1, 2. (a) Unsang mga gasa ang gihatag sa Diyos kang Adan? (b) Nganong gihatagan sa Diyos ug asawa si Adan? (Tan-awa ang hulagway.)

SI Jehova may katuyoan sa paglalang sa yuta. Siya “nag-umol niini aron pagapuy-an.” (Isa. 45:18) Ang unang tawo nga iyang gilalang, si Adan, maoy hingpit, ug gihatagan siya sa Diyos ug maanindot nga puy-anan—ang tanaman sa Eden. Nalipay gayod si Adan sa tag-as nga kahoy, sa nagadagayday nga mga sapa, ug sa nagduladula nga mga hayop niini! Apan dihay hinungdanon kaayong butang nga wala kaniya. Gipakita ni Jehova kon unsa kini dihang siya miingon: “Dili maayo alang sa tawo nga magpadayon nga mag-inusara. Buhatan ko siyag katabang, ingon nga iyang katimbang.” Busa, gipahinanok sa Diyos si Adan, gikuha ang usa sa iyang mga gusok, ug gihimo kini nga “usa ka babaye.” Pagmata ni Adan, nalipay kaayo siya! “Kini sa kataposan bukog sa akong mga bukog ug unod sa akong unod,” miingon si Adan. “Kini siya pagatawgon nga Babaye, tungod kay gikan sa lalaki kini siya gikuha.”—Gen. 2:18-23.

² Ang babaye maoy talagsaong gasa gikan sa Diyos sa pagkaagi nga siya maoy hingpit nga katabang sa lalaki. Gihatagan usab siya ug linaing pribilehiyo nga makapatunghag mga anak. Gani, “gitawag ni Adan ang ngalan sa iyang asawa nga Eva, tungod kay siya ang mahimong inahan sa tanang tawo nga buhi.” (Gen. 3:20) Pagkatalagsaong gasa ang gihatag sa Diyos sa unang magtiayon! Sila may katakos nga makapatunghag ubang hingpit nga mga tawo.  Pinaagi niini, ang yuta sa ngadtongadto mahimong paraiso nga pagapuy-an sa hingpit nga mga tawo nga mag-atiman usab sa ubang buhing mga butang.—Gen. 1:27, 28.

3. (a) Aron panalanginan sa Diyos, unsay kinahanglang buhaton ni Adan ug Eva, apan unsay nahitabo? (b) Unsang mga pangutana ang atong hisgotan?

³ Aron madawat ang mga panalangin nga giandam para kanila, si Adan ug Eva kinahanglang mosugot kang Jehova ug moila sa iyang pagmando. (Gen. 2:15-17) Pinaagi lamang niana nga ilang matuman ang katuyoan sa Diyos alang kanila. Apan ikasubo nga sila naimpluwensiyahan sa “orihinal nga halas,” si Satanas, ug nakasala batok sa Diyos. (Pin. 12:9; Gen. 3:1-6) Unsay epekto niini nga rebelyon ngadto sa mga babaye? Unsay nahimo sa diyosnong mga babaye sa miagi? Nganong ang Kristohanong mga babaye karon gitumong ingong “usa ka dakong panon”?—Sal. 68:11.

4. Kinsa ang giisip nga maoy manubag sa sala sa unang magtiayon?

⁴ Dihang gipangutana sa Diyos si Adan bahin sa iyang gihimo, mabaw kaayo ang iyang pangatarongan: “Ang babaye nga imong gihatag aron makauban nako, siya ang naghatag kanako sa bunga gikan sa kahoy ug busa ako mikaon.” (Gen. 3:12) Imbes angkonon ang iyang sala, gibasol na hinuon ni Adan ang babaye nga gihatag sa Diyos kaniya—lakip na ang mahigugmaong Maghahatag! Si Adan ug Eva parehong nakasala, apan si Adan ang giisip nga maoy manubag sa ilang sala. Busa, si apostol Pablo misulat nga “ang sala misulod sa kalibotan pinaagi sa usa ka tawo [si Adan] ug ang kamatayon pinaagi sa sala.”—Roma 5:12.

