1, 2. (a) Kinsa ang unang gilalang sa Diyos, ug sa unsang paagi siya gigamit ni Jehova? (b) Unsay nagpakita nga organisado ang mga manulonda?

SI Jehova, ang Maglalalang sa uniberso, naghimo sa mga butang sa organisadong paagi. Ang iyang unang gilalang mao ang iyang bugtong Anak, kinsa gitawag “ang Pulong” kay siya ang pangunang tigpamaba sa Diyos. Ang Pulong nag-alagad kang Jehova sulod sa daghan kaayong katuigan, kay ang Bibliya nag-ingon: “Sa sinugdan mao ang Pulong, ug ang Pulong uban sa Diyos.” Kini dugang miingon: “Ang tanang butang milungtad pinaagi kaniya [ang Pulong], ug walay bisan usa ka butang nga milungtad nga dili pinaagi kaniya.” Kapig 2,000 ka tuig kanhi, gipadala sa Diyos ang Pulong dinhi sa yuta, diin matinumanon niyang gibuhat ang kabubut-on sa iyang Amahan ingong ang hingpit nga tawong si Jesu-Kristo.—Juan 1:1-3, 14.

² Sa wala pa moanhi sa yuta, ang Anak sa Diyos maunongong nag-alagad ingong Iyang “batid nga magbubuhat.” (Prov. 8:30) Pinaagi kaniya, gilalang sa Diyos ang minilyong manulonda sa langit. (Col. 1:16) Bahin sa maong mga manulonda, ang Bibliya nag-ingon: “Dihay kaliboan ka libo nga nag-alagad [kang Jehova], ug napulo ka libo ka napulo ka libo nga nagbarog diha sa iyang atubangan.” (Dan. 7:10) Sila gihisgotan nga maayo kaayong  pagkaorganisar nga mga “panon” ni Jehova.—Sal. 103:21.

3. Unsa ka daghan ang mga bituon ug mga planeta, ug giunsa sila pag-organisar?

³ Unsay ikaingon bahin sa pisikal nga kalalangan, sama sa dili maihap nga mga bituon ug planeta? Kon bahin sa mga bituon, ang Chronicle sa Houston, Texas, nagreport nga sumala sa usa ka bag-ong pagtuon may “300 sextillion [ka bituon], o tulo ka pilo sa miaging kalkulasyon sa mga siyentista.” Ang report midugang: “Kana maoy 3 nga gisundag 23 ka sero. O 3 ka trilyon ka 100 ka bilyon.” Ang mga bituon giorganisar ngadto sa mga galaksiya, nga ang matag usa may bilyonbilyon o trilyontrilyon pa gani ka bituon, gawas pa sa daghang planeta. Kadaghanan sa mga galaksiya giorganisar ngadto sa mga cluster, nga giorganisar usab ngadto sa mga supercluster.

4. Nganong makaingon kita nga giorganisar sa Diyos ang iyang mga alagad sa yuta?

⁴ Sama sa matarong nga mga manulonda, ang pisikal nga kalangitan organisado kaayo. (Isa. 40:26) Busa makaingon gayod kita nga giorganisar usab ni Jehova ang iyang mga alagad sa yuta. Gusto niya nga kanunay silang organisado, ug hinungdanon kana kay daghan kaayo silag importanteng buluhaton. Ang talagsaong rekord sa matinumanong mga magsisimba ni Jehova kaniadto ug karon nagpamatuod nga siya nagpaluyo kanila ug maoy “usa ka Diyos, dili sa kasamok, kondili sa kalinaw.”—Basaha ang 1 Corinto 14:33, 40.

5. Nganong nabalda ang organisadong kahikayan nga pun-on ang yuta sa tawhanong pamilya?

⁵ Dihang gilalang ni Jehova ang unang mga tawo, siya miingon kanila: “Magmabungahon ug magdaghan kamo ug pun-a ang yuta ug gamhi kini, ug pagabut-i ang mga isda sa dagat ug ang nagalupad nga mga linalang sa kalangitan ug ang matag buhing linalang nga nagalihok diha sa yuta.” (Gen. 1:28) Katuyoan sa Diyos nga ang tawhanong pamilya modaghan sa organisadong paagi aron pun-on ang yuta ug himoong Paraiso ang tibuok globo. Ang katumanan nianang organisado nga kahikayan temporaryong nabalda tungod sa pagsupak ni Adan ug Eva. (Gen. 3:1-6) Sa ulahi, “nakita ni Jehova nga ang pagkadaotan sa tawo dagaya diha sa yuta ug ang matag kiling sa mga hunahuna sa iyang kasingkasing daotan lamang sa tanang panahon.” Mao nga “ang yuta nadaot sa panan-aw sa matuod nga Diyos ug ang yuta napuno sa kapintasan.” Busa gipahinabo sa Diyos ang tibuok yutang lunop nga naglaglag sa mga dili diyosnon.—Gen. 6:5, 11-13, 17.

