“Kinsa bay Nakasabot sa Hunahuna ni Jehova?”
“Kinsa bay Nakasabot sa Hunahuna ni Jehova?”
“‘Kinsa bay nakasabot sa hunahuna ni Jehova, aron iyang matudloan siya?’ Apan nabatonan nato ang panghunahuna ni Kristo.”—1 COR. 2:16.
1, 2. (a) Sa unsa sagad malisdan ang mga tawo? (b) Unsay angay natong hinumdoman bahin sa atong panghunahuna ug nianang iya ni Jehova?
NALISDAN ka ba sa pagsabot sa panghunahuna sa uban? Tingali bag-o ka pang naminyo, ug imong gibati nga dili gyod nimo masabtan ang panghunahuna sa imong kapikas. Sa pagkatinuod, ang mga lalaki ug babaye managlahi ug paagi sa paghunahuna ug pagsulti. Gani, diha sa pipila ka kultura, lahi ang diyalekto nga gigamit sa mga lalaki ug lahi usab sa mga babaye! Dugang pa, ang kalainan sa kultura ug pinulongan mahimong moresulta sa lainlaing paagi sa paghunahuna ug paggawi. Apan, kon mas masinati nimo ang usa ka tawo, mas masabtan nimo ang iyang panghunahuna.
2 Busa, dili ikatingala nga ang atong panghunahuna lahi kaayo sa iya ni Jehova. Pinaagi kang manalagnang Isaias, si Jehova miingon sa mga Israelinhon: “Ang inyong mga hunahuna dili akong mga hunahuna, ni ang akong mga dalan inyong mga dalan.” Dayon, sa pag-ilustrar niini, siya mipadayon: “Kay ingon nga ang mga langit mas taas kay sa yuta, mao man usab ang akong mga dalan mas taas kay sa inyong mga dalan, ug ang akong mga hunahuna kay sa inyong mga hunahuna.”—Isa. 55:8, 9.
3. Unsa ang duha ka paagi nga ‘masuod kita kang Jehova’?
3 Apan, nagpasabot ba kini nga dili na lang kita maningkamot sa pagsabot sa panghunahuna ni Jehova? Wala. Bisan tuod dili nato bug-os nga masabtan ang panghunahuna ni Jehova, gidasig gihapon kita sa Bibliya nga ‘makigsuod kang Jehova.’ (Basaha ang Salmo 25:14; Proverbio 3:32.) Ang usa ka paagi nga masuod kita kang Jehova mao ang paghatag ug pagtagad ug pagpabili sa iyang mga buhat nga natala diha sa iyang Pulong, ang Bibliya. (Sal. 28:5) Ang laing paagi mao ang pagkahibalo sa “panghunahuna ni Kristo,” kinsa “ang larawan sa dili-makita nga Diyos.” (1 Cor. 2:16; Col. 1:15) Pinaagi sa paggahin ug panahon sa pagtuon sa mga asoy sa Bibliya ug sa pagpamalandong niana, atong masabtan ang mga hiyas ug panghunahuna ni Jehova.
Likayi ang Sayop nga Panghunahuna
4, 5. (a) Unsang sayop nga panghunahuna ang angay natong likayan? Ipatin-aw. (b) Unsa ang sayop nga panghunahuna sa mga Israelinhon kaniadto?
4 Samtang mamalandong kita sa mga buhat ni Jehova, angay natong likayan nga hukman siya sumala sa atong mga sukdanan. Kini nga panghunahuna makita diha sa giingon ni Jehova sa Salmo 50:21: “Naghunahuna ka nga ako mahisama gayod kanimo.” Susama kini sa giingon sa usa ka eskolar sa Bibliya kapig 175 ka tuig kanhi: “Ang mga tawo sagad maghukom sa Diyos pinasukad sa ilang mga sukdanan, ug maghunahuna nga angay usab niyang sundon ang mga balaod nga ginasunod sa tawo.”
