Isilsil sa Inyong mga Anak ang Gugma sa Pagbasa ug Pagtuon

ANG pagtudlo sa inyong mga anak sa pagbasa ug pagtuon maoy usa sa labing hinungdanong mga paagi nga mabatonan nila ang mas maayong kaugmaon. Ug makapalipay gayod kana! Ang pipila malipayng mahinumdom nga gibasahan sila sa ilang mga ginikanan sa bata pa sila. Ang pagbasa makalingaw, ug maayo ang mga resulta niini. Tinuod kini ilabina alang sa mga alagad sa Diyos, sanglit ang pagtuon sa Bibliya makatabang kanato sa pag-uswag sa espirituwal. Ang usa ka Kristohanong ginikanan miingon, “Ang mga butang nga among gipabilhan pag-ayo nalangkit sa pagbasa ug pagtuon.”

Ang maayong rutina sa pagtuon makatabang sa inyong mga anak nga maugmad ang suod nga relasyon sa Diyos. (Sal. 1:1-3, 6) Bisan tuod ang pagbasa dili kinahanglanon alang sa kaluwasan, ang Bibliya nagpakita nga makahatag kinig daghang espirituwal nga kaayohan. Pananglitan, ang Pinadayag 1:3 nag-ingon: “Malipayon siya nga nagabasa sa makusog ug kadtong nagapatalinghog sa mga pulong niini nga tagna.” Dugang pa, ang pagkonsentrar, nga usa ka hinungdanong bahin sa pagtuon, tin-awng gipakita diha sa tambag ni apostol Pablo kang Timoteo: “Palandonga kining mga butanga; hatagi kinig bug-os nga pagtagad.” Ngano? “Aron ang imong pag-uswag madayag.”—1 Tim. 4:15.

Siyempre, wala magpasabot nga kon ang usa makamaong mobasa ug magtuon makahatag na kinig kaayohan kaniya. Daghan nga nakabaton niini nga katakos ang wala maggamit niini; hinunoa, gigugol nila ang ilang panahon sa mga butang nga dili kaayo hinungdanon. Busa, sa unsang paagi masilsil sa mga ginikanan diha sa ilang mga anak ang tinguha nga makabatog mapuslanong kahibalo?

Inyong Gugma ug Panig-ingnan

Ang mga bata malingaw sa pagtuon kon gihimo kini sa mahigugmaong paagi. Ang Kristohanong magtiayon nga si Owen ug Claudia nahinumdom sa ilang duha ka anak: “Mahinamon silang magpaabot sa panahon sa pagtuon kay para nila espesyal kini—mobati silang luwas ug komportable. Sa maong kalihokan, ilang matagamtam ang mahigugmaong panag-ubanay.” Bisag ang mga bata matin-edyer na, diin daghang hagit ang mahimong motungha, ang mahigugmaong panag-ubanay panahon sa pagtuon sa pamilya makaimpluwensiya gihapon sa ilang tinamdan sa pagtuon. Sa pagkakaron, ang mga anak ni Owen ug Claudia mga payunir na ug nakabenepisyo gihapon sila sa gugma sa pagbasa ug pagtuon nga gisilsil diha kanila.

Dako usab ug ikatabang ang panig-ingnan. Kon kanunayng makita sa mga anak ang ilang ginikanan nga magbasa ug magtuon, lagmit isipon nila kana ingong bahin sa ilang kinabuhi. Apan ingong ginikanan, sa unsang paagi ka makapakitag maayong panig-ingnan kon nalisdan ka sa pagbuhat niana? Basin kinahanglan nimong usbon ang imong mga prioridad o tinamdan sa pagbasa. (Roma 2:21) Kon ang pagbasa maoy hinungdanong bahin sa imong adlaw-adlawng rutina, makaimpluwensiya gayod kini sa imong mga anak. Ang imong pagkamakugihon—ilabina sa pagbasa sa Bibliya, pagpangandam alang sa mga tigom, ug sa pagtuon sa pamilya—magpakita kanila nga hinungdanon ang maong mga kalihokan.

 Busa, gikinahanglan ang gugma ug panig-ingnan aron masilsil diha sa inyong mga anak ang tinguha sa pagbasa. Unsang praktikal nga mga lakang ang inyong himoon aron sa pagdasig kanila?

Pag-ugmad sa Gugma sa Pagbasa

Unsa ang pipila ka hinungdanong lakang aron masilsil diha sa inyong mga anak ang gugma sa pagbasa? Hatagi silag mga basahon bisag bata pa. Ang usa ka ansiyano kansang ginikanan nagsilsil diha kaniya sa gugma sa pagbasa misugyot: “Anara ang inyong mga anak sa pagdala-dalag libro. Nianang paagiha, ang mga libro mahimo nilang higala ug mahimong bahin sa ilang kinabuhi.” Busa daghang bata ang ganahang magdala-dala ug binase-sa-Bibliya nga mga basahon, sama sa Pagkakat-on Gikan sa Dakong Magtutudlo ug Akong Basahon sa mga Estorya sa Bibliya, bisag dili pa sila makamaong mobasa. Sa dihang basahan ninyo ang inyong mga anak sa maong mga publikasyon, dili lamang sila makakat-on sa pinulongan kondili sa “espirituwal nga mga butang” ug “espirituwal nga mga pulong” usab.—1 Cor. 2:13.