5. Unsay napamatud-an sa pagtugot sa Diyos nga magpadayon sulod sa usa ka yugto ang pagmando nga bulag kaniya?

⁵ Ang unang magtiayon nalimbongan sa paghunahuna nga wala nila kinahanglana si Jehova ingong ilang Magmamando. Kana nagpatungha niining hinungdanong isyu bahin sa pagkasoberano: Kinsa ang may katungod nga magmando? Aron matubag kana, gitugot sa Diyos nga magpadayon sulod sa usa ka yugto ang pagmando nga bulag kaniya. Nahibalo siya nga pinaagi niana mapamatud-ang pakyas ang maong pagmando. Latas sa kasiglohan, ang maong pagmando nagbanlod sa katawhan ngadto sa sunodsunod nga kalamidad. Sa miaging siglo lang, mga 100,000,000 ka tawo ang nangamatay sa mga gubat—ug naglakip kana sa milyonmilyong inosente nga mga lalaki, babaye, ug mga bata. Busa daghan gayod ug ebidensiya nga “dili iya sa tawo nga nagalakaw bisan ang pagtultol sa iyang lakang.” (Jer. 10:23) Kay nahibalo kita niana, atong giila si Jehova ingong atong Magmamando.—Basaha ang Proverbio 3:5, 6.

6. Sa daghang nasod, giunsa pagtratar ang mga babaye?

⁶ Ang mga lalaki ug babaye parehong nakasinatig pagdaogdaog niining kalibotan nga ilalom sa gahom ni Satanas. (Eccl. 8:9; 1 Juan 5:19) Ang pipila sa grabeng mga kapintasan naglangkit ug pag-abuso sa mga babaye. Sa tibuok kalibotan, mga 30 porsiyento sa mga babaye ang gikatahong gidagmalan o giabusohan sa ilang mga bana ug puyopuyo. Ang mga lalaki gipaboran diha sa pipila ka kultura kay gidahom nga sila maoy magdala sa ngalan sa pamilya ug mag-atiman sa ilang tigulang nga mga ginikanan ug mga apohan. Sa pipila ka nasod, ang mga anak nga babaye giisip nga walay pulos, ug mas daghang gisabak nga batang babaye ang gipakuha.

7. Unsang maayo nga pundasyon ang gihatag sa Diyos sa lalaki ug babaye?

⁷ Ang Diyos wala gayod mahimuot sa pagdaogdaog sa mga babaye. Iyang gitratar ang mga babaye sa makiangayon ug matinahorong paagi. Dayag kana sa kamatuoran nga si Eva gilalang nga hingpit ug may mga hiyas nga naghimo kaniya nga usa ka maayong katimbang ni Adan, dili usa ka ulipon. Maoy hinungdan nga sa kataposan sa ikaunom nga adlaw sa paglalang, “nakita sa Diyos ang  tanan nga iyang gibuhat ug, tan-awa! kadto maayo kaayo.” (Gen. 1:31) Oo, “ang tanan” nga gibuhat ni Jehova “maayo kaayo.” Gihatagan niya ang lalaki ug babaye ug usa ka maayong pundasyon!

8. (a) Hubita ang panggawi sa kadaghanan karon. (b) Latas sa kasaysayan, kinsay gipakitaag pabor sa Diyos?

⁸ Human sa rebelyon sa Eden, nadaot ang panggawi sa kadaghanan, ug sa di pa dugayng katuigan kini misamot pa ka daotan. Gitagna sa Bibliya nga ang daotang panggawi molungtad sa “kataposang mga adlaw.” Kaylap na kaayo ang kasal-anan sa tawo, busa makaingon kita nga kini maoy “panahong lisod sagubangon.” (2 Tim. 3:1-5) Apan latas sa kasaysayan, ang “Soberanong Ginoong Jehova” nagpakitag pabor sa mga lalaki ug babaye nga nagsalig kaniya, nagtuman sa iyang mga balaod, ug nagpasakop kaniya ingong ilang Magmamando.—Basaha ang Salmo 71:5.

