Mga Pangutana Gikan sa mga Magbabasa

Matino ba nato ang eksaktong oras sa paglansang kang Jesu-Kristo?

Mitungha kining pangutanaha tungod sa daw nagkasumpaki nga mga asoy sa Ebanghelyo ni Marcos ug apostol Juan bahin sa kamatayon ni Jesus. Si Marcos miingon: “Ikatulo na nga takna niadto, ug siya ilang [mga sundalo] gilansang.” (Mar. 15:25) Sumala ni Juan, “kadto mga ikaunom nga takna” dihang gitugyan ni Pilato si Jesus ngadto sa mga Hudiyo aron ilansang. (Juan 19:14-16) Ang mga eskolar sa Bibliya naghatag ug lainlaing eksplinasyon aron masulbad kining daw panagsumpaki. Apan wala kaayoy impormasyon nga gihatag ang Bibliya sa pagpatin-aw sa kalainan niining duha ka asoy. Bisan pa niana, makatabang ang pagsusi kon giunsa pag-ihap sa mga tawo ang takna o oras kaniadto.

Sa unang siglo sa atong Komong Panahon, gibahin sa mga Hudiyo ang adlawan sa 12 ka oras, sugod sa pagsubang sa adlaw. (Juan 11:9) Busa ang ‘ikatulo nga takna’ magsugod sa 8:00 hangtod sa 9:00 sa buntag ug ang “ikaunom nga takna” matapos sa kaudtohon. Siyempre, dili pareho ang pagsubang ug pagsalop sa adlaw sulod sa usa ka tuig. Tungod niini ang gitas-on sa adlawan magkalahi, depende sa yugto sa panahon. Dugang pa, ang takna gitino pinaagi sa posisyon sa adlaw. Busa ang paghisgot ug takna maoy banabana lang. Ang Kristohanon Gregong Kasulatan sagad naghisgot sa mga hitabo sa ikatulo, ikaunom, o ikasiyam nga takna—nga nagpasabot nga nianang mga orasa. (Mat. 20:3, 5; Buh. 10:3, 9, 30) Ang mas espesipikong paghisgot, sama sa “ikapito nga takna,” gihimo lang sa dihang gikinahanglan kini sa giasoy nga hitabo.—Juan 4:52.

Ang mga asoy sa Ebanghelyo nagkauyon bahin sa takna sa mga hitabo sa kataposang adlaw ni Jesus sa yuta. Gipakita sa upat ka Ebanghelyo nga ang mga saserdote ug mga ansiyano nagtigom sayo sa buntag ug dayon nagdala kang Jesus sa Romanong gobernador nga si Poncio Pilato. (Mat. 27:1; Mar. 15:1; Luc. 22:66; Juan 18:28) Si Mateo, Marcos, ug Lucas nag-asoy nga sa ikaunom nga takna, dihang si Jesus anaa na sa estaka, ang kangitngit mitabon sa yuta “hangtod sa ikasiyam nga takna.”—Mat. 27:45, 46; Mar. 15:33, 34; Luc. 23:44.

Ang usa ka hinungdanong detalye bahin sa takna sa paglansang kang Jesus mao kini: Ang paglapdos ug paglatigo giisip nga bahin sa proseso sa paglansang. Usahay grabe kaayo ang paglapdos nga tungod niini mamatay ang biktima. Sa kahimtang ni Jesus, lagmit grabe usab kadto kay gipulihan siyag laing tawo sa pagpas-an sa estaka sa pagsakit. (Luc. 23:26; Juan 19:17) Kon ang paglapdos giisip nga sinugdan sa proseso sa paglansang, milabay pa ang pipila ka oras una aktuwal nga gilansang si Jesus. Busa ang lainlaing indibiduwal mahimong maghatag ug lainlaing takna depende sa kon unsa nga bahin sa katibuk-ang proseso sa paglansang ang ilang gipasabot.

Gisulat ni apostol Juan ang iyang asoy mga dekada na ang milabay human masulat ang ubang Ebanghelyo. Busa makabasa siya sa ilang mga asoy. Tinuod, si Juan naghisgot ug takna nga lahi sa kang Marcos. Apan kini nagpamatuod nga si Juan wala mangopya sa asoy ni Marcos. Si Juan ug Marcos parehong gigiyahan sa Diyos. Bisag walay igong impormasyon nga gihatag ang Bibliya sa pagpatin-aw sa maong kalainan, kita makasalig sa mga asoy sa Ebanghelyo.