6, 7. (a) Nganong giuyonan ni Jehova si Noe? (Tan-awa ang hulagway sa panid 21.) (b) Unsay nahitabo niadtong wala mamati kang Noe?

⁶ Apan “si Noe nakakaplag ug pabor sa mga mata ni Jehova” kay siya “usa ka tawong matarong” kinsa “walay-ikasaway taliwala sa iyang mga katalirongan.” Kay “si Noe naglakaw uban sa matuod nga Diyos,” gisugo siya ni Jehova sa pagtukod ug dakong arka. (Gen. 6:8, 9, 14-16) Ang arka gidisenyo sa paagi nga makaluwas sa mga tawo ug hayop. Sa pagkamasinugtanon, “gibuhat ni Noe ang sumala sa tanan nga gisugo ni Jehova kaniya,” ug sa tabang sa iyang pamilya, iyang natukod ang arka sa organisadong paagi. Human mapasulod ang mga hayop sa arka, “gisirhan ni Jehova ang pultahan.”—Gen. 7:5, 16.

⁷ Dihang miabot ang Lunop niadtong 2370 B.C.E., “gipapha [ni Jehova] ang tanang naglungtad nga butang nga diha sa nawong sa yuta,” apan iyang giluwas ang matinumanong si Noe ug ang pamilya niini diha sa arka. (Gen. 7:23) Ang tanang tawo sa yuta karon maoy kaliwat ni Noe, sa iyang mga anak, ug sa ilang asawa. Apan ang tanan nga walay pagtuo nga anaa sa gawas sa arka nalaglag kay wala sila mamati kang Noe, nga “usa ka magwawali sa pagkamatarong.”—2 Ped. 2:5.

8. Unsay pamatuod nga maayong pagkaorganisar ang Israel dihang gisugo sila sa Diyos sa pagsulod sa Yutang Saad?

 ⁸ Kapig walo ka siglo human sa lunop, giorganisar sa Diyos ang mga Israelinhon ingong usa ka nasod. Iyang giorganisar ang matag bahin sa ilang kinabuhi, ilabina kon sa unsang paagi sila mosimba kaniya. Pananglitan, gawas sa daghang saserdote ug Levihanon, may mga “babaye nga naghimog organisadong pag-alagad sa ganghaan sa tolda nga tagboanan.” (Ex. 38:8) Apan dihang gisugo ni Jehova ang mga Israelinhon sa pagpuyo sa Canaan, ang maong henerasyon nagmasinupakon. Busa siya miingon kanila: “Kamo dili makasulod sa yuta nga niana akong giisa ang akong kamot sa pagpanumpa aron sa pagpuyo uban kaninyo, gawas kang Caleb nga anak nga lalaki ni Jepune ug kang Josue nga anak nga lalaki ni Nun,” kay sila nagdalag maayong taho human mangespiya sa Yutang Saad. (Num. 14:30, 37, 38) Sa ulahi, sumala sa sugo sa Diyos, gitudlo ni Moises si Josue ingong iyang manununod. (Num. 27:18-23) Sa hapit nang pangunahan ni Josue ang mga Israelinhon ngadto sa Canaan, siya giingnan: “Magmaisogon ug magmakusganon ka. Ayaw kakurat o kalisang, kay si Jehova nga imong Diyos magauban kanimo bisan diin ka moadto.”—Jos. 1:9.

9. Unsay pagbati ni Rahab kang Jehova ug sa Iyang katawhan?

⁹ Si Jehova nagauban gayod kang Josue bisan asa siya miadto. Pananglitan, tagda ang nahitabo dihang ang mga Israelinhon nagkampo duol sa Jerico nga usa ka siyudad sa Canaan. Sa 1473 B.C.E., si Josue nagpadalag duha ka lalaki aron mangespiya sa Jerico, ug didto nahibalag nila ang pampam nga si Rahab. Gitagoan sila ni Rahab sa atop sa iyang balay aron dili sila madakpan sa mga tawo nga gipadala sa hari sa Jerico. Giingnan ni Rahab ang mga espiya: “Nahibalo ako nga ihatag gayod ni Jehova kaninyo ang yuta, . . . kay among nadungog kon giunsa pagpamala ni Jehova ang tubig sa Pulang Dagat gikan sa inyong atubangan . . . ug kon unsay inyong gibuhat sa duha ka hari sa mga Amorihanon.” Siya midugang: “Si Jehova nga inyong Diyos maoy Diyos sa kalangitan  sa itaas ug sa yuta sa ubos.” (Jos. 2:9-11) Kay gipaluyohan ni Rahab ang organisasyon ni Jehova niadtong panahona, gipaneguro sa Diyos nga siya ug ang iyang panimalay maluwas dihang gilaglag sa mga Israelinhon ang Jerico. (Jos. 6:25) Si Rahab nagpakitag pagtuo, ug may dakong pagtahod kang Jehova ug sa Iyang katawhan.