9. Pila ka tawo ang naluwas sa Lunop, ug ngano?

⁹ Dihang gilaglag sa Diyos ang mga daotan pinaagi sa Lunop sa adlaw ni Noe, pipila lang ka tawo ang naluwas. Kon buhi pa nianang panahona ang mga igsoon ni Noe, sila usab nangamatay sa lunop. (Gen. 5:30) Apan parehas ra ang gidaghanon sa mga babaye ug lalaki nga naluwas sa Lunop. Ang naluwas mao si Noe, iyang asawa, iyang tulo ka anak, ug mga asawa niini. Sila giluwas kay sila may kahadlok sa Diyos ug nagbuhat sa iyang kabubut-on. Ang bilyonbilyong tawo nga buhi karon naggikan nianang walo ka indibiduwal nga gipaluyohan ni Jehova.—Gen. 7:7; 1 Ped. 3:20.

10. Nganong gipaluyohan ni Jehova ang mahinadlokon sa Diyos nga mga asawa sa matinumanong mga patriarka?

¹⁰ Katuigan sa ulahi, ang mahinadlokon sa Diyos nga mga asawa sa matinumanong mga patriarka gipaluyohan usab sa Diyos. Dili unta ingon niana ang nahitabo kon sila mga reklamador pa bahin sa ilang kahimtang sa kinabuhi. (Judas 16) Dili nato mahanduraw nga ang matinahorong asawa ni Abraham nga si Sara nagsigeg reklamo dihang gibiyaan nila ang haruhayng kinabuhi sa Ur ug nagpuyo sa mga tolda diha sa laing nasod. Hinunoa, “si Sara nagmasinugtanon kang Abraham, nga nagtawag kaniya nga ‘ginoo.’” (1 Ped. 3:6) Tagda usab si Rebeca, kinsa maoy gasa gikan kang Jehova ug nahimong maayo kaayong asawa. Dili ikatingala nga ang iyang banang si Isaac “nahigugma kaniya, ug . . . nakakaplag ug kahupayan human sa kamatayon sa iyang inahan.” (Gen. 24:67) Ug bulahan kita karon kay anaa sa atong taliwala ang diyosnong mga babaye nga sama kang Sara ug Rebeca!

11. Sa unsang paagi nagpakitag kaisog ang duha ka Hebreohanong mananabang?

¹¹ Samtang naulipon sa Ehipto, ang mga Israelinhon midaghan pag-ayo, ug si Paraon nagsugo nga ang tanang Hebreohanon nga batang lalaki patyon inigkatawo. Apan, tagda ang Hebreohanong mga mananabang nga si Sipra ug Pua, nga lagmit maoy nangulo sa mga mananabang. Sila maisogong midumili sa pagpatay sa mga bata kay sila may kahadlok kang Jehova. Busa gigantihan niya sila ug kaugalingong mga pamilya.—Ex. 1:15-21.

12. Nganong talagsaon ang gibuhat ni Debora ug Jael?

¹² Sa adlaw sa mga maghuhukom sa Israel, ang usa ka babaye nga gipaluyohan sa Diyos mao ang manalagnang si Debora. Siya nagdasig kang Maghuhukom Barak ug nagtabang sa mga Israelinhon nga makalingkawas sa pagdaogdaog kanila, apan siya nagtagna nga ang himaya sa kadaogan batok sa mga Canaanhon dili maangkon ni Barak. Hinunoa, “ngadto sa kamot sa usa ka babaye” nga itugyan sa Diyos ang pangulo sa kasundalohan sa Canaan nga si Sisera. Kana ang nahitabo dihang gipatay si Sisera sa usa ka dili Israelinhong babaye nga si Jael.—Maghu. 4:4-9, 17-22.

13. Unsay giingon sa Bibliya bahin kang Abigail?

¹³ Si Abigail maoy usa ka dalayegong babaye nga nagkinabuhi sa ika-11ng siglo B.C.E. Siya masinaboton, samtang ang iyang banang  si Nabal, mapig-oton, walay-silbi, ug walay salabotan. (1 Sam. 25:2, 3, 25) Gipanalipdan ni David ug sa iyang mga tawo ang kabtangan ni Nabal, apan sa dihang nangayo silag pagkaon, “gikasab-an sila” ni Nabal ug walay gihatag kanila. Tungod niini, si David nasuko pag-ayo ug nagplanong patyon si Nabal ug ang iyang mga tawo. Sa pagkadungog bahin niini, si Abigail nagdalag pagkaon ug mainom alang kang David ug sa iyang mga tawo, sa ingon napugngan ang pag-ula ug dugo. (1 Sam. 25:8-18) Sa ulahi si David miingon kaniya: “Dalayegon si Jehova nga Diyos sa Israel, nga nagpadala kanimo niining adlawa sa pagsugat kanako!” (1 Sam. 25:32) Human sa kamatayon ni Nabal, gipangasawa ni David si Abigail.—1 Sam. 25:37-42.

