Ang Kalalangan Nagpadayag sa Kaalam ni Jehova
Ang Kalalangan Nagpadayag sa Kaalam ni Jehova
“Ang iyang dili-makita nga mga hiyas . . . maila pinaagi sa mga butang nga gihimo.”—ROMA 1:20.
1. Unsay epekto sa kaalam sa kalibotan diha sa daghang tawo karon?
DAGHAN karon ang wala makasabot sa tinuod nga kahulogan sa pulong “kaalam.” Ang uban moingon nga ang usa ka tawo maalamon kon daghan siyag kahibalo. Ugaling lang, ang giisip nga mga tawong maalamon sa kalibotan dili makahatag ug kasaligang giya bahin sa tinuod nga katuyoan sa kinabuhi. Hinunoa, ang mga tawong naimpluwensiyahan sa mga maalamon sa kalibotan “gituyatuya sa mga balod ug gidala ngadto-nganhi sa matag hangin sa pagtulon-an.”—Efe. 4:14.
2, 3. (a) Nganong si Jehova mao ang “bugtong maalamon”? (b) Sa unsang paagi ang kaalam gikan sa Diyos lahi sa kaalam sa kalibotan?
2 Pagkalahi sa mga tawong nakabaton ug tinuod nga kaalam, nga ang Tinubdan niini mao si Jehova nga Diyos! Ang Bibliya nagsugid kanato nga si Jehova mao ang “bugtong maalamon.” (Roma 16:27) Nahibalo siya sa tanang butang nga nalalang, apil ang paagi sa pagbuhat ug ang kasaysayan niini. Ang mga balaod sa kinaiyahan—nga gituki sa mga tawo—tanan gihimo ni Jehova. Busa siya dili mahibulong sa mga imbensiyon sa tawo, ug dili mainteres sa gitawag ug hataas nga panghunahuna sa tawhanong pilosopiya o sa kaalam sa kalibotan. “Ang kaalam niining kalibotana kabuangan para sa Diyos.”—1 Cor. 3:19.
3 Ang Bibliya nag-ingon nga si Jehova “magahatag ug kaalam” sa iyang mga alagad. (Prov. 2:6) Lahi sa tawhanong mga pilosopiya, ang kaalam gikan sa Diyos tin-aw. Kini nagpasiugda sa maayong panghukom ug gibase sa tukmang kahibalo ug pagsabot. (Basaha ang Santiago 3:17.) Si apostol Pablo nahibulong gayod sa kaalam ni Jehova. Siya misulat: “Oh pagkalawom sa bahandi ug sa kaalam ug sa kahibalo sa Diyos! Pagkadili-matukib sa iyang mga paghukom ug pagkadili-masubay sa iyang mga dalan!” (Roma 11:33) Tungod kay si Jehova labing maalamon, makasalig kita nga ang iyang mga balaod mogiya kanato sa labing maayong pagkinabuhi. Kon buot hunahunaon, si Jehova labaw nga nahibalo kon unsay atong gikinahanglan aron kita magmalipayon.—Prov. 3:5, 6.
Si Jesus—“Batid nga Magbubuhat”
4. Unsay usa ka paagi nga dayag ang kaalam ni Jehova?
4 Ang kaalam ni Jehova ug ang uban pa sa iyang di-hitupngang mga hiyas madayag diha sa mga butang nga iyang gilalang. (Basaha ang Roma 1:20.) Gikan sa kinadak-an ngadto sa kinagamyan, ang mga buhat ni Jehova nagpadayag sa iyang mga hiyas. Bisan diin kita motan-aw—sa kalangitan o sa yuta nga atong gitumban—makakita kitag daghang ebidensiya bahin sa labing maalamon ug mahigugmaong Maglalalang. Daghan ang atong makat-onan bahin kaniya kon atong susihon ang iyang mga gilalang.—Sal. 19:1; Isa. 40:26.
5, 6. (a) Gawas kang Jehova, kinsa pay nalangkit sa pagpanglalang? (b) Unsay atong hisgotan, ug ngano?
