Hinungdanon ba sa Diyos Kon Unsaon Nato Siya Pagsimba?

“ANG relihiyon nakagamot na pag-ayo sa tawo.” Kana ang giingon ni Propesor Alister Hardy diha sa librong The Spiritual Nature of Man. Gipadayag sa di pa dugayng surbi nga may kamatuoran ang iyang giingon. Giangkon sa mga 86 porsiyento sa populasyon sa kalibotan nga sila may relihiyon.

Gipadayag usab sa maong surbi nga ang maong mga tawo sakop sa 19 ka dagkong relihiyon ug nga ang mga nag-angkong Kristohanon membro sa 37,000 ka lainlaing denominasyon. Sa imong hunahuna, dawaton kaha sa Diyos kining tanang matang sa pagsimba? Sa pagkatinuod, hinungdanon ba sa Diyos kon unsaon nato siya pagsimba?

Dili nato matubag kining hinungdanong mga pangutana pinasukad lamang sa kaugalingon natong pagbati o opinyon. Makataronganon nga susihon nato kon unsay hunahuna sa Diyos bahin niini. Sa paghimo niini, kinahanglang susihon nato ang Pulong sa Diyos, ang Bibliya. Ngano? Kay si Jesu-Kristo mismo miingon diha sa iyang pag-ampo sa Diyos: “Ang imong pulong maoy kamatuoran.” (Juan 17:17) Ug gipamatud-an kini sa matinumanong apostol nga si Pablo: “Ang tibuok Kasulatan inspirado sa Diyos ug mapuslanon sa pagpanudlo, sa pagpamadlong, sa pagpanul-id sa mga butang.”—2 Timoteo 3:16.

Gipakita sa Bibliya nga dili tanang matang sa pagsimba dalawaton sa Diyos. Atong mabasa dinhi ang mga pananglitan sa daghang matang sa pagsimba nga gidawat ug wala dawata sa Diyos. Pinaagi sa pagsusi pag-ayo niana, atong makat-onan kon unsay angay natong buhaton ug likayan aron dawaton sa Diyos ang atong pagsimba.

Usa ka Karaang Pananglitan

Pinaagi sa manalagnang si Moises, gihatagan ni Jehova nga Diyos ang mga Israelinhon ug mga balaod nga nagtudlo kon unsaon nila pagsimba ang Diyos sa dalawatong paagi. Dihang ilang gisunod ang maong mga balaod, nga mas nailhan ingong Moisesnong Balaod, sila gidawat ug gipanalanginan sa Diyos ingong iyang katawhan. (Exodo 19:5, 6) Apan bisan pa niana, ang nasod sa Israel wala magpabilin sa matang sa pagsimba nga iyang giuyonan. Sila balikbalik nga nagsalikway kang Jehova ug nagsunod sa relihiyosong mga buhat sa mga molupyo sa silingang mga nasod.

Sa ikapitong siglo W.K.P., sa mga adlaw nga nagkinabuhi ang mga manalagna nga si Ezequiel ug Jeremias, daghang Israelinhon ang naglapas sa Balaod sa Diyos ug nakigsuod sa mga tawo sa silingang mga nasod. Gisunod sa mga Israelinhon ang lainlaing matang sa relihiyon pinaagi sa pagpakigbahin sa mga kostumbre ug mga pista sa maong mga nasod. Nag-ingon ang daghang Israelinhon: “Manig-ingon kita sa mga nasod, sama sa mga banay sa kayutaan, sa pag-alagad sa kahoy ug bato.” (Ezequiel 20:32; Jeremias 2:28) Sila nag-angkon nga nagsimba kang Jehova nga Diyos, apan sa samang higayon, sila nagyukbo sa “makaluod nga mga idolo,” nga naghalad pa sa ilang mga anak ngadto niini.—Ezequiel 23:37-39; Jeremias 19:3-5.

Ang mga arkeologo nagtawag niini nga panagsagol sa relihiyon, o pagsimba sa lainlaing diyos. Gitawag usab nila kini ingong tradisyonal, o popular nga relihiyon. Daghang tawo moingon nga tungod kay nagkinabuhi kita karon sa usa ka katilingban nga gitugotan ang paglungtad sa daghang grupo nga lainlaig tinuohan, kinahanglang dawaton nato ang tanang butang, lakip ang relihiyon. Busa, sila nagtuo nga dili sayop nga simbahon ang Diyos sa paagi nga gusto nila. Husto ba kana? Kini ba usa lamang ka yanong butang nga kita ray magbuot? Tagda ang pipila ka bahin sa popular nga relihiyon nga gisunod sa dili-matinumanong mga Israelinhon, ug tan-awa kon unsay gisangpotan niana.