14. Sa unsang buluhaton nakigbahin ang mga anak nga babaye ni Salum, ug sa unsang paagi sila gisundog sa Kristohanong mga babaye karon?

¹⁴ Daghang lalaki, babaye, ug mga bata ang nangamatay dihang gilaglag sa kasundalohan sa Babilonya ang Jerusalem ug ang templo niini niadtong 607 B.C.E. Ang mga paril sa siyudad gitukod pag-usab niadtong 455 B.C.E. ubos sa pagdumala ni Nehemias. Lakip niadtong mitabang sa pag-ayo sa mga paril mao ang mga anak nga babaye ni Salum, usa ka prinsipe sa katunga nga distrito sa Jerusalem. (Neh. 3:12) Sila andam nga mohimog ubos nga trabaho. Gipabilhan gayod nato ang daghang Kristohanong babaye nga malipayong nagsuportar sa teokratikanhong mga proyekto sa pagpanukod karon!

15. Unsang pribilehiyo ang gihatag sa Diyos kang Maria?

¹⁵ Sa unang siglo C.E., daghang babaye ang gihatagan ni Jehova ug maanindot nga mga pribilehiyo. Usa kanila ang ulay nga si Maria. Siya minyoonon kang Jose. Apan sa wala pa sila makasal, siya nagmabdos pinaagi sa balaang espiritu. Nganong gipili siya sa Diyos nga mahimong inahan ni Jesus? Sa walay duhaduha kay siya may espirituwal nga mga hiyas nga gikinahanglan sa pagmatuto sa iyang hingpit nga anak hangtod sa pagkahamtong. Pagkadakong pribilehiyo nga mahimong inahan sa labing bantogang tawo nga mabuhi sukad sa yuta!—Mat. 1:18-25.

16. Paghatag ug pananglitan nga nagpakita sa tinamdan ni Jesus ngadto sa mga babaye.

¹⁶ Si Jesus maluloton kaayo sa mga babaye. Pananglitan, tagda ang usa ka babaye nga gitalinug-an sulod sa 12 ka tuig. Gikan sa likod, miduol siya kang Jesus taliwala sa panon sa katawhan ug gihikap niya ang besti niini. Imbes kasab-an siya, si Jesus malulotong miingon: “Anak, ang imong pagtuo nakapaayo kanimo. Lakaw nga malinawon, ug mamaayo na ang imong lawas gikan sa imong grabeng sakit.”—Mar. 5:25-34.

17. Unsay nahitabo niadtong Pentekostes 33 C.E.?

¹⁷ Ang pipila ka babaye nga tinun-an ni Jesus nag-alagad kaniya ug sa iyang mga apostoles. (Luc. 8:1-3) Ug sa Pentekostes 33 C.E., mga 120 ka lalaki ug babaye ang nakadawat sa espiritu sa Diyos sa linain nga paagi. (Basaha ang Buhat 2:1-4.) Ang maong pagbubo sa balaang espiritu gitagna niining mga pulonga: “Ibubo ko [Jehova] ang akong espiritu sa tanang matang sa unod, ug ang inyong mga anak nga lalaki ug ang inyong mga anak nga babaye managna. . . . Ug bisan sa mga sulugoong lalaki ug sa mga sulugoong babaye ibubo ko ang akong espiritu.” (Joel 2:28, 29) Pinaagi nianang milagrosong panghitabo sa adlaw sa Pentekostes, gipakita sa Diyos nga ang iyang pabor gibalhin na niya gikan sa apostatang Israel ngadto sa “Israel sa Diyos,” nga gilangkoban sa mga lalaki ug babaye. (Gal. 3:28; 6:15, 16) Lakip sa Kristohanong mga babaye nga nakigbahin sa ministeryo sa unang siglo mao ang upat ka anak nga babaye ni Felipe nga tig-ebanghelyo.—Buh. 21:8, 9.

