Wala Kami Mahadlok kay si Jehova Nag-uban Kanamo

Sumala sa Giasoy ni Egyptia Petrides

Sa 1972, ang mga Saksi sa Cyprus nagtigom sa Nicosia aron maminaw sa espesyal nga pakigpulong ni Nathan H. Knorr, nga maoy nagdumala sa buluhaton sa mga Saksi ni Jehova niadtong panahona. Sa wala pa nako ikapailaila ang akong kaugalingon, siya nakaila na kanako, ug iya kong gipangutana: “Unsa may balita didto sa Ehipto?” Nahimamat nako si Brader Knorr sa Alexandria, Ehipto, 20 ka tuig na ang milabay.

AKO natawo sa Alexandria sa Enero 23, 1914 ug ako ang kinamagulangan sa upat ka anak. Duol sa dagat ang among balay diin kami nagdako. Ang Alexandria kaniadto maoy maanindot nga siyudad diin ang mga tawo lainlaig nasyonalidad, ug kini nainila tungod sa nindot nga mga tinukod ug sa kasaysayan niini. Tungod kay dihay mga Uropanhon ug mga Arabo sa among lugar, kaming mga bata nakakat-on ug Arabiko, Iningles, Pranses ug Italyano, maingon man ang Grego nga maoy pinulongan sa among pamilya.

Human sa akong pag-eskuyla, ako nakatrabaho diha sa usa ka tahianan ug sinina nga Pranses ug estilo. Ako nagdisenyo ug nagtahig mahalong mga sinina sa datong mga babaye. Relihiyoso kaayo ko ug ganahan kong mobasag Bibliya bisag diyutay lang ang akong masabtan niana.

Sa tunga-tunga sa katuigan sa 1930, nailaila nako ang usa ka buotang ulitawo nga taga-Cyprus. Siya si Theodotos Petrides nga usa ka maayong wrestler. Maayo sab siyang mohimog tam-is nga mga pagkaon ug siya nagtrabaho sa usa ka iladong tindahan niini. Si Theodotos nakagusto kanako—usa ka gamayon nga babaye nga itom ug buhok. Kanunay ko niyang haranahan ug romantikong mga awit sa Grego diha sa tungod sa among bentana. Kami naminyo niadtong Hunyo 30, 1940. Malipayon kaayo mi niadtong mga panahona. Nagpuyo mi sa usa ka apartment sa silong nila ni Mama. Ang among kinamagulangang anak nga si John natawo sa 1941.

Pagkakat-on sa Kamatuoran

Taudtaod na nga wala makaangay si Theodotos sa among relihiyon ug daghan siyag mga pangutana bahin sa Bibliya. Wala koy kalibotan nga nagtuon na diay siya sa Bibliya uban sa mga Saksi ni Jehova. Usa ka adlaw niana, sa dihang kami lang ni John sa balay, dihay babaye nga nanuktok sa pultahan ug gitunolan ko niyag kard nga may mensahe sa Bibliya. Agig respeto, ako kanang gibasa. Dayon iya kong gitanyagan ug pipila ka literatura sa Bibliya. Parehas gyod to sa mga libro nga gidala ni Theodotos sa balay!

“Duna na ko niining mga libroha,” matod ko.  Human nako padayona ang Saksi nga si Eleni Nicolaou, ako siyang gipaulanag pangutana. Mapailobon niya kanang gitubag gamit ang Bibliya. Nainteres ako sa iyang gisulti ug nasabtan nako ang mensahe sa Bibliya. Sa dihang mihunong mi kadiyot sa panag-estoryahay, nakita ni Eleni ang letrato sa akong bana. “Nakaila ko niya!” miingon siya. Nahibaloan na nako ang sekreto sa akong bana ug ako nasorpresa. Wala ko niya iuban sa tigom, ug wala pa gyod ko niya sultihi bahin niana! Pag-uli ni Theodotos nianang adlawa, ako siyang giingnan: “Karong semanaha mokuyog ko nimo sa imong giadtoan niadtong Dominggo!”

