Siya ba Maayong Panig-ingnan Kanimo o Usa ka Pasidaan?
Siya ba Maayong Panig-ingnan Kanimo o Usa ka Pasidaan?
‘Ang Diyos ni Jacob magatudlo kanato bahin sa iyang mga dalan, ug kita magalakaw sa iyang mga alagianan.’—ISA. 2:3.
1, 2. Sa unsang mga paagi makabenepisyo ka sa mga panig-ingnan sa Bibliya?
KOMBINSIDO ka na ba nga ikaw makabenepisyo sa mga nasulat sa Bibliya? Mabasa nimo niini ang panig-ingnan sa matinumanong mga lalaki ug babaye kansang pagkinabuhi ug mga hiyas takos sundogon. (Heb. 11:32-34) Apan duna sab kiniy pasidaang mga panig-ingnan—mga lalaki ug babaye kansang binuhatan o tinamdan angay nimong likayan.
2 Sa pagkatinuod, ang pipila ka tawo nga gihisgotan sa Bibliya maoy maayong panig-ingnan ug sa samang higayon nagsilbing pasidaan kanato. Tagda si David, usa ka mapaubsanong magbalantay nga nahimong gamhanang hari. Siya maayong panig-ingnan sa usa nga nahigugma sa kamatuoran ug nagsalig kang Jehova. Apan si David nakahimog seryosong mga sala, sama niadtong maylabot kang Bat-seba, Urias, ug sa pagsenso sa Israel. Hinuon, niini nga artikulo atong hisgotan ang iyang anak nga si Solomon, usa ka hari ug magsusulat sa Bibliya. Ato unang hisgotan ang duha ka paagi nga siya usa ka maayong panig-ingnan.
Ang “Kaalam ni Solomon”
3. Nganong makaingon kita nga si Solomon maayong panig-ingnan kanato?
3 Ang Dakong Solomon, si Jesu-Kristo, naghisgot kang Haring Solomon ingong maayong panig-ingnan. Giingnan ni Jesus ang pipila ka Hudiyo: “Ang rayna sa habagatan pagabangonon sa paghukom uban niining kaliwatana ug magahukom niini; tungod kay siya mianhi gikan sa mga kinatumyan sa yuta aron sa pagpatalinghog sa kaalam ni Solomon, apan, tan-awa! ania ang usa nga labaw pa kay kang Solomon.” (Mat. 12:42) Oo, si Solomon ilado sa iyang kaalam, ug gidasig niya kita nga magmaalamon usab.
4, 5. Sa unsang paagi si Solomon nakabatog kaalam? Nganong lahi ang atong pagbatog kaalam?
4 Dihang si Solomon nahimong hari, ang Diyos nagpakita kaniya sa damgo ug giingnan siya nga mohangyo sa iyang gusto. Kay nahibalo nga kulang siyag kasinatian, si Solomon nangayog kaalam. (Basaha ang 1 Hari 3:5-9.) Ang Diyos nalipay niini, busa iyang gihatagan si Solomon dili lang sa “usa ka maalamon ug masinaboton nga kasingkasing” kondili sa “bahandi ug himaya” usab. (1 Hari 3:10-14) Si Jesus miingon nga talagsaon kaayo ang kaalam ni Solomon nga sa nadungog kini sa rayna sa Sheba, siya mipanawg layo aron makigkita kang Solomon ug maminaw sa iyang kaalam.—1 Hari 10:1, 4-9.
5 Kita dili makadahom nga milagrosong makadawat ug kaalam. Si Solomon miingon nga “si Jehova magahatag ug kaalam,” apan siya misulat nga kita angayng maningkamot aron mabatonan ang maong diyosnong hiyas: ‘Hatagig pagtagad ang kaalam pinaagi sa imong igdulungog, aron ikiling mo ang imong kasingkasing sa katakos sa pag-ila.’ Labot niana, gigamit niya ang mga ekspresyong sama sa “magasangpit” ug “magapadayon sa pagpangita” sa kaalam. (Prov. 2:1-6) Oo, mahimo natong mabatonan ang kaalam.
