1. Sa unsang paagi ang maayong komunikasyon nakatabang sa mga magtiayon?

“MAS gusto nakong ikauban ang akong asawa kay ni bisan kinsa,” miingon ang usa ka brader sa Canada. “Ang mga kalipay madugangan ug ang mga kasakit makunhoran kon siyay akong kauban.” Usa ka bana sa Australia misulat: “Sa among 11 ka tuig nga panagtiayon, walay adlawng molabay nga dili nako maestorya ang akong asawa. Makaingon mi nga lig-on ang among kaminyoon kay duna miy regular ug maayong komunikasyon.” Usa ka sister sa Costa Rica miingon: “Ang maayong komunikasyon wala lang nagpauswag sa among kaminyoon; kini nagpasuod namo kang Jehova, nagpanalipod namo gikan sa tentasyon, nagpahiusa namong magtiayon, ug nagpalambo sa among gugma.”

2. Nganong malisdan ang mga magtiayon sa pagbatog maayong komunikasyon?

² Kamo ba sa imong kapikas may maayong komunikasyon, o naglisod niini? Siyempre, motungha usahay ang mga problema sa komunikasyon, kay ang kaminyoon maoy panaghiusa sa duha ka dili hingpit nga tawong lainlaig personalidad, nga naglakip sa mga tinamdan nga nagpadayag sa ilang kultura ug kagikan. (Roma 3:23) Dugang pa, ang matag usa lainlaig paagi sa pagpakigsulti. Mao nga ang tigdukiduki sa kaminyoon nga si John M. Gottman ug Nan Silver miingon: “Nagkinahanglan kinig kalig-on, determinasyon, ug pagkamalahutayon aron molungtad ang relasyon.”

3. Unsay nakatabang sa mga magtiayon nga molig-on ang ilang kaminyoon?

³ Aron molampos ang kaminyoon, gikinahanglan ang dakong paningkamot. Apan moresulta kinig dakong kalipay, ilabina kon ang magtiayon naghigugmaay sa usag usa. (Eccl. 9:9) Tagda pananglit si Isaac ug Rebeca. (Gen.  24:67) Bisag dugay nang minyo, wala gyod molubad ang ilang pagbati sa usag usa. Ingon usab niana ang daghang magtiayon karon. Ang ilang sekreto? Sila nakakat-on sa pagpahayag sa ilang pagbati ug hunahuna sa matinud-anon apan sa malulotong paagi. Sila nagpakitag pagsabot, gugma, lalom nga pagtahod, ug pagpaubos. Atong hisgotan kon sa unsang paagi kining mga hiyasa makatabang sa mga magtiayon karon nga makabatog maayong komunikasyon.

4, 5. Sa unsang paagi ang hait nga salabotan makatabang sa magtiayon nga mas masabtan ang usag usa? Paghatag ug mga pananglitan.

⁴ “Siya nga adunay hait nga salabotan sa usa ka butang makakaplag ug maayo,” nag-ingon ang Proverbio 16:20. Tinuod gayod kini diha sa kaminyoon ug pamilya. (Basaha ang Proverbio 24:3.) Ang Pulong sa Diyos mao ang kinamaayohang tinubdan sa pagsabot ug kaalam. Ang Genesis 2:18 nag-ingon nga gihimo sa Diyos ang babaye ingong katimbang sa lalaki, dili ingong iyang kopya. Siyempre, magkalahi ang matag indibiduwal. Ang mga babaye sagad mas ganahang maghisgot bahin sa ilang pagbati, mga tawo, ug relasyon. Gusto nila ang suod ug matinud-anong komunikasyon kay kini mopabati kanilang gihigugma. Sa laing bahin, daghang lalaki mas gustong maghisgot bahin sa mga kalihokan, problema, ug solusyon. Gusto usab nila nga sila tahoron.

⁵ “Gusto sa akong bana nga sulbaron dayon ang problema imbes maminaw una nako,” matod sa usa ka sister sa Britain. “Makalagot kaayo kay ang gusto lang unta nako nga iya kong paminawon ug sabton.” Usa ka bana misulat: “Sa bag-o pa ming minyo, gusto dayon nakong sulbaron ang problema sa akong asawa. Apan sa ulahi, akong naamgohan nga gusto lang diay niyang maminaw ko.” (Prov. 18:13; Sant. 1:19) Ang masinabotong bana magkonsiderar sa pagbati sa iyang asawa ug trataron siya sa paaging mobati kining gihigugma. Pasaligan usab niya ang iyang asawa nga importante kaniya ang hunahuna ug pagbati niini. (1 Ped. 3:7) Sa baylo, ang asawa maningkamot sa pagsabot sa hunahuna sa iyang bana. Kon ang banag asawa nakasabot, nagpabili, ug nagtuman sa ilang Kasulatanhong papel, ang ilang kaminyoon magmalipayon. Sila usab magkahiusa sa paghimog maalamon ug balanseng mga desisyon.

