Ayaw Gayod Kalimti si Jehova

ANG pipila diha sa grupo nakasulay na niini kaniadto. Apan, alang sa kadaghanan kanila, kini ang unang higayon nga sila motabok sa katubigan nga dili mabasa. Si Jehova nagpahunong sa agos sa Suba sa Jordan. Niining tungora, milyonmilyong Israelinhon ang mitabok sa suba paingon sa Yutang Saad. Sama sa ilang mga katigulangan didto sa Pulang Dagat 40 ka tuig kanhi, daghan sa nanabok sa Jordan ang tingali naghunahuna, ‘Dili gyod nako makalimtan ang gibuhat ni Jehova dinhi.’—Jos. 3:13-17.

Apan, nahibalo si Jehova nga may mga Israelinhon nga ‘daling makalimot sa iyang mga buhat.’ (Sal. 106:13) Busa, iyang gisugo ang lider sa Israel nga si Josue nga mokuhag 12 ka bato gikan sa suba ug ibutang kini ingong usa ka handomanan diha sa dapit nga una nilang gikampohan. Si Josue miingon: “Kining mga batoha magasilbi nga usa ka handomanan sa mga anak sa Israel.” (Jos. 4:1-8) Ang maong mga bato magpahinumdom sa nasod sa gamhanang mga buhat ni Jehova ug magsilsil sa ilang hunahuna kon nganong kinahanglan silang magmaunongon sa pag-alagad kaniya.

Ang mao bang asoy hinungdanon alang sa katawhan sa Diyos karon? Oo. Kita usab kinahanglang dili gayod malimot kang Jehova; kita kinahanglang magmaunongon sa pag-alagad kaniya. Ang ubang pasidaan nga gihatag ngadto sa nasod sa Israel mapadapat usab sa mga alagad ni Jehova karon. Tagda ang mga pulong ni Moises: “Magmatngon ka nga dili ka mahikalimot kang Jehova nga imong Diyos sa dili pagtuman sa iyang mga sugo ug sa iyang hudisyal nga mga hukom ug sa iyang mga lagda.” (Deut. 8:11) Kana nagpakita nga ang paghikalimot kang Jehova mahimong moresulta sa pagkahimong dili masinugtanon sa Diyos. Mahimong mahitabo usab kana sa atong panahon karon. Sa pagsulat ngadto sa mga Kristohanon, si apostol Pablo nagpasidaan batok “sa samang sumbanan sa pagkadili-masinugtanon” nga gipakita sa mga Israelinhon didto sa kamingawan.—Heb. 4:8-11.

Atong tagdon ang pipila ka hitabo sa kasaysayan sa Israel nga nagpasiugda kon nganong dili gayod nato angayng kalimtan ang Diyos. Dugang pa, ang mga leksiyon nga atong mapupo gikan sa kinabuhi sa duha ka matinumanong Israelinhong lalaki motabang kanato sa pag-alagad kang Jehova nga malahutayon ug mapasalamaton.

Kon Nganong Dili Kalimtan si Jehova

Latas sa tanang katuigan nga ang mga Israelinhon nagpuyo sa Ehipto, si Jehova wala gayod malimot kanila. Siya ‘nahinumdom sa iyang pakigsaad kang Abraham, Isaac ug Jacob.’ (Ex. 2:23, 24) Angay gayod nilang hinumdoman kanunay ang pagluwas ni Jehova kanila gikan sa pagkaulipon.