5 Si Jehova wala mag-inusara sa dihang iyang ‘gilalang ang mga langit ug ang yuta.’ (Gen. 1:1) Ang Bibliya nagpadayag nga sa wala pa lalanga ang pisikal nga mga butang, iyang gilalang ang usa ka espiritung persona nga pinaagi kaniya iyang gibuhat ang “tanang ubang butang.” Ang maong espiritung linalang mao ang bugtong Anak sa Diyos—“ang panganay sa tanang kalalangan”—nga sa ulahi nagkinabuhi sa yuta ingong tawo nga si Jesus. (Col. 1:15-17) Sama kang Jehova, si Jesus may kaalam. Sa pagkatinuod, sa Proverbio kapitulo 8 siya gipadayag ingong personipikasyon sa kaalam. Ang maong kapitulo sa Bibliya nagtawag usab kang Jesus ingong “batid nga magbubuhat” kauban sa Diyos.—Prov. 8:12, 22-31.
6 Busa, ang pisikal nga kalalangan nagpadayag sa kaalam ni Jehova ug sa iyang Batid nga Magbubuhat, si Jesus. Kini adunay bililhong mga leksiyon alang kanato. Atong hisgotan ang upat ka linalang nga gihubit sa Proverbio 30:24-28 ingong “sa kinaiyanhon maalamon.” a
Usa ka Leksiyon Bahin sa Pagkakugihan
7, 8. Unsang mga kasayoran bahin sa hulmigas ang nakapaikag kanimo?
7 Bisan ang giisip nga mga “kinagamyan sa yuta” may ikahatag nga leksiyon kanato kon atong susihon ang disenyo ug kalihokan niini. Pananglitan, tagda ang kinaiyanhong kaalam sa hulmigas.—Basaha ang Proverbio 30:24, 25.
8 Daghan kaayong hulmigas nga puliki sa trabaho sa ibabaw ug sa ilalom sa yuta. Ang mga hulmigas giorganisar ingong mga kolonya, ug sa kadaghanang kolonya makita ang tulo ka matang sa hulmigas: hara, laki, ug obrero. Ang matag grupo motabang aron itagana ang mga panginahanglan sa kolonya. Ang leaf-cutting nga hulmigas sa Amerika del Sur matawag nga batid nga hardinero. Kining gamayng insekto mogamit ug lainlaing paagi sa pag-abono, pagbalhin, ug pagpul-ong sa iyang mga hardin nga agup-op aron modaghan ang abot niini. Nadiskobrehan sa mga tigdukiduki nga kining batid nga “hardinero” magtrabaho segun sa gikinahanglang pagkaon sa kolonya. b
9, 10. Sa unsang paagi masundog nato ang pagkakugihan sa hulmigas?
9 May leksiyon kitang makat-onan gikan sa hulmigas. Nagtudlo kini kanato nga may maayong resulta ang pagkakugihan. Ang Bibliya nag-ingon: “Adtoa ang hulmigas, ikaw nga tapolan; tan-awa ang iyang mga dalan ug magmaalamon. Bisan kon kini walay komandante, opisyal o magmamando, kini nagaandam sa iyang pagkaon sa ting-init; kini nagtigom sa iyang taganang kalan-on sa ting-ani.” (Prov. 6:6-8) Si Jehova ug ang iyang Batid nga Magbubuhat, si Jesus, maoy kugihan. “Ang akong Amahan nagpadayon sa pagbuhat hangtod karon,” matod ni Jesus, “ug ako nagpadayon sa pagbuhat.”—Juan 5:17.
10 Ingong mga tigsundog sa Diyos ug ni Kristo, angay usab kitang magkugi. Bisan unsa pay atong asaynment sa organisasyon sa Diyos, kitang tanan angayng ‘magmapuliki diha sa buluhaton sa Ginoo.’ (1 Cor. 15:58) Busa maayong sundon nato ang tambag ni Pablo ngadto sa mga Kristohanon sa Roma: “Ayaw paglangaylangay sa inyong buluhaton. Magmainiton sa espiritu. Magpaulipon kang Jehova.” (Roma 12:11) Dili makawang ang atong paningkamot sa pagbuhat sa kabubut-on ni Jehova, kay ang Bibliya nagpasalig kanato: “Ang Diyos dili kay dili-matarong nga kalimtan ang inyong buhat ug ang gugma nga inyong gipakita alang sa iyang ngalan.”—Heb. 6:10.
