1. Unsang mga ulohan ang kanunayng gitun-an sa katawhan sa Diyos, ug sa unsang paagi kita makabenepisyo sa balikbalik nga pagtuon niana?

SAMTANG nangandam sa Pagtuon sa Bantayanang Torre, tingali makaingon ka, ‘Morag natun-an na man ni sa una.’ Kon dugay ka nang nakig-uban sa Kristohanong kongregasyon, lagmit imong namatikdan nga ang pipila ka ulohan balikbalik nang gihisgotan. Ang pagtuon bahin sa Gingharian sa Diyos, lukat, paghimog tinun-an, ug mga hiyas sama sa gugma ug pagtuo maoy regular nga bahin sa atong espirituwal nga pagkaon. Ang balikbalik nga pagtuon niini makatabang kanato nga magpabiling lig-on sa pagtuo ug “mahimong mga magtutuman sa pulong, ug dili tigpaminaw lamang.”—Sant. 1:22.

2. (a) Asa sagad nagtumong ang mga pahinumdom sa Diyos? (b) Sa unsang paagi ang mga pahinumdom sa Diyos lahi sa mga balaod sa tawo?

² Ang Hebreohanong pulong nga gihubad “pahinumdom” sagad nagtumong sa mga balaod, sugo, ug lagda nga gihatag sa Diyos sa iyang katawhan. Dili sama sa mga balaod sa tawo nga sagad usbon o rebisahon, ang mga balaod ug lagda ni Jehova kanunayng kasaligan. Bisag ang uban niini gihatag alang sa usa ka partikular nga panahon o kahimtang, kini wala sukad masayop o makulang. Ang salmista miingon: “Ang pagkamatarong sa imong mga pahinumdom maoy hangtod sa panahong walay tino.”—Sal. 119:144.

3, 4. (a) Ang mga pahinumdom ni Jehova usahay maglakip sa unsa? (b) Sa unsang paagi makabenepisyo ang mga Israelinhon kon mosunod sila sa mga pahinumdom?

³ Tingali imong namatikdan nga ang mga pahinumdom ni Jehova usahay maglakip ug mga pasidaan. Ang nasod sa Israel kanunayng nakadawat ug mga pasidaan pinaagi sa mga propeta sa Diyos. Pananglitan, sa hapit nang mosulod ang mga Israelinhon sa Yutang Saad, si Moises nagpasidaan kanila: “Magbantay kamo nga basin mahaylo ang inyong kasingkasing, ug kamo mosimang ug mosimba sa  laing mga diyos ug moyukbo kanila, ug ang kasuko ni Jehova mosilaob batok kaninyo.” (Deut. 11:16, 17) Gipakita sa Bibliya nga ang Diyos naghatag sa iyang katawhan ug daghang pahinumdom nga makatabang kanila.

⁴ Daghang higayon nga si Jehova nag-awhag sa mga Israelinhon sa pagkahadlok kaniya, sa pagpamati sa iyang tingog, ug sa pagbalaan sa iyang ngalan. (Deut. 4:29-31; 5:28, 29) Kon mosunod sila niini, seguradong makadawat silag daghang panalangin.—Lev. 26:3-6; Deut. 28:1-4.

5. Nganong nakig-away si Jehova alang kang Haring Ezequias?

⁵ Sa tibuok kasaysayan sa Israel, ang Diyos kanunayng nagtuman sa iyang saad. Pananglitan, dihang si Haring Senakerib sa Asirya misulong sa Juda ug mihulga nga palagpoton si Haring Ezequias, si Jehova nangilabot pinaagi sa pagpadalag usa ka manulonda. Sa usa lang ka gabii, gipatay sa manulonda ang “matag maisog, gamhanang tawo” sa kasundalohan sa Asirya, mao nga si Senakerib naulawan ug napugos sa pag-uli. (2 Cron. 32:21; 2 Hari 19:35) Nganong nakig-away si Jehova alang kang Haring Ezequias? Kay “siya [Ezequias] nagpadayon sa pag-unong kang Jehova. Siya wala motipas sa pagsunod kaniya, apan siya nagpadayon sa pagtuman sa iyang mga sugo.”—2 Hari 18:1, 5, 6.

6. Sa unsang paagi si Haring Josias misalig kang Jehova?

⁶ Ang laing pananglitan sa usa nga nagsunod sa mga sugo ni Jehova mao si Haring Josias. Sukad sa edad nga otso, “siya nagbuhat kon unsay matarong sa mga mata ni Jehova . . . Siya wala motipas sa tuo o sa wala.” (2 Cron. 34:1, 2) Gipakita ni Josias ang iyang pagsalig kang Jehova pinaagi sa pagwagtang sa tanang idolo ug sa pagpasig-uli sa matuod nga pagsimba. Tungod niana, si Jehova nagpanalangin dili lang kang Josias kondili sa tibuok nasod usab.—Basaha ang 2 Cronicas 34:31-33.