6. Sa unsang paagi nato masundog ang maayong panig-ingnan ni Solomon?
6 Maayong mangutana, ‘Gipabilhan ko ba ang kaalam sa Diyos sama sa gihimo ni Solomon?’ Tungod sa kalisod sa ekonomiya, daghan ang nagpokus sa ilang trabaho ug sa pagpangitag salapi o apektado ang ilang desisyon sa pagpilig edukasyon. Komosta ka ug ang imong pamilya? Ang imo bang mga desisyon nagpaila nga imong gipabilhan ug giuna ang kaalam sa Diyos? Kinahanglan ba nimong usbon ang imong prioridad o tumong aron makabatog dugang kaalam? Sa pagkatinuod, ang pagbatog kaalam maghatag ug dumalayong kaayohan. Si Solomon misulat: “Sa ingon ikaw makasabot sa pagkamatarong ug sa paghukom ug sa katul-id, ang kinatibuk-ang dalan kon unsay maayo.”—Prov. 2:9.
Ang Pagtuboy sa Matuod nga Pagsimba Nagpatunghag Kalinaw
7. Sa unsang paagi natukod ang matahom nga templo alang sa Diyos?
7 Sa pagsugod sa iyang paghari, gustong pulihan ni Solomon ang tabernakulo nga gigamit sukad pa sa adlaw ni Moises. Busa siya nagpatukod ug matahom nga templo. (1 Hari 6:1) Matawag nato kining templo ni Solomon, apan wala niya kini ipatukod aron mainila. Gani, si David ang unang nagplano sa pagtukod niini. Ang Diyos mismo ang naghatag kang David sa detalyadong plano alang sa templo ug sa mga kasangkapan niini. Ug si David dako kaayog giamot alang sa pagtukod. (2 Sam. 7:2, 12, 13; 1 Cron. 22:14-16) Apan si Solomon ang aktuwal nga nagpatukod niini, nga gidangtag pito ug tunga ka tuig.—1 Hari 6:37, 38; 7:51.
8, 9. (a) Sa padayong pagbuhat kon unsay maayo, unsa ang maayong panig-ingnan ni Solomon? (b) Unsay resulta sa pagtuboy ni Solomon sa matuod nga pagsimba?
8 Busa si Solomon maayong panig-ingnan kanato sa padayong pagbuhat kon unsay maayo ug sa pag-una sa importanteng mga butang. Dihang nahuman ang templo ug ang arka sa pakigsaad gibutang didto, si Solomon miampo atubangan sa mga tawo. Sa iyang pag-ampo, iyang gihangyo si Jehova nga pamation ang mga pag-ampo sa iyang mga alagad paatubang sa templo. (1 Hari 8:6, 29) Ang mga Israelinhon ug mga langyaw makaampo paatubang sa templo, nga gitukod sa paghimaya sa ngalan sa Diyos.—1 Hari 8:30, 41-43, 60.
9 Unsay resulta sa pagtuboy ni Solomon sa matuod nga pagsimba? Human sa inagurasyon sa templo, ang mga tawo “nagmaya ug nagmalipayon sa kasingkasing tungod sa tanang pagkamaayo nga gihimo ni Jehova kang David nga iyang alagad ug sa Israel.” (1 Hari 8:65, 66) Gani, nagmalinawon ug nagmalamboon ang 40 ka tuig nga paghari ni Solomon. (Basaha ang 1 Hari 4:20, 21, 25.) Ang Salmo 72 naghubit niini ug naghatag kanatog ideya bahin sa mga panalangin nga atong matagamtam ubos sa pagmando sa Dakong Solomon, si Jesu-Kristo.—Sal. 72:6-8, 16.