Si Jehova nagpadangat ug napulo ka hampak sa Ehipto. Walay nahimo ang madyikerong mga saserdote ni Paraon sa pagpahunong sa mga hampak. Bisan pa niana, si Paraon misupak kang Jehova, nga wala magpalakaw sa mga Israelinhon. (Ex. 7:14–10:29) Apan, ang mga epekto sa ikanapulo ka hampak nagpugos nianang mapahitas-ong magmamando sa pagsugot sa Diyos. (Ex. 11:1-10; 12:12) Sa pagpanguna ni Moises, ang nasod sa Israel ug ang dakong nagkasagol nga panon sa katawhan, nga lagmit mikabat ug 3,000,000 ka tawo, mibiya sa Ehipto. (Ex. 12:37, 38) Wa magdugay human sila makabiya, nausab ang hunahuna ni Paraon. Siya mimando sa iyang mga kasundalohan ug mangangabayo—ang labing gamhanang kasundalohan sa yuta niadtong panahona—sa pagdakop pag-usab sa iyang kanhing mga ulipon. Sa kasamtangan, gisugo ni Jehova si Moises nga dad-on ang mga Israelinhon ngadto sa usa ka hiktin nga dapit taliwala sa Pulang Dagat ug sa kabungtoran, nga gitawag ug Pihahirot, usa ka dapit nga daw wala na silay kaikyasan.—Ex. 14:1-9.

Si Paraon nagtuo nga ang mga Israelinhon natanggong, ug nanukad na ang iyang kasundalohan aron sa pag-atake. Apan dili makaduol ang mga Ehiptohanon kay si Jehova nagpatunghag usa ka haligi nga panganod ug usa ka haligi nga kalayo taliwala kanila ug sa mga Israelinhon. Dayon gitunga sa  Diyos ang Pulang Dagat, nga nagpatunghag agianan sa salog sa dagat ug ang tubig nahimong paril sa masigkakilid nga lagmit kapin sa 15 metros ang gihabogon. Ang Israel misugod pagtaak sa dagat nga mimala. Sa wala madugay ang mga Ehiptohanon nakaabot sa baybayon, nga nagtan-aw sa mga Israelinhon nga nagpaingon sa pikas nga bahin.—Ex. 13:21; 14:10-22.

Ang usa ka lider nga mainampingong maghunahuna sa maong kahimtang lagmit mohunong na sa paggukod—apan dili ingon niana ang gibuhat ni Paraon. Kay masaligon kaayo sa kaugalingon, siya mimando sa iyang mga karo ug mangangabayo sa pagtaak sa dagat. Nagpadayon paggukod ang mga Ehiptohanon. Apan sa wala pa sila makaabot sa mga Israelinhon, sila nahunong. Dili na makadagan ang ilang mga karo kay gipanangtang ni Jehova ang mga ligid niini!—Ex. 14:23-25; 15:9.

Samtang nagkalisod ang mga Ehiptohanon sa pagpadagan sa ilang nangagubang mga karo, ang tibuok Israel nakaabot na sa sidlakang baybayon. Dayon gituy-od ni Moises ang iyang kamot ibabaw sa Pulang Dagat. Niadtong tungora, gibungkag ni Jehova ang mga haligi nga tubig. Ang dagkong bul-og sa katubigan mitabon kang Paraon ug sa iyang mga kasundalohan, nga naglumos kanila. Walay nabuhi sa mga kaaway. Gawasnon na ang Israel!—Ex. 14:26-28; Sal. 136:13-15.

Kining hitaboa nakapalisang sa mga nasod sa palibot sulod sa taas nga panahon. (Ex. 15:14-16) Paglabay sa kuwarenta ka tuig, si Rahab nga taga-Jerico misulti sa duha ka Israelinhong lalaki: “Gibati namo ang kalisang kaninyo, . . . kay among nadungog kon giunsa pagpamala ni Jehova ang tubig sa Pulang Dagat gikan sa inyong atubangan sa dihang kamo migula sa Ehipto.” (Jos. 2:9, 10) Bisan kadtong paganong mga nasod wala makalimot kon giunsa pagluwas ni Jehova ang iyang katawhan. Tin-aw, ang Israel aduna gayoy mas daghang rason nga dili gayod malimot sa Diyos.