7. Unsay resulta dihang gisalikway sa Israel ang mga pahinumdom ni Jehova?

⁷ Apan ikasubo, ang mga alagad ni Jehova kanunayng wala mosalig sa iyang mga pahinumdom. Latas sa kasiglohan, sila nagpalingpaling tali sa pagkamasinugtanon ug pagkadili-masinugtanon. Dihang huyang ang ilang pagtuo, sila sagad “gidala ngadto-nganhi sa matag hangin sa pagtulon-an,” sama sa gisulti ni apostol Pablo. (Efe. 4:13, 14) Ug ingon sa gipasidaan kanila, sila nag-antos dihang sila wala mosalig sa mga pahinumdom sa Diyos.—Lev. 26:23-25; Jer. 5:23-25.

8. Sa unsang paagi ang atong kahimtang susama nianang sa Israel?

⁸ Sa unsang paagi ang atong kahimtang susama nianang sa Israel? Sama kanila, ang mga  alagad sa Diyos karon makadawat usab ug tambag ug disiplina. (2 Ped. 1:12) Ang inspiradong Pulong sa Diyos magsilbing pahinumdom kanato sa matag higayon nga ato kining basahon. Kay may kagawasan sa pagpili, makadesisyon kita kon sundon ba nato ang mga instruksiyon ni Jehova o buhaton kon unsay matarong sa atong mga mata. (Prov. 14:12) Atong tagdon ang pipila ka rason kon nganong makasalig kita sa mga pahinumdom ni Jehova ug kon sa unsang paagi makabenepisyo kita sa pagsunod niana.

9. Samtang ang mga Israelinhon anaa sa kamingawan, sa unsang paagi gipakita ni Jehova nga siya nagpaluyo kanila?

⁹ Dihang gisugdan sa mga Israelinhon ang ilang 40 ka tuig nga panaw sa “makalilisang nga kamingawan,” si Jehova wala maghatag kanilag espesipikong mga detalye kon sa unsang paagi siya maggiya, manalipod, ug mag-atiman kanila. Apan kanunay niyang gipakita nga sila makasalig kaniya ug sa iyang mga instruksiyon. Pinaagig haligi nga panganod sa maadlaw ug haligi nga kalayo sa magabii, si Jehova nagpahinumdom sa mga Israelinhon nga siya nagpaluyo kanila sa ilang lisod nga panaw. (Deut. 1:19; Ex. 40:36-38) Siya usab nagtagana sa ilang pangunang panginahanglan. “Ang ilang mga besti wala madunot, ug ang ilang mga tiil wala manghubag.” Oo, “walay nakulang kanila.”—Neh. 9:19-21.

10. Sa unsang paagi si Jehova naggiya sa iyang katawhan karon?

¹⁰ Ang mga alagad sa Diyos karon hapit nang mosulod sa matarong nga bag-ong kalibotan. May pagsalig ba kita kang Jehova nga iyang itagana ang atong gikinahanglan aron maluwas sa nagsingabot nga “dakong kasakitan”? (Mat. 24:21, 22; Sal. 119:40, 41) Tinuod, si Jehova wala magtagana kanatog haligi nga panganod o haligi nga kalayo sa paggiya kanato ngadto sa bag-ong kalibotan. Apan gigamit niya ang iyang organisasyon sa pagtabang kanato nga magpabiling mabinantayon. Pananglitan, kita kanunayng gipahinumdoman nga palig-onon ang atong espirituwalidad pinaagi sa personal nga pagbasa sa Bibliya, pamilyahanong pagsimba, ug regular nga pagtambong sa tigom ug pagpakigbahin sa ministeryo. Mihimo na ba kitag mga kausaban aron masunod kini nga mga instruksiyon? Pinaagi niana, maugmad nato ang lig-ong pagtuo nga maoy gikinahanglan aron makasulod sa bag-ong kalibotan.

11. Sa unsang mga paagi gipakita sa Diyos nga siya naghunahuna sa atong kaayohan?

¹¹ Gawas nga matabangan kitang magpabiling nagtukaw sa espirituwal, ang mga giya nga atong nadawat makatabang usab kanato sa atong adlaw-adlawng pagkinabuhi. Kini naglakip sa pagbaton ug balanseng panglantaw sa materyal nga mga butang ug paghupot ug simpleng mata aron mamenosan ang mga kabalaka. Kita usab nakabenepisyo sa mga giya labot sa sinina ug pag-areglar sa kaugalingon, sa pagpilig hustong kalingawan, ug sa gidak-on sa edukasyon nga kab-oton. May mga pahinumdom usab bahin sa kahilwas diha sa atong balay, sakyanan, Kingdom Hall, ug sa pagpangandam alang sa mga emerhensiya. Ang maong mga tambag nagpakita nga ang Diyos naghunahuna sa atong kaayohan.

