Balaang Espiritu—Gigamit sa Paglalang!
Balaang Espiritu—Gigamit sa Paglalang!
“Pinaagi sa pulong ni Jehova nabuhat ang mga langit, ug ang tanan nilang panon pinaagi sa espiritu sa iyang baba.”—SAL. 33:6.
1, 2. (a) Nganong makaingon kita nga ang kahibalo sa tawo bahin sa uniberso miuswag paglabay sa panahon? (b) Unsang pangutana ang kinahanglang tubagon?
SA DIHANG gipadayag ni Albert Einstein ang iyang teoriya sa relativity niadtong 1905, siya ug ang ubang siyentipiko nagtuo nga ang uniberso may usa lamang ka galaksiya—ang Milky Way. Pagkagamay sa ilang kahibalo bahin sa uniberso! Gituohan karon nga kini may kapig 100 ka bilyong galaksiya, nga ang pipila niini adunay bilyonbilyong bituon. Sa dihang gigamit ang mas modernong mga teleskopyo, nagkadaghan sab ang galaksiya nga nadiskobrehan.
2 Niadtong 1905, limitado lang ang kahibalo sa mga siyentipiko bahin sa mga langit ug yuta. Tinuod, daghag nahibaloan ang mga tawo sa miaging siglo kay sa ilang katigulangan. Apan, ang katahom ug kakomplikado sa mga buhing butang ug ang mga paagi sa pagsuportar sa kinabuhi sa yuta mas nasabtan karon kay sa kaniadto. Ug tino nga mas daghan pa kitag mahibaloan bahin sa uniberso sa umaabot nga katuigan. Apan angay nga ipangutana, Sa unsang paagi kining tanan naglungtad? Masayran ang tubag niini kay gibutyag kini sa Maglalalang diha sa Balaang Kasulatan.
Ang Milagro sa Paglalang
3, 4. Sa unsang paagi gilalang sa Diyos ang uniberso? Sa unsang paagi ang iyang mga buhat naghimaya kaniya?
3 Ang paglungtad sa uniberso gipatin-aw sa unang mga pulong sa Bibliya: “Sa sinugdan gilalang sa Diyos ang mga langit ug ang yuta.” (Gen. 1:1) Sanglit wala pay butang nga naglungtad, gigamit ni Jehova ang iyang balaang espiritu—iyang gamhanang aktibong puwersa—sa paglalang sa langit, yuta, ug sa tanang butang sa uniberso. Ang usa ka artesano mogamit sa iyang mga kamot ug himan sa paggamag mga butang, apan ang Diyos mogamit sa balaang espiritu sa pagpalampos sa iyang talagsaong mga buhat.
4 Ang Kasulatan masambingayong nagtawag sa balaang espiritu ingong “tudlo” sa Diyos. (Luc. 11:20; Mat. 12:28) Ug ang “buhat sa iyang mga kamot”—ang gilalang ni Jehova pinaagi sa iyang balaang espiritu—naghatag kaniyag dakong himaya. “Ang kalangitan nagapahayag sa himaya sa Diyos,” miawit si salmistang David, “ug ang kawanangan nagasaysay sa buhat sa iyang mga kamot.” (Sal. 19:1) Sa pagkatinuod, ang kalalangan nagpamatuod sa kahibulongang gahom sa balaang espiritu sa Diyos. (Roma 1:20) Sa unsang paagi?
Way-Kinutobang Gahom sa Diyos
5. Iilustrar ang gahom sa balaang espiritu ni Jehova nga gigamit sa paglalang.
5 Ang labihan ka dakong uniberso maoy ebidensiya sa way-kinutobang gahom ug enerhiya ni Jehova. (Basaha ang Isaias 40:26.) Ang atong adlaw, nga maoy usa ka bituon, magkombertir sa materya (matter) ngadto sa enerhiya. Matag segundo, mga upat ka milyong tonelada sa materya ang ikombertir ngadto sa kahayag, kainit, ug ubang matang sa enerhiya. Ang tipik lamang sa enerhiya sa adlaw nga makaabot sa yuta igo na sa pagsuportar sa kinabuhi. Dayag nga dako kaayong gahom ug enerhiya ang gikinahanglan sa paglalang sa adlaw ug sa ubang bilyonbilyong bituon. Si Jehova nakabaton sa enerhiya nga gikinahanglan sa paglalang—ug sa mas dako pang gahom.
6, 7. (a) Nganong makaingon kita nga gigamit sa Diyos ang iyang balaang espiritu sa hapsayng paagi? (b) Unsay nagpakita nga ang uniberso wala motungha nga sulagma?