10. Unsay giingon ni Jesus sa relihiyosong mga lider sa mga Hudiyo, ug nganong giingon niya kadto?

¹⁰ Ubos sa pagpanguna ni Josue, anam-anam nga nasakop sa mga Israelinhon ang mga siyudad sa Canaan. Pero unsay nahitabo sa ulahi? Paglabay sa kasiglohan, balikbalik nga gisupak sa mga Israelinhon ang mga balaod sa Diyos. Dihang gipadala ni Jehova ang iyang Anak dinhi sa yuta, dayag kaayo ang ilang pagsupak sa Diyos ug sa iyang mga tigpamaba. Busa gitawag ni Jesus ang Jerusalem nga ‘tigpatay sa mga manalagna.’ (Basaha ang Mateo 23:37, 38.) Gisalikway sa Diyos ang relihiyosong mga lider sa mga Hudiyo kay sila wala magmatinumanon. Busa giingnan sila ni Jesus: “Ang gingharian sa Diyos pagakuhaon gikan kaninyo ug igahatag ngadto sa usa ka nasod nga magpatunghag mga bunga niini.”—Mat. 21:43.

11, 12. (a) Unsay pamatuod nga giuyonan ni Jehova ang usa ka bag-ong organisasyon imbes ang nasod sa Israel? (b) Kinsay naglangkob sa maong bag-ong organisasyon?

¹¹ Sa unang siglo C.E., gisalikway ni Jehova ang dili matinumanong nasod sa Israel. Apan wala kana magpasabot nga wala siyay organisasyon sa maunongong mga alagad dinhi sa yuta. Giuyonan ni Jehova ang usa ka bag-ong organisasyon nga nagsunod kang Jesu-Kristo ug sa iyang mga pagtulon-an. Natukod kini niadtong Pentekostes 33 C.E. Niadtong panahona, mga 120 ka tinun-an ni Jesus ang nagtigom sa usa ka lawak sa Jerusalem dihang “kalit may nahitabong kabanha gikan sa langit sama gayod nianang nagahuros nga makusog nga hangin, ug kini mipuno sa tibuok nga balay.” Dayon “ang mga dila nga maorag kalayo mipakita kanila ug naapod-apod, ug nagtinagsaay sa pagpatong sa matag usa kanila, ug silang tanan napuno sa balaang espiritu ug misugod sa pagsulti sa lainlaing mga pinulongan, ingon sa gitugot sa espiritu nga ilang isulti.” (Buh. 2:1-4) Kining makapahinganghang hitabo nagpamatuod gayod nga gipaluyohan ni Jehova ang bag-ong organisasyon nga gilangkoban sa mga tinun-an ni Kristo.

¹² Niana gihapong adlawa, “mga tulo ka libong kalag ang nadugang” sa mga sumusunod ni Jesus. Dugang pa, “padayong gitipon ni Jehova ngadto kanila ang mga ginaluwas.” (Buh. 2:41, 47) Malamposon kaayo ang buluhaton sa mga magsasangyaw sa unang siglo nga “ang pulong sa Diyos padayong mikaylap, ug ang mga tinun-an sa Jerusalem padayong nagkadaghan sa hilabihan gayod.” Gani, “usa ka dakong panon sa mga saserdote ang nagpasakop sa pagtuo.” (Buh. 6:7) Busa daghang sinserong indibiduwal ang midawat sa mga kamatuoran nga gisangyaw sa mga membro niining bag-ong organisasyon. Sa ulahi, gipakita ni Jehova ang samang pagpaluyo dihang iyang gikabig ang “katawhan sa kanasoran” ngadto sa Kristohanong kongregasyon.—Basaha ang Buhat 10:44, 45.