Basahi sila kanunay. Basahi ang inyong mga anak kada adlaw. Pinaagi niana, makakat-on sila sa hustong paagi sa paglitok ug maugmad nila ang hilig sa pagbasa. Importante usab ang inyong paagi sa pagbasa. Kon madasigon kang magbasa, sila mosundog kanimo. Basin ganig pabalik-balikon kag basa sa imong mga anak sa mao gihapong estorya. Kon mao, himoa kana! Sa ngadtongadto, mahimong mangita na silag laing estorya. Apan ayaw silag pugsa sa pagbasa uban nimo. Si Jesus naghatag ug panig-ingnan pinaagi sa pagtudlo sa iyang mga mamiminaw “kutob [lamang] sa maarangan nila sa pagpatalinghog.” (Mar. 4:33) Kon dili ninyo pugson ang inyong mga anak, maghinamhinam sila sa sunod higayon nga kamo magbasa, ug sa ingon anam-anam ninyong masilsil kanila ang gugma sa pagbasa.

Dasiga sila nga iestorya ang inyong nabasa, ug hisgoti ninyo kana. Ikaw malipay kay sa dili madugay ang imong gagmayng mga anak makaila, makalitok, ug makasabot sa kahulogan sa daghang pulong. Ang paghisgot sa inyong nabasa makatabang gayod sa ilang pag-uswag. Ang pagpakigsulti sa mga bata motabang kanila nga “makakat-on sa mga pulong nga kinahanglan nilang mailhan ug masabtan sa dihang magbasa na sila,” miingon ang libro nga naghisgot kon sa unsang paagi matabangan ang mga bata nga mahimong maayong magbabasa. Ang maong basahon nag-ingon usab nga ang linghod nga pangisip sa mga bata naningkamot sa pagkat-on sa pagbasa ug pagsulat, busa gikinahanglan gayod ang kanunayng pagpakigsulti kanila.

Awhaga ang inyong mga anak nga basahan kamo, ug dasiga sila sa pagpangutana. Mahimong mopatungha usab kamog mga pangutana ug mohatag ug posibleng mga tubag. Nianang paagiha, makat-onan sa mga bata nga ang mga basahon maoy tinubdan sa impormasyon ug dunay kahulogan ang mga pulong nga ilang nabasa. Ilabinang makatabang kini kon ang inyong gibasa gipasukad sa Pulong sa Diyos, ang labing mapuslanong basahon.—Heb. 4:12.

Apan, ayaw kalimti nga dili sayon ang pagbasa. Nagkinahanglag panahon ug pagbansay aron mahimong hanas niini. a Busa, hatagi sila kanunay ug komendasyon. Kon buhaton ninyo kana, maugmad ang ilang gugma sa pagbasa.

Mapuslanon ug Makalingaw ang Pagbasa

Sa dihang tudloan ninyo ang inyong mga anak kon unsaon pagtuon, mahimong mapuslanon ang iyang pagbasa. Ang pagtuon naglangkit ug pagkat-on sa mga impormasyon ug pagsabot sa kalabotan niini sa usag usa. Nagkinahanglan kinig katakos sa pag-organisar, paghinumdom, ug paggamit sa impormasyon. Sa dihang ang bata makamao nang magtuon ug makasabot na sa pagkabililhon niana, kini mahimong mapuslanon ug makalingaw.—Eccl. 10:10.

Tudloi sila kon sa unsang paagi himoon ang pagtuon. Ang Pamilyahanong Pagsimba, paghisgot sa teksto adlaw-adlaw, ug uban pang kalihokan nga sama niana maghatag ug maayong kahigayonan sa pagtudlo sa mga bata kon sa unsang paagi himoon ang pagtuon. Ang paglingkod nga dili  magluhag ug ang pagsentro sa ilang atensiyon sa usa ka ulohan sulod sa mugbong panahon magtudlo kanila sa pagkonsentrar, nga gikinahanglan sa pagkat-on. Dugang pa, mahimong dasigon nimo ang imong anak sa pagsulti kon unsay kalabotan sa bag-o pa niyang nakat-onan ug sa iya nang nahibaloan. Kini magtudlo kaniya sa paghimog mga pagtandi. Mahimo usab nimong dasigon ang imong anak sa pagsumaryo sa iyang nabasa diha sa iyang kaugalingong pulong. Kini motabang kaniya sa pagsabot sa kahulogan sa iyang nabasa ug sa paghinumdom niana. Ang pagrepaso, o pagsubli sa yawing mga punto sa artikulo, maoy laing tabang sa paghinumdom nga imong ikatudlo kanila. Bisan ang mga bata pwedeng tudloan sa paghimog mugbong nota panahon sa pagtuon o sa mga tigom sa kongregasyon. Makatabang gayod kana kanila sa pagsentro sa ilang atensiyon! Kining simple nga mga paagi makapahimo sa pagtuon nga makalingaw ug mapuslanon para kaninyo ug sa inyong mga anak.