6 Gilibotan kitag ebidensiya nga gigamit sa Diyos ang iyang balaang espiritu sa hapsay kaayong paagi. Sa pag-ilustrar: Ibutang ta nga may kahon ka nga adunay mga bola nga lainlaig kolor. Imo kining uyogon aron magsagol ang mga bola. Dayon iyabo kini. Dahomon ba nimo nga magtapok ang mga bola nga parehog kolor? Siyempre dili! Ang dili-kontroladong mga lihok moresulta sa kagubot, dili sa kahapsay. Kini gidawat nga usa ka balaod sa kinaiyahan. *
7 Apan, sa dihang atong tan-awon ug tun-an ang kalangitan, atong makita ang daghan kaayong galaksiya, bituon, ug planeta nga hapsay ug tukma kaayong naglihok. Dili mahimong mitungha kini nga sulagma o pinaagi sa wala-tuyoa ug dili-kontroladong lihok. Busa mangutana ta, Unsang puwersa ang gigamit aron molungtad ang atong hapsay nga uniberso? Ang siyensiya ug teknolohiya kulag katakos sa pag-ila sa tinuod nga puwersa nga nagpatungha sa uniberso. Apan, ang Bibliya nagpaila nga ang nagpatungha niini mao ang balaang espiritu sa Diyos, ang labing gamhanang puwersa sa uniberso. Ang salmista miawit: “Pinaagi sa pulong ni Jehova nabuhat ang mga langit, ug ang tanan nilang panon pinaagi sa espiritu sa iyang baba.” (Sal. 33:6) Apan gamay lamang kaayong bahin sa mga “panon” sa mga bituon ang makita sa atong mga mata!
Balaang Espiritu ug ang Yuta
8. Unsa ka dako ang atong nahibaloan bahin sa mga buhat ni Jehova?
8 Gamay ra kaayo ang atong nahibaloan karon bahin sa kalalangan sa Diyos kon itandi sa tanan nga ato pang makat-onan. Ang matinumanong tawo nga si Job mihinapos: “Tan-awa! Kini maoy kadaplinan lamang sa iyang mga dalan, ug hunghong ra ang atong nadungog bahin kaniya!” (Job 26:14) Kasiglohan sa ulahi, si Haring Solomon nga maayong tigpaniid sa kalalangan ni Jehova miingon: ‘Ang tanang butang gihimo sa Diyos nga matahom sa panahon niini. Bisan ang panahong walay tino iyang gibutang sa ilang kasingkasing, aron ang tawo dili makatugkad sa buhat nga nahimo sa matuod nga Diyos sukad sa sinugdan hangtod sa kataposan.’—Eccl. 3:11; 8:17.
9, 10. Unsay gigamit sa Diyos sa paglalang sa yuta, ug unsa ang iyang gihimo sa unang tulo ka adlaw sa paglalang?
9 Apan, si Jehova nagpadayag ug hinungdanong mga detalye bahin sa iyang mga buhat. Pananglitan, ang Kasulatan nag-ingon nga ang espiritu sa Diyos nagalihok sa yuta dugay na kaayo kanhi. (Basaha ang Genesis 1:2.) Niadtong panahona, wala pay mamala, kahayag, ug lagmit wala pay hangin ibabaw sa yuta.
10 Ang Bibliya naghubit kon unsay gibuhat sa Diyos sa sunodsunod nga mga adlaw sa paglalang. Kini dili mga adlaw nga may 24 ka oras kondili mga yugto sa panahon. Sa unang adlaw sa paglalang, gipatungha ni Jehova ang kahayag ibabaw sa nawong sa yuta. Ang maong proseso nakompleto sa dihang ang adlaw ug bulan nakita na gikan sa yuta. (Gen. 1:3, 14) Sa ikaduhang adlaw, ang atmospera nagsugod pagkaporma. (Gen. 1:6) Dayon, mitungha sa yuta ang tubig, kahayag, ug hangin apan wala pay mamala. Sayo sa ikatulong adlaw, gigamit ni Jehova ang iyang balaang espiritu aron ipatungha ang mamala, nga lagmit gigamit ang mga puwersa sa kinaiyahan sa yuta aron mogimaw ang mga kontinente. (Gen. 1:9) May talagsaon pang mga butang nga iyang gihimo sa ikatulo ug sa ulahing mga adlaw sa paglalang.
Balaang Espiritu ug Buhing mga Linalang
11. Unsay gipadayag sa komplikado, balanse, ug matahom nga disenyo sa buhing mga butang?
11 Ang espiritu sa Diyos nagpatungha usab ug organisado kaayong buhing mga linalang. Pinaagi sa iyang balaang espiritu, gilalang sa Diyos ang daghan kaayong klase sa mga tanom ug hayop sa ikatulo hangtod sa ikaunom nga adlaw sa paglalang. (Gen. 1:11, 20-25) Busa, makita diha sa daghang buhing butang ang komplikado, balanse, ug matahom nga disenyo nga nagpadayag sa usa ka intelihenteng tigdisenyo.