13. Unsay buluhaton sa bag-ong organisasyon sa Diyos?

¹³ Tin-aw kon unsa nga buluhaton ang gisugo sa Diyos sa mga sumusunod ni Kristo. Si Jesus mismo nagpakitag panig-ingnan kanila, kay human dayon sa iyang bawtismo, siya misugod pagsangyaw bahin sa “gingharian sa mga langit.” (Mat. 4:17) Gitudloan ni Jesus ang iyang mga tinun-an sa paghimo sa samang buluhaton. Siya miingon kanila: “Kamo mahimong akong mga saksi sa Jerusalem ug sa tibuok Judea ug Samaria ug hangtod sa kinalay-ang dapit sa yuta.” (Buh. 1:8) Nasabtan gayod sa unang mga sumusunod ni Kristo kon unsay angay nilang  buhaton. Pananglitan, sa Antioquia sa Pisidia, maisogong giingnan ni Pablo ug Bernabe ang ilang Hudiyong mga magsusupak: “Kinahanglan nga ang pulong sa Diyos igasulti una kaninyo. Sanglit inyo man kining gisalikway ug wala maghukom sa inyong kaugalingon nga takos sa kinabuhing walay kataposan, tan-awa! kami moliso ngadto sa kanasoran. Sa pagkatinuod, si Jehova nagsugo kanamo niining mga pulonga, ‘Gitudlo ko ikaw ingon nga kahayag sa mga nasod, aron ikaw mahimong usa ka kaluwasan hangtod sa kinatumyan sa yuta.’” (Buh. 13:14, 45-47) Sukad sa unang siglo, gimantala sa yutan-ong bahin sa organisasyon sa Diyos ang iyang tagana alang sa kaluwasan.

14. Unsay nahitabo sa Jerusalem sa unang siglo, apan kinsay naluwas?

¹⁴ Kadaghanan sa mga Hudiyo wala modawat sa maayong balita, ug modangat kanila ang katalagman, kay si Jesus nagpasidaan sa iyang mga tinun-an: “Inigkakita ninyo nga malibotan ang Jerusalem sa nagkampong kasundalohan, nan hibaloi nga haduol na ang paglaglag kaniya. Nan silang anaa sa Judea pakalagiwa ngadto sa kabukiran, ug kadtong anaa sa iyang taliwala pabiyaa, ug kadtong anaa sa mga dapit sa kabanikahan ayaw na pasudla kaniya.” (Luc. 21:20, 21) Natuman ang gitagna ni Jesus. Tungod sa pagrebelde sa mga Hudiyo, gilibotan sa Romanong kasundalohan ang Jerusalem niadtong 66 C.E. sa pagpanguna ni Cestius Gallus. Apan kalit lang silang miatras, ug kana naghatag ug higayon sa mga sumusunod ni Jesus sa pagbiya sa Jerusalem ug Judea. Sumala sa historyanong si Eusebius, daghan ang mikalagiw sa Pella sa Perea tabok sa Suba sa Jordan. Sa 70 C.E., ang Romanong kasundalohan ilalom sa pagpanguna ni Heneral Tito mibalik ug gilaglag ang Jerusalem. Apan ang matinumanong mga Kristohanon naluwas kay sila namati sa pasidaan ni Jesus.

15. Ang Kristiyanidad milambo bisan ubos sa unsang kahimtang?

¹⁵ Bisan pa sa mga kalisdanan, paglutos, ug ubang pagsulay sa pagtuo nga nasinati sa mga sumusunod ni Kristo, ang Kristiyanidad sa unang siglo milambo. (Buh. 11:19-21; 19:1, 19, 20) Ang unang mga Kristohanon miuswag sa espirituwal kay sila gipanalanginan sa Diyos.—Prov. 10:22.

16. Aron magpabiling lig-on sa espirituwal, unsay angayng buhaton sa matag Kristohanon?

¹⁶ Aron magpabiling lig-on sa espirituwal, ang matag Kristohanon kaniadto angayng maningkamot. Kinahanglan silang magmakugihon sa pagtuon sa Kasulatan, regular nga motambong sa mga tigom alang sa pagsimba, ug magmasiboton sa pagsangyaw sa Gingharian. Kana nakapalig-on sa espirituwal ug nakapahiusa sa katawhan ni Jehova kaniadto, mao man usab karon. Organisado ang mga kongregasyon sa unang siglo. Nakabenepisyo sila sa mga paningkamot sa mga ansiyano ug ministeryal nga andam motabang kanila. (Filip. 1:1; 1 Ped. 5:1-4) Ug seguradong nalipay sila sa pagduaw sa nagapanawng mga magtatan-aw, sama kang Pablo! (Buh. 15:36, 40, 41) Dayag kaayo ang kaamgiran sa atong pagsimba karon ug nianang sa mga Kristohanon sa unang siglo. Mapasalamaton gayod kita nga giorganisar ni Jehova ang iyang mga alagad kaniadto ug karon! *

17. Unsay hisgotan sa sunod artikulo?

¹⁷ Samtang nagkaduol ang kalaglagan sa kalibotan ni Satanas niining kataposang mga adlaw, mas nagakauswag ang yutan-ong bahin sa unibersohanong organisasyon ni Jehova. Minunot ka ba sa pag-uswag sa organisasyon ni Jehova? Miuswag ka ba sa espirituwal? Hisgotan sa sunod artikulo kon unsaon nimo kana paghimo.