Ang Pasidaang Panig-ingnan ni Solomon
10. Unsang kasaypanan ni Solomon ang mosantop dayon sa atong hunahuna?
10 Apan nganong makaingon kita nga ang kinabuhi ni Solomon usa usab ka pasidaan kanato? Ang una tingali nimong mahunahunaan mao ang iyang langyawng mga asawa ug puyopuyo. Atong mabasa: “Ug nahitabo sa natigulang na si Solomon nga ang iyang mga asawa nagpakiling sa iyang kasingkasing sa pagsunod sa ubang mga diyos; ug ang iyang kasingkasing wala mabug-os uban kang Jehova.” (1 Hari 11:1-6) Siyempre, dili gyod nimo sundogon ang maong kasaypanan. Apan kini ba lamang ang pasidaan nga atong makat-onan kang Solomon? Tagda ang pipila ka detalye sa iyang kinabuhi nga dali rang masayloan, ug kon unsay pasidaan niini.
11. Unsay atong ikahinapos sa unang kaminyoon ni Solomon?
11 Si Solomon naghari sa 40 ka tuig. (2 Cron. 9:30) Busa, unsay atong ikahinapos sa 1 Hari 14:21? (Basaha.) Sumala sa maong bersikulo, sa pagkamatay ni Solomon ang iyang anak nga si Rehoboam nahimong hari sa edad nga 41. Ang iyang inahan mao si “Naama nga Ammonhanon.” Busa sa wala pa mahimong hari, si Solomon nagminyog langyaw gikan sa kaawayng nasod nga nagsimbag mga idolo. (Maghu. 10:6; 2 Sam. 10:6) Si Naama ba nagsimbag mga idolo? Oo, apan lagmit iya kining gisalikway ug nahimong matuod nga magsisimba, sama ni Rahab ug Ruth. (Ruth 1:16; 4:13-17; Mat. 1:5, 6) Sa gihapon, si Solomon nakabatog Ammonhanong mga ugangan ug paryente nga wala mag-alagad kang Jehova.
12, 13. Unsang sayop nga desisyon ang gihimo ni Solomon sa sayong bahin sa iyang paghari, ug unsa tingali ang iyang girason?
12 Misamot pa ang kahimtang dihang si Solomon nahimong hari. Siya “nakig-alyansa sa kaminyoon uban kang Paraon nga hari sa Ehipto ug nagkuha sa anak nga babaye ni Paraon ug nagdala kaniya ngadto sa Siyudad ni David.” (1 Hari 3:1) Kini ba nga Ehiptohanong babaye nahimong magsisimba ni Jehova sama ni Ruth? Walay giingon ang Bibliya. Hinuon, si Solomon nagtukod ug balay alang kaniya (ug lagmit alang sa iyang Ehiptohanong mga sulugoong babaye) sa gawas sa Siyudad ni David. Ngano? Kay dili haom nga ang bakak nga magsisimba mopuyo duol sa arka sa pakigsaad.—2 Cron. 8:11.
13 Tingali nakita ni Solomon nga may politikal nga bentaha ang pagminyog prinsesa sa Ehipto, apan makataronganon ba kini? Ang Diyos dugay nang nagdili sa pagminyog paganong mga Canaanhon, nga naghisgot pa ganig espesipikong mga nasod. (Ex. 34:11-16) Nangrason ba si Solomon nga ang Ehipto wala malakip sa maong mga nasod? Kon kanay iyang katarongan, husto ba kini? Sa pagkatinuod, iyang gibalewala ang kapeligrohan nga giingon ni Jehova—nga ang usa ka Israelinhon matukmod sa pagtalikod sa matuod nga pagsimba.—Basaha ang Deuteronomio 7:1-4.