12. (a) Unsa ang papel sa DNA? (b) Unsay atong makat-onan sa padayong pag-obra sa DNA?
12 Tagda ang DNA (deoxyribonucleic acid), usa sa kemikal nga mga mekanismo nga nalangkit sa pagpasa sa dagway ug kinaiya sa linalang ngadto sa sunod nga henerasyon. Ang tanang buhing butang sa yuta—lakip ang mikrobyo, balili, elepante, iho, ug tawo—mosanay gamit ang DNA. Bisag magkalahi ang mga linalang sa yuta, ang kalagdaan sa DNA nga nagkontrol sa ilang dagway ug kinaiya kasaligan kaayo ug kini nagpreserbar sa kalainan tali sa mga matang sa linalang latas sa kapanahonan. Segun sa katuyoan ni Jehova, ang nagkadaiyang linalang sa yuta padayong nagtuman sa ilang papel diha sa komplikadong ekolohiya. (Sal. 139:16) Ang maong epektibo, organisado kaayong kahikayan dugang nagpamatuod nga ang kalalangan maoy buhat sa “tudlo” o balaang espiritu sa Diyos.
Ang Kinalabwang Linalang sa Yuta
13. Sa unsang paagi gilalang sa Diyos ang tawo?
13 Paglabay sa taas kaayong panahon, sa dihang ang Diyos nakalalang nag daghan kaayong buhi ug di-buhing butang, ang yuta dili na “walay porma ug awaaw.” Apan, ang paggamit ni Jehova sa iyang espiritu diha sa paglalang wala pa matapos. Hapit na niyang himoon ang kinalabwang linalang sa yuta. Sa hinapos sa ikaunom nga adlaw, gilalang sa Diyos ang tawo. Giunsa kana pagbuhat ni Jehova? Pinaagi sa iyang balaang espiritu ug sa mga elemento sa yuta.—Gen. 2:7.
14. Sa unsang paagi ang mga tawo lahi sa mga hayop?
14 Ang Genesis 1:27 nag-ingon: “Gilalang sa Diyos ang tawo sumala sa iyang larawan, sa larawan sa Diyos iyang gilalang siya; lalaki ug babaye iyang gilalang sila.” Ang pagkalalang sumala sa larawan sa Diyos nagpasabot nga kita gilalang uban ang katakos sa pagpakitag gugma, kagawasan sa pagpili, ug bisan ang katakos sa pagpakigsuod sa atong Maglalalang. Busa, ang atong utok lahi kaayo kay nianang sa mga hayop. Gidisenyo ni Jehova ang utok sa tawo aron kita makakat-on bahin kaniya ug sa iyang mga buhat hangtod sa hangtod.
15. Unsa untay palaaboton ni Adan ug Eva?
15 Sa sinugdan, gihatag sa Diyos kang Adan ug Eva ang yuta ug ang tanang kahibulongang butang aron tun-an ug magkalipay niana. (Gen. 1:28) Si Jehova nagtagana kanilag dagayang pagkaon ug paraisong puy-anan. Sila mabuhi unta sa walay kataposan ug mahimong ginikanan sa binilyong hingpit nga mga kaliwat. Apan, wala kana matuman.
Pag-ila sa Papel sa Balaang Espiritu
16. Unsay atong paglaom bisag mirebelde ang atong unang ginikanan?
16 Imbes mapasalamatong mosunod sa Maglalalang, si Adan ug Eva mirebelde. Tungod niana nag-antos ang tanan nilang dili-hingpit nga kaliwat. Apan gipatin-aw sa Bibliya kon sa unsang paagi wagtangon sa Diyos ang tanang kadaot tungod sa sala sa atong unang ginikanan. Gipakita usab sa Kasulatan nga tumanon ni Jehova ang iyang orihinal nga katuyoan. Ang yuta mahimong paraiso nga puno sa malipayon, himsog nga mga tawo nga mabuhi sa walay kataposan. (Gen. 3:15) Aron magpabilin ang atong pagtuo nianang makapalipay nga saad, gikinahanglan nato ang tabang sa balaang espiritu sa Diyos.
17. Unsang panghunahuna ang angay natong likayan?
17 Kita angayng moampo kang Jehova alang sa balaang espiritu. (Luc. 11:13) Kana makapalig-on sa atong kombiksiyon nga ang Diyos maoy naglalang sa tanang butang. Nagkakaylap karon ang propaganda sa mga ateyista ug ebolusyonista nga gibase sa sayop ug way-pasikaranang mga katarongan. Dili gayod nato tugotan nga kini makapalibog o makapadani kanato. Ang tanang Kristohanon kinahanglang mangandam sa pagsukol sa maong pangatake ug sa pagpamit-os nga nalangkit niana.—Basaha ang Colosas 2:8.