6, 7. (a) Sa unsang paagi ang Ecclesiastes 3:7 makatabang sa magtiayon sa pagpakitag pagsabot? (b) Sa unsang paagi ang asawa magmasinaboton, ug unsay angayng paningkamotan sa bana?

⁶ Ang masinabotong magtiayon nasayod usab nga may “panahon sa paghilom ug panahon sa pagsulti.” (Eccl. 3:1, 7) “Akong naamgohan nga may mga panahong dili haom hisgotan ang usa ka butang,” matod sa sister nga napulo ka tuig nang minyo. “Kon daghan kaayog trabaho o ubang responsabilidad ang akong bana, maghulat una kog maayong panahon sa pagpakigsulti kaniya. Ingong resulta, mas maayo ang among panag-estorya.” Ang masinabotong asawa angayng magmaluloton usab sa pagpakigsulti kay ang maayong pagkapili nga mga pulong nga “gisulti sa hustong panahon” pabilhan ug paminawon sa bana.—Basaha ang Proverbio 25:11.

⁷ Ang Kristohanong bana dili lang mamati sa iyang asawa kondili maningkamot usab nga tin-awng ipahayag ang iyang pagbati. Usa ka ansiyano nga 27 ka tuig nang minyo miingon: “Naningkamot ko sa pagsulti sa akong asawa sa akong kinasulorang mga pagbati.” Ang laing brader nga 24 ka tuig nang minyo miingon: “Akong iluom ang akong mga problema ug maghunahuna, ‘Molabay ra ni, bisag dili nako isulti.’ Apan akong naamgohan nga dili kahuyangan ang pagsulti sa akong mga pagbati. Dihang maglisod ko sa pagpahayag niini, mag-ampo ko nga makapilig maayong mga pulong ug makapahayag niini sa hustong paagi. Dayon moginhawa una kog lawom ug mosulti.” Makatabang usab sa magtiayon ang pagpilig  hustong panahon, tingali dihang maghisgot sila sa inadlawng teksto o magbasag Bibliya.

8. Unsay makatabang sa mga magtiayon nga maugmad ang tinguha sa pagpauswag sa ilang komunikasyon?

⁸ Ang banag asawa angayng mag-ampo ug tinguhaon nga pauswagon ang kalidad sa ilang komunikasyon. Dili gyod sayon ang pag-usab sa kon unsay naandan. Apan maugmad sa magtiayon ang maong tinguha kon sila nahigugma kang Jehova, nag-ampo alang sa iyang espiritu, ug nag-isip sa ilang kaminyoon nga sagrado. Usa ka babayeng 26 ka tuig nang minyo misulat: “Hinungdanon kaayo namo sa akong bana ang panglantaw ni Jehova sa kaminyoon, busa wala sa among bokabularyo ang panagbulag. Mas naningkamot hinuon mi nga masulbad ang mga problema pinaagi sa paghisgot niini.” Ang maong pagkamaunongon ug diyosnong debosyon makapahimuot sa Diyos ug moresultag dagayang panalangin.—Sal. 127:1.

9, 10. Unsay himoon sa magtiayon aron molambo ang ilang gugma?

⁹ Ang gugma, nga “usa ka hingpit nga bugkos sa panaghiusa,” mao ang labing hinungdanong hiyas diha sa kaminyoon. (Col. 3:14) Ang tinuod nga gugma molambo samtang ang kaminyoon magkadugay ug ang magtiayon mag-inunongay sa kasakit ug kalipay. Gani, mahimo pa silang mas suod nga higala nga ganahang ikauban ang usag usa. Ang maong kaminyoon mas molig-on, dili sa pipila lang ka dinagkong kapahayagan sa gugma sama sa makita sa TV ug pelikula, kondili sa daghang simpleng butang—paggakos, kinasingkasing nga pagdayeg, mabinationg mga lihok, tam-is nga pahiyom, o sinserong mga pulong sama sa “komosta imong adlaw?” Kining simpleng mga butang dakog epekto sa pagpalig-on sa kaminyoon. Usa ka malipayong magtiayon sa 19 ka tuig miingon nga sila magtawganay o mag-text kada adlaw. Gihimo nila kini “aron lang magkomostahay,” matod sa bana.