14. Sa unsang paagi kita makabenepisyo sa pagpamalandong sa pasidaang panig-ingnan ni Solomon?
14 Isipon ba natong pasidaan ang panig-ingnan ni Solomon? Ang usa ka sister tingali mangrason sa iyang pagbalewala sa sugo sa Diyos nga magminyo “lamang diha sa Ginoo.” (1 Cor. 7:39) Ang usa tingali mangrason sa iyang pag-apil sa mga esport o club sa eskuylahan, sa dili pagtug-an sa kita nga angayng buhisan, o sa pagpamakak aron dili maulawan. Ang punto mao, si Solomon lagmit migamit ug mga rason aron ipakamatarong ang paglapas niya sa sugo sa Diyos, ug kita karon nag-atubang usab sa samang kapeligrohan.
15. Sa unsang paagi si Jehova nagpakitag kaluoy kang Solomon, apan unsay angay natong hinumdoman?
15 Makapainteres nga human hisgoti ang kaminyoon ni Solomon sa maong prinsesa, ang Bibliya nag-asoy nga gihatag sa Diyos ang iyang gihangyo nga kaalam ug gidugangan pag bahandi. (1 Hari 3:10-13) Gilapas ni Solomon ang balaod sa Diyos, apan wala dayon siya siloti ni Jehova o gisalikway ingong hari. Tungod kini kay ang Diyos nahibalo nga kita dili hingpit ug gikan sa abog. (Sal. 103:10, 13, 14) Apan hinumdomi nga ang atong binuhatan makaapektar kanato karon o sa umaabot.
Daghan Kaayog Asawa!
16. Sa pagkuhag daghang asawa, unsay gilapas ni Solomon?
16 Sa Awit ni Solomon, gidayeg sa hari ang usa ka dalaga nga siya mas matahom kay sa 60 ka rayna ug 80 ka puyopuyo. (Awit 6:1, 8-10) Kini lagmit ang gidaghanon sa asawa ug puyopuyo ni Solomon niadtong tungora. Bisag ang kadaghanan o ang tanan kanila lagmit nag-alagad kang Jehova, ang sugo sa Diyos pinaagi ni Moises mao nga ang hari sa Israel ‘dili magpadaghag asawa, aron ang iyang kasingkasing dili motipas.’ (Deut. 17:17) Apan wala gihapon isalikway ni Jehova si Solomon. Gani, gipanalanginan gihapon siya sa Diyos ug gigamit sa pagsulat sa basahon sa Bibliya nga Awit ni Solomon.
17. Unsa nga kamatuoran ang dili nato angayng balewalaon?
17 Nagpasabot ba kini nga mahimo rang lapason ni Solomon ang sugo sa Diyos nga walay daotang sangpotanan o pwede pod natong buhaton kana? Dili. Hinuon, kini nagpakita nga taas kaayo ang pailob sa Diyos. Apan kon ang usa ka alagad sa Diyos molapas sa iyang sugo nga walay dihadihang negatibong resulta, wala kini magpasabot nga wala kiniy daotang sangpotanan sa ulahi. Hinumdomi ang gisulat ni Solomon: “Tungod kay ang hukom batok sa usa ka daotang buhat wala dayon ipahamtang, mao nga ang kasingkasing sa mga anak sa mga tawo bug-os nga napunting sa pagbuhat ug daotan.” Siya midugang: “Ako usab nasayod nga maayo ang sangpotan niadtong nahadlok sa matuod nga Diyos, tungod kay sila nahadlok kaniya.”—Eccl. 8:11, 12.