5 Angay natong likayan nga lantawon si Jehova sumala sa atong mga sukdanan ug tinguha. Ngano man? Aw, samtang magtuon kita sa Kasulatan, dunay pipila sa mga buhat ni Jehova nga morag dili makataronganon sumala sa atong limitado ug dili-hingpit nga panglantaw. Nahitabo kana sa mga Israelinhon kaniadto maong nakahimo silag sayop nga konklusyon bahin sa mga pakiglabot ni Jehova kanila. Matikdi ang giingon ni Jehova: “Kamo moingon gayod: ‘Ang dalan ni Jehova dili matul-id.’ Pamati, palihog, Oh balay sa Israel. Dili ba matul-id man ang akong dalan? Dili ba ang inyong mga dalan ang dili matul-id?”—Ezeq. 18:25.
6. Unsang leksiyon ang nakat-onan ni Job, ug sa unsang paagi kita makabenepisyo niana?
6 Ang usa sa makatabang nato nga makalikay sa paghukom kang Jehova sumala sa atong mga sukdanan mao ang pag-ila nga ang atong panglantaw limitado ug usahay masayop gayod. Si Job kinahanglang makakat-on niana. Sa dihang siya nag-antos, nalisdan siya sa pagbuntog sa iyang kaguol ug morag naghunahuna na lamang sa kaugalingon. Wala niya makita ang mas dagkong isyu. Apan si Jehova mahigugmaong mitabang kaniya sa pagpasangkad sa iyang panglantaw. Pinaagi sa pagsukna kang Job ug kapin sa 70 ka pangutana, nga wala matubag ni Job, gipasiugda ni Jehova ang pagkalimitado sa panghunahuna ni Job. Si Job mapainubsanong nag-usab sa iyang panglantaw.—Basaha ang Job 42:1-6.
Kon sa Unsang Paagi Mabatonan “ang Panghunahuna ni Kristo”
7. Nganong matabangan kita sa pagsabot sa panghunahuna ni Jehova kon atong susihon ang gibuhat ni Jesus?
7 Si Jesus hingpit nga nagsundog sa iyang Amahan sa tanan niyang gisulti ug gibuhat. (Juan 14:9) Busa, ang pagsusi sa gibuhat ni Jesus motabang kanato sa pagsabot sa panghunahuna ni Jehova. (Roma 15:5; Filip. 2:5) Kon mao, atong susihon ang duha ka asoy sa Ebanghelyo.
8, 9. Sumala sa Juan 6:1-5, unsang situwasyon ang nagtukmod kang Jesus sa pagpangutana kang Felipe, ug nganong gihimo niya kadto?
8 Handurawa kini nga esena. Nagsingabot niadto ang Paskuwa sa 32 K.P. Ang mga apostoles ni Jesus bag-o pang namauli gikan sa malamposong pagsangyaw sa tibuok Galilea. Kay gipangkapoy, gidala sila ni Jesus sa usa ka hilit nga dapit sa amihanan-sidlakang baybayon sa Dagat sa Galilea. Apan, libolibo ang miapas kanila. Human sa pagpang-ayo ni Jesus ug pagtudlo kanilag daghang butang, dihay mitungha nga problema. Asa man sila mangitag pagkaon nianang hilit nga dapit? Tungod niana, si Jesus nangutana kang Felipe, nga taga-didto: “Asa man kita mopalit ug tinapay aron kini sila makakaon?”—Juan 6:1-5.
9 Nganong gipangutana man ni Jesus si Felipe niana? Naglibog ba si Jesus kon unsay buhaton? Wala. Unsa ba gayoy iyang gihunahuna? Si apostol Juan, nga presente usab didto, miingon: “Gisulti [ni Jesus] kini aron sa pagsulay kaniya, kay nahibalo man siya kon unsay iyang pagabuhaton.” (Juan 6:6) Gisulayan ni Jesus ang iyang mga tinun-an kon unsa ka dako ang ilang pagtuo. Pinaagi sa pagsukna sa maong pangutana, iyang nakuha ang ilang atensiyon ug gihatagan silag kahigayonan sa pagpakita sa ilang pagtuo. Apan napakyas sila sa pagpakita niana ug nadayag kon unsa ka limitado ang ilang panglantaw. (Basaha ang Juan 6:7-9.) Dayon gipakita ni Jesus nga makahimo siyag usa ka butang nga wala gayod nila dahoma. Iyang gipakaon ang linibo nga gigutom.—Juan 6:10-13.