¹⁰ Ang gugma usab mag-aghat sa magtiayon nga padayong sination ang usag usa. (Filip. 2:4) Samtang mas nasinati nila ang usag usa, mas molambo ang ilang gugma bisan pa sa ilang mga kahuyangan. Ang malamposong kaminyoon mas molambo ug molig-on samtang magkadugay. Busa kon ikaw minyo, pangutan-a ang kaugalingon: ‘Unsa nako ka sinati ang akong kapikas? Nasabtan ba nako ang iyang pagbati ug hunahuna? Pirme ba kong maghunahuna niya, tingali maghinumdom sa iyang mga hiyas nga unang nakadani kanako?’

11. Nganong ang pagtahod hinungdanon sa malamposong kaminyoon? Paghatag ug pananglitan.

¹¹ Wala gyoy hingpit nga kaminyoon bisan ang labing malipayong magtiayon. Usahay, ang banag asawa dili magkasinabtanay bisag nagkahigugmaay. Si Abraham ug Sara may panahong wala magkasinabot. (Gen. 21:9-11) Bisan pa niana, wala kini magpahuyang sa ilang kaminyoon. Ngano? Kay gipakitaan nilag dignidad ug pagtahod ang usag usa. Pananglitan, gigamit ni Abraham ang pulong “palihog” dihang nakigsulti kang Sara. (Gen. 12:11, 13) Sa baylo, si Sara nagmasinugtanon kang Abraham ug nag-isip kaniya ingong iyang “ginoo.” (Gen. 18:12) Apan dihang ang magtiayon walay pagtahod sa usag usa, sagad madayag kini sa paagi o tono sa ilang sinultihan. (Prov. 12:18) Kon dili nila kini tagdon, mameligro ang ilang kaminyoon.—Basaha ang Santiago 3:7-10, 17, 18.

12. Nganong ang mga bag-ong minyo ilabinang maningkamot nga ugmaron ang matinahorong sinultihan?

¹² Ang mga bag-ong minyo ilabinang maningkamot sa pagsulting maluloton ug matinahoron aron makabaton silag bukas ug matinud-anong komunikasyon. “Ang unang mga tuig sa kaminyoon, bisan tuod tugob sa kalipay, makapungot usahay,” matod sa usa ka bana. “Dihang magkailhanay na mo sa inyong mga pagbati, batasan, ug panginahanglan, usahay motungha ang dili pagsinabtanay! Apan mouswag gihapon ang inyong relasyon kon kamo magmakataronganon, makamaong mopakatawa, ug mag-ugmad ug makapalig-ong mga hiyas sama sa pagpaubos, pailob, ug pagsalig kang Jehova.” Pagkamaayo niining tambaga!

13. Nganong ang pagpaubos hinungdanon sa lig-on ug malipayong kaminyoon?

¹³ Ang maayong komunikasyon diha sa kaminyoon maoy samag sapa nga malinawong nagaagos diha sa usa ka tanaman. Kon ang magtiayon ‘mapainubsanon sa hunahuna,’ dako kinig mahimo aron padayong moagos ang maong sapa. (1 Ped. 3:8) “Ang pagpaubos mao ang labing daling paagi sa pagsulbad sa dili pagsinabtanay kay kini magpalihok kanimo sa pagpangayog pasaylo,” miingon ang brader nga 11 ka tuig nang minyo. Mikomento ang ansiyano nga malipayong minyo sa 20 ka tuig: “Usahay ang mga pulong ‘Pasayloa ko’ mas maayo pa kay  sa ‘Gimahal ko ikaw.’” Siya midugang: “Ang pag-ampo maoy usa sa labing daling paagi aron maugmad ang pagpaubos. Dihang kami sa akong asawa mag-ampo kang Jehova, mapahinumdoman mi sa among pagkadili-hingpit ug sa dili takos nga kalulot sa Diyos. Kini nakatabang kanako nga makabatog hustong panglantaw.”