Pangitag paagi nga ganahang motuon ang mga bata. Ang hayahay, hayag, hilom, ug komportableng dapit makatabang kanila sa pagkonsentrar. Siyempre, importante kaayo ang tinamdan sa mga ginikanan sa pagtuon. “Kinahanglan nga duna kay regular nga eskedyul sa pagbasa ug pagtuon,” miingon ang usa ka inahan. “Makatabang kini sa inyong mga anak nga mahimong organisado. Mahibalo sila kon unsay angayng humanon sulod sa usa ka yugto sa panahon.” Daghang ginikanan ang dili motugot sa ilang mga anak sa pagbuhat ug laing butang panahon sa pagtuon. Matod pa sa usa ka magsusulat, dako kanag ikatabang sa pagtudlo sa mga anak ug maayong rutina sa pagtuon.

Ipasiugda ang kahinungdanon sa pagtuon. Sa kataposan, tabangi ang inyong mga anak nga makita ang praktikal nga mga kaayohan sa pagtuon. Ang pagpadapat sa ilang nakat-onan magpasiugda sa tinuod nga katuyoan sa pagtuon. Usa ka batan-ong brader miingon: “Kon dili nako makita ang praktikal nga kaayohan sa akong gitun-an, pugson nako ang akong kaugalingon nga tun-an kana. Apan kon akong mapadapat ang maong impormasyon, maningkamot ko nga masabtan kana.” Sa dihang isipon sa mga batan-on ang pagtuon ingong paagi sa pagkab-ot ug usa ka tumong, hatagan nila kanag bug-os nga pagtagad. Dayon, maugmad nila ang ilang gugma sa pagtuon, sama sa ilang gugma sa pagbasa.

Ang Labing Maayong Ganti

Daghan kaayo ang mga benepisyo kon inyong isilsil ang gugma sa pagbasa diha sa inyong mga anak. Ang kalamposan sa tunghaan, sa trabahoan, sa ilang relasyon sa uban, sa pagsabot sa kalibotan nga atong gipuy-an, ug sa pagpalig-on sa gugma tali sa ginikanan ug anak maoy pipila lamang sa mga benepisyo, gawas pa sa dakong katagbawan nga atong mabatonan gikan sa pagbasa ug pagtuon.

Labaw sa tanan, ang gugma sa pagtuon makatabang sa inyong mga anak nga mahimong mahunahunaon sa espirituwal nga mga butang. Ang gugma sa pagtuon mao ang yawi nga magbukas sa ilang hunahuna ug kasingkasing aron masabtan “ang gilapdon ug gitas-on ug gihabogon ug giladmon” sa kamatuoran sa Bibliya. (Efe. 3:18) Siyempre, daghag ikatudlo ang Kristohanong mga ginikanan sa ilang mga anak. Samtang ang mga ginikanan maghatag ug panahon ug atensiyon sa ilang mga anak ug maghimo sa ilang maarangan sa paghatag kanilag maayong pundasyon sa kinabuhi, sila nanghinaot nga sa ngadtongadto ang ilang mga anak mahimong mga magsisimba ni Jehova. Ang pagtudlo sa inyong mga anak ug maayong rutina sa pagtuon motabang kanila sa paghupot ug maayong relasyon sa Diyos. Nan, pag-ampo nga panalanginan ni Jehova ang inyong mga paningkamot nga maugmad sa inyong mga anak ang gugma sa pagbasa ug pagtuon.—Prov. 22:6.

[Footnote]

 [Kahon/Mga hulagway sa panid 26]

Pagbasa . . .

• Hatagi silag mga basahon

• Basahi sila

• Dasiga sila nga iestorya ang inyong nabasa

• Hisgoti ang inyong nabasa

• Awhaga ang inyong mga anak nga basahan kamo

• Dasiga ang inyong mga anak sa pagpangutana

Pagtuon . . .

• Magpakitag maayong panig-ingnan ingong ginikanan

• Bansaya ang inyong mga anak sa . . .

○ pagkonsentrar

○ pagtandi

○ pagsumaryo

○ pagrepaso

○ pagnota

• Pangitag paagi nga ganahang motuon ang mga bata

• Ipasiugda ang kahinungdanon sa pagtuon