Sa una nakong pagtambong, dihay napulo ka tawo nga naghisgot sa basahon ni Miqueas. Mahinamon kong namati sa tanan nilang gihisgotan! Sukad niadto, si George ug Katerini Petraki moduaw kanamo aron dumalahan kamig pagtuon sa Bibliya matag Biyernes sa gabii. Si Papa ug ang uban nakong igsoon supak sa among pagtuon uban sa mga Saksi. Ang akong manghod nga babaye, bisag wala ma-Saksi, wala ra mosupak. Apan si Mama midawat sa kamatuoran. Sa 1942, kami sa akong bana ug si Mama nabawtismohan sa dagat sa Alexandria ingong simbolo sa among pagpahinungod kang Jehova.

Mitungha ang mga Problema

Sa 1939, mibuto ang Gubat sa Kalibotan II, ug sa wala madugay migrabe ang kahimtang. Sa sayong bahin sa katuigan sa 1940, miabante na sa El Alamein ang mga sundalong Aleman ubos kang Heneral Erwin Rommel nga nagdalag mga tangke de giyera, samtang ang mga sundalong Britaniko nagkampo sa Alexandria. Busa nagtipig kamig daghang pagkaon nga dili daling madaot. Dayon gihangyo si Theodotos sa pagdumala sa bag-ong tindahan sa iyang amo sa Port Taufiq, duol sa Suez, maong namalhin mi didto. Dayon gipangita kami didto sa usa ka magtiayong Saksi nga Gregog pinulongan. Kay wala sila mahibalo sa among adres, sila misangyaw sa balay ug balay hangtod nga ila kaming nakaplagan.

Sa Port Taufiq, among gidumalahag pagtuon sa Bibliya sila si Stavros ug Giula Kypraios lakip ang ilang mga anak nga si Totos ug Georgia, ug nasuod kami sa maong pamilya. Ganahan kaayong magtuon sa Bibliya si Stavros nga tungod niana iatras niyag usa ka oras ang mga relo diha sa ilang balay aron dili namo maabtan ang ulahing biyahe sa tren ug didto na kami makatulog. Gabii na kaayo mahuman ang among pagtuon.

Kami mipuyo sa Port Taufiq sulod sa 18 ka bulan, dayon namalik mi sa Alexandria sa dihang nasakit si Mama. Siya nagmatinumanon kang Jehova hangtod sa iyang kamatayon niadtong 1947. Sa makausa pa, gipalig-on kami ni Jehova pinaagi sa makapadasig nga pagpakig-uban sa hamtong nga mga igsoon. Nakapribilehiyo usab kami sa pag-abiabi sa mga misyonaryo sa dihang  moeskala sa Alexandria ang barko nga ilang gisakyan paingon sa ilang asaynment.

Kalipay ug Problema

Sa 1952, nahimugso ang akong ikaduhang anak nga si James. Ingong mga ginikanan, nakita namo nga hinungdanong mabuhong sa espirituwal ang among panimalay aron modako ang among mga anak nga dasig sa pag-alagad. Busa among gihikay nga adunay regular nga ginurupong pagtuon sa Bibliya sa among balay ug sagad pasak-on namo ang bug-os-panahong mga ministro. Tungod niini, mitubo diha sa kasingkasing ni John ang gugma sa kamatuoran, ug siya nagpayunir samtang tin-edyer pa. Aron makahuman siyag tungha, moeskuyla siya sa magabii.

Sa wala madugay, nadayagnos nga si Theodotos adunay grabeng sakit sa kasingkasing ug giingnan siya sa doktor nga mohunong na sa iyang trabaho. Si James kuwatro anyos pa lang niadtong panahona. Giunsa namo kadto pagsagubang? Aw, si Jehova nagpasalig: “Ayaw kahadlok, kay ako uban kanimo.” (Isa. 41:10) Handurawa ang among kakurat ug kalipay sa dihang niadtong 1956, kami gidapit sa pag-alagad ingong payunir sa Ismailia, duol sa Suez Canal! Sa misunod nga mga tuig, grabe ang kagubot sa Ehipto ug ang mga igsoon didto nanginahanglag pagpalig-on.

Sa 1960, kami kinahanglang mobiya sa Ehipto, ug ang matag usa kanamo nagbitbit lag usa ka maleta. Nangadto mi sa Cyprus, ang yutang natawhan sa akong bana. Niadtong panahona, misamot ang sakit ni Theodotos ug dili na siya makatrabaho. Apan, gipapuyo mi sa usa ka buotang magtiayon diha sa balay nga ilang gipanag-iya. Ikasubo, ang akong bana namatay duha ka tuig sa ulahi, ug kami na lang ni James ang nahibilin sa balay. Si John, nga mibakwet usab sa Cyprus, duna nay kaugalingong pamilya.