14. Sa unsang paagi ang garbo makadaot sa kaminyoon?

¹⁴ Sa kasukwahi, ang garbo makababag sa maayong komunikasyon. Kini makawala sa tinguha ug kaisog sa pagpangayog pasaylo. Imbes magpaubos ug moingon, “Pasayloa ko,” ang garbosong tawo daghag pasangil. Imbes ilhon ang iyang kahuyangan, basolon niya ang uban. Dihang masakitan, dili siya makigdait. Siya tingali mobalos ug sakit nga mga pulong o makigbungol. (Eccl. 7:9) Oo, ang garbo makadaot sa kaminyoon. Busa maayong hinumdoman nga “ang Diyos magabatok sa mga mapahitas-on, apan siya magahatag ug dili-takos nga kalulot sa mga mapainubsanon.”—Sant. 4:6.

15. Ipatin-aw kon sa unsang paagi ang pagpadapat sa Efeso 4:26, 27 makatabang sa magtiayon sa pagsulbad sa ilang dili pagsinabtanay.

¹⁵ Imposibleng dili motungha ang garbo. Busa angay kining ilhon ug sumpoon dayon. Giingnan ni Pablo ang iyang isigka-Kristohanon: “Ayaw pasalopi sa adlaw ang inyong kasuko, ni maghatag ug luna sa Yawa.” (Efe. 4:26, 27) Kon dili ipadapat ang Pulong sa Diyos, kini moresultag kagul-anan. “Dihay mga panahon nga kami sa akong bana wala magpadapat sa Efeso 4:26, 27,” miingon ang usa ka sister. “Tungod niini, may mga gabiing wala ko makatulog!” Hinungdanon gayod nga hisgotan dayon ang mga problema sa tumong nga magkauliay! Siyempre, mahimong tugotan una sa usa nga mokalma ang iyang kapikas ayha sila mag-estorya. Haom usab nga mag-ampo kang Jehova nga makabatog hustong tinamdan sa hunahuna. Kini maglakip sa pagpaubos, nga makatabang sa magtiayon nga dili magpokus sa kaugalingong pagbati, kondili sa pagsulbad sa problema.—Basaha ang Colosas 3:12, 13.

16. Sa unsang paagi ang pagpaubos makatabang sa magtiayon nga pabilhan ang maayong mga hiyas ug katakos sa usag usa?

¹⁶ Ang pagpaubos ug pagkamakasaranganon makatabang sa magtiayon nga pabilhan ang maayong mga hiyas sa ilang kapikas. Pananglitan, ang asawa basin may talagsaong katakos nga mapuslanon sa pamilya. Kon ang bana mapainubsanon ug makasaranganon, dili niya isipong nakigkompetensiya kaniya ang iyang asawa. Hinunoa, iyang dasigon ang iyang asawa nga gamiton ang mga katakos niini. Sa ingon iyang gipakita nga siya nagpabili ug nagmahal sa iyang asawa. (Prov. 31:10, 28; Efe. 5:28, 29) Ang mapainubsanon ug makasaranganong asawa dili usab magpasigarbo sa iyang mga abilidad o magtamay sa iyang bana. Kay silang duha ‘usa man ka unod,’ ang makapasakit sa bana, makapasakit usab sa asawa.—Mat. 19:4, 5.

17. Unsay makatabang sa mga magtiayon karon nga magmalipayon ug magpasidungog sa Diyos?

¹⁷ Seguradong buot nimong ang imong kaminyoon mahisama nianang kang Abraham ug Sara o kang Isaac ug Rebeca—malipayon, malungtaron, ug nagpasidungog kang Jehova. Kon mao, hupti ang panglantaw sa Diyos sa kaminyoon. Tun-i ang iyang Pulong alang sa pagsabot ug kaalam. Ugmara ang tinuod nga gugma—“ang siga ni Jah”—pinaagi sa pagpabili sa maayong mga hiyas sa imong kapikas. (Awit 8:6) Paningkamoting maugmad ang pagpaubos. Magpakitag pagtahod sa usag usa. Sa pagbuhat niini, ang imong kaminyoon makapalipay kanimo ug sa imong langitnong Amahan. (Prov. 27:11) Oo, bation usab nimo ang giingon sa brader nga 27 ka tuig nang minyo: “Dili nako mahanduraw ang akong kinabuhi nga wala ang akong asawa. Ang among kaminyoon nagkalig-on matag adlaw. Tungod kini sa among gugma kang Jehova ug sa among regular nga komunikasyon sa usag usa.”