Pagpanalipod sa Atong Relasyon sa Diyos
11. Hubita ang pipila ka kinaiya sa koneho sa kabatoan.
11 Ang koneho sa kabatoan maoy laing gamay nga linalang nga makatudlo kanatog hinungdanong mga leksiyon. (Basaha ang Proverbio 30:26.) Kini may mugbo, linginon nga mga dalunggan ug mugbong mga tiil. Kining gamay nga hayop nagpuyo sa kabatoan. Gigamit niini ang iyang hait nga panan-aw aron panalipdan ang iyang kaugalingon, ug motago kini sa mga buho ug lungag sa kabatoan kon adunay manunukob. Ang maong koneho mahilayo sa kapeligrohan kon magtapok pagpuyo kay kini makapanalipod kanila batok sa mga manunukob ug makapainit usab kanila sa tingtugnaw. c
12, 13. Unsang mga leksiyon ang atong makat-onan gikan sa koneho sa kabatoan?
12 Unsay atong makat-onan gikan sa koneho sa kabatoan? Una, matikdi nga kining hayopa dili magpasayasaya sa kaugalingon aron dili sayon atakehon. Hinunoa, kini naggamit sa iyang hait nga panan-aw aron makita ang mga manunukob bisag layo pa, ug kini magpaduol sa mga buho ug lungag nga ilang katagoan. Sa samang paagi, kinahanglang magmaigmat kita aron atong maila ang mga kapeligrohang nagpahipi sa kalibotan ni Satanas. Si apostol Pedro mitambag sa mga Kristohanon: “Hupti ninyo ang maayong panghunahuna, magmabinantayon. Ang inyong kaaway, ang Yawa, nagasuroysuroy sama sa usa ka leyon nga nagangulob, nga nagapangitag matukob.” (1 Ped. 5:8) Sa dinhi si Jesus sa yuta, siya nagpabiling mabinantayon, nga nagbantay batok sa tanang paningkamot ni Satanas sa pagbungkag sa Iyang integridad. (Mat. 4:1-11) Si Jesus maayong panig-ingnan sa iyang mga sumusunod!
13 Ang usa ka paagi nga magmabinantayon kita mao ang atong pagpahimulos sa espirituwal nga panalipod nga gihatag kanato ni Jehova. Dili gayod nato kalimtan ang pagtuon sa Pulong sa Diyos ug ang pagtambong sa Kristohanong mga tigom. (Luc. 4:4; Heb. 10:24, 25) Dugang pa, sama nga ang koneho sa kabatoan layo sa peligro kon sila magtapok pagpuyo, kita usab kinahanglang makig-uban kanunay sa atong mga igsoon sa pagtuo aron sa “pagdinasigay” sa usag usa. (Roma 1:12) Kon atong pahimuslan ang mga tagana ni Jehova sa pagpanalipod kanato, atong gipakita nga uyon kita sa salmistang si David, kinsa misulat: “Si Jehova mao ang akong dakong bato ug ang akong salipdanan ug ang akong Magtatagana ug kaikyasan. Ang akong Diyos mao ang akong bato. Modangop ako kaniya.”—Sal. 18:2.
Paglahutay Bisan Pag Supakon
14. Bisag dili makapahingangha ang usa ka buok dulon, unsay ikasulti bahin sa duot sa dulon?
14 Makakat-on usab kitag leksiyon gikan sa dulon. Ang usa ka buok dulon, nga may gitas-ong mga duha lang ka pulgada, dili tingali makapahingangha, apan ang duot sa mga dulon makapahingangha gayod. (Basaha ang Proverbio 30:27.) Tungod kay kusog mokaon, ang umahan nga anihonon maupaw dayon sa usa lang ka pamilok kon hugpaan sa duot sa mga dulon. Ang tingog sa nagsingabot nga duot sa mga insekto, lakip na ang dulon, gitandi sa Bibliya sa dahunog sa mga karwahe ug sa pagpitipiti sa kalayo sa gisunog nga dagami. (Joel 2:3, 5) Ang mga tawo magdaob aron ang uma dili hugpaan sa mga dulon, apan sagad dili kini mosaler. Ngano man? Ang lawas sa nasunog nga mga dulon makapalong sa kalayo busa ang nahibilin sa duot sa mga dulon magpadayon sa pagpangaon. Bisag walay hari o lider, ang duot sa dulon nahisamag kasundalohan nga organisado kaayo, nga makabuntog sa bisan unsang babag. d—Joel 2:25.