 Sagolsagol nga Pagsimba sa Israel

Ang sentro sa sagolsagol nga pagsimba sa mga Israelinhon mao ang “hatag-as nga mga dapit,” o mga templo nga may mga halaran, mga tungtonganan sa insenso, mga sagradong haligi nga bato, ug mga sagradong poste nga kahoy, lagmit mga simbolo ni Asera, ang diyosa sa pagkamasanayon sa Canaan. Adunay daghan niining mga temploha sa Juda. Ang Ikaduhang Hari 23:5, 8 naghisgot ug “hatag-as nga mga dapit sa mga siyudad sa Juda ug sa palibot sa Jerusalem, . . . gikan sa Geba [amihanang utlanan] hangtod sa Beer-seba [habagatang utlanan].”

Niining hatag-as nga mga dapit, ang mga Israelinhon naghimog “gipaaso nga halad kang Baal, sa adlaw ug sa bulan ug sa mga konstelasyon sa zodiac ug sa tanan nga panon sa mga langit.” Nagtukod silag mga balay alang sa ‘mga lalaking pampam sa templo didto sa balay ni Jehova’ ug naghalad sa ilang mga anak ngadto kang Molek ‘nga gipaagi sa kalayo.’—2 Hari 23:4-10.

Nakakaplag ang mga arkeologo ug daghang pigurin nga yutang-kulonon didto sa Jerusalem ug Juda, nga kadaghanan niini nakuha gikan sa mga gun-ob sa pribadong mga balay. Kadaghanan sa maong mga pigurin maoy hubo nga babaye nga dako-kaayog dughan. Giila sa mga eskolar kining maong mga pigurin nga mao si Astoret ug Asera, ang mga diyosa sa pagkamasanayon. Gituohan nga kini maoy mga “habak aron momabdos ug manganak ang usa ka babaye.”

Unsay hunahuna sa mga Israelinhon niining maong mga templo alang sa sagolsagol nga pagsimba? Si Propesor Ephraim Stern sa Hebrew University nakaobserbar nga ang kadaghanan sa maong hatag-as nga mga dapit lagmit “gipahinungod kang Yahweh [Jehova].” Gipamatud-an kini sa mga kinulit nga nakit-an duol sa maong mga dapit diin nangubkob ang mga arkeologo. Pananglitan, ang usa niini mabasa, “Ako magpanalangin kanimo pinaagi (sa ngalan) ni Yahweh sa Samaria ug sa iyang asera,” ug ang lain pa nag-ingon, “Ako magpanalangin kanimo pinaagi (sa ngalan) ni Yahweh sa Teman ug sa iyang asera!”

Kini nga mga pananglitan nagpakita kon sa unsang paagi gisagolan sa mga Israelinhon ang putli nga pagsimba kang Jehova nga Diyos ug makauulaw nga paganong mga buhat. Kini misangpot sa moral ug espirituwal nga kahugawan. Unsay hunahuna sa Diyos niining matanga sa pagsimba?

Ang Reaksiyon sa Diyos sa Sagolsagol nga Pagsimba

Pinaagi sa iyang manalagnang si Ezequiel, gipahayag sa Diyos ang iyang kasuko ug paghukom sa dili-hinlong matang sa pagsimba sa mga Israelinhon, nga miingon: “Diha sa tanan ninyong puloy-anang mga dapit ang mga siyudad magun-ob ug ang hatag-as nga mga dapit mahimong biniyaan, aron kini sila mangagun-ob ug ang inyong mga halaran mabiniyaan ug mangatumpag ug ang inyong makaluod nga mga idolo mangahanaw gayod ug ang inyong mga tungtonganan sa insenso mangaputol ug ang inyong mga buhat mangawagtang.” (Ezequiel 6:6) Dayag nga dili gayod  dalawaton kang Jehova ang maong pagsimba mao nga iya kining gisalikway.