18, 19. (a) Maylabot sa matuod nga pagsimba, unsang pribilehiyo ang gihatag sa Diyos ngadto sa mga lalaki ug babaye? (b) Giunsa paghubit sa salmista ang mga babaye nga nagpahayag sa maayong balita?

¹⁸ Sa ulahing bahin sa katuigan sa 1800,  may pipila ka lalaki ug babaye nga nagpakitag dakong interes sa matuod nga pagsimba. Sila ang nagbukas sa dalan pinaagi sa pagsangyaw sa mensahe ni Jesus ug maoy bahin sa katumanan sa iyang tagna: “Kining maayong balita sa gingharian igawali sa tibuok gipuy-ang yuta ingon nga pagpamatuod ngadto sa tanang kanasoran; ug unya moabot ang kataposan.”—Mat. 24:14.

¹⁹ Ang gamayng grupo sa mga Estudyante sa Bibliya miuswag ngadto sa mga 8,000,000 ka Saksi ni Jehova karon. Kapig 11,000,000 pa ka indibiduwal ang nagpakitag interes sa Bibliya ug sa atong buluhaton pinaagi sa pagtambong sa tinuig nga Memoryal sa kamatayon ni Jesus. Sa daghang kayutaan, kadaghanan sa nanambong maoy mga babaye. Dugang pa, sa kapig 1,000,000 ka bug-os panahong magmamantala sa Gingharian sa tibuok kalibotan, mas daghan ang babaye. Sa pagkatinuod, gihatagan sa Diyos ang matinumanong mga babaye ug pribilehiyo nga makigbahin sa katumanan sa gipamulong sa salmista: “Si Jehova nag-ingon; ang kababayen-an nga nagapahayag sa maayong balita maoy usa ka dakong panon.”—Sal. 68:11.

20. Unsay maayong iapil sa atong pagtuon?

²⁰ Dili nato mahisgotan dinhi ang tanang matinumanong babaye nga narekord sa Bibliya. Apan kitang tanan makabasa bahin kanila diha sa Pulong sa Diyos ug sa mga artikulo nga gipatik diha sa atong mga literatura. Pananglitan, mapamalandong nato ang pagkamaunongon ni Ruth. (Ruth 1:16, 17) Ang pagbasa sa basahon sa Bibliya nga gingalan kang Rayna Ester ug sa mga artikulo bahin kaniya magpalig-on sa atong pagtuo. Kita makabenepisyo sa pagtuon bahin nianang matinumanong mga babaye diha sa atong Pamilyahanong Pagsimba. Kon nag-inusara ta, mahimo nato kanang tun-an panahon sa atong personal nga pagtuon.

21. Sa unsang paagi gipakita sa diyosnong mga babaye ang ilang pagkamaunongon kang Jehova bisan sa malisod nga panahon?

²¹ Dayag nga gipanalanginan ni Jehova ang buluhatong pagsangyaw sa Kristohanong mga babaye ug gipaluyohan sila panahon sa mga pagsulay. Pananglitan, tungod sa iyang tabang, nahuptan sa diyosnong mga babaye ang ilang integridad ilalom sa Nazi ug sa Komunistang pagmando diin daghan kanila ang nag-antos ug ang pipila kanila namatay pa gani tungod sa ilang pagkamasinugtanon sa Diyos. (Buh. 5:29) Sama kaniadto, ang atong mga sister ug ang ubang magsisimba sa Diyos karon nagbayaw sa pagkasoberano ni Jehova. Sama sa iyang gihimo sa mga Israelinhon kaniadto, daw gihawiran ni Jehova ang ilang tuong kamot ug giingnan sila: ‘Ayaw kahadlok. Ako magatabang kaninyo.’—Isa. 41:10-13.

22. Unsang mga pribilehiyo ang atong mabatonan sa umaabot?

²² Sa umaabot, ang diyosnong mga lalaki ug babaye makigbahin sa paghimo sa yuta nga usa ka paraiso ug motabang sa minilyong binanhaw sa pagkat-on bahin sa mga katuyoan ni Jehova. Samtang magpaabot niana, hinaot nga pabilhan natong tanan, lalaki man o babaye, ang atong pribilehiyo nga mag-alagad kaniya “abaga sa abaga.”—Sof. 3:9.