10-12. (a) Nganong wala dayon ihatag ni Jesus ang gipangayo sa Gregong babaye? Ipatin-aw. (b) Unsay atong pagahisgotan?
10 Kini nga asoy makatabang kanato sa pagsabot sa panghunahuna ni Jesus sa lain pa nga okasyon. Wala madugay human pakan-a ni Jesus ang dakong grupo sa katawhan, siya ug ang iyang mga apostoles mibiyahe paamihanan, saylo sa utlanan sa Israel, ngadto sa rehiyon sa Tiro ug Sidon. Didto, ilang nahibalag ang usa ka Gregong babaye nga mihangyo kang Jesus sa pag-ayo sa iyang anak nga babaye. Sa sinugdan, wala siya panumbalinga ni Jesus. Apan, sa dihang wala siya mohunong sa paghangyo, si Jesus miingon kaniya: “Pasagdi nga mabusog una ang mga bata, kay dili matarong nga kuhaon ang tinapay sa mga bata ug iitsa kini sa gagmay nga mga iro.”—Mar. 7:24-27.
11 Nganong wala man dayon siya tabangi ni Jesus? Gisulayan ba siya ni Jesus, sama sa Iyang gihimo kang Felipe, aron makita ang iyang reaksiyon, nga maghatag kaniyag kahigayonan sa pagpasundayag ug pagtuo? Bisag wala ipadayag sa Bibliya, ang tono sa iyang tingog wala makapahiubos sa babaye. Sa orihinal nga pinulongan sa Bibliya, ang ekspresyong “gagmay nga mga iro” dili bug-at paminawon. Lagmit nga si Jesus migawi samag usa ka ginikanan nga naghunahuna sa paghatag sa gipangayo sa iyang anak apan wala lang una kini ihatag aron matino kon tinuoray ba ang pagpangayo sa iyang anak. Bisan unsa pay kahimtang, sa dihang ang babaye nagpakitag pagtuo, si Jesus kinabubut-ong naghatag sa iyang gipangayo.—Basaha ang Marcos 7:28-30.
12 Kining duha ka asoy sa Ebanghelyo motabang kanato sa pagsabot sa “panghunahuna ni Kristo.” Atong tan-awon kon sa unsang paagi kini makatabang kanato nga mas masabtan ang panghunahuna ni Jehova.
Mga Pakiglabot ni Jehova Kang Moises
13. Sa unsang paagi ang pagsabot sa panghunahuna ni Jesus makatabang kanato?
13 Kon atong masabtan ang panghunahuna ni Jesus, matabangan kita sa pagsabot sa mga teksto nga lisod sabton. Pananglitan, tagda ang giingon ni Jehova kang Moises human maghimo ang mga Israelinhon ug bulawan nga nating baka alang sa pagsimba. Ang Diyos miingon: “Nakita ko kini nga katawhan ug ania, kini usa ka katawhan nga tikig ug liog. Busa karon pasagdi ako, aron ang akong kasuko mosilaob batok kanila ug puohon ko sila, ug himoon ko ikaw nga usa ka dakong nasod.”—Ex. 32:9, 10.