15, 16. Sa unsang paagi ang mga magmamantala sa Gingharian karon nahisamag duot sa dulon?
15 Ang kalihokan sa mga alagad ni Jehova gitandi sa manalagnang si Joel ngadto sa kalihokan sa mga dulon. Siya misulat: “Modagan sila sama sa mga tawo nga gamhanan. Mokatkat sila sa paril sama sa mga tawo nga manggugubat. Ug ang tagsatagsa kanila molakaw diha sa kaugalingon niyang mga dalan, ug sila dili mosimang sa ilang mga alagianan. Ug sila dili magtinuloray. Sama sa usa ka tawo nga lig-on ug lawas diha sa iyang dalan, sila mopadayon sa paglakaw; ug bisan pag ang pipila mapukan taliwala sa mga udyong, ang uban dili mosimang.”—Joel 2:7, 8.
16 Maayo gayong pagkahubit niining tagnaa ang mga magmamantala sa Gingharian sa Diyos karon! Walay “paril” sa pagsupak ang nakapugong sa ilang pagsangyaw. Hinunoa, sila nagsundog kang Jesus, kinsa milahutay sa pagbuhat sa kabubut-on sa Diyos bisan pag siya gitamay sa daghan. (Isa. 53:3) Tinuod, ang ubang Kristohanon ‘napukan taliwala sa mga udyong’ kay gipatay tungod sa ilang pagtuo. Bisan pa niana, ang buluhatong pagsangyaw nagpadayon ug ang mga magmamantala sa Gingharian nagkadaghan. Gani, tungod sa paglutos kasagaran ang maayong balita nasabwag ngadto sa mga tawo nga dili unta makadungog sa mensahe sa Gingharian. (Buh. 8:1, 4) Ikaw ba malahutayon sa imong ministeryo sama sa dulon—bisan pa sa pagkadili-matinagdanon sa mga tawo ug sa pagsupak?—Heb. 10:39.
“Hawiri ang Maayo”
17. Nganong ang mga tiil sa tiki motapot sa hamis nga bungbong ug kisame?
17 Ang gamay kaayong tiki maorag dili apektado sa grabidad. (Basaha ang Proverbio 30:28.) Sa pagkamatuod, ang mga siyentipiko nahingangha sa katakos niining gamayng linalang sa pagdagandagan sa bungbong ug pagtaboktabok sa kisame nga dili matagak. Nganong mahimo man kini sa tiki? Dili tungod kay ang mga tiil niini dunay pangsuyop o papilit. Hinunoa, ang matag tudlo sa tiil bugdo-bugdo nga dunay gatosan ka nagsiwil nga mga buhokbuhok. Sa laing bahin, ang matag buhokbuhok dunay gatosan ka filament o mga hilohilo nga ang tumoy niini pormag platito. Kining maong mga hilohilo makadaog sa lawas sa tiki—bisan pag balit-ad kini nga motadlas sa bildo! Kay naikag sa katakos sa tiki, ang mga tigdukiduki nag-ingon nga ang artipisyal nga mga materyales nga nagsundog sa tiil sa tiki magamit ingong kusgang papilit. e
