong mga ginikanan, ayaw kamo ‘paghunong’ o ‘paglunga’ sa pagtudlo sa inyong mga anak nga magmakigdaiton—bisan pag dili dayon kini ipadapat sa inyong mga anak. Kon inyo kining buhaton, makasalig gayod kamo nga “ang Diyos sa gugma ug sa kalinaw magauban kaninyo.”—Galacia 6:9; 2 Corinto 13:11.

[Mga footnote]

[Kahon/​Hulagway sa panid 20]

MAY MAAYONG IMPLUWENSIYA BA?

Ang usa ka sinulat nga gipatik sa Media Awareness Network nga nag-ulohang “Mapintas nga Kalingawan Gipasiugda sa Media” nag-ingon: “Ang ideya nga ang kapintasan maoy usa ka paagi sa pagsulbad sa problema gipasiugda sa mga kalingawan karon, diin kasagaran nga ang bida ug kontrabida mag-awayay.” Sa dihang gisusi ang mga salida sa TV, sinehan, ug mga music video, mga 10 porsiyento lamang niini ang nagpakita sa daotang epekto sa kapintasan. Hinunoa, ang sinulat nag-ingon, “gipakita sa maong mga kalingawan ang kapintasan ingong makataronganon, kinaiyanhon ug dili kalikayan—ang kinasayonang paagi sa pagsulbad sa problema.”

Nakita mo ba kon unsa ka mahinungdanon nga mohimog kausaban sa pagtan-awg mga programa sa TV diha sa inyong balay? Ayaw itugot nga mawalay pulos ang inyong mga paningkamot sa pagtudlo sa inyong mga anak nga magmakigdaiton tungod lang nianang mga kalingawan diha sa TV, kompiyuter, o sa mga dula sa video ug uban pa.

[Hulagway sa panid 17]

Isilsil sa inyong mga anak ang tinguha sa pagpahimuot sa “Diyos sa kalinaw”

[Hulagway sa panid 18]

Paningkamoti ang pagtul-id sa hiwi nga sinultihan ug mga buhat

[Hulagway sa panid 19]

Angayng makakat-on ang inyong mga anak sa pagpasaylo ug sa pagpangayog pasaylo