14. Unsay reaksiyon ni Moises sa giingon ni Jehova?
14 Ang asoy nagpadayon: “Gilukmay ni Moises ang nawong ni Jehova nga iyang Diyos ug miingon: ‘Oh Jehova, nganong mosilaob man ang imong kasuko batok sa imong katawhan nga imong gipagawas sa yuta sa Ehipto pinaagi sa dakong gahom ug sa kamot nga kusgan? Nganong moingon ang mga Ehiptohanon, “Uban sa daotang tuyo nga siya nagpagawas kanila aron patyon sila taliwala sa kabukiran ug puohon sila gikan sa nawong sa yuta”? Talikdi ang imong nagasilaob nga kasuko ug basoli ang kadaotan batok sa imong katawhan. Hinumdomi si Abraham, si Isaac ug si Israel nga imong mga alagad, nga kanila ikaw nanumpa sa imong kaugalingon, nga ikaw miingon kanila, “Padaghanon ko ang inyong binhi sama sa mga bituon sa kalangitan, ug kining tibuok nga yuta nga akong giingon akong ihatag sa inyong binhi, aron sila manag-iya gayod niini hangtod sa panahong walay tino.”’ Ug nagbasol si Jehova sa kadaotan nga iyang gisulti nga buhaton ngadto sa iyang katawhan.”—Ex. 32:11-14. a
15, 16. (a) Unsang kahigayonan ang nabatonan ni Moises tungod sa giingon ni Jehova? (b) Sa unsang diwa nga si Jehova “nagbasol”?
15 Kinahanglan ba gayong tul-iron ni Moises ang panghunahuna ni Jehova? Dili! Bisag gisulti ni Jehova kon unsa untay iyang buhaton, dili pa kadto absoluto. Sama rag gisulayan ni Jehova si Moises, ingon sa gihimo ni Jesus sa ulahi kang Felipe ug sa Gregong babaye. Si Moises gihatagag kahigayonan sa pagpahayag sa iyang panglantaw. b Si Jehova nagtudlo kang Moises ingong tigpataliwala tali Kaniya ug sa Israel, ug gitamod kana ni Jehova. Magpadaog ba si Moises sa iyang kahigawad sa mga Israelinhon? Pahimuslan ba niya ang maong kahigayonan aron ingnon si Jehova nga kalimtan ang Israel ug himoong dako nga nasod ang kaliwat ni Moises?
16 Ang reaksiyon ni Moises nagpadayag sa iyang pagtuo ug pagsalig sa hustisya ni Jehova. Iyang gipakita nga wala siya maghunahuna sa iyang kaugalingon kondili sa ngalan ni Jehova. Dili niya gusto nga mapasipad-an kana. Sa ingon, gipakita ni Moises nga iyang nasabtan ang “hunahuna ni Jehova” niining bahina. (1 Cor. 2:16) Unsay resulta? Sanglit dili pa man absoluto ang desisyon ni Jehova, dili siya obligadong buhaton kini. Busa, ang inspiradong rekord nag-ingon nga siya “nagbasol.” Sa Hebreohanon, kining pulonga mahimong magpasabot nga wala dayona ni Jehova ang iya untang paglaglag sa tibuok nasod.
Mga Pakiglabot ni Jehova Kang Abraham
17. Unsay nagpakita nga si Jehova mapailobon kaayo kang Abraham?
17 Ang laing pananglitan diin gihatagan ni Jehova ug kahigayonan ang iyang mga alagad sa pagpakita sa ilang pagtuo ug pagsalig naglangkit sa hangyo ni Abraham maylabot sa Sodoma. Niana nga asoy, si Jehova mapailobon kaayong naminaw sa walo ka sunodsunod nga pangutana ni Abraham. Sa usa ka higayon, si Abraham nangaliyupo kang Jehova: “Halayo ra alang kanimo nga ikaw molihok niining paagiha sa pagpatay sa tawong matarong uban sa usa nga daotan mao nga mahitabo sa tawong matarong ang ingon sa mahitabo sa usa nga daotan! Halayo ra alang kanimo. Dili ba mobuhat ang Maghuhukom sa tibuok yuta sa kon unsay matarong?”—Gen. 18:22-33.
18. Unsay atong makat-onan sa pagpakiglabot ni Jehova kang Abraham?
18 Sa maong asoy, unsay atong makat-onan bahin sa panghunahuna ni Jehova? Gikinahanglan ba ni Jehova ang pagpangatarongan ni Abraham aron makahimo siyag hustong desisyon? Wala. Siyempre, sa sinugdan pa lang mahimo nang isulti ni Jehova ang mga rason kon nganong laglagon niya ang Sodoma. Apan pinaagi sa maong mga pangutana, gihatagan ni Jehova si Abraham ug panahon nga masabtan ang Iyang desisyon ug panghunahuna. Naghatag usab kinig higayon kang Abraham nga masabtan ang giladmon sa kaluoy ug hustisya ni Jehova. Oo, si Jehova nakiglabot kang Abraham ingong usa ka higala.—Isa. 41:8; Sant. 2:23.
