Mga Pangutana Gikan sa mga Magbabasa

Ang giingon sa Ezequiel 18:20 nga “ang anak dili magapas-an sa bisan unsa tungod sa kasaypanan sa amahan,” kasumpaki ba sa Exodo 20:5, nga nag-ingon nga si Jehova magapahamtang ug “silot nganha sa mga anak tungod sa kasaypanan sa mga amahan”?

Wala kini magkasumpaki. Ang usa ka teksto naghisgot sa tulubagon sa usa ka indibiduwal nga nakasala, ug ang lain nagpakita nga ang sala sa usa ka tawo mahimong makaapektar sa iyang mga kaliwat.

Sa konteksto sa Ezequiel kapitulo 18 gipasiugda ang tulubagon sa usa ka tawong nakasala. “Ang kalag nga makasala—kini mismo mamatay,” nag-ingon ang bersikulo 4. Komosta ang tawong ‘matarong ug nagbuhat sa hustisya ug sa pagkamatarong’? “Siya sa pagkamatuod mabuhi.” (Ezeq. 18:5, 9) Busa, kon ang usa anaa na sa hustong edad, siya pagahukman “sumala sa iyang mga dalan.”—Ezeq. 18:30.

Giilustrar kining prinsipyoha sa kahimtang sa usa ka Levihanon nga ginganlag Kore. Panahon sa panaw sa mga Israelinhon sa kamingawan, si Kore wala na makontento sa mga pribilehiyo nga gihatag kaniya. Sa paningkamot nga makuha ang katungdanan sa pagkasaserdote, si Kore ug ang uban pa mirebelde batok sa mga hawas ni Jehova nga si Moises ug Aaron. Tungod sa ilang mapangahasong pag-ilog sa maong katungdanan—usa ka pribilehiyo nga wala ihatag kanila—si Kore ug  ang miduyog kaniya sa pagrebelde gilaglag ni Jehova. (Num. 16:8-11, 31-33) Apan, ang mga anak ni Kore wala moapil sa pagrebelde. Wala sila papanubaga sa Diyos sa sala sa ilang amahan. Tungod sa ilang pagkamaunongon kang Jehova, naluwas ang ilang kinabuhi.—Num. 26:10, 11.

Apan komosta ang pasidaan sa Exodo 20:5, nga bahin sa Napulo ka Sugo? Sa makausa pa, tagda ang konteksto. Si Jehova naghimog pakigsaad sa Balaod uban sa nasod sa Israel. Human madungog ang mga kondisyon sa maong pakigsaad, ang mga Israelinhon miingon: “Andam kami sa pagbuhat sa tanan nga gisulti ni Jehova.” (Ex. 19:5-8) Sa ingon, ang tibuok nasod misulod sa usa ka linaing relasyon kang Jehova. Busa ang giingon sa Exodo 20:5 pangunang nagtumong sa tibuok nasod.

Sa dihang ang mga Israelinhon nagmatinumanon kang Jehova, ang nasod nakabatog kaayohan ug nakatagamtam ug daghang panalangin. (Lev. 26:3-8) Apan, sa dihang ang nasod sa Israel nagsalikway kang Jehova ug nagsimbag bakak nga mga diyos, siya wala magpanalangin ug magpanalipod kanila; ang nasod nakaagom ug kalamidad. (Maghu. 2:11-18) Tinuod nga dihay pipila nga naghupot sa ilang integridad ug nagtuman sa mga sugo sa Diyos bisan pag ang nasod nagsimba sa mga diyosdiyos. (1 Hari 19:14, 18) Hayan nga ang mga matinumanon nakasinatig kalisdanan tungod sa mga sala sa nasod, apan si Jehova nagpakitag mahigugmaong-kalulot kanila.

Sa dihang ang ngalan ni Jehova gitamay sa mga nasod tungod sa dayag kaayong paglapas sa mga Israelinhon sa iyang mga prinsipyo, gisilotan ni Jehova ang iyang katawhan pinaagi sa pagtugot nga mabihag sila sa Babilonya. Siyempre, naglakip kini sa pagsilot sa mga indibiduwal ug sa iyang katawhan ingong grupo. (Jer. 52:3-11, 27) Sa pagkatinuod, gipakita sa Bibliya nga dako kaayo ang sala sa nasod sa Israel nga tulo, upat, o lima pa ka kaliwatan ang naapektohan sa kasaypanan nga nahimo sa ilang mga amahan, sama gayod sa giingon sa Exodo 20:5.

Ang Pulong sa Diyos naghisgot usab sa mga pamilya nga naapektohan sa sayop nga binuhatan sa mga ginikanan. Ang hataas nga saserdoteng si Eli nakapasuko kang Jehova tungod kay wala niya tangtanga sa pagkasaserdote ang iyang “walay-silbi,” imoral nga mga anak. (1 Sam. 2:12-16, 22-25) Tungod kay labawng gipasidunggan ni Eli ang iyang mga anak kay kang Jehova, gimando sa Diyos nga kuhaon sa panimalay ni Eli ang pribilehiyo nga mag-alagad ingong hataas nga saserdote. Natuman kini sugod sa iyang apo sa tuhod nga si Abiatar. (1 Sam. 2:29-36; 1 Hari 2:27) Ang prinsipyo sa Exodo 20:5 giilustrar usab sa nahitabo kang Gehazi. Iyang gigamit sa sayop nga paagi ang iyang katungdanan ingong sulugoon ni Eliseo aron makakuhag materyal nga bentaha gikan sa naayo nga Siryanhong heneral nga si Naaman. Pinaagi kang Eliseo, si Jehova nagpahayag sa iyang paghukom nga nag-ingon: “Ang sanla ni Naaman motapot kanimo ug sa imong kaliwat hangtod sa panahong walay tino.” (2 Hari 5:20-27) Busa ang mga kaliwat ni Gehazi naapektohan sa iyang sala.

Ingong Maglalalang ug Maghahatag-ug-Kinabuhi, si Jehova aduna gayoy katungod sa pagpili kon unsa nga silot ang makataronganon ug nahiangay. Ang mga pananglitan nga gihisgotan nagpakita nga ang mga anak o mga kaliwat mahimong moani sa daotang epekto sa sala sa ilang katigulangan. Apan, si Jehova ‘magpatalinghog sa pagtuaw sa mga sinakit,’ ug ang mga tawo nga kinasingkasing nga moduol kaniya makabaton sa iyang pag-uyon ug makakaplag pa ganig kahupayan.—Job 34:28.

[Hulagway sa panid 29]

Si Kore ug ang miduyog kaniya sa pagrebelde gipapanubag sa ilang binuhatan