‘Nanalipod Kanila Ingon sa Tawotawo sa Iyang Mata’

Human makalabang sa Pulang Dagat, ang Israel misulod sa Desyerto sa Sinai, usa ka “dako ug makalilisang nga kamingawan.” Sa dihang sila milatas nianang “uhaw nga yuta nga walay tubig”—ug walay pagkaon—sila giatiman ni Jehova. Si Moises nahinumdom: “Nakaplagan [ni Jehova ang Israel] sa yuta sa kamingawan, ug sa usa ka haw-ang,  nagdaguhong nga desyerto. Siya naglibot kaniya, sa pag-atiman kaniya, aron panalipdan siya ingon sa tawotawo sa iyang mata.” (Deut. 8:15; 32:10) Sa unsang paagi sila giatiman sa Diyos?

Si Jehova naghatag kanila ug ‘tinapay gikan sa langit,’ nga gitawag ug mana, nga milagrosong mitungha “ibabaw sa nawong sa kamingawan.” (Ex. 16:4, 14, 15, 35) Nagpagula usab si Jehova ug tubig “gikan sa bato nga santik.” Tungod sa panalangin sa Diyos, wala madunot ang ilang mga besti, ni manghubag ang ilang tiil sulod sa 40 ka tuig nga ilang gigugol sa kamingawan. (Deut. 8:4) Unsay gidahom ni Jehova kanila aron sa pagpakita nga sila mapasalamaton? Si Moises miingon sa Israel: “Magmatngon ka lamang ug mag-amping sa imong kalag, aron dili ka mahikalimot sa mga butang nga nakita sa imong mga mata ug aron kini dili mahimulag sa imong kasingkasing sa tanang adlaw sa imong kinabuhi.” (Deut. 4:9) Kon ang mga Israelinhon mapasalamatong nahinumdom sa mga buhat sa pagluwas ni Jehova, sila dili gayod mohunong sa pag-alagad kaniya ug maningkamot sa pagsunod sa iyang mga sugo. Unsay himoon sa Israel?

Ang Paghikalimot Moresulta sa Pagkaingrato

Si Moises mipahayag: “Sa Bato nga nagpahimugso kanimo, ikaw nahikalimot, ug ikaw nagwagtang sa Diyos gikan sa imong panumdoman.” (Deut. 32:18) Ang mga buhat ni Jehova sa Pulang Dagat, ang iyang mga tagana aron mabuhi ang nasod sa kamingawan, ug ang tanang maayong mga butang nga gibuhat ni Jehova wala na panumbalinga o nakalimtan na nila sa ulahi. Nahimong rebelyoso ang mga Israelinhon.

Usa ka higayon niana gitamay sa mga Israelinhon si Moises kay nagtuo sila nga wala nay makuhang tubig. (Num. 20:2-5) Maylabot sa mana nga nakatabang kanila nga padayong mabuhi, sila mireklamo: “Ang among kalag giluod na niining dulumtanang tinapay.” (Num. 21:5) Ilang gikuwestiyon ang paghukom sa Diyos ug gisalikway si Moises ingong lider, nga nag-ingon: “Maayo pa unta ug kita namatay sa yuta sa Ehipto, o namatay kita niining kamingawan! . . . Magtudlo kita ug usa ka pangulo, ug mamalik kita sa Ehipto!”—Num. 14:2-4.

Unsay gibati ni Jehova sa dihang wala magmasinugtanon ang mga Israelinhon? Sa paghinumdom sa maong mga hitabo, ang usa ka salmista sa ulahi misulat: “Pagkasubsob ang pagsukol nila batok kaniya didto sa kamingawan, ilang gipasakitan siya didto sa desyerto! Ug sublisubli nga ilang gisulayan ang Diyos, ug ilang gipasakitan bisan ang Balaang Usa sa Israel. Wala sila mahinumdom sa iyang kamot, sa adlaw nga gitubos niya sila gikan sa kaaway, kon giunsa niya pagpakita sa iyang mga ilhanan didto sa Ehipto.” (Sal. 78:40-43) Oo, nasakitan pag-ayo si Jehova sa paghikalimot sa Israel kaniya.