12. (a) Unsang ulohan ang kanunayng gihisgotan ni Jesus sa iyang mga tinun-an? (b) Unsang buhat sa pagkamapainubsanon ang wala malimti ni Pedro, ug unsay angayng epekto niini kanato?

¹² Sa unang siglo, ang katawhan sa Diyos regular nga nakadawat ug mga pahinumdom. Kanunayng gihisgotan ni Jesus sa iyang mga tinun-an nga importanteng magpaubos. Apan wala lang siya basta miingon niana ngadto kanila kondili gipakita usab niya kon sa unsang paagi magpaubos. Sa gabii una siya mamatay, gitigom ni Jesus ang iyang mga apostoles alang sa Paskuwa. Samtang nangaon ang iyang mga apostoles, siya mitindog ug  gihugasan ang ilang mga tiil—trabaho nga sagad ginahimo sa usa ka sulugoon. (Juan 13:1-17) Kini nga buhat sa pagkamapainubsanon wala gayod nila malimti. Mga 30 ka tuig sa ulahi, si apostol Pedro, nga presente niadtong gabhiona, nagtambag sa iyang mga isigkamagtutuo nga magpaubos. (1 Ped. 5:5) Ang panig-ingnan ni Jesus angayng magdasig kanato nga magmapainubsanon sa atong pagpakiglabot sa usag usa.—Filip. 2:5-8.

13. Unsang importanteng hiyas ang gipahinumdom ni Jesus nga angayng ugmaron sa iyang mga tinun-an?

¹³ Ang laing ulohan nga kanunayng gihisgotan ni Jesus uban sa iyang mga tinun-an mao ang kahinungdanon sa pagbaton ug lig-ong pagtuo. Dihang wala nila mapagula ang demonyo gikan sa usa ka batang lalaki, ang mga tinun-an ni Jesus nangutana: “Nganong wala kami makahingilin niini?” Si Jesus mitubag: “Tungod sa kagamay sa inyong pagtuo. Kay sa pagkatinuod ako magaingon kaninyo, Kon kamo adunay pagtuo nga ang gidak-on ingon sa lugas sa mustasa, . . . walay mahimong imposible alang kaninyo.” (Mat. 17:14-20) Sa tibuok ministeryo ni Jesus, siya nagtudlo sa iyang mga tinun-an nga importante kaayong hiyas ang pagtuo. (Basaha ang Mateo 21:18-22.) Ato bang gipahimuslan ang mga kahigayonang mapalig-on ang atong pagtuo pinaagi sa pagtambong sa mga kombensiyon, asembliya, ug mga tigom? Kini dili lang malipayong mga okasyon kondili mga kahigayonan usab sa pagpakita sa atong pagsalig kang Jehova.

14. Nganong importanteng ugmaron karon ang samag Kristo nga gugma?

¹⁴ Ang Kristohanon Gregong Kasulatan dunay daghang pahinumdom nga nagdasig kanato sa pagpakitag gugma sa usag usa. Si Jesus miingon nga ang ikaduhang kinadak-ang sugo mao nga “higugmaon mo ang imong silingan sama sa imong kaugalingon.” (Mat. 22:39) Sa susama, ang igsoon ni Jesus nga si Santiago nagtawag sa gugma ingong “harianong balaod.” (Sant. 2:8) Si apostol Juan misulat: “Mga hinigugma, ako nagsulat kaninyo, dili sa usa ka bag-ong sugo, kondili sa usa ka daang sugo nga nabatonan na ninyo sukad pa sa sinugdan.” (1 Juan 2:7, 8) Unsay gitumong ni Juan nga “daang sugo”? Siya nagtumong sa sugo nga magpakitag gugma. Kini ‘daan’ sa diwa nga gihatag kini ni Jesus mga dekada na kanhi, “sukad pa sa sinugdan.” Apan ‘bag-o’ usab kini kay ang mga tinun-an kinahanglang magpakitag nagsakripisyo sa kaugalingon nga gugma dihang mag-atubang ug bag-ong mga situwasyon. Ingong mga tinun-an ni Kristo, mapasalamaton ba kita sa mga pasidaan nga nakatabang kanatong dili maugmad ang hakog nga tinamdan, nga komon karon sa kalibotan ug makawala sa atong gugma sa isigkatawo?

15. Unsa ang pangunang rason sa pag-anhi ni Jesus sa yuta?

¹⁵ Si Jesus nagpakitag personal nga interes  sa mga tawo. Atong nakita ang iyang gugma ug kahingawa dihang iyang giayo ang mga masakiton ug gibanhaw ang mga patay. Apan ang pisikal nga pagpang-ayo dili mao ang pangunang rason sa pag-anhi ni Jesus sa yuta. Ang iyang pagsangyaw ug pagpanudlo dunay mas malungtarong epekto sa kinabuhi sa mga tawo. Sa unsang paagi? Nahibalo kita nga ang mga giayo ug gibanhaw ni Jesus sa unang siglo natigulang ug namatay gihapon sa ulahi. Apan kadtong namati sa iyang mensahe may kahigayonang mabuhi sa walay kataposan.—Juan 11:25, 26.