18. Sa unsang paagi ang kahimtang ni Solomon nagpakita nga tinuod ang giingon sa Galacia 6:7?
18 Ikasubo, gibalewala ni Solomon ang maong kamatuoran. Nakahimo na siyag daghang maayong butang ug nakadawat sa panalangin ni Jehova. Apan paglabay sa panahon, nakahimo pa siyag daghang sayop. Nabatasan niya ang paglapas sa sugo sa Diyos. Tinuod gayod ang gisulat ni apostol Pablo: “Ayaw pagpahisalaag: Ang Diyos dili kayagayagaan. Kay bisan unsay ginapugas sa usa ka tawo, kini usab iyang anihon”! (Gal. 6:7) Sa ulahi, giani ni Solomon ang daotang sangpotanan sa paglapas sa sugo sa Diyos. Atong mabasa: “Gihigugma ni Haring Solomon ang daghang langyawng asawa lakip ang anak nga babaye ni Paraon, mga babayeng Moabihanon, Ammonhanon, Edomhanon, taga-Sidon ug Hitihanon.” (1 Hari 11:1) Lagmit kadaghanan nila nagsimba gihapon sa bakak nga mga diyos, ug kana nakaimpluwensiya kang Solomon. Siya nahisalaag ug nawad-an sa pabor sa atong mapailobong Diyos.—Basaha ang 1 Hari 11:4-8.
Pagkat-on sa Iyang Maayo ug Daotang Panig-ingnan
19. Unsang maayong mga panig-ingnan ang anaa sa Bibliya?
19 Giinspirar ni Jehova si Pablo sa pagsulat: “Ang tanang butang nga gisulat kanhi gisulat alang sa pagtudlo kanato, aron nga pinaagi sa atong pag-antos ug pinaagi sa paghupay gikan sa mga Kasulatan kita makabatog paglaom.” (Roma 15:4) Kana naglakip sa daghang maayong panig-ingnan sa mga lalaki ug babaye nga may talagsaong pagtuo. Si Pablo nakaingon: “Unsa pay akong isulti? Kay kulangon ako sa panahon kon mopadayon ako sa pag-asoy bahin kang Gideon, kang Barak, kang Samson, kang Jepte, kang David ingon man kang Samuel ug sa ubang mga manalagna, nga tungod sa pagtuo nagpildi ug mga gingharian diha sa panaggubat, nagpatunhay sa pagkamatarong, nakabaton sa mga saad, . . . gikan sa maluya nga kahimtang nahimong gamhanan.” (Heb. 11:32-34) Angay kitang makakat-on sa maayong mga panig-ingnan sa Bibliya ug sundogon sila.
20, 21. Nganong gusto nimong makabenepisyo sa pasidaang mga panig-ingnan sa Bibliya?
20 Apan may mga asoy sa Bibliya nga nagsilbing pasidaan kanato. Ang pipila niini naghisgot sa mga lalaki ug babaye nga sa sinugdan nag-alagad kang Jehova ug iyang giuyonan. Samtang basahon nato ang Bibliya, atong makita kon sa unsang paagi sila nahisalaag ug nahimong pasidaan kanato. Atong masabtan nga ang pipila anam-anam nga nakaugmad ug sayop nga mga tinamdan o hilig, nga may daotang sangpotanan sa ulahi. Aron makakat-on gikan niini, pangutan-on nato ang kaugalingon: ‘Sa unsang paagi nila kadto naugmad? Posible kaha kining mahitabo kanako? Unsay akong buhaton aron malikayan kana ug makabenepisyo sa maong pasidaang panig-ingnan?’
21 Angay gayod natong seryosohon ang maong mga panig-ingnan, kay si Pablo misulat: “Kining mga butanga nahitabo kanila ingong mga panig-ingnan, ug kini gisulat ingong pasidaan kanato nga naabtan sa mga kataposan sa mga sistema sa mga butang.”—1 Cor. 10:11.
Unsay Imong Nakat-onan?
• Nganong dunay maayo ug pasidaang mga panig-ingnan sa Bibliya?
• Sa unsang paagi nabatasan ni Solomon ang paghimog sayop?
• Sa unsang paagi ka makabenepisyo sa pasidaang panig-ingnan ni Solomon?
[Mga Pangutana sa Pagtuon]
[Hulagway sa panid 9]
Gipadapat ni Solomon ang kaalam gikan sa Diyos
[Mga hulagway sa panid 12]
Nakabenepisyo ka ba sa pasidaang panig-ingnan ni Solomon?