18. Bahin sa sinugdanan sa uniberso ug sa tawo, nganong dili makataronganon ang pagsalikway sa usa ka intelihenteng Maglalalang?
18 Ang atong pagtuo sa Bibliya ug sa Diyos tinong molig-on kon atong susihon ang mga ebidensiya dapig sa paglalang. Daghan ang nagtuo nga walay puwersa gawas nianang mapamatud-an sa siyensiya ang nalangkit sa pagkaporma sa uniberso ug sa tawo. Apan kon kana nga panglantaw maoy basehan sa atong pangatarongan, dili nato masusi ang tanang ebidensiya sa makataronganong paagi. Dugang pa, atong mabalewala ang paglungtad sa “dili maihap” nga organisado, may-katuyoang mga linalang. (Job 9:10; Sal. 104:25) Isip Kristohanon, segurado kita nga ang aktibong puwersa nga gigamit sa paglalang mao ang balaang espiritu ilalom sa intelihenteng paggiya ni Jehova.
Balaang Espiritu ug Atong Pagtuo sa Diyos
19. Sa unsang paagi imong mapamatud-an nga naglungtad ang Diyos ug naglihok ang iyang espiritu?
19 Dili kinahanglang mahibalo kita sa tanan bahin sa kalalangan aron kita magpakitag pagtuo, gugma, ug halalom nga pagtahod sa Diyos. Sama sa pagpakighigala sa usa ka tawo, ang pagtuo kang Jehova wala lamang ibase sa naglungtad nga mga butang (facts). Maingon nga ang relasyon tali sa managhigala molambo sa dihang mas magkailhanay sila, ang atong pagtuo sa Diyos molambo usab sa dihang kita makakat-on ug dugang bahin kaniya. Sa pagkatinuod, mas masilsil sa atong hunahuna nga siya naglungtad sa dihang tubagon niya ang atong mga pag-ampo ug makita ang maayong epekto sa pagpadapat sa iyang mga prinsipyo. Mas masuod kita kang Jehova samtang atong makita ang nagkadaghang ebidensiya nga siya naggiya, nagpanalipod, nagpanalangin sa atong mga paningkamot sa pag-alagad, ug nagtagana sa atong panginahanglan. Kining tanan nagpamatuod nga naglungtad ang Diyos ug naglihok ang iyang balaang espiritu.
20. (a) Nganong gilalang sa Diyos ang uniberso ug ang tawo? (b) Unsay moresulta kon padayon kitang magpagiya sa balaang espiritu sa Diyos?
20 Ang Bibliya maoy talagsaong pamatuod sa paggamit ni Jehova sa iyang aktibong puwersa sanglit ang mga magsusulat niini “nagsulti gikan sa Diyos samtang sila giagak sa balaang espiritu.” (2 Ped. 1:21) Ang seryosong pagtuon sa Kasulatan makapalig-on sa atong pagtuo nga ang Diyos maoy naglalang sa tanang butang. (Pin. 4:11) Aron ipasundayag ang iyang gugma, si Jehova nahimong Maglalalang. (1 Juan 4:8) Busa, tabangan nato ang uban kutob sa atong maarangan nga mahibalo bahin sa atong mahigugmaon, langitnong Amahan, ug Higala. Kon kita padayong magpagiya sa espiritu sa Diyos, kita makapribilehiyo nga makakat-on bahin kaniya sa walay kataposan. (Gal. 5:16, 25) Hinaot nga kita padayong magtuon bahin kang Jehova ug sa iyang talagsaong mga buhat ug ibanaag ang iyang way-kinutobang gugma nga iyang gipakita sa paggamit niya sa balaang espiritu sa paglalang sa langit, yuta, ug sa tawo.
[Footnote]
^ par. 6 Tan-awa ang panid 24 ug 25 sa librong Is There a Creator Who Cares About You?
Makapatin-aw Ka Ba?
• Unsay gitudlo kanato sa paglungtad sa mga langit ug yuta bahin sa paggamit sa Diyos sa balaang espiritu?
• Unsay atong mga katakos tungod sa paglalang kanato sumala sa larawan sa Diyos?
• Nganong kinahanglan natong susihon ang ebidensiya sa paglalang?
• Unsay atong buhaton aron molambo ang atong relasyon kang Jehova?
[Mga Pangutana sa Pagtuon]
[Hulagway sa panid 7]
Unsay atong makat-onan sa pagkaorganisado sa kalalangan?
[Credit Line]
Stars: Anglo-Australian Observatory/David Malin Images
[Mga hulagway sa panid 8]
Unsay papel sa DNA niining tanan?
[Hulagway sa panid 10]
Andam ka bang modepensa sa imong pagtuo?
