Nahibalo Ka Ba?

Nganong nahadlok man si Poncio Pilato sa iyang pagkadungog nga “gihimo [ni Jesus] ang iyang kaugalingon nga anak sa Diyos”?—Juan 19:7.

Human mamatay si Julio Cesar, ang Romanhong Senado nagpahayag kaniya nga usa ka diyos. Human niana, ang iyang sinagop nga anak ug manununod nga si Octavian, gipaila nga divi filius, nga mao, “Anak sa Balaang Usa,” o “Anak sa Diyos.” Kining Latin nga titulo giisip nga sagradong pagtawag alang sa mga emperador. Gipamatud-an kini sa daghang kinulit diha sa Romanhong mga altar, templo, estatwa, ug mga sensilyo. Sa dihang gisumbong sa mga Hudiyo nga si Jesus naghimo sa iyang kaugalingon nga “anak sa Diyos,” sila sa pagkatinuod nag-akusar kaniya nga nangangkon ug usa ka opisyal nga titulo, nga katumbas sa pagrebelde sa gobyerno.

Panahon sa paghusay kang Jesus, napanunod ni Tiberio ang titulo nga divi filius. Gikaintapan kini nga emperador kay iyang ipapatay ang mga tawo nga giisip niyang kaaway. Busa sa dihang miingon ang mga Hudiyo nga si Pilato mahimong mabudhion kang Cesar kon dili niya hukman si Jesus, ‘misamot ang kahadlok’ sa Romanong gobernador. Sa ngadtongadto, siya nagpadaog sa mga pagpit-os ug nagsugo sa pagpatay kang Jesus.—Juan 19:8, 12-16.

Nganong gitagna man ni Zacarias ang kalaglagan sa Tiro bisag dugay na kining gilaglag sa mga Babilonyanhon?

Ang karaang Tiro, nga nahimutang sa Baybayon sa Mediteranyo, sa pagkatinuod adunay duha ka bahin. Ang usa nahimutang sa dakong yuta, ug ang lain diha sa isla.

Dihay panahon nga ang mga molupyo sa Tiro nagmahigalaon sa mga Israelinhon. Apan sa ulahi, ang Tiro nagmauswagon ug wala na nila ilha si Jehova nga Diyos, hangtod sa punto nga gikawat nila ang bulawan ug plata gikan sa iyang katawhan ug gibaligya ang uban kanila ngadto sa pagkaulipon. (Joel 3:4-6) Tungod niini gihukman ni Jehova ang Tiro. Pinaagi sa iyang mga manalagna, si Jehova nagtagna nga ang Tiro mapukan sa mga kamot ni Haring Nabucodonosor sa Babilonya, nga nagdala sa iyang kasundalohan ngadto sa Tiro human niya laglaga ang Jerusalem niadtong 607 W.K.P.—Isaias 23:13, 14; Jeremias 27:2-7; Ezequiel 28:1-19.

Kay nakapanimahog kapildihan, ang mga tawo sa Tiro miikyas ngadto sa isla dala ang ilang mga kabtangan. Gilaglag sa mga Babilonyanhon ang siyudad sa dakong yuta. Dul-ag 100 ka tuig sa ulahi, giinspirar ni Jehova ang iyang manalagna nga si Zacarias sa pagpahayag sa Iyang paghukom batok sa Tiro: “Tan-awa! Papahawaon siya ni Jehova, ug pagalaglagon ang iyang kasundalohan ngadto sa dagat; ug siya pagalamyon sa kalayo.”—Zacarias 9:3, 4.

Sa 332 W.K.P., gilaglag ni Alejandrong Bantogan ang isla nga siyudad, mao nga natuman ang tagna ni Zacarias. Sa paghimo niana, si Alejandro nagtukod ug dul-ag usa ka kilometro nga dalan latas sa dagat gikan sa dakong yuta paingon sa isla, gamit ang kahoy ug mga bato gikan sa mga gun-ob sa karaang Tiro. Kini gitagna usab ni Ezequiel.—Ezequiel 26:4, 12.

[Hulagway sa panid 27]

“Ang pag-atake sa Tiro”

[Credit Line]

Dibuho ni Andre Castaigne (1898-1899)