Duha ka Lalaki nga Wala Makalimot

Hinunoa, dihay mga Israelinhon nga wala makalimot kang Jehova. Ang duha niini mao si Josue ug  Caleb. Apil sila sa 12 ka espiya nga gipadala gikan sa Kades-barnea aron sa pagsusi sa Yutang Saad. Negatibo ang taho sa napulo, apan si Josue ug Caleb miingon sa katawhan: “Ang yuta nga among gilatas aron mangespiya niini maoy maayo gayod kaayo nga yuta. Kon si Jehova nakakaplag ug kahimuot kanato, nan siya magpasulod gayod kanato niining yutaa ug maghatag niini kanato, usa ka yuta nga nagaagay sa gatas ug dugos. Ayaw lamang kamo pagsukol batok kang Jehova.” Sa dihang nadungog sa mga tawo kadtong mga pulonga, sila nagsabot nga batoon si Josue ug Caleb. Apan silang duha lig-ong mibarog nga misalig kang Jehova.—Num. 14:6-10.

Paglabay sa katuigan, si Caleb miingon kang Josue: “Si Moises nga alagad ni Jehova nagpadala kanako gikan sa Kades-barnea aron mangespiya sa yuta, ug ako mibalik nga nagtaho kaniya sumala sa diha sa akong kasingkasing. Ug ang akong mga igsoon nga mitungas uban kanako nagpatunaw sa kasingkasing sa katawhan; apan bahin kanako, ako bug-os nga nagsunod kang Jehova nga akong Diyos.” (Jos. 14:6-8) Uban ang pagsalig sa Diyos, si Caleb ug Josue nakalahutay sa lainlaing kalisdanan. Sila determinado gayod sa paghinumdom kang Jehova sa tanang adlaw sa ilang kinabuhi.

Nagpakita usab ug pagkamapasalamaton si Caleb ug Josue, nga nag-ila nga si Jehova magtuman sa iyang saad sa pagdala sa iyang katawhan ngadto sa usa ka tabunok nga yuta. Oo, utang sa mga Israelinhon ang ilang kinabuhi ngadto kaniya. Si Josue misulat: “Gihatag ni Jehova sa Israel ang tanang yuta nga iyang gipanumpa nga ihatag sa ilang mga katigulangan . . . Walay saad nga napakyas sa tanang maayong saad nga gisaad ni Jehova ngadto sa balay sa Israel; kining tanan natuman.” (Jos. 21:43, 45) Sa unsang paagi atong ikapakita karon ang pagkamapasalamaton sama kang Caleb ug Josue?

Magmapasalamaton

Usa ka tawong mahinadlokon-sa-Diyos ang nangutana: “Unsay akong igabayad kang Jehova tungod sa tanan niyang mga kaayohan kanako?” (Sal. 116:12) Dako gayod ang atong utang sa Diyos tungod sa iyang materyal nga mga panalangin, espirituwal nga giya, ug sa iyang gitagana alang sa umaabot nga kaluwasan nga bisan pag walay kataposan kitang magpasalamat kang Jehova, dili pa kana igo nga makabayad kaniya. Sa pagkatinuod, dili gayod kita makabayad kang Jehova. Apan mahimo natong ikapakita ang pagkamapasalamaton.

Nakatabang ba kanimo ang tambag ni Jehova sa paglikay sa mga problema? Ang kamatuoran ba nga siya nagapasaylo nakatabang kanimo sa pagbaton pag-usab ug hinlong tanlag? Kita makatagamtam ug  dumalayong mga kaayohan tungod sa mga buhat sa Diyos, mao nga kinahanglan nato siyang pasalamatan hangtod sa kahangtoran. Usa ka 14-anyos nga dalagita nga ginganlang Sandra ang nag-atubang ug seryosong mga problema apan siya nakalahutay tungod sa tabang ni Jehova. Siya miingon: “Ako nag-ampo kang Jehova alang sa tabang, ug nakadayeg gyod ako sa iyang paagi sa pagtabang kanako. Karon nahibalo na ko kon nganong ang akong amahan pirmeng maghisgot kanako bahin sa Proverbio 3:5, 6: ‘Salig kang Jehova sa bug-os mong kasingkasing ug ayaw pagsalig sa kaugalingon mong pagsabot. Sa tanan mong mga dalan tagda siya, ug siya magatul-id sa imong mga alagianan.’ Segurado ako nga maingon nga si Jehova nagatabang kanako hangtod karon, siya padayong motabang kanako.”