18. Sa unsang paagi makaseguro kita nga kanunay kitang ‘manghawid sa maayo’?
18 Unsang leksiyon ang atong makat-onan gikan sa tiki? Ang Bibliya nagtambag kanato: “Kasilagi ang daotan, hawiri ang maayo.” (Roma 12:9) Tungod sa daotang mga impluwensiya nga kaylap sa kalibotan ni Satanas, malisdan kita sa pagsunod sa mga prinsipyo sa Diyos. Pananglitan, ang pagpakig-uban sa mga tawong wala magsunod sa mga balaod sa Diyos—sa eskuylahan o sa trabahoan o pinaagig kuwestiyonableng kalingawan—makaapektar sa atong determinasyon sa pagbuhat kon unsay matarong. Ayawg itugot nga mahitabo kana kanimo! Ang Pulong sa Diyos nagpasidaan: “Ayaw pagpakamaalamon sa kaugalingon mong mga mata.” (Prov. 3:7) Hinunoa, sunda ang maalamong tambag ni Moises ngadto sa katawhan sa Diyos sa karaang panahon: “Kahadloki si Jehova nga imong Diyos. Kaniya mag-alagad ka, ug kaniya mounong ka.” (Deut. 10:20) Pinaagi sa pag-unong kang Jehova, atong masundog si Jesus, nga maoy gipunting niining mga pulonga: “Gihigugma mo ang pagkamatarong, ug gidumtan mo ang pagkamalapason.”—Heb. 1:9.
Mga Leksiyon Gikan sa Kalalangan
19. (a) Unsang mga hiyas ni Jehova ang imong maila diha sa kalalangan? (b) Sa unsang paagi ang kaalam sa Diyos makahatag kanatog kaayohan?
19 Ingon sa ato nang nahisgotan, ang mga hiyas ni Jehova dayag nga maila diha sa mga butang nga iyang gibuhat, ug ang iyang kalalangan nagtudlo usab ug bililhong mga leksiyon kanato. Kon ato pa gayong susihon ang mga buhat ni Jehova, kita mas mahingangha sa iyang kaalam. Ang pagpamalandong sa kaalam sa Diyos mopausbaw sa atong kalipay karon ug mopanalipod kanato sa umaabot. (Eccl. 7:12) Atong mapamatud-an nga tinuod ang pasalig sa Proverbio 3:13, 18, nga nag-ingon: “Malipayon ang tawo nga nakakaplag ug kaalam, ug ang tawo nga nakabaton ug katakos sa pag-ila. Kini maoy kahoy sa kinabuhi niadtong mga nagakupot niini, ug kadtong mga nagahawid niini pagatawgong malipayon.”
[Mga footnote]
a Ang mga batan-on ilabina tingali ganahang mosusi sa mga reperensiya diha sa ubang potnot ug unya mokomento kon unsay ilang nadukiduki sa dihang tun-an kining artikuloha sa kongregasyon.
b Alang sa dugang impormasyon bahin sa leaf-cutting nga hulmigas, tan-awa ang mga gula sa Pagmata! sa Marso 22, 1997, panid 31, ug sa Mayo 22, 2002, panid 31.
c Alang sa dugang impormasyon bahin sa koneho sa kabatoan, tan-awa ang Pagmata! sa Septiyembre 8, 1990, panid 15-16.
d Alang sa dugang impormasyon bahin sa dulon, tan-awa ang Pagmata! sa Abril 22, 1977, panid 15.
e Alang sa dugang impormasyon bahin sa tiki, tan-awa ang Pagmata! sa Abril 2008, panid 26.
Nahinumdom Ka Ba?
Unsang praktikal nga leksiyon ang atong makat-onan gikan sa . . .
• hulmigas?
• koneho sa kabatoan?
• dulon?
• tiki?
[Mga Pangutana sa Pagtuon]
[Hulagway sa panid 16]
Kugihan ka ba sama sa mga hulmigas?
[Mga hulagway sa panid 17]
Ang koneho sa kabatoan mapanalipdan tungod kay sila magtapok pagpuyo. Ikaw ba usab nakig-uban kanunay sa imong mga igsoon sa pagtuo aron ikaw mapanalipdan?
[Mga hulagway sa panid 18]
Sama sa mga dulon, ang Kristohanong mga ministro nagmalahutayon
[Hulagway sa panid 18]
Ingon nga ang tiki mohawid sa mga bungbong ug kisame, ang mga Kristohanon mohawid sa kon unsay maayo
[Credit Line]
Stockbyte/Getty Images