16. Unsa na ka kaylap ang buluhatong pagsangyaw sa Gingharian ug paghimog tinun-an?

¹⁶ Ang buluhatong pagsangyaw nga gisugdan ni Jesus sa unang siglo mas kaylap nga ginahimo karon. Oo, gisugo ni Jesus ang iyang mga tinun-an: “Panglakaw kamo ug paghimog mga tinun-an sa katawhan sa tanang kanasoran.” (Mat. 28:19) Gihimo gayod nila kana, ug mao man usab kita karon! Kapin sa pito ka milyong Saksi ni Jehova ang masibotong nagmantala sa Gingharian sa Diyos diha sa kapig 230 ka kayutaan, ug minilyon usab ang ilang regular nga gitun-an sa Bibliya. Kini nga pagsangyaw nagpamatuod nga nagkinabuhi na kita sa kataposang mga adlaw.

17. Unsang tambag ang gihatag ni Pablo ug Pedro?

¹⁷ Tin-aw nga ang mga pahinumdom nakatabang sa unang mga Kristohanon nga magpabiling lig-on sa pagtuo. Pananglitan, dihang si apostol Pablo nabilanggo sa Roma, iyang giingnan si Timoteo: “Magpadayon ka sa paghupot sa sumbanan sa makapahimsog nga mga pulong nga imong nadungog gikan kanako.” (2 Tim. 1:13) Kining mga pulonga seguradong nakadasig kang Timoteo. Human dasiga ni apostol Pedro ang iyang mga isigka-Kristohanon sa pag-ugmad sa mga hiyas sama sa pagkamainantoson, inigsoong pagbati, ug pagpugong sa kaugalingon, siya midugang: “Buot ko nga magpahinumdom kaninyo kanunay bahin niining mga butanga, bisan kon kamo nahibalo na niini ug malig-on na diha sa kamatuoran.”—2 Ped. 1:5-8, 12.

18. Unsay panglantaw sa unang siglong mga Kristohanon sa mga pahinumdom?

¹⁸ Oo, ang gisulat ni Pablo ug Pedro maoy susama sa “mga pulong nga gisulti kanhi sa balaang mga manalagna.” (2 Ped. 3:2) Nasuko ba ang mga igsoon sa unang siglo dihang nakadawat sa maong instruksiyon? Wala, kay nahibalo sila nga kadto maoy kapahayagan sa gugma sa Diyos, nga nakatabang kanila nga ‘magpadayon sa pagtubo sa dili takos nga kalulot ug sa kahibalo sa atong Ginoo ug Manluluwas nga si Jesu-Kristo.’—2 Ped. 3:18.

19, 20. Nganong angay kitang mosalig sa mga pahinumdom ni Jehova, ug sa unsang paagi kita makabenepisyo niana?

¹⁹ Karon, daghan kitag rason nga mosalig sa mga pahinumdom ni Jehova diha sa iyang Pulong, ang Bibliya, kay kini dili gayod masayop. (Basaha ang Josue 23:14.) Sa Bibliya, atong mabasa kon sa unsang paagi nakiglabot ang Diyos sa dili hingpit nga katawhan sulod sa libo-libo ka tuig. Kini gisulat alang sa atong kaayohan. (Roma 15:4; 1 Cor. 10:11) Nakita usab nato ang katumanan sa mga tagna sa Bibliya. Ang mga tagna samag mga pahinumdom nga abanteng gihatag. Pananglitan, minilyon ang midangop sa putli nga pagsimba kang Jehova, ingon sa gitagna nga mahitabo “sa kaulahiang bahin sa mga adlaw.” (Isa. 2:2, 3) Ang nagkagrabeng kahimtang sa kalibotan maoy katumanan usab sa tagna sa Bibliya. Ug sa nahisgotan na, ang tibuok kalibotang pagsangyaw karon maoy direktang katumanan sa mga pulong ni Jesus.—Mat. 24:14.

²⁰ Gipamatud-an sa atong Maglalalang nga siya kasaligan. Kita ba nagasalig kaniya? Kinahanglan kitang mosalig sa iyang mga pahinumdom. Kanay gihimo ni Rosellen, kinsa miingon: “Samtang bug-os kong nagasalig kang Jehova, mas nakita nako nga siya mahigugmaong nag-atiman ug nagpalig-on kanako.” Hinaot padayon natong sundon ang mga pahinumdom ni Jehova aron kita makabenepisyo.