Gitagna ni Jehova nga Diyos kon sa unsang paagi mahitabo ang kalaglagan. “Ania, ako magpasugo . . . kang Nabucodonosor nga hari sa Babilonya, nga akong alagad, ug dad-on ko sila batok niining yutaa ug batok sa mga molupyo niini ug batok niining tanang kanasoran sa palibot; ug itugyan ko sila sa kalaglagan . . . Ug kining tibuok yuta mahimo gayong gun-ob nga dapit.” (Jeremias 25:9-11) Sumala sa gitagna, niadtong 607 W.K.P., gisulong sa mga Babilonyanhon ang Jerusalem ug bug-os nga gilaglag ang siyudad ug ang templo niini.

Bahin sa kalaglagan sa Jerusalem, si Propesor Stern, nga gikutlo sa ibabaw, nag-ingon nga ang mga nakubkoban sa mga arkeologo “maoy klarong pamatuod sa giingon sa Bibliya (2 Hari 25:8; 2 Cronicas 36:18-19) bahin sa paglaglag, pagsunog, ug paglumpag sa mga balay ug mga paril.” Siya midugang: “Ang nakaplagan sa mga arkeologo bahin sa kalaglagan sa Jerusalem mas daghan ug mas katuohan kon itandi sa mga nakaplagan diha sa ubang mga dapit nga nalangkit sa Bibliya.”

Unsay Atong Makat-onan?

Atong nakat-onan nga dili gayod mouyon ang Diyos nga sagolon ang mga pagtulon-an sa Bibliya uban sa mga tinuohan, tradisyon, o mga rituwal sa ubang mga relihiyon. Nakasabot gayod niini si apostol Pablo. Siya maoy usa ka Hudiyong Pariseo, edukado ug batid sa balaod nianang sektaha. Unsay iyang gihimo sa dihang iyang nakat-onan ug gidawat nga si Jesus mao ang gisaad nga Mesiyas? “Ang mga butang nga kaniadto maoy ganansiya alang kanako, kini giisip ko nga kapildihan tungod kang Kristo,” siya miingon. Iyang gibiyaan ang kanhi niyang pagkinabuhi ug nahimong usa ka madasigong sumusunod ni Kristo.—Filipos 3:5-7.

Ingong nagapanawng misyonaryo, sinati gayod si Pablo bahin sa relihiyosong mga tulumanon ug mga pilosopiya sa lainlaing tawo. Busa, sa iyang sulat ngadto sa mga Kristohanon sa Corinto, siya miingon: “Aduna bay pakig-ambitay ang kahayag uban sa kangitngit? Dugang pa, aduna bay panag-uyon tali kang Kristo ug Belial? O aduna bay bahin ang tawong matinuohon uban sa usa ka dili-magtutuo? Ug aduna bay panag-uyon ang templo sa Diyos uban sa mga idolo? . . . ‘Busa gumula kamo gikan sa ilang taliwala, ug ilain ang inyong kaugalingon,’ nagaingon si Jehova, ‘ug hunong na sa paghikap sa mahugaw nga butang’; ‘ug pasudlon ko kamo.’”—2 Corinto 6:14-17.

Karon nga ato nang nahibaloan nga mahinungdanon diay sa Diyos kon unsaon nato siya pagsimba, pangutan-on nato ang atong kaugalingon: ‘Unsang matanga sa pagsimba ang giuyonan sa Diyos? Sa unsang paagi ako masuod sa Diyos? Ug unsay angay kong buhaton aron dawaton sa Diyos ang akong pagsimba?’

Ang mga Saksi ni Jehova malipay sa pagtabang kanimo sa pagsusi sa mga tubag niini ug sa uban pang mga pangutana bahin sa Bibliya. Kami nagdapit nimo sa pagkontak sa mga Saksi diha sa ilang Kingdom Hall sa inyong lugar o pagsulat sa mga magpapatik niining magasina aron mohangyog libreng pagtuon sa Bibliya sa oras ug dapit nga kombenyente alang kanimo.

[Hulagway sa panid 10]

Karaang templo sa pagsimbag idolo, Tel Arad, Israel

[Credit Line]

Garo Nalbandian

[Hulagway sa panid 10]

Mga pigurin ni Astoret gikan sa mga balay sa karaang Juda

[Credit Line]

Photograph © Israel Museum, Jerusalem; courtesy of Israel Antiquities Authority