Giatiman Panahon sa Kalisdanan

Dayon, kami gipapuyo ni Stavros ug Dora Kairis diha sa ilang balay. Sa makausa pa, akong gipasalamatan si Jehova tungod sa pagtagana sa among panginahanglan. (Sal. 145:16) Gibaligya ni Stavros ug Dora ang ilang balay ug nagtukod silag bag-o. Diha sa silong niini, adunay Kingdom Hall nga gisumpayag duha ka kuwarto nga maoy among gipuy-an ni James.

Sa ngadtongadto, si James nagminyo. Nagpayunir sila sa iyang asawa hangtod natawo ang kinamagulangan  sa ilang upat ka anak. Sa 1974, duha ka tuig human sa halandomong pagduaw ni Brader Knorr, nagkagubot ang Cyprus tungod sa politika. a Daghang tawo ang namakwet, lakip na ang mga Saksi. Usa kanila mao ang akong anak nga si John. Silang magtiayon ug ang tulo nila ka anak milalin sa Canada. Apan nianang panahona, nalipay kami tungod kay midaghan ang mga Saksi sa Cyprus.

Sa dihang ako pensiyonada na, mas daghan na kog panahon sa ministeryo. Apan pipila pa lang ka tuig ang milabay, ako naestrok apan dili ra kaayo grabe mao nga miipon ko sa akong anak nga si James. Sa ulahi, sa dihang migrabe ang akong sakit, ako naospital sulod sa pipila ka semana ug dayon ako gibalhin diha sa usa ka pasilidad nga nag-atiman sa mga tigulang. Bisan pa sa kaul-ol, ako mosangyaw gihapon sa mga nars, mga pasyente, ug sa mga bisita. Maggugol usab akog daghang panahon sa personal nga pagtuon, ug pinaagi sa tabang sa mga igsoon, makatambong ko sa CBS duol sa akong gipuy-an.

Kahupayan sa Dihang Ako Edaran Na

Ako malipay sa dihang makadungog kog balita bahin sa mga tawo nga natabangan namo ni Theodotos. Daghan sa ilang anak ug mga apo anaa sa bug-os-panahong ministeryo—ang pipila nag-alagad sa Australia, Canada, Inglaterra, Gresya, ug Switzerland. Sa pagkakaron, si John, uban sa iyang asawa ug anak nga lalaki, atua gihapon sa Canada. Ang ilang kinamagulangang anak nga babaye nagpayunir kauban sa iyang bana. Ang ilang anak nga si Linda ug ang bana niini nga si Joshua Snape, gidapit sa pagtungha sa ika-124 nga klase sa Gilead.

Ang akong anak nga si James ug ang iyang asawa nagpuyo karon sa Alemanya. Duha sa ilang anak nga lalaki nag-alagad sa Bethel—ang usa sa Athens, Gresya ug ang usa sa Selters, Alemanya. Ang ilang kinamanghorang anak nga lalaki, ug ang ilang anak nga babaye uban sa iyang bana nagpayunir didto sa Alemanya.

Daghan gayod kamig ikaasoy kang Mama ug sa akong minahal nga si Theodotos sa dihang sila banhawon na! Malipay gayod sila sa pagkahibalo nga sila nakabilin ug dakong espirituwal nga bahandi sa ilang pamilya. b

[Mga footnote]

[Blurb sa panid 24]

Sa makausa pa, gipalig-on kami ni Jehova pinaagi sa makapadasig nga pagpakig-uban sa hamtong nga mga igsoon

[Mapa sa panid 24]

(Alang sa aktuwal nga pagkahan-ay, tan-awa ang publikasyon)

CYPRUS

NICOSIA

DAGAT MEDITERANYO

EHIPTO

CAIRO

El Alamein

Alexandria

Ismailia

Suez

Port Taufiq

Suez Canal

[Credit Line]

Based on NASA/Visible Earth imagery

[Hulagway sa panid 23]

Kami ni Theodotos sa 1938

[Hulagway sa panid 25]

Si James ug ang iyang asawa

[Hulagway sa panid 25]

Si John ug ang iyang asawa