Mga Leksiyon
19. Sa unsang paagi nato masundog si Job?
19 Unsay atong nakat-onan bahin sa “hunahuna ni Jehova”? Atong nakat-onan nga angay natong tugotan ang Pulong sa Diyos nga magtul-id sa atong pagsabot sa hunahuna ni Jehova. Dili gayod nato hukman ang Diyos sumala sa atong mga sukdanan ug panghunahuna. Si Job miingon: “[Ang Diyos] dili tawo sama kanako aron ako motubag kaniya, aron kaming duha moatubang sa hukmanan.” (Job 9:32) Sama kang Job, sa dihang atong masabtan ang hunahuna ni Jehova, matukmod kita sa pag-ingon: “Tan-awa! Kini maoy kadaplinan lamang sa iyang mga dalan, ug hunghong ra ang atong nadungog bahin kaniya! Apan bahin sa iyang gamhanan nga dalugdog kinsa ba ang makasabot?”—Job 26:14.
20. Unsay angayng buhaton kon duna kitay dili masabtan sa atong gibasa diha sa Kasulatan?
20 Samtang magbasa sa Kasulatan, unsay angay natong buhaton kon duna kitay dili masabtan, ilabina maylabot sa panghunahuna ni Jehova? Kon nakapanukiduki na kita bahin niana apan wala gihapon nato kana masabti, mahimong isipon nato kini ingong pagsulay sa atong pagsalig kang Jehova. Atong hinumdoman nga usahay dunay mga pamulong nga maghatag natog kahigayonan sa pagpakita sa atong pagtuo sa mga hiyas ni Jehova. Mapainubsanon natong dawaton nga dili nato masabtan ang tanan niyang ginabuhat. (Eccl. 11:5) Sa ingon, mouyon kita sa giingon ni apostol Pablo: “Oh pagkalawom sa bahandi ug sa kaalam ug sa kahibalo sa Diyos! Pagkadili-matukib sa iyang mga paghukom ug pagkadili-masubay sa iyang mga dalan! Kay ‘kinsa bay nakasabot sa hunahuna ni Jehova, o kinsa bay nahimo niyang magtatambag?’ O, ‘Kinsa bay unang nakahatag kaniya, aron ngadto kaniya pagabayran kini?’ Tungod kay gikan kaniya ug pinaagi kaniya ug alang kaniya ang tanang butang. Ngadto kaniya ang himaya hangtod sa kahangtoran. Amen.”—Roma 11:33-36.
[Mga footnote]
a Ang susamang asoy makita sa Numeros 14:11-20.
b Sumala sa pipila ka eskolar, ang Hebreohanong ekspresyon nga gihubad ug “pasagdi ako” diha sa Exodo 32:10 mahimong sabton ingong pagdapit—usa ka sugyot nga si Moises mahimong mopataliwala o ‘motindog sa kal-ang,’ tali kang Jehova ug sa nasod. (Sal. 106:23; Ezeq. 22:30) Kon mao, tataw nga si Moises wala magpanuko sa pagpahayag sa iyang opinyon kang Jehova.
Nahinumdom Ka Ba?
• Unsay makatabang kanato aron malikayan ang paghukom kang Jehova sumala sa atong mga sukdanan?
• Sa unsang paagi ang pagsabot sa mga buhat ni Jesus makatabang kanato nga ‘masuod kang Jehova’?
• Unsay imong nakat-onan sa pagpakigsulti ni Jehova kang Moises ug Abraham?
[Mga Pangutana sa Pagtuon]
[Mga hulagway sa panid 5]
Unsay atong makat-onan bahin sa panghunahuna ni Jehova diha sa iyang pagpakiglabot kang Moises ug Abraham?