Ipakita nga Ikaw Nahinumdom Kang Jehova Pinaagi sa Paglahutay

Ang Bibliya naghisgot ug laing hiyas nga nalangkit sa paghinumdom kang Jehova: “Ipatapos sa pagkamainantoson ang buluhaton niini, aron nga kamo mahimong bug-os ug maayo sa tanang bahin, nga dili makulangan sa bisan unsa.” (Sant. 1:4) Unsay nalangkit sa pagkahimong “bug-os ug maayo sa tanang bahin”? Nalangkit niana ang pag-ugmad sa mga hiyas nga motabang kanato sa pag-atubang sa mga pagsulay uban ang pagsalig kang Jehova ug determinasyon nga molahutay, nga dili moundang. Ang maong matang sa paglahutay magdalag dakong katagbawan human sa mga pagsulay. Ang mga pagsulay matapos ra.—1 Cor. 10:13.

Usa ka dugay nang alagad ni Jehova nga grabeng nasakit nagsaysay kon unsay nakatabang kaniya sa paglahutay: “Akong ginahunahuna ang kabubut-on ni Jehova, dili ang akoa. Ang integridad nagpasabot ug pagsentro sa akong pagtagad sa katuyoan sa Diyos, dili sa akong mga tinguha. Sa dihang makasinatig mga problema, dili ako moingon, ‘Nganong ako pa man, Jehova?’ Basta nagpadayon lang ko sa pag-alagad kaniya ug wala gayod mobiya kaniya bisan pag motungha ang mga problema.”

Karon ang matuod nga mga Kristohanon nagasimba kang Jehova “uban sa espiritu ug sa kamatuoran.” (Juan 4:23, 24) Ingong usa ka grupo, sila dili gayod mahikalimot sa Diyos, dili sama sa gihimo sa nasod sa Israel. Apan ang pagkahimong bahin sa kongregasyon dili garantiya nga kita magmatinumanon sa Diyos. Sama kang Caleb ug Josue, ang matag usa kanato angayng magpakitag pagkamapasalamaton ug pagkamalahutayon diha sa pag-alagad kang Jehova. Aduna kitay maayong rason sa pagbuhat niana, kay si Jehova padayong nagagiya ug nagaatiman sa matag usa kanato niining malisod nga panahon sa kataposan.

Susama sa handomanan nga mga bato nga gipatindog ni Josue, ang talaan sa mga buhat sa pagluwas sa Diyos nagpasalig kanato nga dili gayod niya biyaan ang iyang katawhan. Busa hinaot nga ikaw usab mobati sama sa salmista nga misulat: “Pagahinumdoman ko ang mga binuhatan ni Jah; kay hinumdoman ko ang imong kahibulongang buhat sa dugay na kanhi. Ug palandongon ko gayod ang tanan mong kalihokan, ug ang imong mga pakiglabot akong hatagag pagtagad.”—Sal. 77:11, 12.

[Hulagway sa panid 7]

Ang tibuok nasod kinahanglang molatas sa “uhaw nga yuta”

[Credit Line]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[Hulagway sa panid 8]

Samtang nagkampo ang Israel sa Kades-barnea, ang mga espiya gipadala ngadto sa Yutang Saad

[Credit Line]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[Hulagway sa panid 9]

Human sa daghang katuigan sa kamingawan, ang mga Israelinhon angayng magmapasalamaton tungod sa tabunok nga Yutang Saad

[Credit Line]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[Hulagway sa panid 10]

Ang pagsentro sa atong pagtagad sa katuyoan ni Jehova makatabang kanato sa paglahutay sa bisan unsang pagsulay